장음표시 사용
463쪽
Fabrica. 37γsm obvia, ideo a longiori ejus concinnandi modo explicando abstineo.
Tamesdictae duae ex oru balchaliave materia regulae seu paralla gramma lubitam possint babere longitudinem,in latitudinem, es crassitiem; praestat i men esse Anglustula in latiuscula, ut Angiores pluresqse
lineas recipiant idi tenuia tamen,ue nimio pondere aut cum
Uentur,aut operantem onerent. Mbunde autom se est, si tantam habeant longitudinem, latitudinem atque cras sitiem,quantam Figura I. Or II. Iconismi XV praeferunt saut paulo mi uorem.
Vocant hoc Instrumentum , seu primo, seu secundo
modo conssructum, communiter Circinum proportionum , ob msum praecipuum circa lineo e Pro proportionales invenieudas, desicribendas, ariendas, mιuuendas, HVidendas, commutandas, mi dixi in Pantom tro initio libri IO. Fro primo Hus Iu entore certant Betigae, Itali,in Germauι. Egregium sane vi,dignumque Iuventoresiuo Iustrume utum. Habet tamen incommoda μια
cam, it dicto loco Pantometra dixi, praeterqμ- quod difficulter iuventantur opifices, qui uirecte fabricari uo-τ int, secundum praesertim praestent; Iconismo XV. ese
464쪽
pressum nam primum ins pucius est. t acinus oe certatilis parari potento debent omnes lineae, quae ipsi infriabuntur, egredi e puncto isto tanquam centro , in quo duae Regulae conjunguntur, ρο circa quod velut carca axem olvuntur, dum aperiuntur atque clauduntur. ιae
lineae cum multae sint, necesse erit ilias adeo reddi inter semicinasprope dictum centrum,ut Ux una ab aba disicerni queat,nedum ut divisiones ac nominast gna Lineis debita recipiant. Ipraeterea cum in miroque Instrumento Lineae posexcessum e centro dilatari semper magis ac magiis, seu drivaricari interse debeant , non possunt omnes totam Regularum longitudinem occupare ἱ Vnde necesse e LI, alias reddi longas, alias breves; ideoque divisiones in aliquibus Lineis fieri debent majores, in aliis minores, ita ex Figuris Iconismi L II. in XV. oonstat. Huic incommodis Ρbveniripor Is Lineae omnes in Regula inica plana ducantur sibi mutuo parasielae,' inpraxi adhibeantur,
ii in Fantometro toto libro IO. docuimus. ΕΗ qui aliis etiam modis ingeniosis eidem incommodo occurret in Nova Cano tomia Polymetrica, quam molitur.
INter alia quae Circinum proportionum secundo nodo
constructum miliareseleutierit,quo centrum quaud que deviet 4 loco sevo, vel artificis errore, mel luxatione
465쪽
ex se aequisita. Hoc ninnum qVa ratione in jam con- fotis deprebendi, aut conficiendis tari possit, docet
Metius in Geomet.Pra I par. 3. Probi 't. rnsin qu Π-tibus modis. Primo, Claude arcte, es bene conjunge ambo Circini crura, Ut quam min mus hiatus remaaeat, prout f ctum iides in Fig. I. Icommi X V. 'Deinde rimes N aD8b a regulam recidam, experire an didit a rima aut bi tus,quase recta ex centro durita linea, eviet ab appa uteceutro,um Vr. Demum aperi crura, proot ira Fig. II. Uufidem Don m patet, in ad utraque interiora eorum latera X P, Z D Uelet am ad miremos uir inq; cruris margines ND,N D,applicata regula duc bueas rectar. Haesim apparente centro concurrant, erat id mertam centrum, m xim cruribus a majus inter Pum iterum apertis,it rum in eodem centro concurrant: sin minis 4 urium erit centrum ιl, quo apparet. Secundo, it certio au deinῬento centro, latari iterum ambo cris , t tu Fig. I. ex centro C aurea reyerto deseribe manuali circino arc tu sper utrumque crin prope eorum extremitates,qualis rit arculus M Ν M. Draude diNarica crura,ut m Fg II. es immota circini manualis apertura describe ex eorim centro, Nempe ex D, terum in istroque crure arculos u N,
M M. His ad amussim cum priora MN M antea deseripto concurrant , recte opinaudum est de centro, praesertimsias plures Instrumeuti divaricat oues idem contingat, etiam dum ad rectam liueam aperta seum ura. o ox
466쪽
38 o Pars III. mussis Feranodea
modos ingenium suggeret, dabitque μνa canone
γROP. H. PROBLEMA II. . Lineam Fundamentalempraeparare . D Zdimus constructionem A Muss Is geminis
modo , nunc Linearum eidem inscribendarum sectionem seu divisionem dabimus, modumque illas Amus si & aliis Instrumentis inscribendi. Potest ac solet omnium fere dictarum Linearum sectio fieri & geometrice,& arithmetice. λ- re utramque aut simul pro singulis trademus, aut tradita una alteram saltem insinuabimus. Praxes plerasique e Pantometri nostri libro io. desumemus, uti & Tabulas arithmeticas e quibus arithmetica sectio desumenda, ne novo & inutili
labore laboremus. Si quem tamen errorem in Pantometro admissum deprehenderimus, eum tollere
Incipimus a divisione Lineae Fundamentalis,sic dictae, quod ex ipsa tanquam fundamento reliquarum divisiones desumendae sunt. Ideo accuratissime ejus di visio peragenda est. Fieri id potest mo- sequenti ὶn lamin longiore bene perpolita ex ligno solido,
467쪽
Elido, orichaleo, aere, aliave materia simili, duc li- vu ineam rectam, quae adaequet in longitudine unum nis. XV. crus A MussIs, aut instrumenti cui inscribere vis Li- ἀ-
neas; qualis est Linea A B Figurae 3. Iconismi XU. Hanc divide quam accuratissime in mille partes aequales tali pacto. Prmo totam lineam divide in partes aequales duas: tum utramque medietatem in quinque: demum unam quamq; harum in centum, nempe primum in duas, & harum utramque in quinque, & demum singulas harum quinque in alias decem. Sussicit tamen pro Fundamentali lianea, si sola prima decima pars totius lineae, qualis est in Figura 3 pars A a, dividatur in centum minutissimas particulas.
O UVniam H ile ea, datam lineam dicto modo dividere, altem quoad divisionem partis A a in pamticulas centum; praestat ex linea recta indeterminatae longitudinis, ascindere, inchoando ab extremo A, centummiustissimas particulas, ab A usique ad a mg.ac deinde Patium A a replicare adhuc novies in eadem busta, usque a B ig, in demum ad mensiuram totius A B fabricare crura Instrumenti. Alism modum dividendi Fundamentalem Lineam, oe aliam quamcunque oblatam, in partes minui as, ope nimirum parasielogrammi in undecim parallelas aequali ι inter sitis secundum longitu
468쪽
Pars III. Amussis Ferrinodia diuem mper alias transversas lineas bifce partim perpendiculariter, partim oblique dubitar, insinuavimus in Santometro, ubι in Acbema in Icouimo LXVIII. V- p se mus.
PRO A ad U S SI, aliove Instrumento simili,non adeo longorum cruraum,husficit di videre Lineam fund
meutaum is partes aequales ceutum, nempe primo totam lineam in decem, in uuam extremarum in altas decem. Sequeutes Tabucae, ex qωibus arithmetica Linearum din
iusio ae umitur, constru Z wntex utraque diNisione Fundamentatas Lisee,tam iidebcet ex riwsione in pamtes mille, quam tu partes centum.
TROP. III. PROBLEMA III. Lineam Arithmeticam dividere Amus lin
469쪽
verba,Linea Arithmetica. Hae in Iconismo I. divisae sunt in partes iaci , in Iconismo Vero X V. in partes 2oo;in meis Instrumentis quibus utor, nunc in Isio, nunc in 3OO. Poterant utrobique dividi in loo, in Io oo,aut in quotlibet alias. Quo tamen plures sunt eiusmodi partes , eo meliorem , Sc copiosiorem usum habent in Instrumenso.
HAE Lineae vocantur Arithmeticae, tum quia dius seunt sic naeum proportiouem arithmeticam, nempe in partes aequales, tum quia Itasius earum praecipue elucet in operationibus arithmeticis,ut patet ex tota D
cade ab spasim in sequentibus. GPROP. IV. PROBLEMA lU.
Lineam Euthymetricam secare. si
Solent Circinis proportionum inscribi duae Lineae,ijsque adscribi syllabae, Lm. Redi. Divis aut verba, Lineae Recta Divisio. Tales sunt in Iconismi Vide Ico-xU. Fig. II. Linea DE, DE. Hae tamen Ariussi FER-s V m NANDEAE, ejusque Iconismo non sunt inscriptae. Serviunt hae Lineae,inter alia, divisioni cujuscunq; lineae
470쪽
38 IILL mussis Ferdinanisa lineae datae in quotcunque partes, & secundum quamcunque proportionem. Possunt itaquGppellari Lineae Euibymestricae, ut fit in Nova Canono
Dividuntur, & simul Instrumento instribuntur, tali pacto,
Ex centro Instrumenti,per totam utriusq; Cruris longitudinem, duc rectas, quales sunt DE, F, in Figura II. Iconismi xv. aequales Lineae Fundamentali. Deinde ope Lineae Fundamentalis, & ope sequentis Tabulae, divide ambas primum in partes aequales duas, deinde in tres, in quatuor, in quinq;&c: tali pacto. Quoniam totae Lineae D E aequales sunt Lineae Fundamentali,erit & earum pars dimidia, tertia, quarta &c: aequalis parti dimidiae, quartae &c: ejusdem Lineae Fundamentalis. Intercipe igitur circino manuali bene acuminato ex Linea Fundamentali tot particulas, quot competunt dimidiae, tertiae, quartae,&c. parti ipsius Lineae Fundamentalis quas partes continet in sequentiTabula vel columna secunda, vel tertia) ealque transfer in Lineas D E, in Instrumento ductas, incipiendo semper a principio seu centro D, imprimendo puncta,& adseribendo numeros, prout factum vides incitata Figura II. lconismi xv. & habebis Lineas Eμ- b metricar quaesitλs.