장음표시 사용
71쪽
De ciuitate dei lib. XIIII. cap. 24.
Nam et h0minum qu0rundam naturas n0uimus multum
ceteris dispares et ipsa raritate mirabiles n0nnulla ut u0lunt de c0rp0re facientium, quae alii null0 m0d0 p0ssunt et audita uix credunt. Sunt enim, qui et aures m0ueant uel singulas 5 uel ambas simul. Sunt qui t0tam caesariem eapite inm0t0, quantum capilli 00eupant, deponunt ad D0ntem reu0cantque cum u0lunt. Sunt qui 00rum quae u0rauerint incredibiliter plurima et uaria paululum praec0rdiis e0ntreetatis tamquam de saecul0 qu0d pia euerit integerimum pr0ferunt. Quidam 10 11000S auium pec0rumque et ali0rum qu0rumlibet h0minum sic imitantur adque exprimunt, ut, nisi uideantur, discerni 0mnin0 n0n p088int. N0nnulli ab im0 sin0 put0re ull0 ita numer0808 pr0 arbitri0 80nitus edunt, ut ex illa etiam parte
qantare uideantur. Ip80 8um expertus sudare h0minem S0lere, 15 cum uellet. N0tum est quosdam flere, cum H 0lunt, adque
ubertim lacrimas fundere. Iam illud mult0 est ineredibilius qu0d plerique fratres mem0ria redentissima experti sunt. Ρresbyter fuit quidam R0stitutus 110minu in par00dia Calamensis ecclesiae. Quand0 ei plaeebat r0gabatur autem ut h0c saceret
20 ab eis, qui rem mirabilem c0ram scire cupiebant), ad imitatas quasi lamentantis cuiuslibet h0 minis u0ces ita se auferebat a sensibus et lae0bat simillimus m0rtu0, ut n011 80lum uellissantes adque pungentes minime sentiret, sed aliquand0 etiam igne ureretur adm0t0 sine ull0 d0l0ris sensu nisi p08t-25 m0dum ex uulnere; n0n autem 0bnitend0, sed n0n sentiend0Π0n m0uere c0rpus e0 pr0babatur, qu0d tamquam in defunct0 nullus inueniebatur anhelitus; h0minum tamen uoce S, Si clarius l0querentur, tamquam de l0nginqu0 80 audire p08tea referebat. Cum itaque c0rpus etiam nunc quibu8dam, licet
72쪽
in carne e0rruptibili hane aerumn0sam ducentibus uitam, ita in plerisque m0ti0nibus et adfecti0nibus extra usitatum naturae m0dum mirabiliter seruiat: quid causae est, ut n0n credamus ante in0b00dientiae peccatum c0rrupti0nisque supplicium ad pr0pagandam pr0lem sine ulla libidine seruire u0luntati humanae humana membra p0tuisse γ D0natus est itaque h0m0 sibi quia deseruit Deum placend0 8ibi, et n0Π 0b00diens De0 110np0tuit 0b00dire nec sibi. Hinc euidenti0r miseria, qua h01110 0n uiuit ut uult. Nam si ut uellet uiueret, beatum se putaret; sed nee sist tamen e88 et, si turpiter uiueret.
De uera beatitudine, quam temp0ralis uita n0n 0btinet. Quamquam si diligentius adtendamus, nisi beatus 110n uiuit ut uult, et nullus beatus nisi iustus. Sed etiam ipse iustus n0n uiuet ut uult, nisi eo peruenerit, ubi m0ri falli 01llandi 0mnino n011 p088it eique sit certum ita semper futurum. H00 enim natura expetit, nec plene adque perfecte beata erit nisi adepta qu0d expetit. Nune uer0 quis h0minum p 0test ut uult uiuere, quand0 ip 8um uiuere n0n est in p0testate 3 Viuere enim uult, m0ri c0gitur. Qu0 m0d0 erg0 uiuit ut uult, quin0n uiuit quamdiu uult 3 Qu0d si m0ri u0luerit, qu0 m0d0p0test ut uult uiuere, qui 110n uult uiu0r03 Et si id00 m0ri uelit. non qu0 Π0lit uiuere, sed ut p08t m0rtem melius uiuat: n0ndum erg0 ut uult uiuit, sed cum ad id qu0d uult m0riendo peruenerit. Verum eqsse uiuat ut uult, qu0niam sibi ext0rsit sibiqu0 imperauit n0n uelle qu0d n0n p0teSt, adque h0e uelle qu0d p 0test, sicut ait Terentius: Qu0niam n0n p0t08t id fieri qu0d uis, Id usilis qu0d p 088iS:
25 Ter. Andr. II, 1, 52 m0nitionibus V 3 causa Vi 6 sibi homo e 8 quia b 9 ut si e uiuere Vi 13 si om. I 14 et nullus usque ad ut uult om. b15 uiuet V ep; uiuit ablo 19 ipsud li 20 et mori l 21 uultlierit ι 23 non qu0d p α I; nunc cum α uiuat uiuere possit ἰ25 ut uult om. e 29 possis mss.; possit v
73쪽
De ciuitate dei lib. XIIII. cap. 25. 26.
num id00 beatus eSt, quia patienter miser est 3 Beata quippe uita si 110n amatur, n0n habetur. Porro si amatur et habetur, ceteris 0mnibus rebus excellentius nece880 est ametur, qu0niam pr0pter hanc amandum est quidquid aliud amatur. Ρ0rr0 5 si tantum amatur, quantum amari digna est n0n enim beatus est, a qu0 ip 8a beata vita 110n amatur ut digna est): fiorin0Π p0t08t, ut eam, qui Sic amat, n0n aeternam uelit. Tunc igitur beata erit, quand0 aeterna erit.
io Qu0d felicitas in paradis0 uiuentium sine erube Seen-d0 adpetitu generandi 0fficium credenda sit inplere p0 tui S Se. Vivebat itaque h0m0 in paradis0 sicut u0lebat, quamdiu h00 u0lebat qu0d Deus iusserat; uiuebat fruens De0, ex qu0a5 b0 0 0rat b0nus; uiuebat sine ulla egestate, ita Semper ui uere habens in p0testate. Cibus aderat ne 08uriret, p0tH8 1108itiret, lignum uitae no illum senecta diss0lu0ret. Nihil e0rrupti0nis in c0rp0re uel ex c0rp0re ullas m0lestias ullis eius sensibus ingerebat. Nullus intrinsecus m0rbus, nullus ictus 20 metuebatur extrinsecus. Summa in carne sanitas, in anim0t0ta tranquillitas. Sicut in paradi 80 nullus aestus aut frigus, sic in eius habitat0re nulla ex stupiditate uel tim0r0 aceidebatb0 90 110luntatis 0ssensi0. Nihil 0mnin0 triste, nihil orat inaniter laetum. Gaudium uerum perpetuabatur ex De0, in quem 25 flagrabat caritas de e0rde puro et c0nscientia b0na et si de n0n ficta, adque inter se c0 iugum fida ex h0 0st09m0re S0cietas, c0n00rs mentis c0rp0risque uigilia et mandati sine lab0re cust0dia. N0n lassitud0 satigabat 0ti0sum, n0n25 1. Tim. 1, 52 B0n habetur. . . amatur om. li 17 senectus I 18 nullas Ve20 animo codd.; anima ο 22 sic V; ita ab elpαο in eius habitat0re habitatori b accidebat Vbe Domb.; accedebat alpu24 perpetuebatur e in deo l
74쪽
S. Aurelii Augustinis0mnus premebat inuitum. In tanta facilitate rerum et felicitate h0minum absit ut suspicemur n0n p0tuisse pr0lem Serisine libidinis m0rb0, sed e0 110luntatis nutu m0uerentur membra illa qu0 cetera, et sine ard0ris integ0br080 stimul0 eum tranquillitate animi et e0rp0ris nulla c0rrupti0ne int0gritatis infunderetur gremi0 maritus ux0ris. Neque enim quia experientia pr0bari n0n p0te 8t, ide0 credendum n0n e St, quan-d0 illas c0rp0ris partes n0n ageret turbiduS cal0r, Sed Sp0ntanea p0te 8ta 8, 8icut 0pu8 0880t, adhiberet, ita tunc p0tuisse utero c0niugis salua integritate seminei genitalis uirile s0men inmitti, sicut nunc p0test eadem integritate salua ex uter0 uirginis fluxus menstrui cru0ris emitti. Eadem quippe uia p0sset illud inici, qua h00 p0test eiei. Ut enim ad pariendum 110n d0l0ris gemitus, sed maturitatis inpulsus feminea viseerarelaxaret, sic ad latandum et e0ncipiendum n0n libidinis
adpetitus, sed u0luntarius usus naturam utramque c0niungeret. De rebus l0quimur nune pudendis et ide0, quamui8, antequam earum puderet, quales e880 p0tuissent c0uiciamus Ut p088umus, tamen necesse est, ut 1108tra disputati0 magis frenetur ea, quae n08 reu0cat, uerecundia, quam el0quentia,
quae n0bis parum subpetit, adiuuetur. Nam cum id qu0d die0 nec ipsi experti fuerint, qui experiri p0tuerunt qu0niam prae-0e eupante pesteat0 exilium de paradi80 ante meruerunt, quam sibi in 0pere serendae pr0paginis tranquill0 arbitri0 00nuenirent), qu0 mod0 nunc, cum iSta 00mmem0rantur, Sen Sibu S0eeurrit humanis nisi experientia libidinis turbidae, n011 c0ni00-
tura placidae u0luntatis 3 Hi e est qu0d inpedit l0quentem
1 inuitium e felicitate, in marg. facilitate, e 3 e0J ide0 Vmouerent0r, male re8criptum, V 4 illa membra v 5 cum in l8 turpidus V esset sed i 9 adhibere V 10 sacra integr. e integritatem V 11 salua sed reseripi. e 13 p0ssit li 16 utruin-ue Vi ra
75쪽
De ciuitate dei lib. XIIII. cap. 26. 27.
malarum autem relict0ri et damnatori, utrarumque 0rdinat0ri,n0n defuit utique c0nsilium, quo certum num serum ciuium in sua sapientia praedestinatum etiam ex damnat0 genere human0 suae ciuitatis inpleret, n0n e08 iam meritis, quand0 quidem 5 uniuersa massa tamquam in uitiata radice damnata est, sed gratia disc0rnens et liberatis 11011 80lum de ipsis, uerum etiam de n0n liberatis, quid eis largiatur, 0stendens. N0u enim dρbita; sed gratuita b0nitate tunc se quisque agn08ssit erutum malis, cum ab e0rum h0minum c0n80rti0 fit inmunis, cumio quibus illi iusta esset p00na c0mmunis. QuHr erg0 Π0B cre3ret DeUS, qu0s peccatur08 esse prae80iuit, quand0 quidem in eis et sex eis, et quid 00rum culpa mereretur, et quid sua gratia d0naretur, p0880t 0stendere, nec sub ill0 creat0re ac disp0 sit0re peruersa in0rdinati0 d0linquentium rectum peruer-15 teret 0rdinsem rerum 3
De peceat 0ribus, et angelis et h0minibus, qu0rum peruersitas n0n perturbat pr0 uidentiam. Ρr0inde peccat0res, et angeli et h0mines, nihil agunt, qu020 inpediantur magna 0pera Domini, exquisita in 0mnes u0luntates eius, qu0niam qui pr0uidenter adque 0mnip0tenter sua cuique distribuit, n0n 80lum b0nis. uerum etiam malis bono uti n0uit. Ae per h00 pr0pter meritum primae malae u0luntatis ita damnat0 adque 0bdurat0 angel0 mal0, 25 ut iam b0nam u0luntatem ulterius n0n haberet, bene utens Deus quiar n0n permitteret, ut ab ill0 primus h 0m0, qui rectus, hoc est b0nae u0luntatis, creatus fuerat; tentaretur 3 Quand0 quidem sie erat institutus, ut, si de adiut0ri0 Dei
1 relect0ri l 6 de se ipsis e 9 cum quib. usque ad communiS Om. e
76쪽
fideret b0nus h0m0, malum angelum uinceret; si autem creat0rem adque adiut0rem Deum superbe sibi placend0 d08ereret, uingeretur; meritum b0num habens in adiuta diuinitus u0luntate reeta, malum uer0 in de Serente Deum u0luntate
testate. Nam siqui in hac carne uiuere sine adiumentis aliment0rum in p0testate n0u est, n0n autem in ea uiuere in
p0testate est, qu0d faciunt qui se ips08 necant: ita b0n0 10 uiu0re sine adiut0ri 0 Dei etiam in paradi80 110n erat in p0testate; erat autem in p0testate male uiuere, sed beatitudinen0n permansura et p00na iustissima secutura. Cum igitur huius futuri casus humani Deus n0n 088et ignaru8, qHur eum 110n sineret inuidi angeli malignitate tentari 3 null0 m0d0 15 quidem qu0d uinderetur in dertus, sed nihil0 minus praesciusqu0d ab eius s0mine adiut0 sua gratia idem ips0 diab0lus
fuerat sanct0rum gl0ria mai0re uincendus. Ita factum est, ut nee Deum aliquid futut 0rum lateret, nec praeSciend0 qHemquam peccare c0npelleret et, quid interesset inter pr0priam 200uiu Sque praesumti0nem et suam tuiti0nem, angelicae et humanae rati0nali creaturae e0nsequenti experientia dem0nstraret. Quis enim aud0at credere aut distere, ut neque angelus neqHeli 0m0 caderet, in Dei p0t0state n0n fuiss03 Sed h00 00rum p0testati maluit n0n aus0rre adque ita, et quantum mali e0rum 258uperbia et quantum b0ni Sua gratia ualeret 08tendere.
De qualitate duarum Quitatum, terrenae adque
caele Sti S. Fecerunt itaque ciuitates duas am0res du0, terrenam Sci- 30lie et am0r sui usque ad c0ntemtum Dei, caelestem uer0 am0r
2 deseret ei 5 fide e 6 p0ssit I; his ideo, omisso ab . t 7 in potestatem V 14 eum enim e 16 uincetur e 22 experientiae V3l contentum I Dei om. Vi
77쪽
De civitate dei lib. XIIII. cap. 27. 28.
Dei usque ad c0utem tum sui. Denique illa in se ipsa, haec in D0mi 0 gl0riatur. Illa enim quaerit ab h0minibus gl0riam: huic autem Deus c0 sei0ntiae testis maxima est gl0ria. Illa in gl0ria sua exaltat caput suum; haec dicit D00 suo: Gl05 ria mea et exaltans caput meum. Illi in priri stipibus eius uel in eis quas subiugat nati0nibus d0minandi libid0 d0mi natur; in hae seruiunt inuicem in caritate et praep0 siti c0nsulend0 0t subditi 0btemperand0. Illa in suis p0t0ntibus diligit uirtutem suam; haee dicit De0 su0: Diligam t0,10 D0mine, uirtus mea. Ide0que in illa sapientes eius Secundum h0minem uiuentes aut c0rp0ris aut animi sui b0na aut utriusque sectati sunt, aut qui p0tuerunt c0gn08cere Deum,n0n ut Deum h0n0rauerunt aut gratias egerunt, Sed evanuerunt in c0gitati0nibus suis, et 0bscuratum est 15 insipiens cor e0rum; dicentes se esse sapientes id est d0minant0 sibi superbia in sua sapientia sese ext0llentes)stulti facti sunt et inmutauerunt gl0riam inc0rruptibilis Ddi in similitudinem imaginis c0rruptibili 8h0 minis et u0 lucrum et quadrupedum et serpentium uo ad huiusde m0di enim simulastra ad0randa uel duces p0pu-J0rum uel sectat0res fuerunt), et c0luerunt ad que Seruierunt creaturae p0tius quam Creat 0ri, qui est bene-dietus in saecula; in hac autem nulla est h0 minis Sapientia ni Si pietas, qua recte c0litur uerus D 0us, id expectan S25 praemium in 80cietate sanct0rum 11011 80lum h0minum, Vel Umetiam angel0rum, ut sit Deus omnia in 0mnibus. 4 Ps. 3, 4 9 Ps. 17, 2 13 R0m. 1, 21 sqq. 261. C0r. 15, 28
1 ipsa om. et 2 ab omnibus e 5 et om. t exultans Vi; exaltas α f6 subiungat e 11 aut corp. a corp. V 13 ut deum, deum m. 2 eaeti αἰ-., e hon0rificauerunt e aut Vlp Domb.; uel abee 14 et Om. ἰ 18 in similit. om. li similitudine V 22 sq. qui est deus e 23 inh0c Vi 25 uerum et i 26 post omnibus in el eaestat amen. EXP.
CONTRA PAGANOS SUI AUGUSTINI. LIBER . QUARTUS DECIMUS.l, qui hic desinit.
78쪽
De du0bus 0rdinibus generationis humanae in diuer-s0s fines ab initio procurrentis. De laliditate paradisi uel de ips0 paradis0 et de uita ibi prim0rum h0minum e0rumque peccat0 adque suppliei0 multi multa senserunt, multa dixerunt, multa litteris mandauerunt. Ν0S quoque Secundum Scripturas Sanetas uel qu0d in eis legimus uel qu0d ex eis intellegere p0tuimus earum e0ngruentes audi0ritati d0 his rebus in superi0ribus libris diximus. Enucleatius autem si ista quaerantur, multiplices adque multi-m0das pariunt disputati0nes, quae pluribus intexendae sintu0luminibus, quam h00 0pus tempusque dep0scit, qu0d n0nita largum habemus, ut in 0mnibus, quae p08Sunt requirere 0ti0si et serupul0si, parati0res ad interr0gandum quam capa ei0r0s ad int0llegendum, nos op0rteat inm0rari. Arbitr0r tamen satis n0s iam fecisse magnis 0t difficillimis qua0sti0nibus de initi0 uel mundi uel animae uel ipsius generis humani, qu0d
in du0 genera distribuimus, unum 00rum, qui Secundum h0minem, alterum e0rum, qui Secundum Deum uiuunt; quas etiam mystide appellamus ciuitates duas, h0c est duas 800i0tates h0minum, quarum est una quae praedestinata est in aeternum regnare cum De0, altera aeternum supplietum subire eum diab0l0. Sed iste finis est earum, de qu0 p08tl0quendum est. Nunc autem qu0niam de ex0rtu earum siue in angeli8, qu0rum numerus ign0ratur a n0bis, siue in du0bus primis h0minibus satis dictum est, iam mihi uidetur earum adgrediendus excur8us, ex qu0 illi du0 generare c00- perunt, d0Π00 h0mines generare cessabunt. H00 enim uniuersum tempus siue Saedulum, in qu0 cedunt m0rientes Succei multa multi e 13 sint Ves; sunt ab v 16 scrupulosi Uabpo; scrip. eo αI 19 uelamine Vi 20 homine V 29 est cursus Vi
79쪽
De ciuitate dei lib. XV. cap. 1.
duntque nas dentes, i Starum duarum ciuitatum, de quibus
Natus est igitur pri0r Cain ex illis du0bus generis humani parentibus, pertinens ad h0minum ciuitatem, p08teri0r Abel, s ad ciuitatem Dei. Sicut enim in un0 h0mine, qu0d dixit ap08t0JUS, HXperimur, quia n0n primum qu0d spiritale est, sed qu0d animale, p0stea spiritale funde unusquisque, qH0niam ex damnata pr0pagine ex0ritur, prim0 sit neq088e est ex Adam malus adque earnalis; qu0d si in Chri- 10 Stum renascend0 pr0 fecerit, p08t erit b0nus et spiritalis): sie in uniuer80 genere human0, cum primum duae istae coeperunt nasdend0 adque m0riend0 pr00urrere ciuitates, pri0r est natus ei uis huius saeculi, posterius autem ist0 peregrinus in saecul0 et pertinens ad ciuitatem Dei, gratia praedestinatus gratia 15 electu8, gratia peregrinus de0rsum gratia ciuis sursum. Nam quantum ad ipsum adtinet, ex eadem massa 0ritur, quae 0riginaliter est t0ta damnata; sed tamquam figulus Deus hanc quini similitudinem n0n inpudenter, sed prudenter intr0 ducit ap08t0lus) ex eadem massa sedit aliud uas in h0 0rem, aliud 20 in e0ntumeliam. Ρrius autem laetum est uas in c0ntumeliam,p08t uer0 alterum in h0110rem, quia et in ip80 un0, sicut iam dixi, h0mine prius est reprobum, unde nee esse est incipiamus
tamen erit b0nus qui n0n erat malus; Sed quant0 qui8que citius mutatur in melius, h00 in s0 fudit n0 minari qu id adprehendit celerius, et p0steri0r0 c00perit 110cabulum priuS. Seriptum est itaque de Cain, qu0d 00ndiderit ei uitatem; Abelso alitem tamquam peregrinus 1100 00ndidit. Superna est enim 6 1. C0r. 15, 46 19 R0m. 9, 21
80쪽
sanct0rum ciuitas, quamui8 hic pariat ciues, in quibus peregrinatur. d0 nee regni eiu8 tempu8 adueniat, cum e0ngregatura est omnes in suis c0rp0ribus re Surgente 8, quand0 eis pr0mi88um dabitur regnum, ubi cum su0 prindipe rege Saecul0rum sine ull0 temp0ris sine regnabunt.
D si filiis carnis ut filiis pr0 missi 0 ni S. Umbra sane qua0dam ciuitatis huius et imag0 pr0phetica ei signifieandae p0tius quam praesentandae seruiuit in terris, qu0 eam temp0re dem0nstrari 0p0rtebat, et dieta est etiam ipsa ciuitas sancta m0rit0 signifieantis imaginis, n0n expreSSae, sicut futura sest, ueritatis. D0 hac imaginu seruist te et de illa, quam Significat, libera ciuitato sic ap08t0lus ad Galatas l0quitur: Diei te mihi, inquit, sub lege u0 lentes esse legem n0n audistis 3 Scriptum est enim, qu0d Abraham du0s fili 0s habuit, unum de ancilla et unum do libera. Sed ille quidem, qui de ancilla,
Secundum carnem natus est; qui autem de libera, per repr0 missi0nem; quae Sunt in alleg0ria. Haec enim sunt du0 testamenta, unum quidem a m0nte Sina in seruitutem generans, qu0d est Agar; Sina enim m0ns sest in Arabia, quae c0ni uncta est huid quae nunc est Hierusalem; seruit enim eum filiis Sui S. Quae autem sursum est Hierusalem. lib0ra est, quae est mater nostra. Scriptum est enim: Laetare sterilis, quae n0n paris, erumpe et e X clama, quae n0n parturis; qu0niam multi filii desertae magis quam eiu8 quae habet uirum. N08 autem,
14 Gal. 4, 21 sqq. 15 audistis legistis a 18 carne Vi 21 Sina om. e 22 est mons v