장음표시 사용
341쪽
De ciuitate dei lib. XVIII. cap. 27. 28. 305
u0cabuntur et ipsi filii Dei uiui. H0e testim0nium pr0pheticum de u0cati0ne p0puli gentium, qui prius n0n per-5 tinebat ad Deum, etiam ap0st0li intellexerunt. Et quia ipse qu0que p0pulu8 gentium spiritaliter est in filiis Abrahasi ad per h0e recte dieitur Israel, pr0pterea sequitur et dieit: Et c0ngregabuntur filii Iu da et filii Isra0l in id
ipsum, et p0nent sibi principatum unum et adsc0n-1b dent a terra. Η00 8i adhuc uelimu8 exp0nere, el0quii pr0phetidi 0btundetur sap0r. Ree0latur tamen lapis ille angularis et du0 parietes, unus ex Iudaeis, alter ex gentibus; ille n0mine sti0rum Iuda; ist0 n0mine fili0rum Israel, eidem uni principatui su0 in id ipsum innitentes et adscendentes agn080antur 15 a terra. I8t08 autem carnaliter Israelitas, qui nunc n0lunt credere in Christum, p0stea creditur08, id est fili0s 00rum nam utique isti in suum l0 eum m0riend0 transibunt), idem pr0pheta testatur dicens: Qu0niam diebus multis sedebunt filii Israel sine rege, sine principe, Sine 20 sacrifici 0, Sine altari, Sine sacerd0ti 0, 8ine manifestati0nibus. Quis n0n uideat nunc sic esse Iudae083 Sed quid adiungat, audiamu8. Et p08tea, inquit, reuer-tontur filii Isra0l et inquirent D0minum Deum suum et David regem Suum, et stupescent in D 025 min0 et in b0nis ipsius in n0uissimis di0bus. Nihil est ista pr0phetia manifestius, cum David regis n0mine signifieatus intellegitur Christus, quia factus est, sicut dieit
nuntiauit iste pr0pheta etiam terti0 die Christi resurre eti0 em
carnales Io 18 testatus e e 20 sacerdote, in marss. Sacerdoti0, e
26 cum quia a 27 intellegatur stu quia egp Domb.; qui ab v
XXXX Aug. opera Sectio V pars II.
342쪽
futuram, sicut eam pr0phetica altitudine praenuntiari 0p0rtebat, ubi ait: Sanabit n0s p 0st biduum, in dio tertiores urgemus. Secundum h00 enim n0bis dicit ap0st0lus: Si resurrexistis cum Christ0, quae sursum sunt quaerite. Am08 qu0que de rebus talibus sic pr0phetat: Praepara, inquit, te, ut inu0008 Deum tuum Israel; quia ecce eg0 firmans t0 nitrum et creans spiritum et adnuntians in h0minibus Christum suum; et ali 0 loc0: In illa die, inquit, resus ei tab0 tabernaculum David; qu0d cecidit, et reaedificab0, quae ceci derunt eius, et destructa eius resuscitab0 et reaedificab0 ea sicut dies saeculi; ita ut exquirant me residui h0minum et 0mne 8 gentes, in quibus
inu0catum est n0men meum super e0s, dicit D0- minus faciens haec.
Qua se ab Esaia de Christ0 et ecclesia sint praedicta. Esaias pr0pheta n0n est in libr0 di10 decim pr0phetarum qui pr0pterea dicuntur min0res, quia Serm0nes e0rum Sunt breues in 00rum c0nparati0ne, qui mai0res ide0 110cantur, quia pr0lixa u0lumina e0ndiderunt; ex quibus est hic Esaias, quem pr0pter eadem pr0phetiae temp0ra subiung0 supradictis du0bus. Esaias erg0 inter illa, quae arguit iniqua et iusta praecepit et peccat0ri p0pul0 mala futura praedixit, etiam de Christ0 et ecclesia, h0c est de rege et ea quam c0ndidit esuitate, mult0 plura quam ceteri pr0phetauit, ita ut a quibusdam euangelista quam pr0pheta p0tius dideretur. Sed pr0pter rati0nem 0peris terminandi unum de multis h00 l000 p0nam. Ex
343쪽
De ei uitate dei lib. XVIII. cap. 28. 29.
per80na quippe Dei Patris l0quens: Ecce, inquit, intelleget
puer meus et exaltabitur et gl0rificabitur valde. Quem ad m0 dum stupescent super te multi, ita gl0ria privabitur ab h0minibus species tua set gl0ria tua ab 5 h0minibus; ita mirabuntur gentes multae super eum et e0ntinebunt reges 08 suum; quoniam quibus n0nsist nuntiatum de ill0, uidebunt, et qui n0n audierunt, intellegent. D0mine, quis credidit auditui 110str 0, et brachium D 0mini cui reuelatum est 3 Adnuntiauimus 10 c0ram ill 0, ut infans, ut radix in terra sitienti: n0n0st species illi neque gl0ria. Et vidimus eum, et n0n habebat speciem neque dee0rem; sed species eius sine h0110re, deficiens prae 0mnibus h0minibus. H0m0 in plaga p0 situs et sciens ferre infirmitatem; qu015 niam auersa est facies eius, inh0n0ratus est negmagni aestimatus est. Hic pesteata n0stra p0rtat et pr0 n0bis d0let; et n0s existimavimus illum es 80 ind0J0re et in plaga et in adflicti0ne. Ipse autem uulneratus est pr0pter iniquitates 110stras et infirmatus 20 e8t pr0pter peccata 1108tra. Eruditi 0 pacis nostrae in
00: liu0re eius nos sanati sumus. Omnes ut oves errauimus, h0m0 a uia sua errauit; et D 0 minus tradidit illum pr0 peccatis n08tris; et ip8e, pr0pter
qu0d adflictus est, n0n aperuit 0s. Ut 0uis ad imm025 landum ductus est et ut agnus ante eum, qui Se t 0B-deret, Sine 110ce, Sic n0n aperuit 0s suum. In humilitate iudicium eius sublatum est. Generati0nem eius 1 Esai. 52, 13 sqq. 8 ib. 53, 1 sqq.
sm. pi SpecieS .... ab hominibus Om. b7 nuntiatum mss.; annuntiatum v 8 auditu e
annuntiabimus b g 10 radex g sicienti gom. e 13 hominibus om. e 14 iniquitatem p4 prius ab hominibus gi. t. ab omnibus e 9 bracchium ρ DOmb. 11 Et om. e 12 eius
344쪽
S. Aurelii Augustiniquis enarrabit 3 Qu0niam t0lletur de terra uita eius. Ab iniquitatibus p0puli mei ductus est ad 1110rtem. Et dab0 malign0s pr0 sepultura eius et diuites prom0rte eius. Qu0niam iniquitatem n0n secit nec d0lum in ore su0; et D 0 minus uult purgare eum de plaga. Si dederitis pr0 peceat 0 animam uestram, uidebitis semen l0ngaeuum; et D 0 minus uult auferre a d 0l0re animam eius, 08 tendere illi lucem et s0rmare intellectum, iustificare iustum bene seruientem pluribus; et peccata e0rum ipse p0rtabit. Ρr0pterea ipse here
ditabit plures et f0rtium diuidet 8p0lia, pr0pter qu0d
tradita est ad m0rtem anima eius, et inter iniqu08 aestimatus est et ipse peccata mult0rum p0rtauit, et pr0pter peccata e0rum traditus est. Haed de Christ0 Iam uer0 de ecclesia, qu0d sequitur, audiamus. Laetare, inquit, sterili 8, quae n0n pariS; erumpe et clama, quae n0n parturi 8; qu0niam multi filii des0rtae magis quam eius, quae habet uirum. Dilata l0 cum tabernaculi tui et aulaearum tuarum; fige, n0li parcere, pr0l0nga funicul0s tuos et pal08 tu 08 00nf0rta; adhuc in dextram et sinistram partem extende. Et semen tuum hereditabit gentes, et ciuitates desertas inha
nus Saba0th n0men ei; et qui eruit te, ipse Deus
Israel uniuersae terrae u0 stabitur; 0t cetera. Verum ista
345쪽
De ei uitate dei l ib. XVIII. cap. 29. 30.
sint satis; et in eis sunt exp0nenda n0nnulla; sed sufficere arbitr0r quae ita sunt aperta, ut etiam inimici intellegere e0gantur inuiti.
β Quae Mie hastas ot Idnas et I 0 et 140u0 testament000ngruentia prophetarint. Michaeas pr0pheta Christum in figura p0nens magni cuiu8dam m0niis haec l0quitur: Erit in 110uissimis diobus manifestus m0118 D0mini paratus Super uertice S m0n- 10 tium et exaltabitur super e0lles. Et festinabunt ad eum plebes, et ibunt gentes multae et dicent: Venite ascendamus in m0ntem Domini et in d0mum Dei Iac0b, et 0stendet n0bis uiam suam, et ibimus in semitis eius; quia ex Si0n pr0 cedet lex et uerbum 15 D0mini ex Hierusalem. Et iudicabit inter plebes multas, et redarguet gentes p0tentes usque in l0nginquum. Praedicens iste pr0pheta et l0 eum in qu0 natus est Christus: Et tu, inquit, Bethleem, d0mus Ephrata, minima es, ut sis in milibus Iuda; ex te mihi pr0diet,so ut sit in principem Israel; et egressus eius ab initi 0 et ex diebus aeternitatis. Ρr0pterea dabit e0s usque ad tempu8 parturientis, pariet, et residui fratres eius conuertentur ad fili 0s Israel. Et stabit et uidebit otpascet gregem suum in uirtute D0mini, et in hon0re 25 110 minis D0mini Dei sui erunt; qu0niam nunc magni
et sic semper eg pr0cedit 9 18 ephrata nequaquam minima es in principibus iudae α 19 prodiet dux e 2l die e 22 parturientisi quo parturiens α et pariet e residui omisso et g patres, in marg. fratres, e 23 1ilas sio e 24 parcet y 25 n0minis om. e 26 ad
346쪽
I0nas autem pr0pheta n0n tam Serm0ne Christum, quam sua quadam pa88i0ne pr0phetauit, pr0fect0 apertius, quam si eius mortem et resurrecti0nem u000 clamaret. Ut quid enim
exceptus est uentre beluin0 et die terti0 redditus, nisi ut significaret Christum de pr0fund0 inferni die iserti0 rediturum 3 sI00l 0mnia, quae pr0phetat, multis uerbis c0npellit exp0ni, ut quae pertinent ad Christum et ecclesiam dilucescant. Unum
tamen, qu0d etiam ap08t0li 00mmem0rauerunt, quand0 in e0ngregat0s credentes Spiritus sanctus, sicut a Christ0 pr0missus fuerat, desuper Henit, n0n praetermittam. Et erit, inquit, iop0st haec, et effundam de Spiritu m00 8uper omnem carnem; et pr0phetabunt filii uestri et filiae uestrae, et seni 0res uestri 80mnia s0mniabunt, et iuuenes uestri uisa uidebunt; et quidem in seru080t ancillas meas in illis diebus effundam de spiri- 15
Qua o in Abdia et Naum et Ambacu de salute mundi in Christ0 praenuntiata reperiantur. Tres pr0phetae de min0ribus, Abdias, Naum, Ambacum, 20 nec temp0ra sua dicunt ipsi, nec in chr0Dicis Eusebii et Hier0nymi, quand0 pr0phetauerint, inuenitur. Abdias enim p08itus est quidem ab eis eum Michaea, sed n0n 00 l000, ubi
347쪽
De civitate dei lib. XVIII. cap. 30. 31.
a n0bis. Abdias, quantum ad scripturam eius adtinet, 0mnium breuissimus pr0phetarum, aduersus Idumaeam l0quitur, gentem sellisset Esau, ex du0bus geminis filiis Isaae, nep0tibus Abrahae, maioris illius repr0bati. Ρ0rr0 si Idumaeam m0d0 l0cuti0nis, 5 qu0 intellegitur a parte t0tum, accipiamus p 08itam e880 pI0 gentibus: p088umu8 de Christ0 agn08eere, qu0d ait inter cetera: In monte autem Si 0n erit salus ut erit sanctum; et paul0 p08t in sine ipsius pr0phetiae: Et ad 800ndent, inquit, resaluati ex m0nte Si 0n, ut defendant
10 1110ntem Esau, et erit D0 min0 regnum. Apparet quippe id esse c0npletum, cum resaluati ex m0nte Si0n, id est ex Iudaea credentes in Christum, qui praecipue agn08cuntur ap08t0li, adscenderunt, ut defenderent m0ntem Esau. Qu0 m0d0 defenderent, nisi per euangelii praedicati0nem salu0s faci0nd015 00s qui crediderunt, ut eruerentur de p0testate tenebrarum et transferrentur in regnum Dei 3 Qu0d c0nsequenter expressit addend0: Et erit D0 min0 regnum. M0ns enim Si011 Iudaeam significat, ubi futura praedicta est salus et Sanctum, qu0d est Christus Iesus. M0ns uer0 Esau Idumaea est, per 20 quam significata est ecclesia gentium, quam defenderunt, sicut exp08ui, resaluati ex m0nte Si0n, ut esset D0mino regnum. Η00 0b80urum erat, antequam seret; sed factum quis n0nfidelis agn0seat 3 Naum uero pr0pheta, imm0 per illum Deus: Exterminab0 25 inquit, se ulptilia et conflatilia, p0nam sepulturam
geligantis et adnuntiantis pacem. Celebra, Iuda. dies fest0s tu08, redde u0ta tua; quia iam 110n adicient ultra, ut transeant in uetustatem. Consum-30 matum e St, c0n Sumtum est, ablatum est. Ad 80en-24 Naum 1, 14 sq.; 2, 1
6 de Christo agn. possumus v 15 eruerentur eae euientur corr. e
16 transferantur e 18 significabant e 21 essent e 25 constatilia
348쪽
S. Aurelii Augustinidit, qui insufflat in faciem tuam. eripiens te ex tribulati0ne. Quis adscenderit ab inferis et insufflauerit in faelem Iudae, h0e est Iuda00rum discipul0rum; Spiritum sanctum, rec0lat qui meminit euangelium. Ad n0uum enim te8tamentum pertinent, qu0rum dies festi ita spiritaliter inn0uantur, ut in uetu8tatem tran8ire n0n p08 sint. P0rr0 per euangelium exterminata sculptilia et e0 flatilia, id est id0lade0rum fals0rum, et 0bliui0ni tamquam sepulturae tradita iam videmus et hanc etiam in hac re pr0phetiam c0npletam esse
Ambacum de qu0 ali0 quam de Christi aduentu, qui futurus fuerat, intellegitur dissere: Et resp0ndit D0 minus ad me et dixit: Scribo uisum aperte in bux0, ut ad Sequatur qui legit ea; quia adhuc uisi0 ad tempu8, et 0rietur in fine et n0n in uacuum; si tardaverit,
sustine eum, quia ueniens ueniet et 110n m 0ra
De pr0phetia quae in 0rati0ne Ambacu et cantic0c0ntinetur. In 0rati0ne autem sua cum cantic0 cui nisi D0min0 Christ0didit: D0mine, audiui auditi0nem tuam, et timui; D0mine, c0nsideraui opera tua, et expaui 3 Quid enim h0c est nisi praec0gnitae n0uae ad repentinae salutish0minum ineffabilis admirati03 In medi0 du0rum animalium e0gn0sceris quid est nisi aut in medi0 du0rum testament0rum, aut in medi0 du0rum latr0num, aut in medi012 Ambae. 2, 2 sq. 22 ib. 3, i
349쪽
De ei uitate dei lib. XVIII. cap. 31. 32.
M0ysi et Heliae cum ill0 in m0nte serm0cinantium 3 Dum adpr0pinquant anni, n0sceris; in aduentu temporis 08 tenderi8, nec exp0nendum est. In 00 cum turbata fuerit anima mea, in ira miserie ordiae mem0r eris 5 quid est nisi qu0d Iudae0s in se transfigurauit, qu0rum genti Sfuit, qui eum magna ira turbati crueifigerent Christum, ille miserie0rdiae mem0r dixit: Ρat 0r ign0see illis, quia nesciunt qu0d faciunt 3 Deus de Theman ueniet et Sanctus de m0nte umbr080 et 00ndens0. Qu0d hic id dictum est: De Theman ueniet, alii interpretati sunt 'ab Austr0' vel 'Afric0'; per qu0d signis datur meridies, id est Dru0r caritatis et splend0r ueritatis. M0ntem uer0 umbr08um adque c0nden Sum, quamuis multis 1110 dis p0ssit intellegi libentius aeceperim scripturarum altitudinem diuinarum, quibUSib pr0phetatus est Christus. Multa ibi quippe umbr0sa adque c0ndenSa 8Unt, quae mentem quaerentis exerceant. Inde autem uenit, eum ibi eum, qui intellegit, inuenit. Operuit cael08 Hirtus eius, et laudis eius plena est terra quid est nisi qu0d etiam in psalm0 dicitur: Exaltare super cael08, 80 Deus, et super 0mnem terram gl0ria tua γ Splend0reius ut lum0n erit quid est nisi 'fama eius credentes inluminabit' 3 C0rnua in manibus eius sunt quid e8t nisi tr0paeum crudis 3 Et p0suit caritatem firmam f0rtitudinis sua se nee exp0nendum est. Ante faciem ab eius ibit uerbum, et pr0di et in campum p 08t pedes eius quid est nisi qu0d et antequam huc ueniret praenuntiatus HSt, et p08tea quam hinc reuersus est, adnuntiatus est 3 Ste-
14 acciperim g 15 quippe ibi ο 21 nisi qu0d e 23 tr0paeum 9; tr0phaeum v 25 secus pedes, in marg. post, e 26 nisi antequam quod hic e nisi et omisso qu0d p
350쪽
S. Aurelii Augustinitit, et terra e0mm0ta est quid est nisi 'stetit ad sub -
et tabuerunt gentes, h00 est 'misertus est et Deit p0pu-l0s paenitentes C0ntriti sunt m0ntes uiolentia, h000st 'vim sudientibus miraculis elat0rum est c0ntrita superbia'. Defluxerunt c0lles aeternales, h0e est 'humiliati sunt ad tempus, ut erigerentur in aeternum'. Ingre88US aeter-n08 eius pr0 lab0ribus uidi, h0c est 'n0n sine mercede aeternitatis lab0rem caritatis adspexi'. Tabernacula Aethi-0pum expauescent et tabernacula terrae Madiam,h00 08t 'gentes repente perterritae nunti0 mirabilium tu0rum etiam quae n0n sunt in iure R0 man0 0runt in p0pul0 Christian0. 'Num quid in fluminibus iratus es, D0mine, aut in fluminibus furor tuus aut in mari impetus tuus 3 h0e ide0 dictum est, quia n0n uenit nune ut iudicet mundum, sed ut salvetur mundus per ipsum. Quia adscende S super equ08 tu 08, et equitati0 tua salus, h00 est 'euangelistae tui p0rtabunt te, qui reguntur a te, et euangelium tuum salus erit eis, qui credunt in te.' Intendens intendes arcum tuum super sceptra, dicit D0 minus,h00 est 'c0mminaberis iudieium tuum. etiam regibus terrae.'Fluminibus scindetur terra, h0e est 'influentibus 801 1110nibus praedicantium te aperientur ad c0nfitendum h0minum c0rda, quibus est dictum: Scindite c0rda uestra et n0nu es timent g. ' Quid est: Videbunt to et d0lebunt p0puli, nisi ut lugend0 sint beati 3 Quid est: Dispergens
aquas incessu, an 'ambuland0 in eis, qui te usque quaque adnuntiant, hae adque hae dispergis fluenta d0ctrinae' 3 Quid est: Dedit abyssus u0cem suam, an 'pr0 funditas c0rdis
22 scinditur 9 24 quibus . . . c0rda m. I in marg. e dictum e3t v
27 incensum e; in incessu ab an ab g Domb.; in e; nisi s v 29 Abyssus dedit s