장음표시 사용
231쪽
Do ciuitate dei lib. XVI. c a p. 42. 43.
in m0dum incredibilem illa gens creuit, setiam tantis adtrita persecuti0nibus, ut qu0dam temp0re nati masstuli nestarentur, cum mirantes Aegypti08 nimia p0puli illius in erementa terrerent. Tunc M0yses subtractus furt0 trucidat0ribus paruul0rum, ad d0mum regiam, ingentia per eum De0 praeparante, perHenit nutritusque et ad 0ptatus a filia Ρhara0nis squ0d n0men in Aegypt0 0mnium regum fuit) in tantum prouenit uirum, ut ipso illam gentem mirabiliter multiplicatam ex durissim0 et grauissim0, qu0d ibi ferebat, iug0 80ruitutis extraheret,1o immo per eum Deu8, qui h00 pr0miserat Abrahae. Prius quippe exinde fugien8, qu0d, cum Israelitam defender0t, Aegyptum 0eciderat et territus fuerat, p0stea diuinitus missus in p0testate spiritus Dei superauit Phara0nis resistentes mag0S. Tunc per eum Aegyptii8 inlatae sunt dedem mem0rabiles 15 plagae, cum dimittere p0pulum Dei 110llent, aqua in sanguinem uersa, rana et ScinipheS, cyn0myia, m0IS pec0rum, ulcera, grand0, lucu8ta, tenebrae, m0rs prim0genit0rum. Ad extremum Israelitas, qu0s plagis t0t tantisque perfrueti tandem aliquand0 dimiserant, Aegyptii in mari Rubr0 dum persequun-20 tur extincti sunt. Illis quippe abeuntibus diuisum maro uiam feeit; h0s autem insequentes in se rediens unda submerSit. Deinde per ann0s quadraginta duce M0380 Dei p0pulus in desert0 aetus est, quand0 tabernassulum testim0nii nuncupatum est, ubi Deus saeris diis futura praenuntiantibus c0l025 batur, cum sellidet iam data l0x fuiss0t in m0nt0 multum t0rribiliter; adtestabatur enim euidentissima mirabilibus signis u0dibusque diuinitas. Qu0d factum est, m0X ut 0Xitum est de Aegypt0 et in desert0 p0puli18 088e c0epit, quinquagensim0 die p0st celebratum Ρascha per 0uis imm0lati0nem; so qui usque ad 00 typu8 Christi est praenuntians eum per uicti-1 creauit V T aegyptii V 0mnium om. V pr0uenit m8S. peruenit o uerum οφ 9 extrahere Vi 1l cum israhelita defenderat V 12 et territus exterritus p 13 resist. Phar. v 16 rana Vp
232쪽
S. Aurelii Augustinimam passi0nis de h0c mund0 transiturum ad Ρatrem Pascha quippe Hebraea lingua transitus interpretatur), ut iam cum
reuelaretur testamentum n0uum, p08tea quam Pascha n08trum
imm0latus est Christus, quinquagensim0 die ueniret de cael0 Spiritus sanetus, qui dictus est in euangeli0 digitus Dei, ut rec0rdati0nem n0stram in primi praefigurati facti mem0riam reu0 caret, quia et legis illae tabulae digit0 Dei seriptae
Desudet0 M0yse p0pulum rexit Iesus Naue et in terram pr0 missi0nis intr0 duxit eamque p0pul0 diuisit. Ab his du0bus mirabilibus dueibus bella etiam pr0sperrime ac mirabiliter
gesta Sunt, D 00 00ntestante n0n tam pr0pter merita Hebraei p0puli quam pr0pter peceata earum, quae debellabantur, gentium illas eis pr0uenisse uict0rias. P0st ist0s duces iudices fuerunt, iam in terra pr0mi 88i0nis p0pul0 c0nl0eat0, ut inciperet interim reddi Abrahae prima pr0mi8Si0 de gente una, id est H0braea, et terra Chanaan, n0ndum de 0mnibus gentibus et t0t0 0rb0 terrarum; qu0d Christi aduentus in carne et n0n ueteris legis 0bseruati0nes, sed euangelii fides fuerat inpletura. Cuius rei praefigurati0 laeta e8t, qu0d Π0n M0yses, qui legem p0pul0 acceperat in m0nte Sina, Sed Iesus, cui etiam n0men D00 praecipiente mutatum fuerat ut Iesus u0caretur, p0pulum in terram pr0missi0nis induxit. Temp0ribus autem iudicum, sicut se habebunt et peccata p0puli et miseri-c0rdia Dei, alternauerunt pr0 spera et aduersa bell0rum. Inde uentum est ad regum temp0ra, qH0rum primu Sregnauit Saul; cui repr0bat0 et bellica clade pr0strat0 eiusque stirpe rete eta, ne inde reges 0rerentur, David successit in
4 est om. V uenire V 6 i iii,praefigurati V I tabula Vi8 feruntur 9i 10 induxit pr0missionis e 1l uella U 13 earum peccata e 15 inciperent e 16 pr0missi0nis V 17 et terraJ et cetera e 19 legis ueteris 0bseruati0ne e fide e 21 Iesus is e
233쪽
De civitate dei lib. XVI. c a p. 43.
regnum, cuius maxime Chri8tus dictus est filius. In quo artieulus quidam factus est et eX0rdium qu0dam m0d0 iuuentutis p0puli Dei; cuius generis quaedam u0lut adulescentia ducebatur ab ips0 Abraham usque ad hunc David. Neque 5 enim frustra Matthaeus euangelista sic generati0n08 c0mme-m0rauit, ut h00 primum interuallum quattu0rdecim generati0nibus c0mmendaret, ab Abraham sellie et usqu0 ad David. Ab aduleseentia quippe indipit h0m0 908Se generare; pr0pterea generati0num ex Abraham sumsit ex0rdium; qui etiam paterio gentium c0nstitutus est, quand0 mutatum 110men accepit.
Ante hunc erg0 uelut pueritia fuit huius generis p 0puli Dei a N00 usque ad ipsum Abraham; et ide0 in lingua inuenta est, id est Hebraea. A pueritia namque h0m0 incipit l0 qui p0st infantiam, quae hinc appellata est, qu0d sari n011 90te8t. ab Quam pr0fect0 aetatem primam demergit 0bliui0, sicut aetas prima generis humani est deleta diluui 0. Qu0tus enim quisque e8t, qui Suam rec0rdetur infantiam 3 Quam 0b rem in ist0 pr0 cursu ciuitatis Dei, sicut superi0r unam eandemque primam, ita duas aetates secundam et tertiam liber iste c011-ro tineat, in qua tertia pr0pter uaedam trimam, capram trimam, arietem trimum et inp0situm est legis iugum et apparuit abundantia pedeatorum et regni terreni surrexit ex0rdium, ubi n011 defuerunt spiritales, qu0rum in turture et c0lumba figuratum est Saeramentum. 4 Mt. 1, 171 dietus Xys est b 4 ad huc e 12 ipsum om. α et ideo in lingua V α g p ρ I Domb.; et ideo lingua e; in lingua, omisso et ide0, α; et ide0 id b) prima lingua bu 13 est om. p incipit homo b14 post infant. om. e qu0d mss.; quia v 15 estas o 16 primi VI 19 aetates primam et secundam V 21 arietem α es ρ α f Domb.; et arietem Ubgo et inp08. V ab e y p ρ α I Domb.; et Om. v 23 spirituales v 24 post sacramentum in o f eaestat e0ntuli. AURELI
EXP. V EXPLICIT LIBER XVI. INCIPIT LIBER XVII, eg
234쪽
Dd temp0ribus pr0phetarum. Ρr0missi0nes Dei, quae factae sunt ad Abraham, cuius 5 semini et gentem Israeliticam Secundum carnem et 0mnes g0ntes d0b0ri secundum sid0m D00 p0llicente dididimus, quem ad 1110 dum c0npleantur. per 0rdinem temp0rum pr00UrrenSDei ciuitas indicabit. Qu0niam erg0 superi0ris libri usque ad regnum Dauid factus est finis, nune ab e0dem regn0, 10 quantum suscept0 0peri Susscere uidetur, cetera quae Sequuntur adtingimus. Η00 itaque tempus, ex qu0 8anctus Samuel pr0phetare 000pit; et deinceps, d0nec p0pulus Israel captiuus in Babyl0niam dueeretur adque ind0 secundum Sancti Hieremiae pr0phetiam p08t septuaginta ann0s reuersis Israelitis 15 Dei d0mus instaurar0tur, t0tum tempus e8t pr0phetarum. Quamuis enim et ipsum N00 patria retiam, in cuius diebus uniuersa diluui0 terra diluta est, et ali0s supra et infra usque ad h0c tempus, qu0 reges in Dei p0pul0 0880 00eperunt, pr0pter quaedam per e08 futura Siue qu0qu0 m0d0 significata ad 8iue praedicta, quae pertinerent ad ciuitatem D0i regnumque
pat0s, Si qui Abraham, Sicut M0ysen: tamen dies pr0ph0tarum praecipue maximeque hi dicti sunt, ex qu0 00epit 25 pr0phetare Samuel, qui et Saulem prius et 00 r0pr0bat0 ipsum David D00 praeeipiente unxit in regem, de cuiu814 Hierem. 25, 11 24 Gen. 20, 7 Deut. 34, 10 2 deberi se e 9 indicabit by g ο Domb.; indicauit abies α 14 Ieremiae v 18 terra diluuio αὐ diluta eo α I; deluta sty ρ'; data py;
235쪽
De e uitate dei lib. XVII. cap. 1. 2.
ceteri stirpe succederent, qu0uSque ill0s Succedere Sic 0901 teret. Quae igitur a pr0phetis sint praedieta de Christ0, cum m0riend0 decedentibus et nascend0 succedentibus suis membris eluitas Dei per ista curreret temp0ra, si 0mnia uelim 5 00mmem0rare, in inmensum pergitur, primum quia ip8a Scriptura, quae per 0rdinem reges e0rumque fassta et euenta digerens uidetur tamquam hist0rica diligentia rebus gestis 00cupata e88e narrandis, Si adiuuante Dei spiritu e0nsiderata tractetur, uel magis uel certe n0n minus praenuntiandis futuris 10 quam praeteritis enuntiandis inuenietur intenta; et h0e per- serutand0 indagare ae disserend0 m0nstrare quam Sit 0pe r08um adque pr0lixum et quam multis indiguum u0luminibus, quis ign0rat, qui haec uel medi0eriter e0gitat γ) deinde quia ea ipsa, quae ad pr0phetiam Π0n ambigitur pertinere, ita sunt 15 multa de Christ0 regn0que cael0rum, quae ciuitas Dei est, ut ad h00 aperiendum mai0r sit disputati0 nedes Saria, quam huius 0peris m0dus flagitat. Ρr0inde ita, si p0tuer0, 8til0m0derabor me0, ut huic 0peri in Dei u0luntate peragend0nes ea quae SuperSunt dicam nec ea quae satis sunt prae-20 termittam.
Qu0 temp0re sit inpleta pr0 missi 0 Dei de terra Chanaan, quam in p088088i0nem etiam Israel carnalis accepit. que In praecedente libr0 diximus ab initi0 ad Abraham pr0 missi0num Dei duas res fuisse pr0missas, unam Scilicet, qu0d terram Chanaan p0ssessurum fuerat semen eius squ0d signi-seatur, ubi dictum est: Vade in terram, quam tibi
28 Gen. 12, 12 sint be pα I; sunt ago Domb. 3 decendent. e succendent. e8 0ccupanda, in marg. 0ccupata, e 12 prolexum sty indiguum g b p ; indignum αbysi; indigeat ρ; indigeant e 13 c0gitet unus ρ, Domb. 19 supersunt codd.; e in mary. superstua sunt; supersint v sint v 27 significat e g 28 scriptum e
236쪽
d0m0nstrauer0, et faciam te in gentem magnam), aliam uer0 l0nge praestanti0rem n0n de carnali, sed de spiritali semine, per qu0d pater est n0n unius gentis Israelitissae, sed 0mnium gentium, quae fidei eius uestigia c0nsequuntur; qu0dpr0mitti c00pit his uerbis: Et benedi contur in te omnes tribus terrae; et deine eps aliis multis adm0dum testim0 iis haec du0 pr0missa esse m0nstrauimus. Erat igitur iam in terra pr0missi0nis semen Abrahae, id est p0pulus Israel,
Secundum carnem adque ibi n011 80lum tenend0 ad p0ssidend0 ciuitates aduersari0rum, uerum etiam reges habend0 regnare
magna iam eX parte, n0n 80lum quae tribus illis patribus Abraham Isaac et Iad0b, et quaecumque aliae temp0ribu ge0rum, uerum etiam quae per ip8um M0y8en, per quem p 0pulus idem de Seruitute Aegyptia liberatus et per quem cuncta praeterita reuelata Sunt, temp0ribus eiu8, cum p0pulum per eremum dueeret, sactae fuerant. Neque autem per insignem ducem Iesum Naue, per quem p0pulus ille in pr0mi8si0nis induetus sest terram expugnatisque gentibus eam du0- decim tribubus, quibus Deus iusserat, diuisit et m0rtuus est, neque p0st illum t0t0 temp0re iudicum inpleta fu0rat pr0missi0 Dei de terra Chanaan a qu0dam flumine Aegypti usque ad flum0n magnum Euphraten; nec tamen adhuc pr0phetabatur futurum, Sed exspectabatur inplendum. Inpletum est autemper David et eius filium Sal0m0nem, cuiu8 regnum tant0, quant0 pr0missum fuerat, spati0 dilatatum 08t; uniuers08 quippe ill0s subdiderunt tributari0sque fecerunt. Sic igitur in terra promissi0nis secundum carnem, h00 est in terra Chanaan, sub his regibus semen Abrahae fuerat e0nstitutum, ut nihil
5 Gen. 12. 3 22 Gen. 15, 181 dem0nstrabo e 2 sed spir. omisso do, e 4 fide e 12 iam magna n illis tribus η 13 alia e 15 de om. e liberatus m88. liber. est v 17 lieremum ess 21 uenturum ex 25 tanto quant0 astu tant0 quantum Domb.; tantum quantum be 26 spatiu e 28 in terram st
237쪽
De ciuitate dei lib. XVII. c a p. 2. 3.
deinde superesset, qu0 terrena illa Dei pr0missi0 e0npleretur, nisi ut in eadem terra, quantum ad pr0speritatem adtinet temp0ralem, per p08teritati8 Succe88i0nem inc0ncuss0 statu usque ad m0rtalis huius 8aeduli terminum gens permanerets Hebraea, si D0mini Dei sui legibus 0b00diret. Sed qu0hiam Deus n0uerat h00 eam n0n esse facturam, usus est eius etiam temp0ralibus p0enis ad exercend08 in ea pauc0s fideles su0s et adm0nend08 qui p08tea futuri erant in omnibus gentibus, qu0d 008 adm0neri 090rtebat, in quibus alteram pr010 mi88i0nem reuelat0 n0110 testament0 per incarnati0nem Christi fuerat inpleturu S.
Dd tripertitis significati0nibus pr0phetarum, quae
nunc ad terrenam . nunc ad caelestem Hierusalem, i, nunc autem ad utramque referuntur.
Qu0 circa sicut 0raeula illa diuina ad Abraham Isaac set Iae0b et quaedumque alia signa uel dieta pr0phetica in sacris litteris praecedentibus laeta sunt, ita etiam ceterae ab ist0 regum temp0re pr0phetiae partim pertinent ad gentem carnis 20 Abrahae, partim uer0 ad illud semen eius, in qu0 benedicuntur 0mnes gentes c0heredes Christi per testamentum 110uum ad p0ssidendam uitam aeternam regnumque cael0rum; partim erg0 ad ancillam, quae in seruitutem generat, id est terrenam Hierusalem, quae seruit cum filiis suis, partim uer0 ad libe-25 ram ciuitat0m Dei, id est ueram Hi 0rusalem aeternam in caelis, cuius filii h0mines secundum Deum uiuentes peregrinantur in terris; sed sunt in eis quaedam, quae ad Utramque pertinere intelleguntur, ad ancillam pr0prie, ad liberam figurate. 56 Tripertita itaque reperiuntur el0 quia pr0phetarum, Si quidem aliqua sunt ad terrenam Hierusalem spectantia, aliqua ad
4 saeculi huius o 9 qu0s e0s g 15 autem om. p 19 partem β, et sic l. 20 22 24 25 ueram om. α 27 quae in super8cripto ad e utrumque s 31 expectantia g
238쪽
caelestem, n0nnulla ad utramque. Exemplis uid00 pr0bandum esse qu0d die0. Missus est Nathan pr0pheta, qui regem Dauid argueret de peccat0 graui et ei, quae e0nsequia sunt mala, futura praediceret. Haec adque huius m0di siue publice, id est pr0 salute uel utilitate p0puli, Sive priuatim, cum pr0 suis quisque rebus diuina pr0mereretur el0 quia, quibus pr0 usu temp0ralis uitae futuri aliquid n0sceretur, ad terrenam ciuitatem pertinuisse quis ambigat 3 Ubi autem legitur: Ecc0 dies ueniunt, dicit D0 minus, et c0nsummab0 d0mui
Israel sit d0mui Iu da testamentum D 0dum, n0nsecundum testamentum, qu0d disp0 sui patribus 60rum in die, qua adprehendi manum eorum, ut educerem e08 de terra Aegypti, qu0niam ipsi n0n permanserunt in testament0 m00, et eg0 neglexi e08, didit D0 minus. Quia h0c est testamentum, qu0d 00Π-stituam d0mui Israel p0st dies ill0s, dicit D0 minus,
dand0 leges meas in mentem e0rum et super c 0rdae0rum Scribam eas, et uid0b0 00s, et er0 illis in Deum, et ipsi erunt mihi in plebem: Hierusalem sine dubi0 superna pr0phetatur, cuius Deus ipse praemium e St, eumque habere adque ipsius esse summum ibi est adque t0tum b0num. Ad utramque uer0 pertinet h00 ipsum, qu0d Hierusalem dieitur Dei ciuitas, et in ea pr0phetatur futura d0mus Dei, eaque pr0phetia uid0tur inpleri, cum Sal0m0ni ex aedificat illud n0bilissimum templum. Haste enim et interrena Hierusalem secundum hist0riam c0ntigerunt, et caelestis Hierusalem sgura0 fuerunt. Qu0d genus pr0phetiae ex utr0que ueluti e0upaetum adque c0mmixtum in libris uet0ribus can0nici8, quibus rerum gestarum narrati0nes e0ntinentur,2 Beg. II, 12, 1 8 Hierem. 31, 31 sqq.; Hebr. 8, 8 sqq.
2 natham e str ' qui ad ρi regem oni. pi 5 uel utilitate Om. αpr0 Om. 9 7 nasceretur g 8 pertenuisse e g 9 uenient e 15 estonι. e 16 illos dies e 17 dando codd. nisi quod recenti m. in αcorrectum est dab0; sic o 19 in p0pulum e 21 ibiJ illi O 22 utrumque g 25 aedificauit ρ
239쪽
De ciuitate dei lib. XVII. cap. 3.
ualet plurimum multumque exercuit et exercet ingenia scrutantium litteras sacras, ut, qu0d hist0rice praedictum c0npletumque legitur in semine Abrahae secundum carnem,
etiam in semine Abrahae secundum fidem quid inplendum s alleg0ride signis stet inquiratur; in tantum ut quibusdam uisum sit nihil siss0 in eisd0m libris uel praenuntiatum et esse etiam, uel essedium quamuis n0n praenuntiatum, qu0d 110n insinuet aliquid ad supernam ciuitatem Dei 0iusque fili0s in hae uita peregrin0s figurata significati0ne reflarendum. Sed si h 0c ita 16 est, iam bipertita, n0n tripertita erunt el0 quia pr0phetarum uel p0tius illarum scripturarum 0mnium, quae Heteris instrumenti app0llati0110 censentur. Nihil enim erit illic, qu0d ad Hierusalem terrenam tantum pertineat, si, quidquid ibi de illa uel pr0pter illam dicitur adque c0npletur, signiscatis aliquid, qu0d etiam ad Hierusalem caelestem alleg0rica praefigurati0ne referatur; sed erunt 80la du0 genera, unum qu0dud Hierusalem liberam, alterum qu0d ad utramque pertineat. Mihi autem sicut multum uidentur errare, qui nullas res gestas in 00 genere litterarum aliquid aliud praeter id, qu0deto e0 m0d0 ge8tae sunt, signiscare arbitrantur, ita multum audere, qui pr0rsus ibi 0mnia significati0nibus alleg0ridis inu0luta esse c0ntendunt. Ide0 tripertita, n0n bipertita esse dixi. H0c enim exi8tim0, 110n tamen culpans e08, qui p0tuerint illic de quacumque re gesta sensum intellegentiae spiri-25 talis exsculpere, Seruata dumtaxat primitus hist0riae ueritate. Ceterum quae ita dicuntur, ut rebus humanitus seu diuinitus ge8tis Sive gerendis c0nuenire n0n p0ssint, quis fidelis dubitetn0n esse inaniter dicta 3 Quis ea n0n ad intellegentiam spiritalem reu0cet, si p088it, aut ab e0 qui p0test reu00anda
2 quod ibi e hist0riae e 3 carnem .... secundum Om. 9 9 Sed
XXXX Aug. opera Sectio V pars II.
240쪽
r0rum mutati0 0 futurarum. qu0d adtinet ad du0 testamenta. i0u0tus et n0uum, ubi Saeerd0tium regnumque mutatum est per sacerd0tem eundemque regem n0uum ne Sempiternum,
e St, pr0phetare aliud n0n Uidetur, eum gratulati0nem suam D0 min0 fundit exultans; quand0 eundem puerum natum et abluetatum D 00 reddidit eadem pietate, qua u0uerat. Dicit γ' enim: Confirmatum est c0r meum in D 0 min0, e Xaltatum est c0rnu meum in D 00 m00. Dilatatum est super inimic0s 11100s os meum, laetata Sum in Salutari tu0. Qia in iam n0n est sanetus sicut D0 minu8, et n0n est iustus sicut Deus n0ster; n0n est Sanctus 25