장음표시 사용
381쪽
De ciuitate dei lib. XVIII. cap. 43. 44.
as: Quadraginta dies 3 Quis enim n0n uideat n0n p0tuisse utrumque tunc diei a pr0pheta, qui missus fuerat terrere e0mminati0 0 inminentis exitii ciuitatem 3 Cui si t0rtio die fuerat futurus interitus, n0n utique quadragensim0 die; si autem 5 quadragensim0, n0n Utique terti0. Si erg0 a me quaeritur, quid h0rum I0nas dixerit, h0c put0 p0tius qu0d legitur in Ηρbra00: Quadraginta dies, et Nineve evertetur. Septuaginta quinque l0nge p0sterius interpretati aliud dicero
p0tuerunt, qu0d tamen ad rem pertineret et in unum eundem 10 que Sen Sum, quamui S Sub altera Significati0ne, c0ncurreret adm0neretque lect0rem utraqde auct0ritate n0n spreta ab hist0ria sese adt0llere ad ea requirenda, pr0pter quae Signi
scanda hist0ria ipsa c0ns eripta est. Gesta sunt quippe illa in Nineve ciuitate, sed aliquid etiam significauerunt, qu0d m0dum 16 illius ciuitatis excedat; si qui ge8tum e St, qu0d ip8e pr0pheta in uentre ceti tridu0 fuit, et tamen alium signifieauit in pr0- fund0 inferni tridu0 futurum, qui d0 minus est omnium pr0phetarum. Qua pr0pter Si per illam ciuitatem recte accipitur ecclesia gentium pr0phetice figurata, eversa Scili det per paeni-lo tentiam, ut qualis fuerat iam n0n esset, h0c qu0niam per Christum factum est in ecclesia gentium, cuius illa Nineve figuram gerebat, siue per quadraginta dies siue per triduum idem ipse significatus est Christus; per quadraginta scilicet quia t0t dies peregit eum discipulis suis p0st resurrecti0nem 25 et adscendit in caelum; per triduum uer0, quia die tertio resurrexit; tamquam lect0rem nihil aliud quam hist0riae rerum
gestarum inhaerere cupientem de 80mn0 excitauerint septuaginta interpretes idemque pr0phetae ad perscrutandam altitudinem pr0phetiae et qu0dam m0d0 dixerint: 'In quadraginta an diebus ipsum quasere, in qu0 et triduum p0tueris inuenire:
3 exitii, in mam. ex dii sic pro excidii) e 7 neniue et sic semper g
niniue reli. v euertetur ab gy; uertetur ρ; subuertetur e α ' 8 l0ngeom. p, uncis inclusit Domb. 12 sese et sque ad historia m. I in marg. 9
13 quippe sunt p 16 aliud p pr0fundum p 25 resurrexerit e
382쪽
illud in adscensi0ne, h00 in eius resurrecti0ne reperies. ' Ρr0pter qu0d utr0que numer0 Significari c0nuenientissime p0tuit, qu0rum unum per I0nam pr0phetam, alterum per septuaginta interpretum pr0phetiam, tamen unus adque idem Spiritus dixit. L0ngitudinem fugi 0, ut n0n haec per multa dem0nstrem, in quibus ab Hebraica ueritate putantur septuaginta interpretes diserepare et bene intellecti inueniuntur esse c0nc0rdes. Unde etiam eg0 pr0 me0 m0dul0 uestigia Sequens ap08t0l0rum, quia et ipsi ex utriusque, id est ex Hebraeis et ex Septuaginta, testim0nia pr0phetica p0suerunt, utraque auet0ritate utendum putaui, qu0niam utraque una adque diuina est. Sed iam quae
Qu0d p 0st instaurati0nem templi Iudaei pr0ph0tas habere destiterint et exinde usque ad natiuitatem Christi e0ntinuis aduersitatibus sint adflicti, ut pr0baretur alterius templi aedificati0nem pr0pheticis 110 cibus fuisse pr0 missam. Ρ0stea quam gens Iudaea e0epit n0n habere pr0phetas, pr0cul dubi0 deteri0r facta est, e0 8 cilicet temp0re, qu0 Sesperabat instaurat0 templ0 p0st captiuitatem, quae fuit in Babyl0nia, futuram esse meli0rem. Sic quippe intellegebat p0pulus ille carnalis, qu0d praenuntiatum est per Aggaeum pr0phetam dicentem: Magna erit gl0ria d0mus istius
B 0 Hi 8Simae, plus quam primae; qu0d de n0u0 testament0 dictum esse paul0 superius dem0nstrauit, ubi ait aperte Christum pr0mittens: Et m0ueb0 0mnes gente 8, et ueniet desideratus cunctis gentibus. Qu0 l000 Septua-24 Agg. 2, 10 27 ib. 2, 8
383쪽
De ciuitate dei lib. XVIII. c a p. 44. 45.
ginta interpretes alium 80B8um magis c0rp0ri quam capiti,h0e est magis ecclesiae quam Christ0, 00nuenientem pr0phetica auet0ritate dixerunt: Venient quae electa sunt Domini de eunetis gentibus, id est h0mines, de quibusue ipse Iesus in euangeli 0: Multi, inquit, u0cati, pauci uer00 lecti. Talibus enim electis gentium d0mus aedifieatur Dei per testamentum n0uum lapidibus uiuis, J0nge gl0ri08i0r, quam templum illud fuit, qu0d a rege Sal0m0ne c0nstructum est et p0st captiuitatem instauratum. Ρr0pter h00 erg0 nec
10 pr0phetas ex ill0 temp0r0 habuit illa gens et multis cladibus adflicta est ab alienigenis regibus ipsisque R0manis, ne hanc Aggaei pr0phetiam in illa instaurati0ne templi 0pinaretur
inpletam. N0n mult0 p0st enim adueniente Alexandr0 subiugata est,a5 quand0 etsi nulla est facta uastati0, qu0niam n0n sunt ei ausi resistere et id00 placatum facillime subditi receperunt,n0n erat tamen gl0ria tanta d0mus illius, quanta fuit in Su0rum regum libera p0testate. Η0stias sane Alexander imm0lauit in Dei templ0, 110n ad eius cultum Hera pietate c0nuer-20 8us, sed inpia uanitate cum dis eum salsis c0lendum putans.
Deinde Ρt0l0mustus, Lagi filius, qu0d Supra mem0raui, p08t Alexandri m0rtem captiu0s inde in Aegyptum transtulit, qu0s eius success0r Pt0J0maeus Philadelphus beneu0lentissime inde dimisit; per quem factum est, qu0d paul0 ante narraui, ut 25 Septuaginta interpretum scripturas haberemus. D0inde e0ntriti sunt bellis, quae in Maceliaba00rum libris explieantur. Ρ0st haec eapti a rege Alexandriae Ρt0J0ma00, qui est appellatus Epiphanes; inde ab Anti0ch0 rege Syriae multis et grauissimis malis ad id0la c0lenda e0npulsi, templumque ipsum 30 repletum sadrilegis Superstiti0nibus gentium, qu0d tamen dux
384쪽
00rum strenuissimus Iudas, qui etiam Macchabaeus dietus est, Anti0 hi ducibus pulsis ab 0mni illa id0latriae c0ntaminati0ne mundauit.
X0n autem mult0 p08t Alcimus quidam per ambiti0nem, cum a genere Sacerd0tali 088 et alienus, qu0d nefas erat, p0ntifex saetus est. Hinc iam p0st ann08 ferme quinquaginta, in quibus eis tamen pax n0n fuit, quamuis aliqua et pr08pere gesserint, primus aput e08 Arist0b0lus adsumt0 diademate et rex et p0ntifex factus e8t. Antea quippe, ex qu0 de Babyl0niae captiuitate reuersi sunt templumque instauratum est,n0n reges, Sed duces uel prindipes habuerunt; quamuis et qui rex est p0ssit dici princeps a principatu imperandi et dux e0 qu0d sit duct0r exerditus; sed 110u 00ntinu0, quicumque principes uel duces Sunt, etiam reges diei p088unt, qu0 diste Arist0b0lus fuit. Cui successit Alexander. etiam ipse rex et p0ntifex, qui crudeliter in su0s regnasse traditur. Ρ0st
hunc ux0r eius Alexandra regina Iudae0rum fuit, ex cuius temp0re deinceps mala sunt 00s secuta graui0ra. Filii quippe huius Aldxandrae Arist0b0lus et Hyrcanus inter se de imperi0 dimicantes uires aduersus Israeliticam gentem pr0H0 cauere R0manas. Hyrcanus namque ab eis c0ntra fratrem p0p08cit auxilium. Tunc iam R0ma subiugauerat Africam, subiugauerat Graeciam lateque etiam aliis 0rbis partibus imperans, tamquam Se ipsam n0n ualens ferre, sua se qu0dam m0d0 magnitudine fregerat. Peruenerat quippe ad sediti0nes d0mesticas graues adque indo ad bella s0eialia m0xque ciuilia, tantumque See0mmitiuerat et adtriuerat, ut ei mutandus rei publicae status. qu0 regeretur regibus, inmineret. Ρ0mpeius erg0, p0puli Γ0mani praeclarissimus princeps, Iudaeam cum exercitu ingressus ciuitatem capit. templum reserat, n011 deu0ti0ne Sup-
385쪽
De ciuitate dei lib. XVIII. e a p. 45. 46. 343plicis, sed iure uict0ris, et ad sancta sanct0rum, qu0 nisi summum sacerd0tem n0n licebat intrare, n0n ut uenerat0r,
sed ut pr0sanat0r accedit; c0nfirmat0que Hyrcani p0ntificatuet subiugatae genti inp08it0 cust0 de Antipatr0, qu0s tunc 5 pr0 curat0reS U0stabant, uinctum sedum Arist0b0lum dueit. Ex illo Iudaei sitiam tributarii R0 man0rum es80 c0eperunt. Ρ0Stea Cassius etiam templum exsp0liauit. Deinde p08t pauc08 ann08 etiam Her0dem alienigenam regem habere meruerunt, qu0 regnante natus est Christus. Iam enim uenserat plenitud010 temp0ris significata pr0phetic0 8piritu per 08 patriarchae Iac0b, ubi ait: Ν0n deficiet princeps ex Iuda, neque dux de fem0ribus eius, d0 nec ueniat qui rep08itum e8t, et ipse exspectati 0 gentium. Ν0n erg0 defuit Iuda00rum princeps ex Iudaeis usque ad istum Her0dem, 15 quem primum acceperunt alienigenam regem. TempuS erg0 iam erat, ut ueniret ille, cui rep0situm erat, qu0d n0U0pr0missum est testament0, ut ipse esset exspectati , gentium. Fieri autem n0n p088 et, ut exspectarent eum gentes HentUrum, Sicut eum cernimus exspectari, ut ueniat ad laetendum 20 iudicium in claritate p0tentiae, nisi prius in eum crederent, cum uenit ad patiendum iudicium in humilitat0 patientiae.
De 0rtu Saluat 0ris n0stri, secundum qu0d Verbum car0 faetum est, et de dispersi 0 ne Iuda00rum per 26 0m Be S gente 8, Sicut fuerat pr0phetatum. Regnante erg0 Her0 de in Iudaea, aput R0man08 autem iam mutat0 rei publicae statu imperante Caesare August011 Gen. 49, 10 3 accessit et 4 inposito custode Anti om. e T p0st om. e 8 etiam Om. e regem alienig. e 9 uenerat erat s 13 ipse erit p; ipse,
eum η 19 ueniant e 20 iudicitium e in ela in saecula) e21 uenerit e 23 110stri om. p 27 iam Om. p
386쪽
et per eum 0rbe pastat0 natu8 08t Christus Secundum praecedentem pr0phetiam in Bethleem Iudae, h0m0 manifestus ex h0mine uirgine, Deu8 0ccultus ex D00 Patre. Sic enim pr0pheta praedixerat: Ecce uirg0 accipiet in uter0 et pariet filium, et u0cabunt n0men eius Emmanuel,
qu0d est interpretatum: Nobiscum Deus. Qui ut in
se c0mmendaret Deum, miracula multa Deit, ex quibus quaedam, quantum ad eum praedicandum Satis e880 uisum est, scriptura evangelica c0ntinet. Qu0rum primum est, qu0d tam mirabiliter natus est; ultimum autem, qu0d cum Su0 reSU8- citat0 a m0rtuis c0rp0re adscendit in caelum. Iudaei autem, qui eum 00diderunt et in eum credere n0luerunt, quia Op0rtebat eum m0ri et resurgere, vastati infelieius a R0manis funditusque a 8110 regn0, ubi iam eis alienigenae d0minabantur, eradicati dispersique per terras squand0 quidem ubiquen0n desunt) per scripturas suas testim0ni0 n0bis Sunt pr0phetias n0s n0n finxisse de Christ0; quas plurimi e0rum c0nsiderantes et ante passi0nem et maxime p08t eius resurrecti0nem crediderunt in eum, de quibus praedietum est: Si fuerit numerus fili 0rum Israel sicut harena maris, reliquiae saluae fient. Ceteri uer0 excaecati sunt, de
quibus praedictum est: Fiat mensa e0rum fe0ram ipsis
in laqueum et in re tributi0nem et scandalum. Obscurentur 0culi e0rum, ne uideant; et d0rsum ill 0rum Semper incurua. Pr0inde cum seripturis n08tris n0n credunt
e0nplentur in eis suae, quas caeci legunt. Nisi f0rte quis dixerit illas pr0phetias Christian0s finxisse de Christ0, quae Sibyllae n0mine pr0feruntur uel ali 0rum, Si quae Sunt, quae n0n pertinent ad p0pulum Iuda00rum. Ν0bis quidem illae
2 Mich. 5. 2 4 Esai. 7. 14; Mi. 1, 23 19 Esai. 10, 2222 Ps. 68, 23 Sq. 2 iudeae 9 4 in utero accipiet τοῦ in utero om. p 14 alieniginae 9
387쪽
De diuitate dei lib. XVIII. cap. 46. 47.
gufficiunt, quae de n08tr0rum inimic0rum c0dicibus pr0seruntur, qu08 agn080imu8 pr0pter h00 testim0nium, qu0d n0bis inuiti p0rhibent 00sdem c0dides habend0 adque seruand0, per 0mnes gentes etiam ip808 e88e diSpei 808, quaqua uer8um s Christi ecclesia dilatatur. Nam pr0phetia in pSalmi8, qu08 legunt etiam, de hac re praemissa est, ubi scriptum est: Deus meus, miseric0rdia eius praeueniet me; Deus meus dem0nstrauit mihi in inimicis meis, ne 0ecideris e08, ne quand0 0bliviscantur legem tuam; di 8 perge 10 008 in uirtute tua. Demonstrauit erg0 Deus ecclesia0 in eius inimicis Iudaeis gratiam miseric0rdiae Suae, qu0niam,
sicut dieit ap0st0lus, delictum ill 0rum salus gentibu8; et id00 110n 008 0ccidit, id est n0n in eis perdidit qu0d sunt Iudaei, quamuis a R0manis fuerint deuicti et 0bpressi, ne is obliti legem Dei ad h0e, de qu0 agimus, testim0nium nihil
ualerent. Id00 parum fuit, ut diceret: Ne occideris 008, ne quand0 obliviscantur legem tuam, nisi adderet etiam: Disperge eos; qu0niam si cum ist0 testim0ni 0 scripturarum in sua tantumm0d0 terra, n0n ubique essent, pr0laet0 eccle8ia,20 quae ubique e St, e08 pr0phetiarum, quae de Christ0 praemissa0 sunt, testes in 0mnibus gentibu8 habere n0n p0sset.
An ante temp0ra Christiana aliqui fuerint extra Israelitidum genus, qui ad caelestis ciuitatis c01180rtium 25 pertinerent. Qua pr0pter quisquis alienigena, id est 110n ex Israel pr0- genitus nec ab ill0 p0pul0 in ean0nem sacrarum litterarum receptus, legitur aliquid pr0phetasse de Christ0, si in n0stram
7 Ps. 58, 11 sq. 12 Rom. 11, 11 4 quaque s 5 dilatatur eae delectatur corr. p 6 etiam legunt v7 eius tua p 8 in om. eg 9 e0s om. s disperde s 10 ill0s ep
388쪽
n0titiam uenit aut uenerit, ad cumulum a n0bis commem0rari p0te 8t; Π0n qu0 nece88arius sit, etiamsi desit, sed quia n0nine0ngrue creditur fuisse et in aliis gentibus h0mines, quibush00 mysterium reuelatum est, et qui haec etiam praedistere inpulsi sunt, siue participes eiusdem gratiae fuerint siue expertes, Sed per mal08 angel08 d0eti Sunt, qu08 etiam praesentem Christum, quem Iudaei n0n agn08cebant, Scimu8 fuisse confess08. Nec ips08 Iudae08 existim0 audere c0ntendere neminem pertinuisse ad Deum praeter Israelitas, ex qu0pr0pag0 Israel e880 00epit, repr0bat 0 eius fratre mai01 0.Ρ0pulus enim re uera, qui pr0prie Dei p0pulus diceretur nullus alius fuit; h0mines autem qu08dam 110n terrena, Sed caelesti 800ietate ad uer08 Israelitas supernae ciues patriae pertinentes etiam in aliis gentibus fuisse negare n0n p08Sunt;
quia si negant, facillime c0nuincuntur de sanet0 et mirabili uir0 I0b, qui nec indigena nee pr0selytus, id est aduenap0puli Israel fuit, sed ex gente Idumaea genus ducens, ibi 0rtus, ibidem 1110rtuus est; qui diuin0 sic laudatur el0qui0, ut, qu0d ad iustitiam pietatemque adtinet, nullus ei h0m08110rum temp0rum c0aequetur. Quae temp0ra eius quamuis n0n inueniamus in Chr0 teis, c0lligimus tamen ex libro eius, quem pr0 sui merit0 Israelitae in auct0ritatem ean0nicam receperunt, tertia generati0ne p08teri0rem fuisse quam Israel. Diuinitus autem prouisum fuisse n0n dubit0, ut ex h0c un0 sciremus etiam per alias gentes esse p0tui88e, qui Secundum Deum uixerunt eique placuerunt, pertinentes ad Spiritalem Hierusalem. Qu0d nemini c0ncessum fuisse credendum eSt, nisi cui diuinitus reuelatus est unus mediat0r Dei et h0minum,h0m0 Christus Iesus, qui uenturus in carne sic antiquis Sanc-
389쪽
De ciuitate dei l l b. XVIII. cap. 47. 48.
iis praenuntiabatur, quem ad m0dum n0bis uenisse nuntiatus e8t, ut Una eademque per ipsum fides 0mnes in Dei ciuitatem, Dei d0mum, Dei templum praedestinat08 perducat ad Deum. Sed quaecumque ali0rum pr0phetiae de Dei per Iesum Chri-5 Stum gratia pr0seruntur, p0ssunt putari a Christianis essee0nfictae. Ideo nihil est firmius ad c0nuindend0s qu0slibet alien08, si de hac re c0ntenderint, n08tr08que laciend08, si recte sapuerint, quam ut diuina praedicta de Christ0 ea pr0- ferantur, quae in Iudae0rum c0dicibus Scripta sunt; quibus 10 auulsis de sedibus pr0priis et pr0pter h00 testim0nium t0t00rb0 dispersis Christi usquequaque crevit ecclesia.
Pr0phetiam Aggaei, qua dixit maiorem futuram gl0riam d0mus Dei; quam primum fuisset, n0n in 15 reaedificatione templi, s0d in ecclesia Christi
Hae e d0mus Dei mai0ris est gl0riae, quam fuerat illa primalignis et lapidibus ceterisque preti0sis rebus metallisque c0B- structa. N0n itaque Aggaei pr0phetia in t0mpli illius instau-26 rati0ne c0npleta est. Ex qu0 enim est instauratum, numquam 0stenditur habuisse tantam gl0riam, quantam habuit temp0re Sal0m0nis; imm0 p0tius 08tenditur primum ces Sati0ne pr0phetiae fuisse d0mus illius gl0riam diminutam, deinde ipsius gentis cladibus tantis usque ad ultimum exstidium, qu0d fac-qs tum est a R0manis, Sicut ea, quae supra Sunt 00mmem0rata testantur. Haec autem d0mus ad nouum pertinens testamentum tant0 utique mai0ris est gl0riae, quant0 meli0res sunt lapides uiui, quibus credentibus ren0ualisque c0nstruitur. Sed ide0 per instaurati0nem templi illius signis eata est, quia ipsa
3 praedist. y 4 Christum Iesum v 6 ad conuincendum s 9 scripta sunt codicibus O Scripta . . . . sedibus in marg. e 10 dei a p
20 instaur. est v 21 tam e 22 primo e 23 deminut. y 27 utique
390쪽
348 S. Aurelii Augustiniren0uati0 illius aedisseii significat ol0 qui0 pr0phetie0 alterum te Stamentum, qu0d appellatur n0uum. Qu0d erg0 Deus dixit per mem0ratum pr0phetam: Et dab0 pacem in l0c0 ist0 per signifieantem l0 cum ille, qui e0 significatur, intellegendus est; ut, quia ill0 l000 instaurat0 significata est ecclesia quae fuerat aedificanda per Christum, nihil aliud accipiatur qu0d dictum est: Dab0 pacem in l0e0 ist0, nisi 'dab0
significantia uidentur qu0dam m0d0 earum rerum, quaS Significant, Sustinere per80uas: sicut dictum est ab ap0st0l0:Ρetra erat Christus, qu0niam petra illa, de qua h0c dictum est, significabat utique Christum. Mai0r est itaque gl0ria
d0mus huius n0ui t0stamenti quam d0mus pri0ris ueteris testamenti, et tune apparebit mai0r cum dedicabitur. Tune enim ueniet desideratus cunetis gentibus, sicut legitur in Hebrae0. Nam primus eius aduentus n0ndum erat desideratus 0mnibus gentibus. N0n enim quem deb0rent desiderare Sciebant, in quem n0n crediderant. Tunc etiam 8ecundum
septuaginta interpretes quia et ipse pr0pheticu8 8en Sus est)uenient quae electa sunt D0mini de cunctis gentibus. Tunc enim uere n0n uenient nisi electa, de quibus dieita p08t0lus: Sicut elegit n0s in ipso ante mundi c0nstituti0nem. Ipse quippe architestius, qui dixit: Multi u0eati
pauci uero electi, n0n de his, qui u0cati sic uenerunt, ut de conuiui0 pr0icerentur, sed de electis dem0nstraturus est aedificatam d0mum, quae nullam ruinam deindeps Drmidabit. Nunc autem, quand0 et hi replent e celesias, qu08 tamquam in area uentilati0 separabit, n0n apparet tanta gl0ria d0mus 3 Agg. 2, 10 11 1. C0r. 10, 4 15 Agg. 2, 8 22 Eph. l, 423 Mi. 22, Iέ
5 instaurata 13 6 aliud om. epi recipiatur e 12 significat e 16 prius v erat ovi. e 17 cunctis e p 18 crediderant, a eae ucorr., e 19 sensus serm0 13 20 inueni nt e 24 uer0J autem gu26 deinceps Drmid. ruinam v 28 harea st