장음표시 사용
141쪽
De ciuitate dei lib. XV. cap. 23.-25.
transgredi, cum et p08t diluuium etiam quingent08 excessisse inueniamus; sed intellegendum est h00 Deum dixisse, eum circa finem quingent0rum ann0rum esset Ν00, id est quadringent08 0ctoginta uitae ann08 ageret, qu08 m0re 8110 scriptura o quingent0s uocat, n0mine t0tiHS maximam partem plerumque significans; Sescentensim0 quippe ann0 uitae N00, secund0 mense factum est diluuium; ac sic centum uiginti anni prae- dieti sunt futuri uita0 h0minum peritur0rum, quibus transaetis diluui0 del0rentur. Nec frustra creditur sic factum esse in diluuium, iam n0n inuentis in terra qui n0n erant digni taliut 0rte defungi, qua in inpi08 uindicatum e8t; n0n qu0 quicquam b0nis quand0que m0rituris tale genus m0rtis faciat aliquid, qu0d eis p 088it 0b0880 p08t m0rtem; verum tamen nullus e0rum diluui0 m0rtuus est, qu08 de Semine Seth pr0- id pagat08 8ancta scriptura c0mmem0rat. Sic autem diuinitus diluuii eausa narratur: Videns, inquit, D 0 minus Deus, quia multipli eatae sunt malitiae h0minum super terram, et 0mnis quisque e0gitat in e0rde suo diligenter super maligna 0mnes dies, et c0gitauit Deus, quia 20 fecit h0minem super terram, et rec0gitauit, et dixit Deus: Deleam h0minem, quem feci, a facie terrae, abh0mine usque ad pedus et a repentibus usque adu0latilia caeli, quia iratus sum, qu0niam feci e08.
8b De ira Dei, quae inc0mmutabilem tranquillitat sem ulla inflammati0 ne perturbat. Ira Dei n0n perturbati 0 animi eius est, sed iudicium qu0inr0gatur p0ena peceat0. C0gitati0 uer0 eius et rec0gitati06 Gen. 7, 11 16 Gen. 6, 5 sqq.
3 esset, in marg. fuisset, e 7 praedicati V 9 si ut V 10 terram V11 quia α e, in mαrg. e qua non qu0d αb quicquam V αb e ρ α I; quitquam r; om. p; hic quidquam v 12 b0nis, superscripto m. 2 piis, p14 quod de e 20 feeit deus α 21 d0minus deus a deleam m88.; delebo v a facie terrae om. α 22 et om. a repentibus V es ρ αDomb.: reptilibus ab ρο 2i qm e
142쪽
mutandarum rerum est inmutabilis rati0. Neque enim sicuth0minem, ita Deum cuiusquam facti sui paenitet. cuius est de 0mnibus 0mni 0 rebus tam fixa sententia quam certa praescientia. Sed si n0n utatur seriptura talibus uerbis, 11011 80 qu0dam m0d0 familiarius insinuabit omni gen0ri h0minum, o quibus uult esse c0nsultum, ut et perterreat superbientes et excitet neglegentes, et exerceat quaerentes et alat intellegentes; qu0d n0n faceret, si n0n se prius inclinaret et qu0dam m0d0 descenderet ad iacentes. Qu0d autem etiam interitum 0mnium animalium terren0rum u0latiliumque denuntiat: magnitudinem 1ofuturae cladis effatur, 110u animantibus rati0nis expertibus, tamquam et ipsa peccauerint, minatur exitium.
Qu0d arca, quam N00 iussus est facere, in omnibus Christum esse lesiamque significet. 15
Iam uer0 qu0d N00 h0mini iust0 et, sicut de ill0 scripturaueridica l0quitur, in sua generati0ne perfect0 n0n utique stetit perficiendi sunt ciues ciuitatis Dei in illa inm0rtalitate qua aequabuntur angelis Dei, Sed sicut esse p0ssunt in hae peregrinati0ne perlaeti) imperat Deu8, ut aream faciat, in qua q0 cum suis, id est ux0re, filiis et nuribus, et cum animalibus, quae ad illum ex Dei praecept0 in aream ingressa sunt, liberaretur a diluvii vastitate: pr0cul dubi0 figura est peregrinantis in h00 saeeulo ei uitatis Dei, h0e est ecclesiae, quae sit salua per lignum, in qu0 pependit mediat0r Dei et h0minum, h0m0 25 Christus Iesus. Nam et mensurae ipsae l0ngitudinis et altitudinis et latitudinis eius signiscant e0rpus humanum, in cuiu817 Gen. 6, 9 25 1. Tim. 2, 56 uult om. e perterreat bp; terreat α; praetereat Ver ρα I et
excit. negleg. om. αλ 8 et om. e 10 animalium terren0rum, in marg. animarum terrenarum, e 11 rationibus e 14 iussus est noe p 21 cum
ux0re e et filiis e ρ nuribus omisso et I 26 ipsius b l0ng. altitud. latitudinisque u 27 et latitud. om. p
143쪽
De ciuitate dei lib. XV. cap. 25. 26.
ueritat0 ad h0mines praenuntiatus est uenturus et uenit. Humani quippe e0rp0ris l0ngitud0 a uertice usque ad uestigia sexiens tantum habet quam latitud0, qua se est ab un0 latere ad alterum latus, et deci0ns tantum quam altitud0, cuiu85 altitudinis mensura est in lat0re a d 0rs0 ad uentrem; uelut si iac0ntsem h0minem metiaris supinum seu pr0num, SeXien Stantum longus est a stapite ad pedes, quam latus a dextra in sinistram uel a sinistra in d0xtram, et deciens. quam altuSa terra. Unde facta est area trecent0rum in l0ngitudine cubi- 10 t0rum et quinquaginta in latitudine et triginta in altitudine. Et qu0d 0stium in later0 aecepit, pr0Det0 illud est uulnus quand0 latus erueisxi lancea perlaratum est; hac quippe ad illum uenientes ingrediuntur, quia inde Sacramenta manarunt, quibus credentes initiantur. Et qu0d de lignis quadratis fieri 15 iubetur. undique stabilem uitam sanct0rum significat; qua- clamque enim uerteris quadratum, stabit; et cetera, quae in eiusdem areae c0nstructi0ne dicuntur, ecclesiastiearum Signa
Sed ea nunc persequi J0ngum est; et h0e iam radimus in 20 0pere, qu0d aduer8us Faustum Manisthaeum ScripsimuS. negan-t0m in H0bra00rum libris aliquid d0 Christ0 esse pr0phetatum. Et fieri quidem p 0test, ut et n0bis quispiam et alius ali00Xp0nat haec aptius, dum tamen ea, quae dicuntur, ad halac de qua l0quimur Dei diuitatem in h00 saecul0 malign0 tam-25 quam in diluui0 peregrinantem 0mnia r0Drantur; si ab eius Sensu, qui ista c01180ripsit, n0n uult l0nge aberrare, qui exp0nit. Exempli gratia, uelut si quispiam, qu0d hic Scriptum est: Infert 0ra bi camerata set tricam erat a facies eam, n0n qu0d eg0 in ill0 0pere dixi uelit intell0gi, quia exl2 I0. 19, 34 20 XII, e. 14 28 Gen. 6, 16
2 ad om. ρ 3 longitud0 V 4 quam superscripto m. 2 ut U
6 hominem . . . pronum Om. ei T longitudinis, in marg. longus, e 9 in
ante longitud. om. e 11 hostium e 13 qua in V 16 cum eisdem V2l in libris Hebr. v prophetarum ei
144쪽
0mnibus gentibus ecclesia c0ngregatur, bissameratam dictam pr0pter du0 genera h0minum, circumcisi0nem scilicet et praeputium, qu08 ap08t0lus et ali0 m0d0 dicit Iudaeos ot Graec08; tricameratam uer0 00, qu0d 0mn08 gentes de tribus filiis Ν00 p0st diluuium reparatae sunt; sed aliud dieat aliquid, qu0d a fidei regula n0I sit alienum. Nam qu0niam 11011 80las in inferi0ribus mansi0nes habere arcam 110luit, uerum etiam in superi0ribus set haec dixit bidamorata) et in superi0ribus superi0rum et haec appellauit tricamerata), ut ab im0 sursum uersus tertia c0nsurgeret habitati0: p0ssunt hic intellegi et tria illa, quae c0mmendat ap08t0lus, side8, Spes, carita 8;p0ssunt etiam multo c0nuenientius tres illae ubertates euangelicae, tricena, Sexagena, centena, ut in infim0 habitet pudicitia e0niugalis, supra uidualis adque hac superi0r uirginalis, et si quid mulius seeundum fidem ciuitatis huius intellegi et dici p0test. Η0e etiam de ceteris, quae hic exp0nenda Sunt, dixerim, quia, etsi n0n un0 disseruntur m0d0, ad unam tamen cath0licae fidei c0Π00rdiam reu0 cauda Sunt.
De area adque diluui 0 nec illis esse c0nsentiendum, qui 80lam hist 0riam recipiunt sine alleg0rica significati0ne, nec illis, qui s0las figuras defendunt repudiata hist 0rica ueritate. N0n tamen quisquam putar0 debet aut frustra haec esse c0n Scripta, aut tantumm0do rerum gestarum ueritatem sine ullis alleg0ridis significati0nibus hic esse quaerendam, aut
b0rum figuras, aut quidquid illud est nequaquam ad pr0phe-3 Rom. 3, 9 11 1, Cor. 13, 13 13 Mi. 13, 81 dicam, in marg. dictam, e 5 sint ρi aliquis et 8 bicameratam e 9 tricameratam e ut ab imoJ ubi Vi 11 illa tria o 12 multos . lin. e 13 ut aut e 15 melius Ubo; aliud ae prρα. I 20 neque p 24 quisque b
145쪽
De ciuitate dei lib. XV. cap. 26. 27.
tiam ecclesiae pertinere. Quis enim nisi mente peruersus inaniter script08 esse c0ntendat libr0s per ann0rum milia tanta religi0ne et tam 0rdinatae successi0ni 8 0bseruantia cust0dit is, aut 80las res gestas illic intuendas, ubi sterte, ut 5 alia 0mittam, si numer08itas animalium c0gebat areae tantam fieri magnitudinem, inmunda bina et munda septena intr0mitti animalia quid c0gebat, cum aequalis numeri p08sent utraque seruari 3 Aut uer0 Deus, qui pr0pter genus reparandum Seruanda praepepit, e0 m0d0 illa, qu0 instituerat, restituere
Qui uer0 110n esse gesta, Sed 80las rerum signi fissandarum figuras esse c0ntendunt, primum opinantur tam magnum fieri n011 p0tuisse diluuium, ut altissim0s 1110ntes quin dedim cubitis aqua crescend0 transcenderet, pr0pter Olympi uerticem m0ntis 15 supra quem perhibentur nube8 Π0n p08Se c0ncrescere, qu0d tam sublime iam caelum sit, ut n0n ibi sit aer iste eras si0r ubi uenti nebulae imbresque gignuntur; nee adtendunt omnium element0rum crassissimam terram ibi esse p0tuisse. An lariqnegant esse terram uerticem m0ntis 3 Quur igitur usque ad ab illa caeli spatia iserris exaltari licuisse, et aquis exaltari n0n licuisse c0ntendunt, cum isti men80res et pens0res elemen-t0rum aquas terris perhibeant superi0res adque leui0res 3 Quid itaque rati0nis adferunt, quare terra graui0r et inferi0r l0 eum caeli tranquilli0ris inuaserit per u0lumina t0t ann0rum, et 25 aqua leui0r ac superi0r permi88a n0u sit h00 facere saltem ad tempus exiguum 3 Dicunt etiam n011 p0tuisse capere arcae illius quantitatem animalium genera tam multa in utr0que sexu, bina de inmundis, septena de mundis. Qui mihi uidentur 110n 00nputaresb nisi trecenta cubita J0ngitudinis et latitudinis quinquaginta
2 scribtor Vi 5 tantum Uy 8 repar. genus v 14 crescendo Sup.
148쪽
nec c0gitare aliud tantum esse in superi0ribus itemque aliud tantum in superi0ribus superi0rum, ac per h00 ter ducta illa cubita seri n0ngenta super centum quinquaginta. Si autem c0gitemus qu0d Origenes n0n ineleganter adstruxit, M0ysen scilicet h0minem Dei eruditum, sicut 8criptum est, 0mni sapientia Aegypti 0rum, qui ge0 metricam dilexerunt,g00 metrica cubita signiscare p0tui88e, ubi unum quantum
sex nostra ualere adseuerant, quis n0n uideat quantum rerum
capstre illa p0tuit magnitud08 Nam illud qu0d disputant
tantae magnitudinis arcam n0n p0tuis 80 c0npingi, ineptissime calumniantur, cum Sciant inmen Sas urbe8 fuis Se c0nstructas, nec adtendunt centum ann0s, quibus arca illa est fabricata; nisi rario lapis lapidi adhaerere p0test 80la calce c0niunctus, ut murus per t0t milia circumagatur, et lignum lign0 per 8uScudineS, epir08, elaH08, gluten bituminis n0n p0test adhaerere, ut fabricetur area n0n curuis, sed reetis lineis l0nge lateque p0rrecta, quam nullus in mare mittat c0natus h0minum, sed leuet unda, cum uenerit, naturali 0rdine p0nderum, magisque diuina pr0uidentia quam humana prudentia natantem gubernet, ne incurrat ubicumque naufragium. Qu0d autem scrupul0sisSime quaeri s0let de minutissimis besti0lis, n0n 80lum quales Sunt mures et stelli0nes, uerum etiam quales lucu8tae, Scarabei, muscae denique et pulices, utrum n0n ampli0ris numeri in arca illa fuerint, quam qui est definitus, cum h0e imperaret Deus, prius adm0nendi sunt, qu0s haec m0uent, Sic accipiendum esse qu0d dictum est: Quae repunt 8uper terram. ut necesse n0n fuerit c0n-4 Η0mil. 2. in Genes. 5 Act. 7, 221 tantum aliud p 3 nungenta V super Scripsi; per m88. DOMB.; Om. O 4 non neglegenter α 9 potuit illa o 12 attendant Vi
caretur u currus e 18 ad sab γ) naturali V 22 uerum, in marg. uermiu, e 23 locustae v 26 mouet V
149쪽
De ciuitate dei lib. XV. cap. 27.
8eruari in arca, quae p088unt in aquis uidere, n0n 80lum mersa, Sicut pisce8, uerum etiam supernatantia, si qui multae alites. D0inde cum dicitur: Masculus et femina erunt,
pr0 et0 intellegitur ad reparandum genus diei; ac per h0cs nec illa necesse fuerat ibi esse, quae p08sunt sine c0ncubitude quibusque rebus uel rerum c0rruptionibus nasci; uel si fuerunt, sicut in d0mibus esse d0nsuerunt, Sine ull0 numer0 desilit0 esse p0tuisse: aut si mysterium Sacrati88imum, qu0d agebatur, et tantae rei sgura etiam useritate facti aliter n0nio p088 et inpleri, nisi ut 0mnia ibi csert0 ill0 numer0 essent, quae uiuere in aquis natura pr0hibente n0n p0ssent, n0n fuit ista cura illius h0minis uel ill0rum hominum, Sed diuina. N0n enim ea N00 capta intr0mittebat, sed uenientia et intrantia permittebat. Ad h0c enim ual0t qu0d dictum est: 15 Intrabunt ad te; n0n sellisset h0minis actu, sed Dei nutu; ita sane, ut n0n illic fuisse credenda sint, quae SeXu carent. Praescriptum enim adque definitum est: Masgulus et femina erunt. Alia sunt quippe quae de quibusque rebu8 sine c0ndubitu ita nas euntur, ut p0stea c0ncumbant et gene-20 rent, Sicut muscae; alia uero in quibus nihil sit maris et seminae, Sicut ape8. Ea p0rr0 quae sic habent sexum, Ut n0n habeant latum, siqui muli et mulae, mirum si fuerunt ibi, ac n0n p0tius parentes e0rum ibi fuiss0 suffecerit, equinum
uidelicet adque asininum genus; et Si qua alia sunt, quae 25 00mmixti0ne diuersi generis genus aliqu0d gignunt. Sed si et h00 ad myst0rium pertinobat, ibi erant. Habet enim eth 00 genus masculum et feminam. 80let etiam m0uere n0nnull0s, genera e8carum, quae illic habere p0terant animalia, qua0 n0n nisi carne ue Sei putantur 30 utrum praeter numerum ibi fuerint sine transgressi0ne mandati, quae ali0rum alend0rum nee essitas illic e00giss0t includi;
5 essent e T consueuerunt v 9 et om. p fguram habuit quod etiam p ueritate m88.; in uerit. v 17 est enim v 22 ibi fuerunt ο23 ubi Vi suffecerit Ub et ps; sufficerit, r ρ α I; sufficeret α bi sufficerent in marg. e 25 et si e 26 erat Vi
150쪽
an uero, qu0d p 0tiu8 08t credendum, praeter carnes aliqua alimunta esse p0tuerint, quae 0mnibus c0nuenirent. N0uimus enim quam multa animalia, quibus car0 cibus est, frugibus p0misque uescantur et maxime fie0 adque castansiis. Quid erg0 mirum, si uir ille sapiens et iustus, etiam diuinitus adm0nitus quid cuique c0ngrueret, Sine carnibus aptam
cuique generi alim0niam praeparauit et e0ndidit 3 Quid sistautem, qu0 vesci n0n c0geret fames 3 aut quid 11011 8uaue ac Salubre facere p08set Deus, qui etiam, ut Sine cib0 uiuerent. diuina sedilitate d0naret, nisi ut pascerentur etiam h0c inplendae figurae tanti mysterii e0nueniret 8 Ν0n autem ad prae- fgurandam ecclesiam pertinere tam multiplicia rerum signa ge8tarum, nisi fuerit c0ntenti08us, nem0 permittitur opinari. Iam enim gentes ita ecclesiam repleuerunt, mundique et inmundi, d0nec certum ueniatur ad suem, ita eius unitatis quadam c0npagine c0ntinentur, ut ex h00 uno manifestissim0 etiam de ceteris, quae 0bscurius aliquant0 dicta sunt et difficilius agn0sci queunt, dubitare fas n0n sit. Quae cum ita sint, sic nee inaniter ista e880 00nscripta putare qui8quam uel durus audebit, nee nihil significare eum ge8ta 8int, nec 80la dicta esse signifieatiua n0n facta, nee aliena e88e ab ecclesia significanda pr0babiliter diei p0test; sed magis credendum est et sapienter esse mem0riae litterisque mandata, et ge8ta esse, et significare aliquid, et ipsum aliquid ad praefigurandam egelesiam pertinere. Iam usque ad hunc articulum perductus liber iste claudendus est, ut ambarum ciuitatum cui Sus, terrenae scitisset secundum h0minem uiuentis et caelestis secundum Deum, p0st diluuium et deinceps in rebu8
si reli. Q; si Dubnero auctore Domb. conscripta esse v reputare V
XVI. Precedente canone capitulorum quibus quid singuli libri contineant indicatur. Incipit itaque canon libri. XVI. f; Incipit itaque Can0n libri XVI. st