장음표시 사용
391쪽
De ei uitate dei lib. XVIII. cap. 48. 49.
huius, quanta tunc apparebit, quand0, quisquis ibi erit, semper erit.
D0 indiscreta multiplicati0ne ecclesiae, qua in h005 saecul0 multi repr0bi miscentur electis. In h0e erg0 saecul0 malign0, in his diebus malis, ubi per humilitatem praesentem futuram c0nparat edelegia celsitudinem et tim0rum stimulis, d0l0rum t0rmentis, lab0rum m0lestiis, tentati0num periculis eruditur 80la Spe gauden8, quand0 in sanum gaudet, multi repr0bi miseentur b0nis et utrique tamquam in Sagenam euangelieam e0lliguntur et in h00 mund0 tamquam in mari utrique inclusi retibus indiserete natant,d0nec perueniatur ad litus. ubi mali segregentur a b 0nis, et in b0nis tamquam in templ0 si10 sit Deus 0mnia in 0mni-io bus. Pr0inde U0dem nunc agn08cimus eius inpleri, qui l0quebatur in psalm0 adque dicebat: Adnuntiaui et locutus sum, multiplicati Sunt super numerum. H00 sit nune, ex qu0 primum per 08 praecur80ris sui I0hannis, deind0 per 0s pr0prium adnuntiauit et l0cutus est distens: Agito pae- 0 nitentiam, adpr0pinquauit enim regnum cael0rum. Elegit diseipul08, qu0s et ap0st0l0s n0minauit, humiliternat0s, inh0n0rat0s, inlitterat08, ut, quidquid magnum essent et sacerent, ipse in eis esset et faceret. Habuit inter e0s unum, qu0 mal0 utens bene et suae passi0nis inpleret disp0
6 maligno saec. v I praesentem et ecclesia om. p 10 et om. putique s 20 appr0pinquabit p 24 dispos. impleret v 27 et re-
392쪽
S. Aurelii Augnstiniti0ne quid sperare in aeternitate debeamus, excepta altitudine sacramenti, qua Sanguis eius in remi8Si0nem fusus est pecca-t0rum. Conuersatus est in terra quadraginta dies cum discipulis suis adque ipsis uidentibus adseendit in caelum et p0st dies decem misit pr0 missum Spiritum sanetum; cuius uenientis in e0s qui crediderant tunc signum erat maximum et maxime necessarium, ut Unusquisque e0rum linguis 0mnium gentium l0queretur; ita figulseans unitatem cath0licae ecclesiae per omnes gentes futuram ac Sid linguis 0mnibus l0cu
De praedicati 0 ne euangelii, quae per pa88i0ne S praedicantium clari 0r et p0tenti0r facta est. D seinde se eundum illam pr0phetiam: Ex Si 0n lex pr0diet et uerbum D0mini ex Hierusalem, et secundum ipsius D 0mini Christi praedicta, ubi p0st resurrecti0nem stupentibus eum discipulis suis aperuit sensum, ut intellegerent Scripturas, et dixit eis, qu0niam sic scriptum est, et 8 id 0p0rtebat Christum pati et resurgere a m 0rtuis terti0 die et praedicari in n0mine eius paenitentiam et remissi0nem peccat 0rum per 0mnes gente 8, incipientibus ab Hierusalem, et ubi rursus eis de aduentu eius n0uissim i requirentibus resp0ndit adque ait: N0n estue Strum Seire temp0ra quae Pater p08uit in Sua p0testate; sed accipietis uirtutem Spiritus sancti superuenientem in u0s, et eritis mihi testes in Hierusalem et in t 0tam Iudaeam et Samariam et usquo in fine 8 terrae, primum se ab Hierusalem diffudit ecclesia, et cum
14 Esai. 2, 3 17 I c. 24, 45 sq. 23 Act. 1, 7 sq. 2 peccat. susus est v 3 diebus e T utJ et 13 8 eccles. cath. e9 si e 20 terita I 24 scire n0sse re e tempora codd. prcteter res tempora uel m0menta a v 25 superuenientis a 27 ut editur abegp ρ α I; in t0ta Iudaea et Samaria τ
393쪽
De ciuitate dei lib. XVIII. cap. 50. 51.
in Iudaea adque Samaria plurimi credidissent, et in alias gentes itum est, eis adnuntiantibus euangelium, qu08 ipse sicut luminaria et aptauerat uerb0 et accenderat Spiritu sanct0. Dixerat enim seis: N0 lite timere e08, qui c0rpus 5 0ccidunt. animam autem n0n p088unt 0ecidere. Qui ut frigidi tim0re n0n essent, igne caritatis ardebant. Deniquen0n 80lum per ip808, qui eum et ante pa88i0nem et p0st resurrecti0nem uiderant et audierant, uerum etiam p0st 0bitum e0rum per p08ter0S e0rum inter h0rrendas persecuti0nes et 10 uarios crueiatus ac fun0ra martyrum praedicatum est t0t00rbe euangelium, c0ntestante D00 signis et 0stentis et uariis uirtutibus et Spiritus sancti muneribus; ut p0puli gentium credentes in eum, qui pr0 e0rum redemti0ne crucifixus est Christian0 am0re uenerarentur Sanguinem martyrum, quem 15 diab0lie0 fur0re fuderunt, ipsique rege8, qu0rum legibu8 uastabatur edelesia, et 110mini salubriter subderentur, qu0dde terra crudeliter auferre c0nati sunt, et fals0s de0s inciperent per8equi, qu0rum cau8a cult0res Dei ueri fuerant antea perSecuti.
Qu0d etiam per haeretic0rum dissensi0nes fides cath0lica r0b0retur. Videns autem diab0lus templa daem0num deseri et in 110men liberantis Mediat0ris currere genus humanum, haeretic08 m0uit, ἡό qui sub u0eabul0 Christian0 d0etrinae resisterent Christianae, quasi p0ssent indisserenter sine ulla e0rrepti0 0 haberi in ciuitate Dei. sicut ciuitas c0nfusi0nis indisserenter habuit phil0s0ph0s inter s0 diuersa et aduersa sentientes. Qui erg0 in ecclesia Christi m 0rbidum aliquid prauumque sapiunt, Si 4 Mi. 10, 28
394쪽
S. Aurelii Augustinic0rrepti, ut sanum rectumque Sapiant, resistunt c0ntumaciter suaque pestifera et m0rtifera d0gmata emendare n0lunt, sed defensare persistunt, haeretici fiunt et Dras exeuntes habentur in exercentibus inimicis. Etiam sic quippe ueris illis cath0licis membris Christi malo su0 pr0 sunt, dum Deus utitur et malis bene et diligentibus eum 0mnia c00perantur inb0num. Inimidi enim 0mnes est clesiae, qu0libet err0re caedentur uel malitia deprauentur, si asseipiunt p0testatem c01 p 0raliter adfligendi, exercent eius patientiam; si tantumm0d0 male 80ntiend0 aduersantur, exereent eius sapientiam; ut autem etiam inimici diligantur, sexereent eius beneu0lentiam aut etiam b0nescentiam; siue suadibili d0ctrina cum eis agatur
siue t0rribili disciplina. Ad per h00 diab0lus prindeps inpiae
ciuitatis aduersus peregrinantem in h00 mund0 eivitatem Dei uasa pr0pria c0mmouend0 nihil ei n0cere permittitur, cui pr0cul dubi0 et rebus pr08peris e0n80lati0, ut n0n frangatur aduer8is, et rebus aduersis exercitati0, ut 110n c0rrumpatur pr08peris, per diuinam pr0 uidentiam pr00uratur, adque ita temperatur utrumque ab alterutro, ut in psalm0 illam
110dem n0n aliunde agn08camuS 0X0rtam: Secundum multitudinem d0J0rum m00rum in c01 de me0 001180 lati0nes tuae iucundauerunt animam meam. Hinc est et illud
ap08t0li: Spe gaudentes, in tribulati0 ne patientes. Nam et id, qu0d ait idem d0et0r: Quicumque u0lunt
in Christ0 pie uiuere, persecuti0nem patiuntur, nulliSputandum est deesse posse temp0ribus. Quia et cum ab ei8, qui laris sunt, n0n saeuientibus uidetur esse tranquillitas et re uera e8t plurimumqu0 00ns0lati0nis adfert, maxime infirmis:
mus p 2l c0nsulati0nis 9 22 i0cundau. p et om. s 24 et Om. e25 patiuntur codd.; patientur u 26 ab om. p 22 saeuient.J facientibus p 28 re uera utile est g
395쪽
De ei uitate dei lib. XVIII. cap. 51. 353n0n tamen desunt, imm0 multi sunt intus, qui e0rda pie uiuentium suis perditis m0ribus cruciant; qu0niam per e0S blasphematur Christianum et cath0lieum n0men; qu0d quant0 est carius eis, qui u0lunt pie uiuere in Christ0, tant0 magis 5 d0lent. qu0d per mal08 intus p08it08 fit, ut minus, quam pi0rum mentes desiderant, diligatur. Ip8i qu0que haeretiei,
cum c0gitantur habere 110men et sacramenta Christiana et 80ripturas et pr0D88i0nem, magnum d0J0rem fastiunt in c0rdibus pi0rum; quia et multi u0lentes esse Christiani pr0pter 10 00rum dissensi0nes ha0sitare c0guntur et multi maledici etiam in his inueniunt materiam blasphemandi Christianum n0men, quia et ipsi qu0qu0 m0d0 Christiani appellantur. His
adque huius m0di prauis m0ribus et err0ribus h0minum persecuti0nem patiuntur, qui u0lunt in Christ0 pie uiuere, etiam 15 null0 infestante neque uexante c0rpus ill0rum. Patiuntur quippe hanc per8ecuti0nem n0n in c0rp0ribus, Sed in e0rdibus. Unde illa u0x est: Secundum multitudinem d0l0rum
Sed rursus qu0niam c0gitantur inmutabilia diuina pr0missa, 20 et qu0d ait ap0st0lus: Nouit D0 minus qui sunt eius squ0s enim praesciuit et praedestinauit e0nf0rmes imaginis filii sui, ex eis perire nullus p0test): id 00 sequitur in ill0
psalmo: C01180 lati0nes tuae iucundauerunt animam meam. D0l0r autem ipse, qui sit in e0rdibus pi0rum, qu0825 persequuntur m0res Christian0rum mal0rum siue fal80rum, pr0dest d0lentibus, qu0niam de caritate descendit, qua e0Sperire 110lunt nec inpedire ali0rum salutem. Denique magnae c0 s0lati0ties sunt etiam de e0rrecti0nibus e0rum, quae pi0rum animas tanta iucunditate perfundunt, quantis d0l0ribus de sua 30 perditi0ne cruciaverunt. Sic in h00 saecul0, in his diebus
XXXX Aug. opera Sectio V pars II.
396쪽
malis n0n 80lum a temp0re c0rp0ralis praesentiae Christi otap08t0J0rum eius, Sed ab ip80 Abel, quem primum iustum inpius frater 0ecidit, et deinc0ps usque in huius saeculi finem inter persecuti0nes mundi et c0n80lati0nes Dei peregrinand0 pr0 currit edelesia.
An credendum sit, qu0d quidam putant, inpletis
de dem per Secuti0nibus, quae fuerunt, nullam iam Supere S Se praeter undecimam, quae in ips0 Antichristitem p 0r0 8 it futura. Proinde ne illud quidem temere put0 esse dicendum siue credendum, qu0d n0nnullis uisum est uel uidetur, n0n amplius ecele8iam pa8Suram persecuti0nes usque ad t0mpus Antidhristi, quam qu0t iam pa88a est, id est decem, ut undecima eademqu0 110uissima sit ab Antichrist0. Primam quippe c0nputanta Nerone quae facta est, secundam a D0mitian0, a Traian0 tertiam, quartam ab Ant0nin0, a Seuer0 quintam, Sextam a Maximin0, a Deci0 septimam, 0ctauam a Valeriano, ab Aurelian0 110nam, dessimam a Di0eletian0 et Maximia 110. Ρlagas enim Aegypti0rum, qu0niam decem fuerunt, antequam exire
inde inciperet p0pulus Dei, putant ad hunc intellectum esse referendas, ut 110uissima Antichristi perseeuti0 similis uideatur undecimae plagae, qua Aegyptii, dum h0stiliter sequerentur Hebrae0s, in mari Rubr0 p0pul0 Dei per sideum transeunte perierunt. Sed eg0 illa re gesta in Α0gypt0 istas persecuti0nes pr0phetice significatas esse n0n arbitr0r; quamuis ab ei8 qui
exire u inde exiret populus omisso inciperet a 22 uerba inde ab referendas u8que ad infans et puer p. 359, Ir sine ullo lacunae signo omi88a eme in cod. 9 in Praefat. uol. I p. XIII sq. monui 2b per illas res gestaS α
397쪽
De ciuitate dei l l b. XVIII. c a p. 51. 52.
h0c putant, exquisite et ingeni0se illa singula his singulis e0nparata uideantur, n0n pr0phetic0 Spiritu, sed c0niecturamentis humanae, quae aliquand0 ad uerum peruenit, aliquand0 fallitur.5 Quid enim, qui h0c sentiunt, dicturi sunt de perseeuti0ne,
qua ipse D0minus crucifixus est 3 in qu0 eam numer0 908ituri 3 Si autem hae excepta existimant c0nputandum, tamquam illae numerandae sint, quae ad 00rpus pertinent, n0nqua ipsum caput est adpetitum et 0ccisum: quid agent de id illa, quae, p0stea quam Christus adscendit in caelum, Hier0s0lymis saeta est, ubi beatus St0phanus lapidatus est, ubi Iac0bus frat0r I0hannis gladi0 trudidatus, ubi ap0810lus Petrus ut 0essideretur in elusus et per angelum liberatus, ubi iugati ad que dispersi de Hier0s0lymis fratres, ubi Saulus, qui p08tea 15 Paulus ap08t0lus factus est, uastabat ecclesiam, ubi ipse qu0que iam fidem, quam persequebatur, euangelizans, qualia faciebat, est passus, siue per Iudaeam Siue per alia8 gente8, quacumque Christum Druentissimus praedicabat 3 Quur erg0
eis a Ner0ne uidetur 0rdiendum, cum ad Ner0nis temp0rasto inter atr0cissimas perseeuti0nes, de quibus nimis l0ngum e8t cuncta dicere, ecclesia crescend0 peruenerit 3 Qu0d si a regibus factas persecuti0nes in numero existimant esse debere:
rex fuit Her0d0s, qui etiam p0st adseensum D0mini graui 88imam fecit. Deinde quid resp0ndent etiam de Iulian0, quem
cutus, qui Christian0s liberales litteras d0cere ae discere uetuit 3 Sub quo Valentinianus mai0r, qui p0st eum tertius imperat0r fuit, fidei Christianasi e0nfess0r exstitit militiaque priuatus est; ut 0mittam qua0 aput Anti0chiam facere c00- δ' perat, nisi unius fid0lissimi et c0nstantissimi iuuenis, qui
s quia, in mαrg. qua, e 15 dictus est α 17 est talia, talia m. 2 in fine uersus, e 18 quaquuque e 21 cuncta 8 . lin. α crescendo eaetra lin. α 24 etiam 8 . lin. α 25 an n0n ipse p
398쪽
356 S. Aurelii Augustini multis, ut t0rquerentur, adprehensis per t0tum diem primus est t0rtus, inter ungulas cruciatusque psallentis libertatem adque hilaritatem miratus h0rruisset et in ceteris delarinius
dieti Valentiniani frater, Arianus, n0nne magna per8ecuti0ne per Orientis partes cath0licam uastauit ecclesiam 3 Quale est
ficantem adque crescentem p 0880 in aliquibus gentibus per80- cuti0nem pati a regibus, et quand0 in aliis n0n patitur 3 Nisi Di te n0n est persecuti0 c0nputanda, quand0 rex G0th0rum in ipsa G0thia persecutus est Christian0s crudelitate mirabili, cum ibi n0n essent nisi cath0liei, qu0rum plurimi martyri0 c0r0nati sunt, sicut a quibusdam fratribus, qui tunc illic pueri fuerant et se ista uidis 80 incunctanter rec0rdabantur,
audiuimus 3 Quid m0d0 in Perside 3 N0 ne ita in Christian0sferbuit persecuti 0 si tamen iam quieuis, ut fugientes inde
n0nnulli usque ad R0mana 0ppida peruenerint 3 Haec adque huius m0di mihi e0gitanti 110n uidetur esse desiniendus numeru8 per8ecuti0num, quibus exerceri 0p0rtet ecelesiam. Sed rursus adfirmare aliquas futuras a regibus praeter illam n0uissimam, de qua nullus ambigit Christianus, n0n min0ris est temeritatis. Itaque h0e in medi0 relinquimus neutram partem quaesti0nis huius adstruentes siue destruentes, sed tantumm0d0 ab adfirmandi qu0dlibet h0rum audaci praesumti0ne reu0cantes.
De temp0re n0uissimae persecuti0nis nulli h0minum reuelato. Illam sane n0uissimam persecuti0nem, quae ab Antichrist0 futura eSt, praesentia sua exstinguet ipse Iesus. Sic enim Serip-
399쪽
De ciuitate dei l l b. XVIII. c a p. 52. 53.
tum est, qu0d eum interficiet spiritu 0ris sui et euacuabit inluminatione praesentiae suae. Hic quaeri 90let: Quand0 istud erit 3 Inp0rtune 0mnin0. Si enim h00 Π0bis Π08Se pr0 deSSet, a qu0 meliu8 quam ab ips0 D00 magistros interr0gantibus discipulis diceretur 3 Ν0n enim siluerunt inde aput eum, Sed a praeSente quaesierunt dicentes: D0mine si h 0c temp0re repraesentabis regnum Israel 3 At ille: N0n est, inquit, ue8trum Scire temp0ra, quae Pater p0suit in sua p0 testate. N0n utique illi de h0ra uel die
id uel ann0, Sed de temp0re interr0gauerant, quand0 istud accepere resp0BSum. Frustra igitur ann0s, qui remanent huic Saecul0, 00nputare ac des ire c0namur, cum h0e scire n0ne880 n08trum ex 0re Veritatis audiamus; qu0s tamqn alii
quadringent08, alii quingent0s, alii etiam mille ab adscensi0ne
15 D0mini usque ad eius ultimum aduentum c0npleri p0880 dixerunt. Quem ad 1110 dum autem quisque e0rum adstruat 0pini inem suam, l0ngum est dem0nStrare et n0n neces Sarium. C0niecturis quippe utuntur humanis, n0n ab eis aliquid certum de seripturae can0nicae auct0ritate pr0fertur. Omnium Ψo uer0 de hac re caleulantium digit0s res0luit et quiescere iubet ille, qui dieit: N0n est uestrum Scire temp0ra, quae Pater p08uit in sua p0 testate. Sed haec quia euangelica sententia est, mirum n0n est non ea repre8808 fuisse de0rum mult0rum sals0rumque cult0res, 25 qu0 minu8 fingerent daem0num resp0nSis, qu0s tamquam de0800lunt, definitum esse quant0 temp0re mansura esset religi0 Christiana. Cum enim uiderent nec t0t tantisque persecuti01 2. Thess. 2, 8 6 Act. 1, 6 sq. 1 et spiritu e 3 istuc e 4 scire u T si in tempore h0c a
repraesentabis pρ α I Domb.; repraesentaberis e; praeSentabis α; praesentati -beris) b regnum codd. praeter ας aut quando regnum a et quando regnum υ 8 nosse α 9 in sua posuit M 10 interrogabant α istuc e acceperant p 11 huic saec. remanent v 12 h0com. α 18 nec ab a certum aliquid o 19 pfertur p 21 nosse retempora uel momenta α 22 in sua posuit v 25 daemon responsit e 26 quanto sup. lin. α christ. relig. α
400쪽
S. Aurelii Augustininibus eam p0tuisse c0nsumi, Sed his p0tius mira inerementa Sum Sisse, exc0gitauerunt ne8ei0 qu08 uersus Graec0s tamquam c0nsulenti cuidam diuin0 oracul0 essu 808, ubi Christum quidem ab huius tamquam saerilegii crimine fastiunt inn0eentem, Petrum autem malefieta fessisse subiungunt, ut c0leretur Christi n0men per trecent08 sexaginta quinque ann08, deinde
finem. O h0minum e0rda d0ct0ruml O ingenia litterata digna credere ista de Christ0, quae credere 110n uultis in Christum, qu0d eius discipulus Ρetrus ab e0 magicas artes n0n didicerit, sed, ip80 inn0cente, tamen eius maleficus fuerit n0m0nque illius quam suum c0li maluerit magicis artibus suis, magnis lab0ribus et periculis suis, p08trem0 etiam effusi0ne sanguinis suil Si Petrus maleficus fecit, ut Christum sic diligeret mundus, quid feeit inn000ns Christus, ut eum sie
diligeret Petrus 3 Resp0ndeant igitur ipsi sibi et si p0ssunt
intellegant illa superna gratia factum 088e, ut pr0pter aeternam uitam Christum diligeret mundus, qua gratia factum e St, ut et pr0pter aeternam uitam ab ill0 accipiendum et usque ad temp0rariam m0rtem pr0 illo patiendam Christum
diliget ut Petrus. Deinde isti di qui sunt, qui p0ssunt ista
praedicere nec p08Sunt auertere, ita succumbentes uni male fie0 et uni sceleri magist0, qu0 puer, ut dicunt, anniculuS0ccisus et dilaniatus et ritu nefari0 sepultus est, ut 8ectam sibi aduersariam tam pr0lix0 temp0re c0nualescere, t0t tantarumque persecuti0num h0rrendas crudelitates n0n resistend0, sed patiend0 superare et ad su0rum simulacr0rum templ0rum, Sacr0rum 0raculorum euersi0nem peruenire permitterent 3 Quis
20 tempor,iarn, ale m. 2, e capiendam e α; in marg. patiendam e
21 qui sunt om. p 22 praedicare e uertere ρ 23 qu0, in multa. qui, eut dicitur, in marg. ut dicunt, e 24 in ritu p ut secta sibi aduer- Saria-conualesceret p 28 qui ρ