Sancti Aureli Augustini Opera

471쪽

De ei uitate dei lib. XX. c a p. 2. 3.

videmus esse c0mmunia. Dicit etiam illud, qu0d 0t b0hi patiantur mala, tamquam mali sint, et mali, tamquam b0ni sint, adipiscantur b0na, ita l0quens: Est, inquit, uanita S, quae facta est Super terram, quia Sunt tu Sti, Super 5 qu08 uenit sicut factum inpi 0rum, et sunt in pii 8uper qu0s uenit sicut factum iust 0rum. Dixi qu0niam h00 qu0que uanitas. In hac uanitate, qui quantum satis uisum est intimandae t0tum istum librum uir 8apientissimus deputauit Π0n utique 0b aliud, nisi ut eam uitam 10 desideremus, quae uanitatem non habet sub h00 80le, sed ueritatem sub ill0 qui fecit hunc s0lem , - in hac erg0 uanitate numquid nisi iust0 Dei re et0que iudici0 similis eidem uanitati laetus uanesceret h0m03 In diebus tamen uanitatis Suae interest plurimum, utrum resistat an obtemperet ueritati 15 et utrum sit expers uerae pietatis an particeps; Π0n pr0pter uitae huius uel b0na adquirenda uel mala uitanda uanescend 0 transeuntia, sed pr0pter futurum iudicium, per qu0d erunt et b0 is b0 a et malis mala sine sue mansura. Denique i8te sapiens hunc librum sic c0nclusit, ut disteret: Deum time 20 et mandata eius cust0di, quia h0c est 0mnis hom0; quia 0mne h00 opus Deus adducet in iudicium in. 0mni de Spect0, 8iue b0num siue malum. Quid breuius uerius, salubrius diei p0tuit 3 Deum, inquit, time et mandata eius cust0di, quia h0c est 0mnis h0m0. Qui-25 0Umque enim est, h00 est, cust0s utique mandat0rum Dei; qH0niam qui h00 n0n est, nihil est; n0u enim ad ueritatis imaginem ref0rmatur, remanens in similitudine uanitatis. Quia 0mne h00 0pus, id est, qu0d ab h0mine fit in hae uita siue b0num siue malum, Deus adducet in iudicium

et sunt usque ad Dixi in mar9. 9; et Sunt u8que ad iustorum Om. P8 intimanda e totum, t eras., 9; intimandae, in mur9. uanitati, e 9 eamJ

472쪽

S. Aurelii Augustini

in 0mni despect0, id est in 0mni etiam qui c0ntemtibilis hic uidetur et id00 nec uidetur; qu0niam Deus et ipsum uidet nee eum despicit nee eum iudicat praeterit.

Qu0d ad disser0ndum de n0uissim0 iudiei 0 Dei sn0ui primum testamenti ac deinde ueteris testi-m0nia pr0 laturus sit. Huius itaque ultimi iudieii Dei t0stim0nia de scripturis Sancti8, quae p0nere institui, prius eligenda sunt de libris

instrumenti n0ui, p08tea de ueteris. Quamuis enim uetera 10 pri0ra Sint temp0re, n0ua tamen antep0nenda sunt dignitate, qu0niam illa uetera praec0nia sunt 110u0rum. N0ua igitur p0nentur priu8, quae ut firmiu8 pr0bemus, adsumentur et uetera. In ueteribus habentur lex et prophetae, in n0uis euangelium et ap0st0lieae litterae. Ait aut0m ap0st0lus: Ρer 15 legem enim c0gniti 0 peccati. Nunc autem sine

lege iustitia Dei manifestata est, testificata per legem et pr0phetas; iustitia autem Dei per fidem Iesu Christi in 0mnes qui credunt. Haec iustitia Dei

ad n0uum 'pertinet testamentum et testim0nium habet a uete- 2bribus libris, h0e est lege ac pr0phetis. Ρrius igitur ipsa causa p0nenda est, et p0stea testos intr0 ducendi. Hunc et ipse Christus Iesus 0rdinem seruandum esse dem0nstrans: Scriba, inquit, eruditus in regn0 Dei similis est uiro patrifamilias pr0 ferenti de thesaur0 8u0 n0ua et uetera. 25N0n dixit: 'Vetera et 110ua', qu0d utique dixisset, nisi maluisset merit0rum 0rdinem seruare quam temp0rum. 15 Rom. 3, 20 sqq. 23 Mi. 13, 522 nec om. e 3 dispicet g 13 cuae ex 2l lege g p; a lege v

473쪽

De ciuitate dei lib. XX. cap. 3-5.

Quibus sententiis D0mini Saluat 0ris diuinum iudicium futurum in fine saeculi declaretur. Erg0 ipse Saluat0r cum 0biurgaret ciuitates, in quibus 5 uirtutes magnas fecerat neque crediderant, et eis alienigenas antep0neret: Verum tamen, inquit, dic0 u0bis, Tyr0 et Sid0ni remissius erit in die iudicii quam uobis; et paul0 p0st alteri civitati: Amen, inquit, dic0 u0bis, quia terrae S0d0m0rum remissius erit in die

id iudicii quam tibi hie euidentissime pra0dieat diem iudicii

esse uenturum); et ali 0 l000: Viri Nineuitae, inquit, surgent in iudici 0 eum generati 0 ne ista et c0ndemnabunt eam; quia paenitentiam egerunt in praedicati0ne I 0nae, et ecce plus quam I 0na hic. Regina 15 Austri s urget in iudicio cum generati 0 ne ista etc0ndemnabit eam; quia uenit a finibus terrae audire sapientiam Sal0m0nis, et ecce plus quam Sal0m0n hic. Duas res h00 l000 discimus, et uenturum esse iudicium et cum mortu0rum resurrecti0ne uenturum. Deso Nineuitis enim et regina Austri quand0 ista dicebat, de m0rtuis sine dubi0 l0quebatur, qu0s tamen in die iudicii resurrectur0s esse praedixit. Nec id00 dixit: 'C0ndemnabunt', quia ipsi iudieabunt; sed quia ex ips0rum e0 parati0ne isti merit0

damnabuntur.

25 Rursus ali0 l000, cum de h0minum b0n0rum et mal0rum nunc permixti0ne, p08tea separati0ne, quae utique die iudicii futura est, l0queretur, adhibuit similitudinem d0 tritic0 seminat0 et superseminatis gigantis, eamque suis exp0nens discipulis: Qui seminat, inquit, b0num semen, est filius 6 Ib. 11, 22 8 Ib. 24 11 Mi. 12, 41 sq. 29 Mi. 13, 37 sqq.

3 in snem futuri s 11 surgant g; resurgent ρ 12 in 8up. lin. 913 eierunt ρ 17 et om. e 18 hoc loco res p 21 resurrecturosubegpαv; surrect. ρλ Domb. 24 c0ndemnabuntur, con lineola deletum, p 28 eaque st

474쪽

S. Aurelii Augustinili 0 minis; ager autem est mundus: b0num uer0

semen hi sunt filii regni; giganta autem filii sunt

nequam; inimicus autem, qui Seminauit ea, est diabolus; messis uer0 c0nsummatio Saeculi est,mes 80 res autem angeli sunt. Sicut erg0 c0lliguntur giganta et igni c0mburuntur: sic erit in consummati0 ne saeculi. Mittet filius h0 minis ange-l0s su0s, et colligunt de regno eiu8 0mnia scandala et 00s, qui faciunt iniquitatem, et mittunt 00s in caminum ignis; ibi erit fletus 0t stridor dentium. Tunc iusti fulgebunt sicut s0l in regno patris e0rum. Qui habet aures, audiat. Hic iudicium quidem uel diem iudicii n011 110minauit, sed eum mult0 clarius ipsis rebus expressit et in fine saeculi futurum esse praedixit. Item discipulis suis: Amen, inquit, dic0 110bis, qu0du08, qui secuti estis me, in regeneratione, cumfoderit filius h0 minis in sede maiestatis suae, sed obitis et uos super sedes du0 decim iudicantes du0 decim tribus Israel. Hic discimus cum suis discipulis iudicaturum Iesum. Unde et alibi Iudaeis dixit: Si ego in Beelgebub olei 0 daem0nia, filii uestri in qu0 eiciunt 3 Ideo ipsi iudices erunt uestri. Nec qu0niam

Super du0decim sedes sessur08 esse ait, du0 decim 80l08 h0mines cum ill0 iudicaturos putare debemus. Du0 denari0 quippe numer0 uniuersa quaedam significata est iudicantium multitud0 pr0pter duas partes numeri septenarii, qu0 significatur plerumque uniuersitas; quae duae partes, id est tria et quat- 16 Ib. 19, 28 21 Mi. 12, 27

22 behelgebum 9 23 uestri erunt f ο 27 septinarii quod g

475쪽

De civitate dei lib. XX. cap. 5.

tu0r, altera per alteram multiplicatae du0 destim laetunt; nam et quattu0r t0r 0t tria quater du0 dedim sunt, et si qua alia huius du0 denarii numeri; quae ad h00 ualeat, rati0 reperitur. Ali 0 quin, qu0niam in l0 cum Iudae tradit0ris ap0st0lum Mat-5 thiam legimus 0rdinatum, ap08t0lus Ρauli18, qui plus 0mnibus illis lab0rauit, ubi ad iudiea dum sedeat n0n hab0bit; qui pr0 laet0 eum aliis sanctis ad numerum iudicum se pertinere demonstrat. eum dicit: Nescitis quia angel0s iu dicabimus 3 De ipsis qu0qu0 iudicandis in h0c numer0i0 du0 denari0 similis causa est. N0n enim quia dictum est: Iudicantes duodecim tribus Israel. tribus Levi, quae tertia decima est, ab eis iudieanda n0n erit, aut 80lum illum p 0pulum, n0n etiam gentes ceteras iudicabunt. Qu0d autem

Multa praet0r00, quae de ultim0 iudiei 0 ita diei uid6ntur ut dilig0nter c0nsiderata rep0riantur ambigua uel magis ad 20 aliud perti sentia. siue scilicet ad eum S aquat0ris aduentum qi10 per t0tum h00 tempu8 in edelesia sua uenit, h0c est iumembris suis; particulatim adque paulatim, qu0niam t0tac0rpus est eius; siue ad exstidium terrenae Hierusal0m; quia et de ill0 cum l0quitur, plerumque sic l0quitur, tamquam de 25 si10 sa0duli ad quo ill0 die iudicii n0uissim0 et magn0 J0 quatur; ita ut dign0sei n0n p088it 0mnin0, ni8i ea, quae aput tres euangelistas Matthastum, Marcum et Lia eam de hae resimiliter dicta sunt, inter 80 0mnia e0nferantur. Quaedam quippe alter 0b8 eurius, alter explicat planius, ut ea, quae ad

1 per Sup. lin. e 3 huius .... valeat in marss. 9 4 mathian e

XXX X Aug. opera Soptio V pars II.

476쪽

S. Aurelii Augustini

unam rem pertinentia dicuntur, appareat unde dicantur. Qu0dsaeere utcumque curaui in quadam epistula, quam rescrip8i ad beatae mem0riae uirum Hesychium, Sal0nitanae urbis epi-800pum, cuiu8 epi8tulae titulus est: De sue saeculi. Ρrbi do iam illud hic dicam, qu0d in euangeli0 Secundum Matthaeum de separati0ne b0110rum et mal0rum legitur per iudicium praesentissimum adque n0uissimum Christi. Cum aut 0m uenerit, inquit, filius h0 minis in maiestate Sua, et 0mne S angeli cum e0, tunc sedebit supersedem maiestatis suae, et c0ngregabuntur ante eum 0mne S gente S, et separabit 008 ab inuissem Sicut pa8t 0r 8 egregat 0ues ab haedis, et statuet 0ues quidem a dextris suis, haed0s autem a sinistris. Tunc dicet rex his, qui a dextris eius erunt:

Venite, benedicti patris mei, p088idete paratumu0bis regnum a c0nstituti 0 ne mundi. Esurivi enim,

et dedistis mihi mandueare; sitivi, et dedistis mihi bibere; h0 spes eram, et c0llegi Stis me; nuduS,et 0peruistis me; infirmus, et uisitastis mei in

carcere eram, et uenistis ad me. Tunc re8p0ndebunt di i usti dicentes: D0mine, quand0 te uidimu 8 e Surientem, et pauimus; sitientem, et dedimus p0tum 3 Quand0 autem te uidimus h 0spitem et c0llegimus te; aut nudum, et c00 peruimus te ΘΑ ut quand0 te uidimus infirmum aut in carcere, et uenimus ad te 3 Et resp0ndens rex die et illis: Amen dic0 u0bis, quamdiu fecistis uni de his fratribus meis minimis, mihi fecistis. Tune dicet, inquit, et his qui a sinistris erunt: Discedite a me,

2 Ep. 199 7 Mi. 25, 31 sqq. t rem sm. est 3 esych. est; esytium p 5 hic om. 9 8 ueniret st11 separabit, it m. 2 erasis urit, e 12 statuit 9 19 operuistis codd. praeter res e00per. αυ infirmus, et uisitastis me om. ab e 9 p ο γλ21 uidimus te v 22 dedimus eos Domb.; dedimus tibi ab v 24 tepO8t c00per. Om. e 26 dieit 9 29 erunt sunt α

1015 20 25

477쪽

De ei uitate dei lib. XX. cap. 5. 6.

mal0 dicti, in ignem aeternum, qui paratus est diab0J0 et angelis eius. D0indu similiter utiam his enumerat, qu0d illa n0n Deerint, quae dextr08 fessisse mem0rauit. Similiterque interr0gantibus, quand0 eum uid0rint in h0rum, indigentia e0nstitutum: qu0d minimis Suis n0n laetum est, sibi laetum 110n fuisse resp0ndet; serm0nemque c0ncludens: Et ibunt, inquit, hi in supplietum aeternum, i usti

autem in uitam aeternam. I0hannes uer0 euangelista apertissime narrat eum in resurrectione m0rtu 0rum futurum

10 pra0dixisse iudieium. Cum enim dixisset: Neque enim Ρater iudicat quemquam, sed iudicium 0mne d0dit Fili 0, ut 0mnes h0 0rificent Filium, sicut h0n0ri fleant Patrem; qui n0n h0n0rificat Filium, n0nh0n0rifieat Patrom, qui misit illum: pr0tinus addidit: 15 Amen, amen dic0 u0bi 8, quia, qui uerbum meum audit ot credit sti qui misit me, habet uitam aeternam, et in iudicium n0n uenit; sed transiit a m0rte in uitam. Ede0 hie dixit fideles su0s in iudicium n0n uenire. Qu0 m0d0 erg0 per iudicium separabuntur a malis et ad 20 eius dexteram stabunt, nisi quia h00 l000 iudicium pr0 dam- . nati0ne p0suit 3 In tale quippe iudicium n0n uenient, qui audiunt uerbum eius et credunt ei, qui misit illum.

CAPUT VI.

Quae sit prima resurrecti0, quae SecundR. us Deinde adiungit et didit: Amen, amen dic0 u0bis, quia uenit h0ra et nunc est, quand0 ut 0rtui audientu0 equi filii Dei, et qui audierint uiuent. Sicut enim Pater habet uitam in semet ips0, sic dodit

478쪽

S. Aurelii Augustini

ot Filio habero uitam in semet ips0. Ν0ndum deseeunda resurrecti0ne, id est c0rp0rum, l0quitur, quae in fine futura est, Sed de prima, quae nunc e8t. Hanc quippe ut distingueret, ait: Venit h0ra, et nunc e St. N0n autem ista c0rp0rum, Sed animarum est. Habent enim et animae 5 ut 0rtem suam in inpietate adque peccatis, Seeundum quam m0rtem m0rtui sunt, de quibus idem D0minus ait: Si qm0rtu0s Sepelire m0rtuos suos; ut sellicet in animam0rtui in c0rp0re m0rtu 08 80pelirent. Pr0pter ist08 erg0 lupi 0-tate et iniquitate in anima m0rtu08: Venit, inquit, h0ra, 10 et nunc est, quand0 m0rtui audient u0dom filii

Dei; et qui audierint, uiuent. Qui audierint dixit

qui ob 00dierint, qui crediderint et usque in finem perseuerauerint'. Nec sedit hic ullam disser0ntiam b0 0rum et mal0rum. Omnibus enim b0num est audire u0dem eius et uiuere ad is uitam pietatis ex inpietatis m0rte transeund0. De qua m0rte ait ap0st0lus Paulus: Erg0 omnes ut 0rtui 8unt, et pr0 omnibus m0rtuus est, ut qui uiuunt iam n0n sibi uiuant, sed ei, qui pr0 ipsis m0rtuus est et resurrexit. Omnes itaque m0rtui Sunt in peceatis, nemine pr0r8us 'exssept0. Sive 0riginalibus siue etiam u0luntate additis uel ign0rand0 u0l selend0 nec faciend0 qu0d iustum est; et pr0 omnibus m0rtuis uiuus mortuus est unus, id est nullum habens 0mnin0 peccatum; ut, qui per remi88i0nem peccat0rum uiuunt, iam n0n Sibi uiuant, Sed ei, qui pr0 0mnibus m0rtutis 2, est pr0pter peccata n08tra et resurrexit pr0pter iustis eati0 emn0Stram, ut credentes in eum, qui iustificat inpium, ex inpietate iustifidati, tamquam ex m0rte uiuificati. ad primam reSurrecti0nem, quae nune est, pertinere p088imus. Ad hanc enim

T Mt. 8. 22 17 2. C0r. 5, 14 sq. 1 uitam habere e 6 inpietateJ iniquitate s T dicit e Sine ceti. ut

editur abegpαv; sine mortui mortu0s su0s sepeliant o Domb. 9 mortu0s om. 13 10 et iniquitate om. e 17 pro omnibus emtare in codd. Parr. abest contra Diibnerum et Dombsertum moneo 18 et qui e 26 est om. e 29 p0ssimus ast pu; possemus bes α DOmb.

479쪽

Do ei uitate dei l l b. XX. c a p. 6.

primam n0n pertinent, nisi qui beati erunt in aeternum; ad Secundam uer0, de qua m0X l0cuturus est, et beat0s pertinere d000bit et miser0s. Ista sest miserie 0rdiae, illa iudicii. Ρr0ptorqu0d in psalm0 scriptum est: Miseric0rdiam et iudii, cium cantab0 tibi, D0mine. De qu0 iudiei0 00 sequ0nter adiunxit adque ait: Et p0t0- statum dedit ei iudidium facere, quia filius h0minis est. Hic 0stendit, qu0d in in carne ueniet iudicaturus, in qua uen0rat iudicandus. Ad h00 enim ait: Qu0niam id filius h0 minis est. Ad deind0 subiungens unde agimus: N0lite, inquit, mirari h00, quia ueniet h0ra, in qua omne S, qui in monumentis sunt, audient u0cem eius et pr0e edent, qui b0na fecerunt, in re Surrecti0nem uitae; qui uer0 mala egerunt, in re S Urrec-15ti0nem iudieii. H00 est illud iudicium, qu0d paHl0 ante, Sicut nunc, pr0 damnati0110 p0su0rat dicens: Qui uerbum meum audit et credit ei qui misit m0, habe tuitam aeternam et in iudieium n0n uenit, sed transiit am0rte in iii tam, id est, pertinend0 ad primam resurressti020 nem, qua nilne transitur a m0rte ad uitam, in damnati0nem n0n ueniet, quam significauit appellati0n0 iudicii, sicut otium h0c J0 0, ubi ait: Qui fuer0 mala egerunt, in re Surrecti0nem iudieii, id est damnati0nis. Resurgat erg0 in prima, qui Π0n uult in secunda resurrecti0ne damnari. Venit 25 enim hora, et nunc est, quand0 m0rtui audi sentu0cem filii Dei, et qui audierint, uiuent, id est, in

damnati0uem n0n uenient; quae se eunda m0rs dicitur: in quam m0rtem p 08t Secundam, quae c0rp0rum futura eSt, resurrecti0nem praecipitabuntur, qui in prima, quae animal tam 4 Ps. 100, 1 6 I0. 5, 27 11 ib. 28 sq. 16 ib. 24 24 ib. 25

3 est post iudieii habet e I ei et o 11 uenit 9 17 audet st

480쪽

S. Aurelii Augustini

e St, n0n re Surgunt. Veniet enim h0ra subi n0n ait: Et nunc est, quia tu sine erit saeduli, h00 est in ultim0 et maxim0 iudici0 Dei), quand0 0mnes, qui in m0 numentis sunt, audient u0cem eius et pr0 cedent. Ν0n dixit quem ad m0dum in prima: Et qui audierint, uiu0nt. N0n enim omnes uiuent, ea nita scilicet, quae, qu0niam beata est, sola uita dicenda est. Nam utique n0n sine qualicumque uita p0ssent audire et de m0numentis reSurgente carne pr000dere. Quare autem n0n 0mnes uiuent, in 00 qu0d sequitur d00et; qui b0na, inquit, fecerunt, in resurrecti0nem uita e , hi sunt qui uiuent; qui uer0 mala egerunt, in resurrecti 0 0m iudicii, hi sunt qui n0n uiuent, quia

Secunda 1110rte m0rientur. Mala quippe egerunt, qu0niam male uixerunt; male autem uixerunt, quia in prima, quae nunc est, animarum resurre eti0ne 110n reuixerunt aut in 00, qu0d reui-Xerant, n0n in finem usque manserunt. Sicut erg0 duae sunt regenerati0Π08, de quibus iam supra l0cutus sum, Unn Secundum fidem, quae nune sit per baptismum; alia Secundum carnem, quae si iv 0ius ine0rrupti0ne adque inm0rtalitate per iudicium magnum adque n0uissimum: ita sunt et resurrecti0Bes duae, una prima, quae et nunc est et animarum e8t, quae uenire n011 permittit in 1110rtem Secundam; alia secunda, quae n0n nunc, Sed in Saeculi sine futura est, nec animarum, Sed c0rp0rum est, quae per ultimum iudicium ali0s mittet in Seeundam m0rtem, ali08 in eam uitam, quae n0n habet