장음표시 사용
91쪽
De ei uitate dei l l b. XV. c a p. 7.
pedeat 0, ad mentem domita et uicta e0nuertitur, ut subditae rati0 d0minetur. H0c praee0pit Deus huic, qui facibus inuidiae inflammabatur in fratrem 6t, quem debuerat imitari, cupiebat auferri. Quiesce, inquit; manus ab Scelere c0ntine, 5 n0u regnet peccatum in tu0 m0rtali c0rp0r0 ad 0b00diendum desideriis eius, nec exhibeas membra tua iniquitatis arma pedeat0. Ad te enim c0nuersi 0 eius, dum n0n adiuuatur relaxand0 sed quies stend0 frenatur; et tu d0 minaberis illiu8, ut, cum Di insessus n0n permittitur 0perari, Sub p0t01o state mentis regentis et beneu0lentis adsues eat 0tiam intrin-8 edu8 110n m0ueri. Dictum est tale aliquid in 00dem diuino libr0 et J0 muliere, quand0 p08t peccatum D 00 interr0gante adqu0 iudiea te damnati0nis sententias aeceperunt, in Serpente
diabolus et in s0 ipsis illa et maritus. Cum senim dixis 80t 15 ei: Multipli ea iis multiplicab0 tristitias tuas et gemitum tuum, et in tristitiis pari0s fili 0s, deinde addidit: Et ad uirum tuum e0nuersi 0 tua; et ip80 tui d0 minabitur. Qu0d dictum est ad Cain de peccat0
qu0d didit ap0st0lus: Qui diligit ux0rem suam, Se ipsum diligit; n01110 enim umquam carnem Suum 0di 0 habuit. Sananda sunt senim haec Sicut 110Stra, n0n25 sicut aliena damnanda. Sed illud Dei prude0ptum Cain sicut praedaridat0r accepit. Invales stent0 quipp0 inuidentiae uiti0 fratrem insidiatus 0 edidit. Talis sirat terrenae e0ndit 0r ciuitatis. Qu0 m0d0 autem significaustrit etiam Iuda008, a quibus Christus 00disus est past0r 0uium h0minum, quem pa8t0rad 0Hium pe00rum praefigurabat Abel, quia in alleg0ria pr0phetica res est, parc0 nunc dicere, et quaedam hinc aduer8u8Faustum Manisthaeum dixisse me rec0l0. 15 Gen. 3, 16 22 Eph. 5, 28 sq. 32 XII, c. 91 domitam et uictam e 8 refrenatur e 13 acceperant Vi 18 domina b. tui v 27 fratri ei et terreri. e 30 quid Vi 31 quadam V
92쪽
Quae rati0 fuerit, ut Cain inter principia generis humani e0nd 0ret ciuitatem. Nunc aut0m defendenda mihi uidetur hist0ria, ne sit seriptura incredibilis; quae didit a se discatam ab un0 h0mine ciui εtatem e0 temp0re, qu0 n0n plias quam uiri quattu0r uel p0tita 8 tr08, p08tea quam fratr0m frater 0 edidit, fuisse audentur in terra, id est primus h0m0 pater 0mnium et ipse Cain et
rati0 p08tulabat. Ρr0p08itum quippe script0ris illius fuit, per
quem sanctus Spiritus id agebat, per Succe88i0nes certarum generati0num ex un0 h0mine pr0pagatarum peruenire ad Abra- 15ham ac deinde ex eius semine ad p0pulum Dei, in qu0 di-8tinct0 a ceteris gentibus praefigurarentur et praenuntiarentur 0mnia. quae de ciuitate, cuius aeternum erit regnum, et de rege eius 00demque e0 dit0re Christ0 in Spiritu praeuidebantur esse uentura; ita ut nec de alt0ra 80cietate h0minum tace- Ioretur, quam terrenam dicimus ciuitatem, quantum ei c0mm0m0randae satis es80t, ut ciuitas D0i etiam suae aduersariae c0nparati0ne clarescat. Cum igitur scriptura diuina, ubi set
ita e0ncludat, ut dieat de ill0, de qu0 l0quebatur: Et ge- sisnuit fili 0s et filius, et fuerunt 0mnes dies illius usti illius qu0s uixit anni t0t, et m0rtuus est: numquid quia 00sdem fili0s et filius n0n n0minat, ide0 intellegere n0n de-
93쪽
De ciuitate dei lib. XV. cap. 8.
bemus per tam mult08 ann08, quibus tune in saeculi huius prima aetate uiuebant, nasei p0tuisse plurim08 h0mine S, qu0rum c00tibus e0ndi p0sssent etiam plurimae eluitates 3 Sed pertinuit ad Deum, qu0 ista inspirante c0nscripta sunt, has 5 duas s0cietates suis diuersis generati0nibus primitus digerere adque distinguere; ut 800rsum h0minum, h00 est secundum h0minem uiuentium; 800rsum autem fili 0rum Dei, id est h0minum secundum Deum uiuentium, generati0nes c0ntexerenturusqu0 diluuium, ubi ambarum 80eietatum discreti 0 00 creti010 que narratur; di8creti0 quidem, qu0d ambarum separatim generati0nes c0mmem0rantur, unius fratricidae Cain, alterius autem qui u0cabatur Seth; natus quippe fuerat et ipse d0 Adam pr0 ill0, quem frater 000idit; concretio autem, quia bonis in doterius deelinantibus tales uniusti si faeti fuerant, 15 ut diluui 0 d0lerentur, except0 un0 iusto, cui n0men erat N0e et eius e0 iug0 0t tribus filiis t0tidemque nuribus, qui h0mines 00t0 ex illa 0mnium uastati0Π0 m0rtalium per aream
Qu0d igitur seriptum est: Et c0gn0uit Cain uX0rem 20 Suam, et concipiens peperit En00h; et serat aedifidans ei uitatem in n0mine filii sui En0ch: 0n est quidem e0n8equens, ut istum primum situm genuisse credatur. Ν0que enim h00 0x 00 putandum est, quia dictus e8t 00gn0ui880ΠX0rem Suam, quasi tune 80 illi primitus e0neumbend0 mi - 25 80uisset. Nam et de ips0 patre 0mnium Adam n0n tuli 0 80lumh00 dictum est, quand0 H0nceptus est Cain, quem prim0- genitum uidetur habuisse; uerum etiam p0steritis eadem Scriptura: C0gn0uit, inquit, Adam Etiam uxorem Suam, et 00ncepit et peperit filium, et 110minauit n0men illius ad Seth. Undo int0llegitur ita 80J0re illam scripturam l0qui, quamuis n0n Sempor cum in ea legitur laet0s h0minum fuisse
diluuium eae dilucidum ut uidetur corr. e 15 cui Ve*v; cuius abegpρα 25 de se e 28 uxorem S. Euam v
94쪽
S. Aurelii Augustini 00ndeptus, non tamen Solum cum primum Sibi sexus uterque
miscetur. Ned illud necessari0 est argument0, ut prim0genitum patri existimemus En00h, qu0d eius n0mine illa ciuitas nuncupata est. N0n enim ab re e8t, ut pr0pter aliquam cau8am, eum et ali0s haberet, diligeret eum pater ceteris ampliu8. Neque enim et Iudas prim0genitus fuit, a qu0 Iudaea c0gn0- minata est et Iuda0i. Sed etiamsi e , dit0ri civitatis illius iste filius primus est natus, 110n id00 putandum est tunc a patre c0nditae civitati n0men eius inp08itum, quand0 natus est, quia nec c0nstitui tune ab un0 p0terat ciuitas, quae
nihil est aliud quam h0minum multitud0 aliqu0 80cietatis uincul0 00nligata; sed eum illius h0 minis familia tanta nume-r0sitate cres geret, ut haberet iam populi quantitatem, tunc p0tuit utique seri, ut et c0nstitueret et n0men prim0geniti sui e0nstitutae inp0neret ciuitati. Tam longa quippe uita ill0rum h0minum fuit, ut illic mem0rat0rum, qu0rum et anni taciti n0n sunt, qui uixit minimum ante diluuium, ad septingent08 quinquaginta tres perueniret. Nam plures nongent08ali 08 etiam transierunt; quamuis nem0 ad mille peruenerit. Quis itaque dubitauserit per unius h0minis aetatem tantum multiplicari p0tuisse genus humanum, ut 0880t unde e0nStituerentur n0n una, sed plurimae ciuitates 3 Qu0d ex h00 e0diei fastillime p0t0st, quia ex un0 Abraham n0n mult0 amplius quadringentis annis numer0sitas Hebraeae gentis tanta pr0- creata est, ut in exitu eiusdem p 0puli ex Aegypt0 808centali 0minum milia fuisse relarantur b0llicae iuuentutis; ut 0mittamus gentem Idumae0rum n0n pertinentem ad p0pulum Israel, quam genuit frater eius Esau, nep0s Abrahae, et alias
3 civit. illa o 4 non, m. I superscripto dum, V enim Om. ei
8 filius ori primo natus V 10 qui nec V 1l aliud est o
gent. V 21 c0nstituerentur viss.; c0nstitueretur u 26 milia
95쪽
De l0nga uita h0minum, quae fuit ante diluuium et, de ampli 0re human0rum c0rp0rum f0rma. Quam 0b rem nullus prudens rerum existimat0r dubitauerit Cain n0n 80lum aliquam, uerum etiam magnam p0tui 8Se c0ndere civitatem, quand0 in tam l0ngum tempus pr0tendebatur uita m0rtalium: nisi Drtu insidelium quispiam ex ipsa nume- 10 r0sitate ann0rum 110bis ingerat quaesti0nem, qua uixi 880 tunc h0mines scriptum est in auct0ritatibus n0stris, et h00 neget esse credendum. Ita quippe n0u credunt etiam magnitudines e0rp0rum l0nge ampli0res tunc fuis80 quam nunc sunt. Unde
sit n0bilissimus 00rum p0eta Vergilius de ingenti lapide, quem 15 in agr0rum limit0 infixum uir rariis ill0rum temp0rum pugnans et rapuit et cucurrit et int0rsit et misit:
plerumque incredul0s nudata per uetustatem Siue per uim fluminum uari0sque casus sepulcra c0nuincunt, ubi apparuerunt uel unde dediderunt incredibilis magnitudinis 088a ut 0r-Yb tu0rum. Vidi ipse n0n 80lus, sed aliqu0t mecum in Utice si lit0r0 m0larem h0minis dentem tam ingentem, ut, Si in n08ti 0rum dentium 1110 dul0s minutatim c0neideretur, centum n0bis uideretur facere p0tuisse. Sed illum gigantis alicuius fuisse credid0rim. Nam praeter qu0d erant 0mnium mult0
96쪽
S. Aurelii Augustiniquam n08tra mai0ra tunc c0rp0ra, gigantes J0nge ceteris antoibant; siqui aliis deinde n0stris quo temp0ribus rara quidem, sed numquam ferme defuerunt, quae m0dlim ali 0rum plurimum excederent. Plinius Secundus; doctissimus h0m0. quant0 magi8 magisque praeterit saeculi exeursus, min0rac0rp0ra naturam ferr0 testatur; qu0d etiam II0merum c0mmem0rat 8aepe carmine fuisse c0nquestum, 110n haec uelut p0etiea figmenta derid0ns, sed in hist0rieam fidem tamquam miracul0rum naturalium Script0r adsumens. Verum, Ut di Si antiqu0rum magnitudines c0rp0rum inuenta plertimque 08Sa, qu0niam diuturna Sunt, etiam mult0 p0st0ri0ribus saeduli8pr0dunt. Ann0rum autem numer08itas cuiusque h0mini8, quae temp0ribus illis fuit; nullis nune talibus d0cumentis uenire in experimentum p 0test. Nec tamqn ide0 fides sacrae huid hist0riae der0ganda est, cuius tant0 inpud0ntius narrata n0ncredimus, quant0 inpleri certius praenuntiata c0nspicimu8. Didit tamen etiam idem Ρlinius esse adhue gentem, Ubi ducent08 ann08 uiuitur. Si ergo humanarum uitarum diuturni-iate8, qua8 experti 11011 sumus, h0 die habere creduntur ine0gnita n0bis J0 ea, quur 110n habuiss0 credantur et temp0ra 3 An uer0 credibile est alietibi ess0 qu0d hic n0n est, et incredibile est aliquand0 fuiss0 qu0d nune n0n est 3
1 mai0ra quam nostra v 4 excederunt reseripi. V 6 FERRE rescribendo in RENRE et homerum in am0rum corruptum V commemoras rescript. V 14 sacra V liuid V ab e yn; huius p ρα lo deneganda ρ 16 impleriq; in plerisque), s m. 2, e 20 habuisse non V 2l est credib. v alicubi esse om. et 22 est ante aliquand0Om. e 24 codices n0str0s q 27 ignar0 Tyb1015 20 25
97쪽
Do ei uitate dei lib. XV. c a p. 9. 10.
qua rati0ne sit factum: n0n tamen tanta est, ut ill0s h 0mines tam l0ngaeu 0s fuisse dissentiant. Nam ipse h0m0 primus Adam, antequam gigneret filium, qui est appellatus Seth, dueent0s triginta uixisse ann08 reperitur in c0dicibus 110stris, b in Hebra0is autem centum triginta perhibutur; sed p08teaquam eum genuit, Septingent08 uixisse l0gitur in 110stris, 0etingent0s uer0 in illis; adque ita in utrisque uniuersitatis
summa e0n00rdat. Ac deinde per c0nsequentes generati0nes antequam gignatur, qui gigni c0mmem0ratur, minus uixisse 10 aput Hebra00s pater eius inuenitur centum ann08; sed p0steaquam est genitus idem ipse, centum minus quam in H0bra0isi u0niuntur in n0stris; adque ita et hinc et inde numeri uniuersita 8 001180nat. In sexta autem generati0ne nusquam utrique e0 dices discrepant. In septima uer0, ubi ille qui natus 15 est Eu0ch n0n 11101 tuus, sed qu0d D00 placuerit translatus eSSe narratur, eadem di880nantia est, quae in superi0ribus quinque de centum annis antequam gigneret eum, qui ibi 00mmem0ratus est, filium, adque in summa similis c0n80-nantia. Vixit enim ann0s, antequam transferretur, SecundUm20 utr0sque e0 dices trecent08 sexaginta quinque. Oetalla generati 0 habet quidem n0nnullam diuersitatem, Sed min0rem ac dissimilem ceteris. Mathusalam quippe, quem genuit ΕΠ00h, antequam gigneret eum, qui in ip80 0rdine Sequitur, Sedundum Hebrae08 110n centum minus, sed uiginti amplius uixit 25 ann08; qui rur8HS in n08tris, p0stea quam elim genitit, repe riuntur additi, 0t in utrisque sibi summa uniuersi numeri 00currit. In 80la n0na g0110rati0 0, id est in annis Lamech, filii Mathusalae, patris autem N00, summa uniuersitatis di85 Gen. 5, 3 etc. 3 appell. est v 4 ann0s uixisse ο 9 gignantur V qui gigni ygigni e c0mmemoratur V 12 et hine epρI Domb.; et om. Vab αυ17 de centum ducentum e 18 atque in F es Domb.; atque ita in αbv20 et quinque eo 22 Mathusalem ab v 23 secundum, in mar9. apud, e 28 mathusalae V es ρ α I; mathusalem ab υ
98쪽
crepat, Sed n0n plurimum. Viginti enim et quattu0r ann0s plus uixisse in Hebraeis quam in n0stris c0dicibus inuenitur. Namque antequam gigneret filium, qui 110catus est N00, 8 ex minus habet in Hebraeis quam in n08tris; p08tea Her0 quam eum genuit, triginta amplius in eisdem quam in 110stris. Unde sex illis detraetis restant uiginti quattu0r, ut dictum eSt.
De annis Mallius alae, cuius aetas quattu0rdecim annis diluuium uidetur excedere. Per haud aut0m discrepantiam Hebra00rum c0dicum adquen0str0rum ex0ritur illa fam0sissima quaesti0, ubi Mathusalam quattu0rdestim ann0s uixisse p08t diluuium c0nputatur, cum seriptura ex 0mnibus, qui in terra tunc fuerant, 80l08 0et0h0mines in area exitium e0mmem0ret euasisse diluvii, in quibus Mathusalam n0n fuit. Secundum c0dides enim n08tr0s Mathusalam priusquam gigneret illum, quem u0cauit Lamech, uixit ann0s centum Sexaginta septem; deinde ipse Lamech antequam ex ill0 natus esset N00, uixit ann08 centum 00t0ginta 0et0, qui sunt simul trecenti quinquaginta quinque; his adduntur sescenti N00, qu0t0 0ius ann0 diluuium laetum est: qui sunt 110ngenti quinquaginta quinque, ex qu0 MathH-
Salam natus est usqud ad annum diluvii. Omnes enim anni uitae Mathusalam 110ngenti sexaginta n0uem c0Bputantur, qllia, eum dixisset ann0s centum Sexaginta septem et genuisset
silium, qui est appellatus Lamech, p08t eum genitum uixit
ann08 00tingent08 di10; qui 0mnes, ut diximus, 110ngenti Sexaginta n0u0m fiunt. Unde detractis n0ngentis quinquaginta quinque ab 0rtu Mathusalae usque ad diluuium remanent
99쪽
De ciuitate dei lib. XV. c a p. 10. 11.
quattu0rdestina, quibus uixi 880 creditur p0st diluuium. Ρr0pt0rqu0d eum n innulli, etsi n0n in terra, Ubi 0mnem carnem, quam uiuere in aquis natura n0n sinit, e0nstat fuisse deletam cum patre su0 qui translatus fuerat aliquantum fuisse adques ibi, d0nee diluuium praeteriret, uixi 880 arbitrantur, n0lentes der0gare sdem e0didibus, qu08 in auct0ritatem celebri 0r0m sit 800pit edelesia, et credentes Iudae0rum p0tius quam istos non habere qu0d uerum est. N0n enim admittunt, qu0d magis hic esse p0tuerit err0r interpretum, quam in ea lingua esse 10 falsum, unde in n0stram per Graedam Scriptura ipsa translata est, sed inquiunt n0n esse credibile septuaginta int0rpretes, qui un0 Simul temp0re un0que Sensu interpretati sunt, errare p0tuisse aut ubi nihil 00rum in tot erat u0luisse mentiri: Iudae08 uer0, dum 110bis inuident, quod lex et pr0phetae ad 15 n08 interpretand0 transierint, muta 880 quaedam in c0dicibus suis, ut 1108tris minueretur auctoritas. Hanc opini0nem uel Suspici0nem accipiat quisque ut putauerit; certum est tamen n0n uixisse Mathusalam p0st diluuium, sed 00dem ann0 fuisse defunctum, si uerum est qu0d de numer0 ann0rum in Hesio braeis c0dicibus inu0 itur. De illis aut0m 80ptuaginta int01 pretibus quid mihi uideatur, su0 l0e0 diligentius inserendum eSt, cum ad ipsa temp0ra, quantum nece 88itas huius 0peris
senti enim suffieit quaesti0ni secundum utr0sque c0dices tamq5 l0ngas habuisse uitas illius aeui h0mines, ut p0880t aetate unius, qui de du0bu8, qu08 80l08 terra tunc habuit, parentibus primus est natus, ad 00nstituendam etiam ciuitatem multiplieari genus humanum.
21 XVIII, c. 42 Sqq. 1 quat0nuitu0r V 3 constat Sup. lin. V 4 elatus, in marss. translatus, e 8 ammittunt V 11 credibilem V interpraeteis Vl3 intereat e 17 quis e 21 inserendum V abe pav; disseren
100쪽
De 0pini 0 ne e0rum, qui prim0rum temp0rum h0mines tam J0ngaeu 08, quam Scribitur, fui S Se Π0n credunt. Neque enim ullo m0d0 audiendi sunt, qui putant aliter ann0s illis temp0ribus e0nputat0s, id est tantae breuitatis, ut unus annus n0ster destem ill0s habuisse credatur. Qua pr0pter, inquiunt, cum audierit quisque uel leg0rit n0ngent08 ann08 quemque uixi880, debet intellegere n0naginta; decem quippe illi anni unus est Π08ter et decem n0stri centum illi fuerunt. Ac per h0c, ut putant, uiginti trium ann0rum fuit
Adam, quand0 genuit Seth, et ipse Seth uiginti agebat et
Sex menses, quand0 ex ill0 natu S e8t En08, qu0s appellat scriptura ducent08 et quinque ann08; qu0niam sicut isti suspicantur, qu0rum eXp0nim HS 0pini0nem, unum annum, qualem nunc habemus, in decem partes illi diuidebant et easdem parteS ann08 110cabant; quarum partium habet una quadratum senarium, e0 qu0d sex diebus Deus perfecerit 0pera sua, ut in septim0 requiesceret de qua re in libr0 undecim0 sicut p0tui, disputaui); Sexiens autem Seni, qui numerus quadratum senarium facit, triginta sex dies sunt; qui multiplicati dediens ad tredent0s sexaginta perueniunt, id est du0 decim menses lunares. Ρr0pter quinque dies enim reliqu08, quibu8 80laris annus inpletur, et diei quadrantem. pr0pter quem quaterductum e0 ann0, qu0 bissextum 110cant, unus dies adicitur, addebantur a ueteribus p0stea dies, ut 000urreret numeruSann0rum, qu08 dies R0mani intercalares u0cabant. Pr0inde etiam ΕΠ08, quem genuit Seth, decem et n0uem agebat ann08, quand0 ex ill0 natus est filius eius Cainan, qu0s ann0s dicit