Mathesis Caesarea, sive, Amussis Ferdinandea : in lucem publicam & usum eruditae posteritatis, gratulantibus litteratorum geniis evecta, atque ad problemata universae matheseos, praesertim vero architecturae militaris explicata jussu & auctoritate Au

451쪽

ejus opera, Majestas, Felicitas ORBI

GERMANICO restituit.

Quod Problema etsi desperatum ac intractabile multi crediderunt ; AD gressus est ille tamen, AMUS SI FERDDNAN DEA, sed longe Sublimiori, Diviniorique, quam ista sit qualem hic descripsi muLEjus pretium ne olim a Posteritate ignorari possit,inscriptum est pulchem rimo Lemmati, & Capitalibus circum L itteris expressum:

Haae est FERDINANDEA AMUS SIS, cui sieculum hoc suam Felicitatem,&quidquid spei adhuc superest,debet. Haec est, que RUENTEM in praecipitia ORBEM suo interventu sustinuit. Haec est,quae distractas Factionibus Lineas, modestissimo Parallelismo, ne omnino in se incurrerent, reduXit. Haec

452쪽

Haec est,quae per avia, & ignota Germana: Antiquitati diverticula temere euntes,tam prolixa Mo D E RATI ONIS, CLEMENTIAE, HUMANITATIS, de- demonstratione in Orbitam revocavit. Haec est, quae tot annorum , regnorumque cruentis ac tristibus exemplis comprobavit,quam nullis Emolumentis,quam multo ac praesenti Discrimine exerretur, ubi semel ab Amulli discessum est. Et ne eXcidere olim Immortalis fa- memoria posset, evocatus est ultro communibus omnium Votis , atque Suspiriis,in hanc Mortalitatis Arenam,

cum SCEPTRO & CORONA tanquam CiRCiNO & REGuLA, F ERDINAM DUS IV. primum, tum LEOPOL-DUS I. Sapientis Mi Patri simillimae FLώ- , qui caeptum, descriptumque ab

453쪽

AUGUSTISSIMO, PAClS 3c FELICITATIS ORBEM, Paternis Artibus, Studiis, Exemplis,

PRO DEO ET POP ti Lo

tueretur, atque defenderet. Sic semper fuerunt, sic erunt etiam deinceps DIVINITATIS CONSILIA.nunquam se longe subducentis, quamdiu ad H A N C AM u S S I M consistitur, quamdiu PIETATE & JUSTlTIA Sceptrorum Apices fastigiantur. Sic expletur veteris aevi placitum , tunc demum felicem fore Rempublicam, si aut REGNARENT PHILOSOPHI, aut REGES PHILOSOPHAREN

TUR.

Sic exprimitur grande illud M MGNi REG N A TO R I S Prototypon,quem Sapientissimus Philosophorum brevius, explicatiusque describere non Aa a potuit,

454쪽

potuit, quam ut semper diceret

lices,quos olim, longa post lacula,ad Clavum Orbis Terrarum Providentia admoverit, si hisce FERDI

NANDORUM ac LEOPOL DI

Exemplis eruditi,ad HANC A MUSSIM sua,& Regnorum Fata, expenderint; si intelligent,

Constare non solum Fundamenta Demonstrationum omnium, sed et

455쪽

Mnino ita eLt ut Muctor Libri quem sepra in Trooemio Lucium Baretium vocavi, s atriquando eundem esse credidi cum Lucio Heronensi, priusquam adscriptum leg rem nomen Oncetar, Palatino-'ctoburgici dicit. Innumera alia Problemata es cath matica me earundem Linearum qua USSI nostrae inscripta fiunt, nodaripoIerant. Plures quoque alia addi poteraut Linea,earumssu Aidio varia alia, ad omnes pane Mathesios 'μcies lectantes Praxes expediri. Herissimum

Aaa a tamen

456쪽

ἀ i UBPtamen sistud, quod operis initio in Trooemio dixi, a nullo hactenus Auctore , vilius similis Infrumenti subsilio,pluras ingeniosiora,pl ribusque ac facillimis modis , experitaTrobismata atque si sita, quam hac eadem AMUSSI. In sequenti Parte tertia, plures

Line, ad cere docebim-, earums ope plura enodare quaesita co-

457쪽

PARS III.

A MUSSIS FERDINANDEM

FABRICA,

Linearumq, eidem inscribendarum dia

mum esse debebat, ultimu fecimus. N U Gu ΕΠ DA Imenti primo dedimus loco cum Auctore Libr tum subjecimus U SU M,Problematum Centuria explicatum ; nunc tandem FABRl seu constructionem,quam Auctor pratermisi subjungimus. Hanc in finem ideo Aa a I rum in

458쪽

re fecimus, ne Libri ordinem primaevum inverteremus. Icec tamen admodum inviti id feciamus i cerac Ustu magis,quam si nobis ipsis Libri consecribendi, non commentandi onus incubui se

sit. sivi instrumenti Usum desiderant nudam praxin ut siunt pleris qui histe delectam turio Desicriptionem, ac partium pracipuarum

Expiauat ouem praeoptant non item Fabrica scinstructionis notitiam: ideo omitti hae potuit, illa non potuit ab Auctore. Miungendam tamen cerasiuimus, ne manca sit tractatio, s ut operationum hactenus explicatarum rationes

ac fundamenta penitius, ab isti modi rerum cupidis , percipiantur. Cui hac non algubent, omittit , nulli id damno facit. Tria νorro ad AMUS SIS FUMDi M

mentorum fabricam sieu cons ructionem pertianent: primo, uuda DLtrumenti concinnandi im ructio: sicundo,Linearum instrumento instriabendarum divisio sim sectio: tertio denique, ea- murim Linearum instrumento eidem inscriptio.

459쪽

Fabrica. 37s

Primum breviter insii abimus potius, quam docebimus; duo reliqua paulo fusius explica

TROP. I. PROBLEMA I. mussim Ferdinandeam construere . Duobus modis construi potest A Mu Ss I FER vide rebaDINANDRA: primum, eo quo apparet in IcO-nis. II.

nismo I I stupra posito Fig.l.secundo,eo quem ejus. Fig UI dem Iconismi I l. Fig. II.&III. ostendit. Utrumque brevissime explico. Primus e codus. Si primo modo construere placet, fac ex auri-Chal O , Cupro, argento. aliave materia simili, quae in tenues laminas elaborari queat,duo parallelogramma,qualia in Iconismo t. exhibet Fig.Ι.& II. eaque in centris A clavo tereti ita connecte, ut aperiri seu divaricari, Zc claudi, instar circini communis, seu manualis ut vocant queant,prout apparet in Fig. l. lconismi ll. Clavus per centrum A adactus vel utrimque complanetur, ne excidat, ac in medio ex utraque parte complanata ac repanda exiguum foraminulum

460쪽

3 6 Para III. amussis Feraestrandiatum excavetur, aptum ac sussiciens ad circini m nualis crus alterutrum acuminatum leviter excipiendum,dum ejus ope in Lineis e centro A Instrumenti eductis imparatas partes intercipere fuerit necessarium: vel melius elaboretur in cochleolammasiculam habentem pileolum repandum ac complanatum , foraminutoq; in medio ad dictum modum & usium efformato instruetiim ; quae ubi per centrum A adacta fuerit, ex parte altera excipiatur cochleola foemina seu matrice, qua ad libitum ambo crura seu parallelogramma constringantur. Hic

est primus modus; sequitur Secundus e sodus.

v Euo CI secundo modo placet construere, fac,ut antea, nisin.XV. o ex aurichalco,aliave materia Qlida, curvationi non facile obnoxia,duo parallelogramma,seu duas regulas competentis longitudinis, latitudinis 3c crassiti ei, ut apparet in iconismo XU. easque ita

conjunge in centris, ut circulus circa centru unius relictus inseratur circulo circa centrum alterius relicto, & per mediam crassitiem in duo plana circularia fisso: sic enim iterum instar manualis circini poterunt claudi, ut in Figura l; Sc divaricari, ut in Figura II. apparet; Scapperiri eo usique, ut ambo crura in directum sint extensia. Scint hujusmodi In