장음표시 사용
211쪽
De ei uitate dei lib. XVI. cap. 32.
cessit Abraham Isaac tentatus et unicum 0btulit, qui pr0 missi0nes suscepit, ad quem dictum est: In Isaae u0cabitur tibi semen, c0gitans quia et exm0rtuis suscitare p0test Deus. Ρr0inde addidit: Ρr05 h0c etiam eum et in similitudinem adduxit; cuius
similitudinem, nisi illius unde dicit ap0st0lus: Qui pr0 pri0 fili 0 n0n pepercit, sed pr0 n0bis omnibus tradidit
eum Θ Ρr0pterea et Isaae, Sicut D0minus crucem suam, ita
sibi ligna ad uictimae l0 eum, quibus fuerat inp0nendus, ip8e 10 p0rtauit. P08trem0 quia Isaac 0ccidi n011 0p0rtebat, p08teaquam est pater ferire pr0hibitus, quis erat ille aries, qu0 imm0lat0 inpletum est significatiu0 sanguino saeriseium ΘNempe quand0 eum uidit Abraham, c0rnibus in frutice tenebatur. Quis erg0 ill0 figurabatur, nisi Iesus, antequam imm015 laretur, spinis Iudaicis c0r0natus 3 Sed diuina per angelum uerba p0tius audiamus. Ait quippe scriptura: Et extendit Abraham manum suam Sumere machaeram, ut 0ccideret filium suum. Et u0 cauit illum angelus D 0mini de caelo et dixit: Abraham l26 Ille autem dixit: Ecce eg0. Et dixit: N0n inicias manum tuam Super puerum, neque facias illi quicquam; nunc enim sciui quia times Deum tuum, et n0n pepercisti fili 0 tu0 dilect0 pr0pter me. Nunc se tui dietum est 'nune seiri feci'; neque enim h00 110ndum 25 seiebat Deus. Deinde ariete ill0 imm0lat0 pr0 Isaac fili0 si10110 cauit, ut legitur, Abraham n0men l0 ei illius: D0 minus uidit; ut dicant h0 die: In m0nte D0mi-
tare V; excitare reli. O DOmb. Deus om. e 5 et Om. est
similitudine s 6 unde m .; de quo O idem ap0st. v 8 illum av9 et inpon. Vi Domb. 14 furebatur Vi 15 iudaicis styρα IO;
214쪽
S. Aurelii Augustininus apparuit. Sicut dictum e8t: Nunc scivi, pr0 00 qu0d ost nune seiri Dei: ita hie D0 minus uidit, pr0 00 qu0d est D0 minus apparuit, h0c est uideri se fecit. Et u00auit angelus D 0mini Abraham secund0 de cael0 dicens: Ρ0r me ipsum iuraui, dicit D0 minu8, pr0pter qu0d fecisti uerbum h0c et n0n pepercisti filio tuo dile et0 pr0pter me, nisi benedicens benedicam tu; et multiplicans multiplicab0 80men tuum tamquam stellas caeli et tamquam harenam, quae iuxta lubium maris. Et hereditate p0ssidebit semen tuum ciuitates aduersari 0rum, et benedi contur in semine tu0 0mnes gentes terrae, quia 0baudisti 110 cem meam. H00 m0d0 08t illa d0 u0eati0ne gentium in semine Abrahae p0st h0locaustum, qu0 significatus est Christus, etiam iurati0ne Dei firmata pr0missi0. Saepe enim promi-Serat, Sed numquam iurauerat. Quid est autem Dei ueri Ueracisque iurati0 nisi pr0missi c0nfirmati 0 et infidelium quaedam increpati03
uiri sui. Decem quippe annis eam praecedebat aetate; sicut ip8e, quand0 sibi ex illa pr0missus est filius . ait: Si mihiann 0rum centum nascetur filius et si Sarra
ann 0rum n0naginta pariet. Tunc emit agrum Abraham, in qu0 Sepeliuit uX0rem. Tunc erg0 Secundum narrati0nem
Stephani in terra illa est c0nl0eatus, qu0niam c0epit ibi esse p0880880r; p08t ut 0rtem scilicet patris sui, qui c0lligitur ante
biennium fuisse defunctuS. 20 Gen. 23, 1 22 Gen. 17, 17 25 Aet. 7, 41 uidebit, superscripto i apparuit, a siui ei 5 me Vest Domi .; memet ab pου 8 tibi ei 9 tamquam an .; sicut v quae Vspρ; quae est ab e ατ 16 autem est v 19 uigisim0 e; et uicesimo v
215쪽
De diuitate dei lib. XVI. cap. 32-34.
De Rebecca nepte N a d li 0 r, quam Isaac accepit
Deind0 Rebeccam neptem Nach0r patrui sui, cum ann0rum 5 quadraginta esset Isaac, duxit ux0rem, est te sim0 seilicet et quadragen Sim0 ann0 uitae patris sui, trienni 0 p0st m0rtem matris suae . Ut autem illam duceret, quand0 ab eius patre in Mes0p0tamiam seruus missus est, quid aliud dem0nstratum est, cum eidem seru0 dixit Abraham: P0 ne manum tuam 10 sub fem0r0 me0, et adiurab0 te per D 0minum Deum caeli et D 0minum terrae, ut n0n Suma Sux0rem fili 0 m00 Isaac a filiabus Chananae0rum, nisi D0minum Deum caeli et D 0minum terrae in carne, quae ex ill0 Dm0r0 trahebatur, fuisse uenturum 3 Numquid haec 15 parua sunt praenuntiatae indidia ueritatis, quam c0npleri
m0rtem Sarrae Cetturam accepit u X0rem.
sio quid autem sibi uult, qu0d Abraham p0st m0rtem Sarrae Cetturam duxit ux0rem 3 Ubi absit ut ine0ntin sentiam su8picemur, praesertim in illa iam aetat0 et in illa fidei sanctitate. ΑΠ adhuc pr0 creandi filii quaerebantur, cum iam De0 pr0mit-t0nte tanta multiplieati 0 sti0rum ex Isaac per stellas caeli 25 et harenam terrae fide pr0batissima teneretur 3 Sed pr0laetosi Agar et Ismael, d00t0re ap08t0l0, signifieauerunt carnales ueteris testamenti, quur 11011 etiam Cettura et filii eius signi-
9 Gen. 24, 2 sq. 26 Gal. 4, 242 neelior fg 4 patris V 5 XL centensimo si . lin. V6 sui om. e 10 per d0minum abegp ρ αυ per om. V γ' Domb. 11 caeli usque ad Deum l. I 3 om. bi ut om. 12 de st. b in mur9., τ 15 praenuntiate, in mary. praenuntiata, e 18 p0st sarrae e0niugium fg 26 signauerunt ei
216쪽
scent carnales, qui se ad testamentum 110uum existimant pertinere 3 Ambae quippe et ux0res Abrahae et e0ncubinae sunt appellatae; Sarra uer0 numquam dicta est e0ncubina.
Nam et quand0 data est Agar Abrahae, ita seriptum est: Et adprehendit Sara ux0r Abram Agar Aegyptia mane illam suam p0st decem ann0s, quam habita-userat Abram in terra Chanaan, et dodit eam Abram uir0 si10 ipsi ux0rem. De Cettura autem, quam p08t0bitum Sarrae aecepit, sic legitur: Adiciens autem Abraham sumsit ux0rem, qui 110men Cettura. Eece ambae dicuntur ux0res; ambae p0rr0 concubinae fui 880 reperiuntur,p0stea dicente scriptura: Dedit autem Abraham 0mnem censum suum Isaac fili 0 8u0, et filiis e0 neu binarum suarum d0dit Abraham dati0nes et dimisit 00s ab Isaae fili 0 su0 adhue se uiu0 ad 0rientem, in
terram 0rientis. Habent 0rgo n0nnulla munera filii c0ncubinarum, Sed n0n perueniunt ad regnum pr0missum, nee haeretidi, nec Iudaei carnales, quia praeter Isaac nullus est here8,
et n0n qui filii carnis; hi filii Dei, sed filii pr0-
missi0nis 40 putantur in semine, de qu0 dictum est: In Isaac u0eabitur tibi semen. Neque enim uide0, quur etiam Cettura p0st ux0ris 1110rtem ducta, nisi pr0pter h0e mysterium, dicta sit c0neubina. Sed quisquis haec n0n uult in istis significati0nibus accipere, n0n calumnietur Abrahae. Quid si enim et h00 pr0uisum est c0ntra haeretic0s futur08 secundarum aduersari08 nuptiarum, ut in ips0 patre multarum gentium p0st 0bitum c0niugis iterum c0niugaridem0nstraretur n0n esse peceatum 3 Et m0rtuus est Abraham, cum eSSet ann0rum centum Septuaginta quinque . Ann0rum4 Gen. 16, 3 12 ib. 25, 1. 5 sq. 19 R0m. 9, 8 21 Gen. 21, 12 28 Gen. 25, 7
3 sint Ux 4 quando et a seribtum omisso est V 7 eam om. Vin uxorem e 15 se uiu0J sevo e 16 terra g 19 qui n0n e 20 in semineJ cf. supra p. IS2, 2I 25 h0c om. et 29 et ISI, I quinque
217쪽
De ciuitate dei lib. XVI. cap. 34. 35.
0rg0 septuaginta quinque Isaac stium dereliquit, quem
De geminis adhuc in uter0 Rebeccae matris inclus sis quid in die auerit diuina resp0118i0. Iam ex h00, quem ad m0dum per p08teros Abrahae ciuitatis Dei pr00urrant temp0ra, uideamus. A prim0 igitur ann0 uitae Isaae usque ad sexagensimum, qu0 ei nati sunt filii illud m0m0rabile est, qu0d, cum illi Deum r0ganti ut pareret 10 11X0r eius, quae Sterilis erat, c0n0088isset D0 minus qu0dpetebat, adque haberet illa e0ndeptum, gestiebant gemini adhue in uter0 eius inclusi. Qua m0le8tia cum angeretur, D0minum interr0gauit aecepitque resp0nsum: Duae gente Sin ut 0r0 tu0 sunt et du0 p0puli de uentre tu0 ab Separabuntur et p0pulus p0pulum superabit et mai0r seruiet min0ri. Qu0d Paulus ap08t0lus magnum uult intellegi gratiae d0cumentum, quia n0ndum illis natis nee aliquid agentibus b0ni seu mali sine ullis b0nis meritis eligitur min0r mai0re repr0bat0; quando pr0cul dubi0, quanao tum adtinet ad 0riginale pedeatum, amb0 pare8 erant; quan tum autem ad pr0prium, ullius 00rum nullum erat. Sed nunc de hae r0 didero aliquid latius instituti 0peris rati0 n0n sinit, unde in aliis iam multa diximus. Qu0d autem dictum est:
Mai 0r 80ruiet min0ri, nem0 fere 1108tr0rum aliter intel- ββ lexit, quam mai0rem p 0pulum Iuda00rum min0ri Christian0p0pul0 seruiturum. Et re vera quamuis in gente Idumae0rum, quae nata est de mai0re, cui du0 n0mina erant nam et
13 Gen. 25, 23 16 B0m. 9, 11 sqq. 1 stium suum e 4 clausis p 19 elegitur V 22 sinit permittit b23 unde et in n multa iam bestp est om. V 24 nostrorum ab ep p Domb.; n0strum g οιο 25 p0pul0 Christ. v 28 posset g
218쪽
inpletum, quia p08tea Superanda suerat a p0pul0, qut 0rtus est ex min0re, id est Israelitie0, eique fu0rat futura subiecta: tamen in aliquid maius intentam suisse istam pr0phetiam, qua dictum est: Ρ0pulus p0pulum superabit et mai0r Serui et min0ri, c0nuenientius creditur. Et quid est h0e, nisi qu0d iri Iuda0is et Christianis ouidenter inpletur 3
De 0racul0 et benedictione, quam J Saac non aliter quam pater ipsiu8, merit0 eiusdem dilectus, accepit. Aecepit etiam Isaac tale oraculum, quale aliqu0tiens pater eiu8 aedeperat. I)0 qu0 0raeut 0 si e seriptum est: Facta est autem fames super terram praeter famem, quae
prius facta est in temp0re Ab r ah a 0. Abiit autem Isaac ad Abimelech r0g0mΡhilistin0rum in Gerara. Apparuit autem illi D0 minus et dixit: N0li descendere in Aegyptum; habita autem in terra, quam tibi dix0r0, et inc0le in terra hac; et er0 tecum et benedicam te. Tibi enim et semini tu0 dab00mnem terram hanc, et Statuam iuramentum meum,
qu0d iuraui Abrahae patri tu0; et multiplicabo
semen tuum tamquam Stellas caeli, et dab0 seminitu0 0mnem terram hanc, et benedicentur in seminetu0 0mnes gentes terrae, pr0 00 qu0d 0baudiuit Abraham pater tuus uocem meam et cust0 diuit praecepta mea et mandata mea et iustificati0nes meas et legitima m09. Iste patriarcha nec ux0rem habuit aliam nec aliquam c0ncubinam, sed p08teritate du0rum gemi-n0rum eX un0 00ncubitu pr00reat0rum c0ntentus fuit. Timuit sane etiam ipse periculum de pulchritudine c0niugis, cum habitaret inter alien0s, fecitque qu0d pater, ut eam S 0r0rem
12 Gen. 26, 1 Sqq. 1 h0rtus e 11 oraculum tale η 14 abii V 17 in om. e 31 s0-
219쪽
De civitate dei lib. XVI. cap. 35. 36.
diceret, taceret ux0rem: erat enim ei pr0pinqua et patern0 et matern0 sanguine; sed etiam ipsa ab alienis, c0gnit0 qu0dux0r esset, mansit intacta. Nec id00 tamen istum patri eius praeferre debemu8, quia i8te nullam feminam praeter unam 5 00niugem n0uerat. Erant enim pr0cul dubi0 pater ad fidei et 0b00dientiae merita p0ti0ra, in tantum ut pr0pter illum dieat Deus huic se fadere bona quae facit. Benedi dentur, inquit,
in semine tu0 0mnes gente S terrae, pr0 00 qu0d 0baudiuit Abraham pater tuus u000m meam et cust0 diuita' praecepta mea et mandata mea et iustificati0nes meas et legitima mea; et alio rur8118 0raeut 0: Eg0 Sum,
inquit, Deus Abraham patris tui, n0li timere; tecum enim sum et benedixi te et multiplicab0 semen tuum pr0pter Abraham patrem tuum; ut intellegamus quam 15 caste Abraham fecerit, qu0d h0minibus inpudicis et nequitiae
suae de scripturis sanctis patr0cinia r0quirentibus uidetur sediss0 libidine; deinde ut etiam h00 n0uerimus, n0n eX b0nis singulis inter se h0mines c0nparare, Sed in Un0 qu0que c0nsideremus uniuersa. Fieri enim p0test, ut habeat aliquid 20 in uita et m0ribus quispiam, qu0 superlit alium . idque Sitl0nge praestabilius, quam est illud, unde ab ali0 Superatur. Ac per h00 8ali 0 uer0que iudici0, cum c0ntinentia c0niugi0 praeseratur. meli0r est tamen h0m0 fidelis c0niugatus quam e0ntinens infidelis. Ssed infid0lis h0m0 n0n 80lum minus 25 laudandus, uerum etiam maxime detestandus est. Constituamus amb08 b0n08; etiam sic pr0seet0 meli0r est e0niugatus fidelissimus set 0b00dientissimus D00 quam e0ntinens min0ri Ssdei min0risqu0 0b00dientiae. Si uer0 paria sint cetera,c0ntinentem e0niugat0 praeferre quis ambigat 37 Gen. 26, 24
220쪽
D0 his, quae in Esau et Iac0b mystice praefigurabantur.
Dud igitur Isaac filii Esau et Iac0b pariter crescunt. Primatus mai0ris transfunditur in min0rem ex paet0 et placit0 5 inter illos, 00 qu0d lenticulam, quem cibum min0r parauerat, mai0r inm0deratius e0ncupiuit, e0que preti0 prim0genita sua fratri iurati0 ne interp0sita uendidit. Ubi diseimus in uescend 0n0n cibi genere, sed auiditate inm0desta quemque culpandum. Ssenescit Isaac eiu8que 0culis per Senectam uisus aufertur. 10Vult ben0dicere filium mai0rem et pr0 ill0 nesciens benedicit min0rem, pr0 fratre mai0re, qui erat pil08us, Se paternis manibus subp0nentem, haedinis sibi pelliculis c0aptatis uelut aliena peceata p0rtantem. Iste d0lus Iac0b ne putaretur fraudul0ntus d0lus et 110n in e0 magnae rei mysterium quaere- abretur, Superius praedixit Scriptura: Et erat Esau hom0 Sciens uenari, agre Sti 8; Iac0b autem h01110 simplex, habitans d0mum. H00 n0stri quidam interpretati sunt sino d0l0'. Siliu aut0m 'sine d0l0' sive 'simplex' siue p0tius sine seti0ne' dicatur, qu0d est Graece απλα vitic: quis est in 20 'ista p0rcipienda benedieti0ne d0lus h0minis sine d0l03 Quis est d0lus simplicis, quae ficti0 n0n mentientis, nisi pr0fundum mysterium ueritatis 3 Ipsa autem benedicti0 qualis est 3 Ecce inquit 0d0r filii mei tamquam od0r agri pleni, quembsine dixit Dominus. Et det tibi Deus de r0re caeli 250t de ubertate iserrae et multitudinem frum senti et uini, et serviant tibi gentes et ad 0rent te principes et fiere d0 minus fratris tui et ad 0rabunt te filii patris tui. Qui maledixerit te, maledictus; et qui
4 Gen. 25. 29 sqq. 16 Gen. 25, 27 23 Gen. 27, 27 sqq. 2 praefigurantur p 9 imm0derata v quemque, que Om. ey13 pellibus, in marg. pelliculis, e 14 Iacob om. V 16 et om. v