Sancti Aureli Augustini Opera

541쪽

De civitate dei lib. XX. cap. 24.

uehementer 0derunt, Hebrae0rum defendere pietatem, de0rum su0rum 0raculis adpr0batam, ut saltem, ne t0tus mundus periturus esse credatur, Sic a t0t0 pars accipiatur in e0,

qu0d dictum est: Ipsi peribunt, cum s0li caeli infimi peri-5 turi sint. quem ad m0dum in ap08t0lida illa epistula a t0t0 pars a quipitur, qu0d diluui0 peris Se dictus eSt mundus, quamuis 80la eius cum suis caelis pars ima perierit. Sed quia h00, ut dixi, n0n dignabuntur, ne uel ap08t0li Petri adpr0bent sensum, uel tantum c0ncedant c0nflagrati0ni 110uissimae, quan- 10 tum dicimus ualuisse diluuium, qui nullis aquis, nullis flammis t0tum genus humanum perire p0S80 00ntendunt: restat ut dicant, qu0d pr0pterea di e0rum Hebraeam sapientiam laudauerunt, quia istum pSalmum 110n legerant. In psalm0 etiam quadragensilii0 n0Π0 de iudici0 Dei nouis-15 sim0 intellegitur dictum: Deus manifestus ueniet, Deusn0ster, et n0n silebit. Ignis in c0nspectu eius ardebit, et in circuitu eius tempestas ualida. Adu0cabit

caelum sursum et terram discernere p0pulum suum.

C0ngregate illi iust0s eius, qui disp0nunt testamen-20 tum eius Super sacrificia. H0e n0s de D0min0 Iesu Christ0 intellegimus, quem Speramu8 de cael0 eSSe uenturum ad uiu0set m0rtu0s iudicand0s. Manifestus enim ueniet inter iust0set iniust0s iudicaturus iuste, qui prius uenit 0ccultus ab iniustis iudicandus iniuste. Ipse, inquam, manifestus ueniet 25 et n0n silebit, id est, in u0 de iudicis euidens apparebit, qui prius cum uenisset 0ccultus. ante iudicem siluit, quand0sieut 0uis ad imm0landum ductus est et sicut agnus c0ram t0ndente fuit siue u0ee, quem ad m0dum de ill0 per Esaiam legimus pr0phetatum et in euangeli0 videmus inpletum. De

15 Ps. 49, 3 sqq. 28 Esai. 53, 2 29 Mi. 26, 63

4 caeli om. b infirmi b sint perituri v 11 p0sse perire v13 laudauerunt abest pαος laudauerint ρ Domb. legerunt b 14 d0mini b 15 manifeste 9 16 eius om. ey exardescet et reliqua b12 circumitu v aduocauit bessp 18 desursum p 20 D0mino nostro ο 21 de caelo speramus v 22 et inter b 24 iudicatus p29 uidimus b

542쪽

S. Aurelii Augustini

igne uer0 et tempe State, cum in Esaiae pr0phetia tale aliquid tractaremus, qu0 m0d0 e88ent haec intellegenda, iam diximus. Qu6d uer0 dictum est: Adu0cabit caelum Sur Sum: qu0niam sancti et iusti recte caelum appellantur, nimirum h000st, qu0d ait ap08t0lus: Simul cum illis rapiemur in nubibus in 0buiam Christ0 in aera. Nam Secundum litterae supersidiem, qu0 m0d0 adu0eatur caelum Sursum quasi p0ssit esse nisi sursum 3 Qu0d aut0m adiunctum est: Et t0rram discernere p0pulum suum, Si tantumm0d0 subaudiatur adu0 dabit, id est adu0cabit et terram, nec subaudiatur sursum, hunc uidetur habere Sensum secundum regiam fidem, ut caelum intellegatur in eis; qui cum ill0 iudieaturi sunt, et terra in eis, qui iudicandi sunt; ut adu0eabit caelum sursum non hic intellegamus 'rapiet in aera', sed 'in iudidiarias eriget sedes'. Ρ0t0st 0t illud int0llegi adu0cabit caelum sursum 'adu 0cabit angel0s in supernis et

adu0cabit et terram, id est h0mines in terra utique iudicand08. Si autem utrumque subaudiendum est, cum dicitur et terram, id est et adu0cabit et sursum, ut iste sit Sen8us: Adi10 dabit caelum Sursum, et terram adu0eabit Sursum: nihil melius intellegi existim0 quam 0mn08 qui rapientur in , 0buiam Christ0 in aera, sed caelum dictum pr0pter animas, terram pr0pter c0rp0ra. Di Scernere p0rr0 90pulum suum, quid est nisi per iudieium separare b0n08 a mali8, tamquam 0ues ab haedi 83 Deinde e0nuersi0 8erm0uis ad angel08 laeta est: C0ngregate illi iust08 eius; pr0Det05 1. Thess. 4, 171 in esaia pr0pheta b tale om. ρ 2 haec om. hy 3 aduocauit b6 obuiam, omisso in . e T sursum aduocatur caelum v desursuiu p8 p0sset y 10 adu0cauit b ne b 11 abere o 12 qui usque ad in eis om. pi 13 sunt iudicaturi η 15 sedes eriget v adu0cauit bes; et sic p I 6 IS 20 2I 21 caelum om. e terram uocabit b22 omnes m88.; h0mines v rapiuntur 9 24 p0rr0J pr0pter b 25 nisi

quid est b 26 tam e edis p 27 illic p

543쪽

De ciuitate dei lib. XX. cap. 24. 25.

enim per angelicum ministerium res tanta peragenda est. Si autem quaerimus, qu08 iust08 ei 00ngregaturi sunt angeli Qui disp0nunt, inquit, testamentum eius Super sacrificia. Haec 08t 0mnis uita iust0rum: disp0nere testamentum 5 Dei super saeris eia. Aut enim 0pera mi80rie0rdiae sunt sup0r sacrificia, id est sacrificiis praep0nenda, iuxta sententiam Ddi die entis: Miseric0rdiam u0l0 quam sacrificium; aut si super sacrificia 'in sacrifieiis' intellegitur dictum, qu0 m040 super terram fieri dieitur qu0d si utique in t0rra: 10 pr0fect0 ipsa 0pera mi8eric0rdiae sunt sacrificia, quibus placetur D00, sicut in libr0 huius operis decim0 me disseruisseremini se0r; in quibus 0perihus disp0nunt iusti testamentum Dei, quia pr0pter pr0mi88i0nes, quae n0u0 eius testament000ntinentur, liaec faciunt. Und0 c0 gregatis sibi iustis suis 15 et ad suam dexteram c0nstitutis n0uissim0 utique iudicio dicturus est Christus: Venite, benedicti patris mei, p088idete paratum 110bis regnum a c0nstituti 0 ne mundi. Esurivi senim, et dedistis mihi manducare, et cetera quae ibi pr0feruntur de b0n0rum 0peribus b0nis et e0rum 20 praemiis Sempiternis per ultimam sententiam iudieantis.

CAPUT XXV.

De pr0phetia Malachielis, qua Dei iudieiuni ultimum declaratur et qu0rundam dicitur per purificat 0rias

p0enas sagienda mundati0.25 Ρr0ph0ta Malachisti siue Malachi, qui et ang0lus dietus est, qui etiam Esdras Sacerd08, cuius alia in can0nem scripta recepta sunt, ab aliquibus creditur nam de ill0 hanc esse

T Osee 6, 6 11 c. 6 16 Mi. 25, 34

544쪽

S. Aurelii Augustini

Hebra00rum 0pini0nem dicit Hier0nymus , iudicium n0uissimum pr0phetat dicens: Ecce uenit, dicit D0 minus 0mni-p0tens: et quis sustinebit diem intr0itus eius, aut quis ferre p0 terit ut adspiciat eum 3 Quia ipse ingreditur quasi ignis c0nflat 0rii et quasi herba lauantium; et sedebit c0nflans et emundans sicut argentum et sicut aurum, et emundabit fili 0s Levi, et fundet 008 si qui aurum et argentum; et erunt D0 min00sserentes h0stias in iustitia, et placebit D0 min0 saerificium Iudae et Hierusalem, sicut diebus pristinis et sicut annis pri0ribus. Et accedam ad u0s in

iudicio, et er0 testis uel0X super malefic0s et Super adulter0s et super e08, qui iurant in 110mine me0 mendaciter, et qui fraudant mercedem mercennario

et 0bprimunt per p0tentiam uiduas et percutiunt pupill0s et peruertunt iudicium aduenae, et qui n0ntimoni me, dicit Dominus 0mnip0ten 8; qu0niam eg0D0 minus Deus ue Ster, et 110n mut 0r. Ex his quae dicta sunt uidetur euidentius apparere in ill0 iudici0 quasdam qu0rundam purgat0rias p0enas futuras. Ubi enim dieitur: Quis sustinebit diem intr0itus eius, aut quis ferrep0terit, ut adspiciat eum 3 Quia ipse ingreditur quasi ignis c0nslut 0rii et quasi herba lauantium; et sedebit

c0nflans et emundans sicut argentum et si qui aurum

t emundabit fili 0s Levi, et fundet 00s sicut aurum et argentum: quid aliud intellegendum est 3 Dicit tale aliquid et Esaias: Lavabit D0 minus s0rdes fili 0rum et

1 Hier. prooem. in Malach. 2 Mai. 3, 1 sqq. 27 Esai. 4, 42 ueniet o 3 et om. 9 qui 9 6 emundans codd. τοῦ mundans Domb. sicut aurum et sicut argentum v 7 emundabit aegpv; ecce mundabit b; mundabit ρ Domb. 10 iudae ab ep Domb.; iudaqu

14 mercedem mercennari0 αρ pv; mercede mercennarii, ii m. 2 in ΓαS., in mar9. mercede mercennario, e; mercedem mercennarios bρDomb.

I 6 peruerterunt, ri m. 2 n corr., e 17 quia p 20 corundam 9 21 qui sust. 93 24 mundans b ρ Domb. sicut aurum et Sicut argentum v 25 emundauit 9; mundabit b Domb. 27 lauauit b

545쪽

De ciuitate dei lib. XX. cap. 25.

filiarum Si0n, et sanguinem emundabit de medi000rum spiritu iudieii et spiritu c0mbusti0nis. Nisis0rte sic 00s dicendum est emundari a 80rdibus et 0liquariqu0dam m0d0, dum ab eis mali per p0enale iudicium sepa-5 rantur, ut ill0rum segregati0 adque damnati0 purgati0 sit ist0rum, quia sine talium de ceter0 permixti 0ne uicturi sunt.

sicut aurum et argentum; et erunt D0mi 110 0sferentes

li0stias in iustitia, et placebit D0 min0 saerificium 10 Iudae et Hierusalem, utique 08tendit e08 ip 80s, qui emundabuntur, deindeps in sacrisidiis tu Stitiae Domino es 80 placituros, ac per h00 ip 8i a Sua iniu8titia mundabuntur, in qua Ddmin0 displicebant. H08tiae p0rr0 in plena perlaetaque iustitia, cum mundati fuerint, ip8i erunt. Quid enim acceptius 15 D00 tales 0sserunt quam se ips088 Verum ista quaesti0 dupurgat0riis p0enis, ut diligentius pertractetur, in tempus aliud disserotida est. Fili 0s autem Levi et Iudam et Hieru-

salom ipsam Dei se delesiam debemus accipere, n011 ex Hebraeis tantum; sed ex aliis etiam gentibu8 00ngregatam; nec talem, 20 qualis nunc e St, ubi, Si di Xerim HS, quia peccatum 110n habemu8, n08 ip 808 8 educimus, et ueritas in n0bis n0n est; sed qualis tunc erit, uelut area per uentilati0nem, ita per iudicium purgata n0uissimum, eiS qu0que igne mundatis, quibus tulis mundati0 necessaria est, ita ut nullus 25 0mnin0 sit, qui 0sserat Sacrificium pr0 pegeatis suis. Omnes enim qui sie 0sserunt, pr0 sect0 in peccatis sunt, pr0 quibus dimittendis 0sserunt, ut, cum 0btulerint acceptumque De0 fuerit, tunc dimittantur.

20 1. I0. 1, 81 emundauit b 3 liquari b 4 separentur e 6 iustorum bqua b 10 iuda byn 13 placebant, in marg. displicebant p 15 tale b17 iudam ρ ρ Do)mb.; iuda epv; iude αb 19 sed et, et m. 2 super-8criptum, e 21 in eo b 28 dimittuntur b

XXXX Aug. opera Sectio V pars II.

546쪽

S. Aurelii Augustini

CAPUT XXVI.

De sacrificiis, quae saneti off0rent De0 sic placitura. qu0 m040 in diebus pristinis et annis pri0ribus pla

cuerunt.

V0lens autem Deus 0stender0 ciuitatem suam tunc in ista 60nsuetudine n0n futuram dixit fili0s Levi 0blatur0s h0stias in iustitia; Π0n erg0 in peccat0 ac per h00 Π0n pr0 peccat0. Unde intellegi p0test in 00 qu0d secutus adiunxit adque ait: Et placebit D0 min0 sacrificium Iudae set Hierusalem sicut di0bus pristinis et sicut annis pri0ribus, frustra sibi Iuda00s secundum l0gem ueteris testamenti sacrifici0rum 8110rum praeterita temp0ra p0lligeri. Ν0n enim tunc in iustitia, sed in peccatis h0stias 0sserebant, quand0 pr0 peccati8 praecipue ac primitus 0sserebant, iisque ade0 Ut Sacerd08 ip80, quem debemus utique credere cet0ris fui880 iusti0rem, Sedundum Dei mandatum s0leret pr0 suis primum 0sserre peceatiS, deinde pr0 p0puli. Qua pr0pter exp0nere B0S 0p0rtet, qu0m0d0 sit aeeipiendum qu0d dictum est: Sicut diebus pristinis et sicut annis pri0ribus. F0rtassis enim tempus illud e0mmem0rat. qu0 primi h0mines in paradis0 fuerunt. Tunc enim puri adque integri ab 0mni s0rde ac labe peccati se ips08 D00 mundissimas h08tias 0sserebant; steterum ex qu000mmissae praedarieati0nis causa indu dimissi sunt adque humana in eis natura damnata est, except0 un0 Mediat0re et p0st lauacrum regenerati0nis quibusque adhuc paruulis nem0 mundus a 80rde, Sicut Scriptum est, nec infans, cuius est unius diei uita super terram. Qu0d si resp0ndetur etiam 00s merit0 diei p0880 0Drre h0stias in iustitia, qui osserunt in side iustus enim ex fide uiuit; quamuis

16 Leuit. 16, 6; Hebr. 7, 27 26 Iob 14, 4 29 Rom. 1, 177 ac per hoc n0n pr0 peccat0 om. p 8 in om. b utique ait es EtJ et o Iuda ο 16 primum pro suis v prius b 20 qu0 primum ρ; qui prim0 b 21 purii putari b 25 paru0lis o 27 uita unius diei v 29 quia e uiuet e

547쪽

De ciuitate dei lib. XX. cap. 26.

8e ipsum Sedueat, si dixerit 30 110n habere pesteatum, et ide0n0n dicat, quia ex fide uiuit): numquid dieturus ost quispiam h e fidei tum pus illi fini esse c0 aequandum, quand0 igne iudicii n0uissimi mundabuntur, qui 0sserunt h0stias in iustitia γ5 Ae per h00 qu0niam p08t talem mundati0nem nullum peccatum iust0s habitur08 esse credendum est, pr0fect0 illud tempu8, quantum adtinet ad 110n habere pedeatum, nulli temp0ric0nparandum est, nisi quand0 primi h0mines in paradis0 ante praeuarissati0nem inn0centissima seliditate uixerunt. Recte 10 itaque intellegitur h0c significatum esse, cum dietum est: Si eut disibus pristinis et sicut annis pri0ribus. Nam et per Esaiam p08tea quam caelum n0uum et terra n0uapr0mi88a est, inter cetera, quae ibi de sanct0rum beatitudine per alleg0rias et aenigmata exsequitur, quibus exp08iti0nem 15 00ngruam reddere nos pr0hibuit uitandae l0ngitudinis cura:

Secundum dies, inquit, ligni uitae erunt dies p0puli

mei. Quis autem sacras litteras adtigit et ign0rat ubi Deus plantauerit lignum uitae, a cuius cib0 separatis illis h0mini- bH8, quand0 008 sua de paradis0 eiecit iniquitas, eidem lign020 circump0sita est ignea terribilisque cust0dia 3Qu0d si quisquam ill0s dies ligni uitae, qu08 00mmem0rauit pr0pheta Esaia 8, ist08 qui nune aguntur sedetesta0 Christidius esse c0ntendit ipsumque Christum lignum uitae pr0phetice dietum, quia ipse est sapientia Dei, de qua Salom0n ait: 25 Lignum uitae est 0mnibus amplectentibus eam; n00 ann0s 0gis Se aliqu0s in paradi80 ill08 prim08 h0mines, unde

tam cit0 eiecti sunt, ut nullum ibi gignerent filium, et id0011011 p0sse illud tempus intellegi in 00 qu0d dictum sest: Si eut diebus pristinis et sicut annis pri0ribus: istam

16 Esai. 65, 22 25 Pr0u. 3, 181 peccatum n0n habere u 2 qui g 3 coaequando, omisso 8equente quand0, b ignem b 4 0sserebant in iustitia h0stias e 17 adtingit

550쪽

S. Aurelii Augustini

discutere, ut aliquid h0rum ueritas manifesta e0nfirmet. Vid00 quippe alterum Sen Sum, ne die8 pri Stili 08 et ann08 pri0res carnalium sacrifiei 0rum n0bi8 pr0 magn0 munere per pr0phetam pr0 miss0s fui880 credamus. Η08tiae namque illae ueteris J0gis in quibusque p000ribus inmaculatae ast Sine ull0 pr0rsus 5 uiti0 iubebantur 0sserri, et significabant h0mines sanct08 qualis s0lus inuentus est Christus, sine ull0 0mnin0 peccat0. Ρr0ind0 quia p0st iudieium, cum fuerint etiam igne mundati, qui eius m0di mundati0ne sunt digni, in 0mnibus sanetis nullum inuenietur 0mnin0 peceatum, adque ita se ip80s 0D- 10rent in iustitia, ut tales h0stia0 0mni 1110d0 inmaculatae ad sine ull0 uiti0 sint futurae, erunt pr0fect0 sicut pristinis diebus et sicut annis pri0ribus, quand0 in umbra huius rei suturae mundissima0 0sserebantur h0stiae. Haec erit namque munditia tune in inm0rtali carne ac mente sanct0rum, quae figurabatur 15 in illarum c0rp0ribus h08tiarum. Deinde pr0pter e08, qui n0n mundatione, Sed damnati0ne sunt digni: Et accedam, inquit. ad uos in iudicium, et 0r0 testis uel0X super malefic08 et super adulter0s et cetera, quibus damnabilibus enum seratis criminibus addidit: 20Qu0niam eg0 D0 minus Deus uester, et n0n mut 0r; tamquam diceret: 'Cum uos mutauerit et in det0rius culpa uestra et in melius gratia mea, eg0 D0n mut0r.' Testem uer0 se dicit futurum, quia in iudici0 su0 110n indiget testibus, eumque Hel00em, Sive quia repente uenturus est eritque 25 iudicium ips0 in0pinato eius aduentu celerrimum, qu0d tardissimum uidebatur, siue quia ipsas e0nuincet sine ulla ser-m0nis pr0lixitate e0nseientias. In 00gitationibus enim, sicut scriptum est, inpii interr0gatio erit; et ap08t0lus: C0gitati0nibus, inquit, accusantibus uel etiam excu- 30

28 Sap. 1, 9 30 B0m. 2, 15 Sq. 1 manifesta byρχ; manifestat ρ3; manifestata aes αυ 9 quia e 10 offerunt o 11 omni modo hostiae e 13 humbra O 22 inde

ter ius, i era8., g teterius e 25 eritque om. e 27 conuincit st