장음표시 사용
101쪽
De ciuitate dei lib. XV. cap. 12.
scriptura centum 110naginta. Et deinceps per 0mnes generati0nes, in quibus h0minum anni c0mmem0rantur ante diluuium, nullus fere in n0stris e0dicibus inuenitur, qui, cum esset centum ann0rum uel infra uel etiam centum uiginti aut 5 110n mult0 amplius, genuerit silium; sed qui minima aetatu genuerunt, centum Sexaginta, et qu0d excurrit, fuisse referuntur; quia nem0, inquiunt, decem ann0rum h0m0 p0test gignere fili 08, qui numerus centum appellabantur anni ab illis h0minibus; sed in annis sedecim est matura pubertas et pr0lii0 iam id0nea pr0 creandae, qu08 centum et sexaginta ann0s illa temp0ra nuncupabant. Ut autem aliter annum tunc fuissee0nputatum n0n sit incredibile, adiciunt qu0d aput pler0sque script0res hist0riae reperitur, Aegypti08 habui 88e annum quattu0r men Sum, Acarnanas Sex men Sum, Lavini08 tredestim menio sum. Plinius Secundus cum c0mmem0rasset relatum fuisse in litteras quendam uixisse centum quinquaginta du08 cann08 , alium decem amplius, ali08 dueent0rum ann0rum habuis80 uitam, ali08 trecent0rum, qu08dam ad quingent08, ali08 ad Sescent08, n0nnull08 ad 0ctingent08 etiam peruenisse, haeq20 0mnia inscitia temp0rum accidisse arbitratus est. 'Alii quippe, inquit, aestate cunum determinabant annum et alterum hieme,
alii quadripertitis temp0ribus. Sicut Arcades, inquit, qu0rum anni trimenstres fuserunt.' Adie eit etiam aliquand0 Aegypti 08,
qu0rum paru08 ann08 quatern 0rum mensum fuisse supra dixi- o mus, lunae fine limitasse annum. Itaque aput e08, inquit, et singula milia ann 0rum uixisse pr0duntur.' 17 Η. N. VII, 48, 155,6 et quod excurrit sup. lin. V 11 sq. ut annum tunc aliter p14 mensum et sic deinceps V ρα I Do b.; menSium ab epv aear
cadaS, in marss. acarnanas, e labinios V; lanios b 16 litteras V eo; litteris ab p ann0s om. V es ρ α I 20 inscitia Vi ρ α I; inscientia a b e; propter inscientiam v 21 unum om. V αb ep ρ α I22 pertitis, m. 2 superscripto quadri, b 23 trimenstres Ve'; trimen-Ses, α e*; tres menses b; trimestres su fuerunt Urebes ρ; fuere v
XXXX Aue. opera Sectio V pars II.
102쪽
His uelut pr0babilibus argumentis quidam n0n destruentes
fidem saerae huius hist0riae, sed adstruere nitentes, ne Sit incredibile qu0d tam mult0s ann0s uixisse referuntur antiqui, persuaserunt Sibi, nee se suadere inpudenter existimant, tam exiguum spatium temp0ris tunc annum u0catum, ut illi dessem sint unus 110ster et decem 110stri centum ill0rum. H00 autem esse salsissimum d0cument0 euidentissim0 0stenditur. Qu0d antequam faciam, n0n mihi tacendum uidetur. quae credibili0rp08sit esse suspiei0. Ρ0teramus certe hanc adseuerati0nem ex Hebraeis e0dicibus redarguere adque c0nuinstere, ubi Adamn0n dueent0rum tringinta, sed centum triginta ann0rum fuisse
reperitur, quand0 tertium genuit filium; qui anni si trededimn0stri sunt, pr0eul dubi0, primum quand0 genuit, undecim vel 110n mult0 amplius ann0rum fuit. Quis p0test hac aetate generare usitata ista n0bisque n0tissima lege naturae 3 Sed hunc 0mittamus, qui Drtas su etiam quand0 creatus est p0tuit; B0n enim eum tam paruum, quam insantes n0stri sunt, factum fuisse credibile est. Seth filius eius n0n ducent0rum quinque, sicut Π08 legimus, sed centum quinque fuit, quand0 genuit ΕΠ08; ad per h00 80eundum ist0s n0 dum habebat undecim ann0s aetatis. Quid dicam de Cainan eius fili 0, qui cum aput B08 centum septuaginta reperiatur, aput Hebrae08 8eptuaginta
legitur fuisse, quand0 genuit Maleleel 3 Quis generat h0m0
septennis, si tunc anni Septuaginta nuncupabantur qui septem fuerunt 3
103쪽
De ciuitate dei lib. XV. cap. 12. 13.
An in dinumerati 0 ne ann0rum Hebrae0riam magis quam septuaginta interpretum sit sequenda auet 0rit 3 S. 5 Sed cum h0e dixer0, 00ntinu0 referetur illud Iudae0rum esse mendacium, de quo superius satis actum est; nam septuaginta interpretes laudabiliter delebrat0s uir0s n0n p0tuisse mentiri. Ubi si quaeram, quid sit eredibilius, Iudaeorum gentem tam l0ng0 lateque dissu sam in h00 00nseribendum men- 10 dassium un0 c0nsili0 c0nspirare p0tuisse et, dum aliis inuid senta uet0ritatem, sibi abstulisse u0ritatem, an septuaginta h0mines, qui ρtiam ipsi Iudaei erant, un0 in l000 p08it08, qu0niam reXAegyptius Pt0J0maeus 00s ad h00 0pus a Sciuerat, ipsam ueritatem gentibus alienigenis inuidisse et c0mmunicat0 istu e 15 Deis se e0nsili 0: quis n0n uideat quid pr0eliuius faciliusqu0 credatur 3 Sed absit ut prudens quispiam uel Iudae0s cuiuslibet pseru0rsitatis ad quo malitia0 tantum p 0tuisse credat inc0dicibus tam multis et tam l0nge lateque dispersis, uel s0ptuaginta ill0s mem0rabil0s uir0s hoe de inuid0 da g0ntibus 20 veritate unum c0mmunicas 80 00nsilium. Credibilius erg0 quis dixerit, cum primum d0 bibli 0theca Ρt0J0maei deseribi ista c0eperunt. tune aliquid tale seri p0tuisse in c0dice un0, sed primitus inde descript0, unde iam latius emanaret; ubi p0tuit quidem accidere etiam scriptoris err0r. Sed h0c in illa qua025 sti0ne de uita Mathusalae n0n absurdum est suspicari, et in ill0 ali0, ubi superantibus uiginti quattu0r annis Summa n01100nuenit. In his autem, in quibus c0ntinuatur ipsius mend0
5 Sed cum secundum e 9 hoc om. et eonsilium uno an edacio V11 et ueritatem e 12 in uno v positus e ; positi e* 13 aegyptius m8s.; Aegypti v pt0l0meus et sic infra V ab e ρ α I; pth0l0meus et sic infra p; Ρt0lemaeus v 14 c0mmuni a istuc V ρ αἰ istunc e3; istud αbe sv 15 fecisse om. a quid faciliusque, quid m. 2 8up. lin. V 17 p0tuisse om. e 18 post multis in V uerba inde ab alienigenis l. Id usque ad tam multis repetita lineolis deleta sunt 22 sed mss.; scilicet v 24 err0ro e 27 quibus omisso ita, e
106쪽
sitatis similitud0, ita ut ante genitum filium, qui ordini inseritur, alibi supersint centum anni, alibi desint; p0st genitum autem ubi d0erant supersint, ubi supererant desint, ut summae0nueniat; et h00 in prima, Secunda, tertia, quarta, quinta, septima generati0ne inuenitur: uidetur habere quandam, si s diei p0test, err0r ip80 c0n8tantiam nec casum red0let, sed industriam. Itaque illa diuersitas numer0rum aliter se habentium inc0dicibus Grasseis et Latinis, aliter in Hebraeis, ubi n0n est ista de centum annis prius adbitis et p0stea dotractis per t0t 16 generati0nes c0ntinuata parilitas, nec malitiae Iudae0rum nec diligentiae uel prudentiae septuaginta interpretum, sed scrip-t0ris tribuatur ei r0ri, qui de bibli0theca supradicti r0gis e0dicem deseribendum primus accepit. Nam etiam nunc, ubi numeri 110n faciunt intentum ad aliquid, qu0d facile p0ssit 15 intellegi uel qu0d appareat utiliter dis ei, et neglegenter deseribuntur et neglegentius emendantur. Quis enim sibi existim tesse discendum, qu0t milia h0minum tribus Isra0l singillatim habere p0tuerunt 3 qu0niam pr0d0880 aliquid n0n putatur; et qu0tus qui8que h0minum est. cui pr0funditas utilitatis huius άbappareat 3 Hic uer0, ubi per t0t 00ntextas generati0nes centum anni alibi adsunt, alibi desunt, et p08t natum, qui c0mme-m0randus fuerat, filium desunt ubi adfuserunt, adsunt ubi defuerunt, ut summa c0ncordet: nimirum cum uellet persuadere, qui h00 fecit, ideo numer0sissimos ann0s uixisse 25 antiqu08, qu ad 008 breuissim08 nuncupabant, et h0c de maturitate pubertatis, qua id0nea filii gignerentur, c0naretur 0Stendere, adque ide0 in illis centum annis decem n08tr08 insinuand0s putaret incredulis, ne h0mines tamdiu uixisse recipere in fidem nollent, addidit centum, ubi gignendis 1iliis habilem εο
4 et tertia e quinta sexta sept. V; sexta sup. lin. b 6 post e
gibi 0 18 quod e 19 quoniam V 22 desunt, de Sup. lin. , e
alum V 24 conuellet e 27 quia e 28 centum decem anni. V
107쪽
De ciuitate dei lib. XV. cap. 13.
n0n inuenit aetatem, e08demque post genit0s fili08, ut c0ngrueret summa, detraxit. Sic quippe u0luit credibiles faedro
id0nearum generandae pr0li 00nuenientias aetatum, ut tamen numer0 110n fraudaret uniuersas aetates umentium singul0rum.
5 Qu0d autem id in sexta generati0ne Π0n fessit, h0st ipsum est qu0d magis m0uet id00 illum feci 88e, cum res, quam dicimuS,p08tulauit, quia n0n fecit, ubi n0n p0stulauit. Inuenit namque
in eadem generati0ne aput Hebrae08 uixisse Iared, antequam genui88et En0ch, centum Sexaginta du08 cann08 , qui Secunio dum illam rati0nem breuium ann0rum sunt anni sedecim et aliquid minus quam menses du0; quae iam aetas apta est ad gignendum, et ide0 addere centum anu0s breues, ut 110stri uiginti sex fierent, nedesse n0n fuit, nec p08t natum En0ch. e0S detrahere, qu08 Π0u addiderat aute natum. Sie laetum sistis ut hic nulla esset inter c0 dices utr08que uarieta S. Sed rursus m0uet, quur in 0ctaua generati0ne, antequam de Mathusalam nasceretur Lameeli, cum aput Hebrae0s legantur centum 00t0ginta duo anni, uiginti minus inueniuntur in c0dicibus 110stris; ubi p0tius addi centum 80lent, et p0st genitum 26 Lamech c0nplendam restituuntur ad summam, quae in c0dicibus utrisque n0n diserepat. Si enim centum septuaginta ann08 pr0pter pubertatis maturitatem de dem et s0ptem u0lebat
int0llegi, sicut nihil addere, ita nihil detrahere iam debebat
quia inuenerat aetatem id0neam generati0ni fili 0rum, pr0pteras quam in aliis centum ill0s ann0s, ubi eam 110n inueniebat, addebat. H0e autem de uiginti annis merit0 putaremus ea Sumend0sitatis aegidere p0tuisse, nisi e08, sicut prius detraxerat,
108쪽
restituere p08tea curaret, ut summae 00nueniret integritas. An Di te astutius factum existimandum e St, ut illa, qua centum anni prius 80lent adici et p0stea detrahi, 0 equitaretur industria, cum et illic, ubi necesse n0n fuerat, n0n quidem de centum annis, uerum tamen de quantul0cumque numer0 prius detract0,
piatur, siue credatur ita esse factum siue 110n credatur, siue p0strem0 ita siue n0n ita sit: recte fieri null0 m0d0 dubitauerim, ut, cum diuer8um aliquid in utrisque c0dicibus inuenitur, quand0 quidem ad fidem rerum ge8tarum utrumque esse n0n p0test uerum, ei linguae p0titi8 credatur, unde est in aliam per interpretes facta translati0. Nam in quibusdam etiam e0dicibus Graecis tribus et un0 Latin0 et un0 etiam Syro inter se e in sentientibus inuentus est Mathusalam sex annis ante diluuium fuiss0 defunctus.
De parilitate ann0rum, qui eisdem quibus nunc spatiis et in pri0ribus saeculis cucurrerunt. Nune iam uideamus qu0nam m0d0 euidenter p08sit 0stendi 110n tam breues, ut illi decem unus esset n08ter, sed tantae prolixitatis ann08, quantae nunc habemus qu08 utique circuitus conscii s0lis), in ill0rum h0minum uita pr0lixissima c0nputat08. Sescentensim0 nempe ann0 uitae Ν00 8criptum est faetum esse diluuium. Quur erg0 ibi legitur: Et aqua diluuii faeta est super terram Sescentensim0 ann0 in uita N00, secundi mensis, septima et uicensima mensis, si annus ille minimus, quales decem faciunt unum n0strum, triginta sex habebat dies 3 I antillus quippe annus
24 Gen. 7, 10 Sq. 4 centum omisso de V 6 quom0do a bi istuc istunc e; istudbso: id a 8 ihta ista V dubitauerit e 1 2 alium Vi 19 qu0-
109쪽
De ciuitate dei lib. XV. cap. 13. 14.
si antiqu0 1110re h00 110men accepit, aut n0n habet menseS, aut mensis eius est triduum, ut habeat du0 decim men808. Qu0 m0d0 igitur hic dictum est: . Sescenten Sim0 ann0, secundi mensis, septima et uicensima mensis, niSi 5 quia tale8, quale S nunc sunt, etiam tunc erant menses 3 Namqu0 paet0 aliter uicensim0 et septim0 dio se eundi mensis diceretur c00ptum esse diluuium 3 Deind0 p0stea in fine diluuii ita legitur: Et sedit arca in men Se Septim0, Septima et uicensima men Sis, super m0ntes Arar at.10 Aqua autem minuebatur usque ad undecimum mensem; in undecim0 autem mense prima die mensis paruerunt capita m0ntium. Si igitur tales menses erant tales pr0fect0 et anni erant, quales nune habemus. Men SeSquippo illi triduani uiginti 0t s septem dies habere n0n p0te 15 rant. Aut si pars tricensima tridui tune appellabatur dies, ut
0mnia pr0p0rti0ne minuantur: ergo nec t0t0 quadridu0 1108tr0 laetum ost illud tam grande diluuium; qu0d mem0ratur sactum quadraginta diebus set n0etibus. Quis hune absurditatem et uanitatem ferat 3 Pr0inde rem0ueatur hic err0r, qui c0niec- ά6 tura falsa ita uult adstruere scripturarum 140strarum fidem, ut alibi destruat. Pr0rsus tantus etiam tunc dies fuit, quantus et nunc est, quem uiginti quattu0r h0rae diurn0 curricul0n00turn 0 quo determinant: tantus men Sis, quantus et nundest, quem luna c00pta et finita ston eludit; tantus annus, quan-25 tu8 et nunc est, quem du0decim menses lunares additis pr0pter cur8um 80larem quinque diebiis et quadrante e0nsummant, quanti anni seseentensimi uita0 Ν00 seeundus erat mensis eiusque mensis uicensimus et septimus dies, quand0 00 epite880 diluuium, in qu0 dies quadraginta e0ntinuatae ingentes
110쪽
pluuiae mem0rantur, qui die8 Π0n binas ad paul0 ampliush0ras habebant, sed uicenas et quaternas die 110ctuque tran8- actas. Ac per h00 tam magn0s ann0s uixerunt illi antiqui HS que ampliHS quam n0ngent08, quant08 p08tea uixit Abraham centum septuaginta et p0st eum filius eius Isaac centum 0ct0ginta et filius eius Iad0b pr0pe centum quinquaginta, et quant0s interp0sita aliquanta aetate M0yses centum uiginti. et quant08 etiam nunc uiuunt h0mines Septuaginta uel 00t0ginta uel n0n mult0 amplius, de quibus dictum est: Et amplius eis lab0r et d0l0r. Illa uer0 numer0rum uarietas, quae inter c0dides Hebrae0sinuenitur et n0sti 08, neque de hac antiqu0rum J0ngaeuitate dissentit, et si quid habet ita diuersum, ut uerum es Se utrumque n0n p088it, rerum ge8tarum fides ab ea lingua repetendae St, ex qua interpretatum est qu0d habemus. Quae saeuitas cum u0lentibus ubique gentium praesto Sit, n0n tamen uacat, qu0d septuaginta interpretes in plurimis, quae diuersa dicere uidentur, ex Hebraeis c0dicibus emendare au8uS 0St nem0. N0n enim est illa diuersitas putata mend0sitas; nec eg0 ull0m0d0 putandam existim0: sed ubi n0n est script0ris err0r, aliquid 00s diuin0 spiritu ubi sensus esset e0n8entaneu Sueritati et praedieans ueritatem, n0n interpretantium munere, sed pr0phetantium libertate aliter dicere u0luisse credendum est. Unde merito n011 80lum Hebraeis, uerum etiam ip8i8 eum adhibet testim0nia de scripturis, uti ap0st0liea inuenitur auct0ritas. Sed hinc me opp0rtuni 0re l000, si Deus adiuuerit, pr0misi diligentius l0euturum; nunc qu0d instat expediam. N0n enim ambigendum est ab h0mine, qui ex prim0 h0mine
4 Gen. 25, 7 5 Gen. 35, 28 6 Gen. 47, 28 8 Deut. 34, 79 Ps. 89, 104 qui usque e nung. V; nonagentos, e eae i co r. , e 5 septuaginta mSS.; Sept. quinque o et post oct0g. om. by 7 m0ses Vii 2 l0nge uite ei; longeva uita e* 19 sq. non enim illa diuersitas putanda est mendositas p 20 putandum es 22 munere m8S.; more v