장음표시 사용
241쪽
De ciuitate dei lib. XVII. c a p. 4. 2li Deus scientiarum D0 minus, et Deus praeparan S ad inuenti0nes suas. Arcum p0tentium feeit infirmum, et infirmi praeeincti sunt uirtute. Ρ leni panibus min0rati sunt, et esurientes transierunt terram. Quia 5 sterilis peperit septem, et multa in filiis infirmata est. D0 minus m0rtificat et uiuificat, d0 ducit ad inf0r0s et redussit. D0 minus pauperes facit et ditat. humiliat et exaltat. Suseitat a terra pauperem et de Ster-e0re erigit in0pem, ut 00nl00 et eum cum p0tentibus 10 p0puli, et Sedem gl0riae hereditatem dans eis; dansu0tum U0uenti, et benedixit ann08 iusti, qu0niam n0n in uirtute p0tens est uir. D0 minus infirmum faciet aduersarium Suum D0 minus Sanctu S. Ν0n gl0rietur prudens in prudentia Sua, et n0n gl0rietur i5 p0tens in p0tentia Sua, et n0n gl0rietur diues in diuitiis suis; sed in h0c gl0rietur, qui gl0riatur, intell0gere et scire Dominum et facere iudieium et iustitiam in medi0 terrae. D0 minus ascendit in cael08 sit tonuit: ipse iudicabit extrema terrae, quia iustus 26 est; et dat uirtutem regibus 110stris, et 0xaltabit
00rnu christi sui. Itane uer0 uerba haed uniu8 putabuntur esse muliereulae.
40 nat0 sibi fili 0 gratulantis 3 Tantumne mens h0minum a luce ueritatis auersa est, ut n0n 80ntiat supergredi m0dum 25 feminae huius dicta quae fudit 3 P0rr0 qui rebus ipsis, quae iam e00pserunt etiam in hae terrena peregrinati0ne c0npleri c0nuenienter m0uetur, n0nn0 intendit et ad spieit et agn0seit per hane mulierem, cuius etiam n0men, id est Anna, gratia eius interpr0tatur, ipsam religi0nem Christianam, ipsam ciui-
potest uir m. 2 rescript. 9 13 iaciens s. forta e recte cf. praeparans l. I et dans dans l. IO: facit b suum eius f 15 uerbα p0tensusque ad gl0rietur l. I 6 om. e 17 scire et inteli. α 19 et ipse by α20 alterum et om. s exaltavit beta. 21 c0rnu abest pu; cornum p Domb. 25 huius feminae huius e 28 etiam om. ρ
244쪽
S. Aurelii Augustinitatem Dei. cuius rex est et e0ndit0r Christus, ip8am p0strem0 Dei gratiam pr0phetic0 8piritu Sic l0cutam, a qua superbi alienantur, ut cadant, qua humiles inplentur, ut Surgant, qu0d maxime hymnus istu pers0nuit 3 Nisi quisquam Di te dieturus ost nihil istam pr0phetasse mulierem, sed Deum tantumm0d0 5 pr0pter filium, quem precata inpetrauit, exultanti praedi dati0ne laudasse. Quid erg0 sibi uult qu0d ait: Areum p0tentium feeit infirmum, et infirmi praecincti sunt uirtute; pleni panibus min0rati sunt, et esurientes transierunt terram; quia sterilis peperit Septem, et multa Mitti filiis infirmata est 3 Numquid Septem ipsa pepererat, quamuis sterilis su0rit 3 Unicum habebat, qua d0 ista distebat;
Sed nec p08tea Septem peperit, Sive Sex, quibus Septimu80sset ipse Samuel, Sed tres mares et duas feminas. Deinde in ill0 p0pul0 cum adhuc nem0 regnaret, qu0d in eXtrem0 1
p0suit: Dat uirtutem regibus 110stris, et exaltabit c 0rnu christi sui, unde dicebat, si n0n pr0phetabat 3 Dieat erg0 ecclesia Christi, ciuitas regis magni, gratia plena, pr0le fecunda, dicat qu0d tant0 ante d0 se pr0phetatum
per 0s huius piae matris agn dit: C0nfirmatum est c0r 20 meum in D 0 min0, exaltatum est e0rnu meum in D 00 meo. Vere c0nfirmatum c0r et c0rnu uere eXaltatum, quia n0u in se, sed in D 0mi 0 D00 si10. Dilatatum est super inimic08 meos 0s meum; quia et in angustii8 pre88urarum serm0 Dei n0n est adligatus nee in praec0nibus adligati8. 25 Laetata sum. inquit, in salutari tu0. Christus est iste Iesu8, quem Sime0n, sicut in euangeli0 legitur. Senex amplecten S paruum, agn0scens magnum: Nunc dimittis, inquit
25 allegatis 9 26 in om. e 27 sanctus symeon e sicut et g28 dimittis inquit ae o so; dimittes inq. byJ; inq. dimittes ρλ α; inq. dimittis Domb.
245쪽
Do ei uitate dei lib. XVII. cap. 4.
D0mine, Seolum tuum in pace, qu0niam uiderunt oculi mei salutare tuum. Didat itaque oeelesta: Laetata sum in salutari tu0; qu0niam n0n est sanctus, Sic Ut D0 minus, et n0n est iustus, si qui Deus 110ster; tauit quam Sanctus et sanctificans, iustus et iustis eatis. Ν0n est
sanctus praeter te, quia nem0 st nisi abs te. D0nique s0quitur: N0 lite gl0riari et n0 lite l0 qui excelsa, neque exeat magnil0quium de 0re uestr0; qu0niam Deus scientiarum D0 minus. Ipse 1108 80it, et ubi nem0 8cit; id qu0niam qui putat se aliquid esse, cum nihil sit, seipsum seducit. Hae e distuntur aduersariis ciuitatis Dei ad Babyl0niam pertinentibus, de sua uirtute praesumentibus, in se, n0n in D 0min0 gl0riantibus; ex quibus sunt etiam carnales Israelitae, terrenae Hierusalem elues t0rrigenae, qui, ut didit
15 ap08t0lus, ign0rantes Dei iustitiam id est, quam dath0mini D0us, qui 80lus est iustus adqu0 iustificans) et suam u0l0ntes c0nstituere sid est uelut a se sibi partam, n0n ab ill0 inpertitam) iustitiae D0i 110n sunt subiecti, utique
quia Superbi, de 8u0 putantes, n0n de Dei, p0880 placere Se 20 D00, qui est Deus seientiarum adque id00 et arbiter c0nscientiarum, ibi uidens c0gitati0nes h0minum, quoniam uanae SVnt, si h 0minum sunt et ab ill0 110n sunt. Et praeparan8, inquit, ad inuenti0nes suas. Quas adinventi0nes putamus, nisi ut superbi cadant et humiles surgant 3 Has quippe adinventi0nes 25 exsequitur dicens: Arcus p0tentium infirmatus est, et infirmi praecineti sunt uirtute. Infirmatus est arcus, id est intenti0 00rum, qui tam p0tentes sibi uid0ntur, ut sine Dei d0n0 adque adiut0ri0 humana suffieientia diuina p0ssint
inplere mandata, et praecinguntur uirtute. qu0rum interna 30 110x est: Miserere mei, D0mine, qu0niam infirmu8 Sum.10 Gal. 6, 3 15 R0m. 10, 3 21 Ps. 93, 1l 30 Ps. 6, 32 laeta ey I gloriari cibi est pρ' Domb.; glor. superbe br α Γ9 nemo sit e 10 se ipsum se inducit e 16 adque et v 17 statuere α I partam ypo; paratam abeρ; factam ' 19 8e om. 9'27 p0tentes esse e 28 sufficientiae ei
246쪽
Pleni panibus, inquit, min0rati Sunt, et esurientes transierunt terram. Qui sunt intellegendi pleni panibus nisi idem ipsi quasi p0tentes, id est Israelitae, quibus eredita sunt el0 quia Dei 3 Sed in 00 p0pul0 auditiae filii min0rati sunt qu0 uerb0 minus quidem Latine, bene tamen eXpressum est, qu0d ex mai0ribus min0res facti sunt), quia et in ipsis panibus, id est diuinis el0quiis, quae Israelitae s0li tunc
ex 0mnibus gentibus acceperunt, terrena sapiunt. Gentes autem, quibus lex illa n0n erat data, p08tea quam per n0uum testamentum ad el0 quia illa uenerunt, multum esuriend0 terram transierunt, quia in eis 110n terrena, sed caelestia sapuerunt. Et h00 uelut quaereretur causa quiar laetum sit:
Quia Sterilis, inquit, peperit septem, et multu in siliis infirmata est. Hie t0tum qu0d pr0phetabatur eluxit agn0scentibus numerum Septenarium, qu0 est uniuersae edelesiae
significata perlaeti 0. Pr0pter qu0d et I0hannes ap0st0lus ad septem 80ribit ecclesias, e0 m0d0 80 0Stendens ad unius plenitudinem scribere; et in pr0uerbiis Sal0m0nis h00 antea praefigurans Sapientia a0dificauit sibi d0mum et subfulsit
00lumnas septem. Sterilis enim erat in omnibus gentibus Dei ciuitas, antequam iste fetus, quem cernimUS, Oreretur. Cernimus etiam, quae multa in filiis erat, nune infirmatam Hieru Salem terrenam; qu0niam quicumque filii liberae iv 0a erant, uirtu8 eius erant; nune uer0 ibi qu0niam littera est et spiritus 110n est, amissa uirtute infirmata est.
D0 minus m0rtificat et uiuificat; m0rtis cauit illam, quae multa erat in filiis, et uiuificauit hanc sterilem, quae peperit Septem. Quamuis e0mm0dius p0ssit intellegi 008dem uiuificare, qu08 m0rtisea uerit. Id enim uelut repetiuit addend0: Dedueit ad infer0s et reducit. Quibus enim
247쪽
De civitate dei lib. XVII. c a p. 4.
dicit ap0st0lus: Si mortui 0stis cum Christ0, quae 8ur Sum sunt quaerite, ubi Christus est in dextera Dei sedulis, salubriter utique m0rtificantur a D0mino: quibus adiungit: Quae 8 ursum sunt Sapite, n0n quae 5 8uper terram; ut ipsi sint illi, qui 0surientes transierunt terram. M0rtui enim estis, inquit; ecce qu0m0d0 salubriter m0rtiscat Deus; deind0 sequitur: Et uita uestra abse0ndita est cum Christ0 in De0; ecce qu0m0d0 008dem ips0s uiuificat Deus. Sed numquid 00sdem1o deduxit ad inser0s et reduxit 3 H00 utrum que sine c0ntr0- uersia fidelium in ill0 p0tius videmus inpletum, capites stilicet n0Str0, cum qu0 uitam n08tram in D 00 ap08t0lus dixit abse0nditum. Nam eum pr0 pri0 fili 0 140n pepercit sed pr0 n0bis 0mnibus tradidit eum, ist0 m0d0 uti-15 que m0rtificauit eum; et quia resuscitauit a m0rtui8, eundem rursus uiuisidauit. Et quia in pr0phetia u0X eius agn0seitur: N0n derelinques animam meam in infern 0, eundem deduxit ad inser0s et reduxit. Hae eius paupertate ditati sumus. D0 minus enim pauperes facit et ditat. 20 Nam quid h00 sit ut sciamus, qu0d sequitur audiamu8: Humiliat et exaltat; utique superb0s humiliat 0t humiles exaltat. Qu0d enim alibi legitur: Deus superbis resistit, humilibus autem dat gratiam, h00 t0tus habet serm0 huius, cuius n0men interpretatur gratia eius. 25 Iam uer0 qu0d adiungitur: Suscitat a terra pauperem, de null0 melius quam de ill0 intelleg0 qui pr0pter n08 pauper factu8 08t, cum diue S e 88 et, ut ei HS paupertate, sicut paul0 ante dictum est, ditaremur. Ipsum enim
1 si mortui estis si c0nsurrexistis sucr. Bibl. 2 ubi usque ad sapite l. 4 om. bi dextera st, in marg. b* 5 ut eae et corr. b 13 cum 9νος qui reb e ρ α Domb. 17 derelinquens y 18 et om. e 19 facit et ditat et diuites fucit α 21 et ante humil. om. e 22 resistet g27 factus est pauper v
248쪽
de terra suscitauit tam cit0, ut car0 eius n0n uideret corrup
Stercus uer0, Unde erectuS est, recti88ime intelleguntur persecut0res Iudaei, in qu 0rum numer0 cum se dixisset ap0st0lus e celesiam persequium: Quae mihi fuerunt, inquit, lucra, haec pr0pter Christum damna esse duxi: nec solum detrimenta, uerum etiam sterc0ra existimaui esse, ut Christum lucri facerem. De terra 0rg0 suscitatus est ille supra 0mnes diuites pauper, et de ill0 sterc0r0 eresstus est supra 0mnes 0pulent0s ille in0ps, ut sedeat cum p0 tentibus p0puli, quibus ait: Sedebitis super du0 decim
sedes, et sedem gl0riae hereditatem dans eis; dix0rant enim p0tentes illi: Ecce n0s dimisimus 0mnia et secuti Sumus te. H00 110tum p 0t0ntissime u0uerant. Sed unde h00 eis, nisi ab ill0, de qu0 hie c0ntinu0 dictum est: Dan si10 tum u0u0nti 3 Ali0 quin ex illis essent p0tentibus, qu0rum infirmatus est arcus. Dans, inquit, u0 tum u0uenti. N0n enim D0min0 quisquam quidquam rectum u0ueret, ni Si qui ab ill0 acciperet qu0d u0ueret Sequitur: Et benedixit ann08 iusti, ut cum illo scille et sine sine uiuat, cui dietumost: Et anni tui n0n deficient. Ibi enim stant anni, hic
autem transeunt, imm0 pereunt; antequam ueniant enim, n0n Sunt; cum autem Venerint, n0n erunt, quia cum suo fine ueniunt. H0rum autem du0rum, id est dans u0 tum u0uenti,
et benedixit ann0s iusti, unum est qu0d facimus, alterumqu0d sumimus. Sed h0e alterum De0 largit0re n0n sumitur. nisi cum ips0 adiut0re primum illud effieitur: Quia n0n in uirtute p0tens est uir. D0 minus infirmum faciet aduersarium eius; illum se ilicet, qui h0mini u0uenti inuidet et resistit, n0 ualeat inplere qu0d u0uit. Ρ0test ex
2 Ps. 112, 7 6 Phil. 3, 7 sq. 12 Mi. 19, 28 14 Mi. 19, 2722 Ps. 101, 286 inquit, fuerunt v 9 lucrificerem e 13 hereditate e 19 quia est 20 aeceperit o 23 enim ueniant v 24 uenerint Om. e
249쪽
De Ouitate dei lib. XVII. cap. 4.
ambigu0 Graee0 intellegi et aduersarium suum. Cum enim D0minus p088idere n08 00eperit, pr0D0t0 aduel Sariu8, quin0ster fuerat, ipsius fit, et uinuetur a n0bis, sed n0n uiribus n08tris, quia n0n in uirtute p0tens est uir. Dominus 6 erg0 infirmum faciet aduersarium suum, D0 minus
sanctus; ut uincatur a Sanctis, qu0s Dominus Sanetus Sanct0rum efficit Sanct08.
Ac per h00 n0n gl0rietur prudens in sua prudentia et n0n gl0rietur p0tens in Sua p0tentia, et n0n gl0io rietur diues in diuitiis suis; sed in h00 gl0rietur, qui gl0riatur, intellegere et scire D0minum et facere iudicium et iustitiam in medio terrae. Ν0n parua eX parte intellegit et scit D0minum, qui intell0git et seit otium h0e a D0min0 sibi dari, ut intellegat et sciat D0minum. i5 Quid enim habes, ait ap08t0lus, qu0d non aecepisti γSi autem et accepisti, quid gl0riaris, qua Si n0n acceperis 3 id est, quasi a te ips0 tibi sit, unde gl0riaris. Facit aut0m iudicium et iustitiam, qui reete uiuit. Recte autem uiuit, qui 0btemperat praecipienti De 3; et finis praecepti
tio id est, ad qu0d refertur praeceptum, caritas est de c0rde pur0 et c0nscientia b0na et fide n0n ficta. Ρ0rr0 ista caritas, sicut J0hannes ap08t0lus testatur, e X D00 est. Fadero igitur iudieium et iustitiam ex D00 est. Sed quid est: In medi0 terrae 3 Neque enim n0n debent laesere iuditis cium et iustitiam qui habitant in extremis terrae. Quis h0 edix0rit 3 Quur erg0 additum est: In medi0 terrae 3 Qu0dsi non adderetur et tantumm0d0 disseretur: Facere iudicium et iustitiam, magis h00 praeceptum ad utrosque h0mines pertineret, et mediterrane08 et maritim0s. Sed ne qui Squam so putaret p08t snem uitae, quae in h00 agitur c0rp0re, Supere88015 1. Cor. 4, 7 19 1. Tim. 1, 5 22 1. I0. 4, 21 et om. at 3 fit et uincetur s ρλ; set et uincetur a b; fit et uin
citur ego Domb. 4 11011 om. yy uirtute sua e I effecit O8 prudens sua v 9 p0tent. sua v 13 et sciat etiam e 19 fines ei 23 iustitiam et iudicium e
250쪽
tempus iudidium iustitiamque faciendi, quam dum esset in carne n0n fecit, et sic diuinum qua di p0ss0 iudicium: in modi 0 terrae mihi uid0tur dictum 'cum quisque uiuit iuc0rp0re'. In hac quippe uita suam terram quisque circumfert, quam m0riente h0mine recipit terra c0mmunis, resurgenti utique redditura. Ρr0inde in medi0 terrae, id est, cum animan08tra ist0 terren0 clauditur e0rp0re, faetendum est iudieium adque iustitia, qu0d n0bis pr08it in p08terum, quand0 recipit qui Sque Seeundum ea, qHae per c 0r pHS ge 8Sit, siue b0num siue malum. Per e0rpus quippe ibi dixit ap08t0Ju8 per tempu8, qu0 uixit in c0rp0re. Neque enim siquis maligna mente adquo inpia c0gitati0ne blasphemet neque id ullis membris c0rp0ris 0peretur, ide0 n0n erit reUS quia id n0n m0tu e0rp0ris gessit, cum h0e per illud tempus ge88 erit, qH0 ge88it et c0rpus. Isto m0d0 c0ngruenter intellegi p0test etiam illud, qu0d in psalm0 l0gitur: Deus autem
re X n08t 0r ante Saecula 0peratus est salutem in medi0 terrae; ut D0 minus Iesus ac stipiatur Deus n08ter, qui e Stante saecula, quia per ipsum laeta Sunt Saecula, 0peratus salutem n0stram in medi0 terrae, cum Verbum car0 laetumost et terren0 habitauit in c0rp0re.
Deinde p08tea quam pr0phetatum est in his uerbis Annae, qu0 m0d0 gl0riari debeat, qui gl0riatur, n0n in Se utique Sed in D 0mino, pr0pter retributi0nem, quae in die iudieii futura est: D0 minus ascendit, inquit, in cael0s et t0nuit; ipse iudicabit sextrema terrae, quia iustus e St. Ρr0rsus 0rdinem tenuit e0 fessi0nis fidelium. Ascendit enim in caelum D 0 minus Christus, et inde uenturus est ad uiu08 et 1110rtu 08 iudicand0s. Nam quis ascendit, sicut dicit ap08t0lus, nisi
8 2. C0r. 5, 10 16 Ps. 73, 12 20 I0. 1, 14 29 Eph. 4, 9 sq. 1 dum diu, in marss. du, e; cum ρ est y 5 recepit e '; recipiet e
resurienti et 8 et iust. v iusticiam g recipiet ab e v 9 per in g 13 et neque st 19 quia .... saecula Om. 9x operatus e8t e 22 his om. e) 25 deus, in mary. diis. e inquit, ascendit O 27 sq. do