장음표시 사용
561쪽
De civitate dei lib. XX. cap. 30.
mus inpletum, qu0d hic ultimum p0situm est: Et in nomin0 eius gentes sperabunt. Per h00 certe qu0d negari n0up0test etiam illud credatur qu0d inpudenter negatur. Quis enim speraret, qu0d etiam hi, qui n0lunt adhuc credere ins Christum, iam n0biscum uident et qu0niam negare n0np0ssunt, dentibus suis frendent et tabescunt 3 Quis, inquam, speraret gentes in Chri8ti n0mine speraturas, quando tene batur ligabatur, caedebatur inludebatur, crucifigebatur, quand00t ipsi diseipuli spem perdiderant, quam in ill0 hab0r0 iam 10 000perant 3 Qu0d tunc uix unus latro sperauit in cruce, nune sperant gentes J0nge lateque dissus 90, et ne in aeternum m0riantur, ipsa in qua ille m0rtuus est cruce Signantur. Nullus igitur uel negat uel dubitat per Christum Iesum tale, quale istis saeris litteris praenuutiatur, n0uissimum futu-15 rum esse iudicium, nisi qui eisdem litt0ris nescio qua incredibili anim0sitate 80u caecitate non credit, quae iam ueritatem Suam 0rbi demonstrauere terrarum. In ill0 itaque iudiei0usit circa illud iudicium has res didicimus esse uentura S, Heliam Th0sbiten, sdem Iuda00rum, Antichristum persecutu-
Du0 Π0bis ad h00 0pus p 0rtinentes reliqui sunt libri, ut adiuuante D0min0 pr0missa c0npleamus; qu0rum erit unus de mal0rum supplici0, alius de felicitate iust0rum; in quibus ad maxime, sicut Deus d0nauerit, argumenta refellentur humana, quae c0ntra praedicta ac pr0missa diuina sapienter sibi miserit Et oni. g 12 ille om. s 13 Iesum Christum v 14 futurum esse nouissimum O 16 seu caecit. om. b 17 In om. e 18 dicimus b e24 ualet e0nsequi ad perfectum h0minum intellegentia v 28 unus erit v30 dus o refelluntur b
562쪽
S. Aurelii Augustinii 0dere uidentur et salubris fidei nutrimenta uelut salsa se tridenda c0ntemnunt. Qui uer0 8 edundum Deum Sapiunt, 0mnia, qua0 incredibilia uidentur h0minibus et tamen seripturis sancti8, quarum iam ueritas multis m0dis adserta est, c0ntinentur, maximum argumΡntum tenent ueracem Dei 0mnip0tentiam, quem certum habent null0 m0d0 in eis p0tuisse
mentiri et p0sse facere qu0d inp0ssibile est infideli.
De ordine disputati0nis, qua prius disserendum est de perpetu0 supplici 0 damnat 0rum cum diab0l0 quam
d0 aeterna felicitate Sanct 0rum. Cum per Christum D 0minum n0strum, iudicem uiu0rum adque m0rtu0rum, ad debit08 fines ambae peruenerint esuitates, quarum e8t una Dei, altera diab0li, cuius m0di supplicium sit futurum diab0li 0t 0mnium ad eum pertinentium, in h00 libr0 n0bis. quantum 0p0 diuina ualebimus, diligentius disputandum est. Ide0 autem hunc tenere 0rdinem malui, ut p0stea disseram de felicitate Sanct0rum, qu0niam utrumque cum e0rp0ribus erit et incredibilius uidetur essu in aeternis c0rp0ra durare crueiatibus quam sine d0l0re ull0 in aeterna beatitudine permanere; ac per h00 cum illam p0enam n0ndeb0re esse ineredibilem dem0nstrauer0, adiuvabit me plurimum, ut mult0 facilius 0mni carens m0lestia inm0rtalitas c0rp0rum in sanctis sutura credatur. Nec a diuinis 0rd0 iste
563쪽
Do ei uitate dei lib. XXI. cap. 2.
abh0rret el0quiis, ubi aliquand0 quidem b0 0rum beatitud0 prius p0nitur, ut est illud: Qui b0na fecerunt, in resurre eti0nem uitae; qui autem mala egerunt, in re Surre eti0nem iudieii; sed aliquand0 et p0sterius, ut est: Mit-s t et filius h0 minis angel0s su0s, et c0lligent de r0gno eius 0mnia scandala et mittent in caminum ignis ardontem; illic erit fletus et strid0r dentium; tunc iusti fulgebunt sie ut 80l in regn0 Patris sui; et illud: Sie ibunt isti in supplietum aeternum, iusti autem ιο in uitam aeternam; et in pr0phetis, qu0d 00mmem0rare l0ngum est, nunc ille, nune i8te 0rd0, Si quis in spieiat, inuenitur. Sed eg0 i8tum qua cau8a elegerim, dixi.
An p0ssint 00rp0ra in usti0 ne igni S e 88e perpetua. is Quid igitur 08tendam, unde c0nuineantur in ei eduli, p0sse humana c0rp0ra animata adque uiuentia n0n S0lum numquam morte diss0lui, Sed in aetern0rum qu0que ignium durare tormentis 3 N0lunt enim h00 ad Omnip0tentis n0s referrep0tentiam, sed aliqu0 exempl0 persuaderi sibi flagitant. Qui 26 bus si resp0ndebimus es Se animalia pr0secto c0rruptibilia quia m0rtalia. quae tamen in mediis ignibus uiuant; n0nnullum etiam genus uermium in aquarum calidarum seu turrigine reperiri. quarum feru0rem nem0 inpune e0ntrectat; ill0s autem n0n s0lum sitie ulla sui laesi0 ne ibi esse, sed eXtra esse 1101125 p0sse: aut n0lunt credere, Si 08tendere n0n ualemus; aut, si ualuerimus siue 00ulis dem0nstrare res ipsas siue per testes id011008 ed0dere, n0n Satis e880 h00 ad exemplum rei, de qua 2 Io. 5, 29 4 Mt. 13, 41 sqq. 9 Ib. 25, 461 quaedam b 4 et aliquand0 b T ardentem mss.; ardentis Ogentium e 8 illuc oh 9 isti radendo eae liusti corr., g; isti, in marss. iniusti. e 11 in spieiet g 12 legerim g 15 Quis e 19 alic0 9φ
22 calidarum . . quarum Om. 6 Scaturregine 9 23 c0ntractat e
XXXL Aug. opera Sectio V pars II.
564쪽
quaesti0 est, eadem infidelitate c0ntendent, quia haec animalia nee s0mper uiuunt et in illis fem0ribus sine d0l0ribus uiuunt; suae quippe naturae c0nuenientibus uegetantur illis, n0n cruciantur elementis; quasi n0n incredibilius sit uegetari quam cruciari talibus rebus. Mirabile est enim d0lere in ignibus 5 et tamen uiuere, sed mirabilius uiuere in ignibus nec d0l0re. Si autem h00 creditur, quiar n0n et illud γ
An c0nsequens Sit, ut 00rp0 reum d0l0rem sequatur carnis interitu S. 10Sed nullum est, inquiunt, c0rpus, qu0d d0lere p088it nec p0ssit m0ri. Et h00 unde scimus 3 Nam de e0rp0ribus quis certus est daemonum, utrum in eis d0leant, quand0 se adfligi magnis cruciatibus c0nfitentur 3 Qu0d si resp0ndetur terrenum c0rpus 80lidum scilicet adque c0n Spicuum nullum es80, adque 15 ut un0 p0tius n0mine id explicem, nullam es Se carnem, quaed0lere p088it m0rique n0n p088it: quid aliud dicitur, nisi qu0d sensu c0rp0ris h0mines et experientia e0llegerunt 3 Nullam namque carnem nisi m0rtalem seiunt; et haec est 00rum t0ta rati0. ut, qu0d experti n0n Sunt, nequaquam e8S0 908Se 20 arbitr0ntur. Nam cuius rati0nis est d0J0rem faeere mortis argumentum, cum uitae p0tius sit indicium 3 Etsi enim quaerimus, Utrum Semper p08Sit uiuere: certum tamen est uiuere omne qu0d d0let d0J0remque 0mnem nisi in re uiuente essen0n p088e. NeceSSe est erg0 ut uiuat d0lens, n0n est necesse ut 25 occidat d0l0r, quia nec c0rp0ra ista m0rtalia et utique m0ritura omnis d0l0r 0ecidit, et ut d0l0r aliquis p08sit 0ecidere, illa cau8a e8t, qu0niam sic est anima conexa huic e0rp0ri, ut summis d0l0ribus cedat adque discedat; qu0niam et ipsa c0npag0 membr0rum adque uitalium sic infirma est, ut eam 30
1 contendunt e haec om. e 6 et tamen .... in ignibus Om. ey
565쪽
De ei uitate dei lib. XXL cap. 2. 3.
eius, ubi aliquid e0ntingit ut d0leat; d0let et 80la, quamuis
566쪽
Sit in e0rp0re, cum aliqua causa etiam inuisibili tristis est ipsa c0rp0r0 inq0lumi; d0let etiam n0n in q0rp0r0 00nstituta: nam utique d0lebat diues ille aput infer0s, quando distebat:
Cruci 0r in hac flamma. C0rpus autem nee exanime d0let nee animatum sine anima d0let. Si erg0 a d0J0re argumentum redie sumeretur ad m0rtem, ut ide0 m0r8 p0ssit accidere,
quia p0tuit accidere et d0J0r, magis ad animam pertineret m0ri, ad quam magis pertinet et d0lere. Cum uer0 illa, quae magis d0lere p0test, 110n p0ssit m0ri, quid m0menti adfert quur illa c0rp0ra, qu0niam futura sunt in d0J0ribus, id00 etiam 1110ritura esse credamus 3 Dixerunt quidem Plat0niei exterrenis c0rp0ribus m0ribundisque membris esse animae et metuere et cupere et d0lere adque gaudere; unde Vergilius: Hine, inquit id est ex m0ribundis terreni corp0ris membris)metuunt cupiuntque, d0lent gaudentque.' Sed c0nuicimus e0s in du0 dedim0 huius 0peris libr0, habere animas Sedundum ips0s ab 0mni etiam e0rp0ris labe purgatas diram cupiditatem, quae rursus incipiunt in c0rp0ra uelle reuerti. Ubi autem p 0test esse cupiditas, pr0fect0 etiam d0l0r p0test. Frustrata quippe cupidita8, 8iue n0n perueniend0 qu0 tendebat, siue amittend0 qu0 peruenerat, uertitur in d0l0rem. Qua pr0pter si anima, quae uel 80la uel maxime d0let, habet tamen quan
567쪽
De ciuitate dei lib. XXI. c a p. 3. 4.
De naturalibus exemplis, quorum c0nsiderati0 d0ceat. p0sse inter cruciatus uiuentia e0rp0ra permanere.
Qua pr0pter si, ut scripserunt qui naturas animalium curi0sius indagarunt, salamandra in ignibus uiuit et quidam n0tissimi Siciliae m0ntes, qui tanta temp0ris diuturnitate ad uetustate usque nune ac dein00ps flammis a0stuant adqu0 integri 10 perseuerant, satis id0nei teStes Sunt 110n 0mne, qu0d ardet, absumi et anima indicat n0n 0mne, qu0d d0lere p0teSt, p088eotiam m0ri: quid adhuc a n0bis rerum p08cuntur eXempla, quibus d000amus n0n esse ineredibile, ut h0minum c0rp0ra sempitern0 Supplici0 punit0rum et in igne animam n0n amit-15 tant et sinu detriment0 ardeant et si 0 iniseritu d0leant pHabebit enim tune istam earnis substantia qualitat0m ab ill0 inditam, qui tam miras et uarias t0t rebus indidit, quas uidemuS, ut eas, quia multae Sunt, n0n miremur. Quis enim nisi Deus creator 0mnium dedit carni pau0nis m0rtui ne putesce-20 rei 3 Qu0d eum auditum incredibile uideretur, euenit ut aput Carthaginem n0bis e00ta adp0neretur haed auis, de cuius pect0re pulparum, quantum Ui8um e8t, decerptum seruari iussimus; qu0d p 08t dierum tantum spatium, quant0 alia car0 quaecumque c0cta pute80eret, pr0latum adqu0 0blatum 25 nihil0 110strum 0Mndit 0lfactum. Itemque rep0situm p 08t
dies amplius quam triginta idem qu0d erat inuentum est, idemque p08t annum, ni8i qu0d aliquantum c0rpulentiae si00i0ris et e0ntracti0ris fuit. Quis pal090 d0dit uel tam frigi
8 diuturnitate temp0ris atque u 9 ac deinceps begp; et deinceps O Domb. exestuant, m. 2 in rase 14 in igne re essu; in om. bDomb. 17 sed uar. b 19 et 24 putesceret est Domb.; putresceret
nihil O 28 aut quis s uel Om. p
568쪽
S. Aurelii Augustinidam vim, ut 0brutas nives seruet, uel tam feruidam, ut p0ma in matura maturei 3
De ips0 igne mira quis explicet, qu0 quaeque adusta nigres eunt, eum ip80 8it lucidus, et paene 0mnia, quae ambit et lambit, c0l0re pulcherrimus dec0J0rat adque ex pruna fulgidaearb0n0m taeterrimum reddit 3 Neque id quasi regulariter d0s itum est; nam e c0ntrari0 lapides ign0 candente perc0cti et ipsi sunt candidi, et quamuis magis ille rubeat, illi albi cent, c0ngruit tamen luci qu0d album est, sicut nigrum tensibris. Cum itaqu0 ignis in lignis ardeat, ut lapides c0quat,
c0ntrari0s habet Π0n in c0ntrariis rebus effectus. Etsi enim lapides et ligna diuersa sunt, c0ntraria tamen n0n Sunt, Sicut album et nigrum, qu0rum in lapidibus unum facit, alterum in lignis, clarus ill0s clari se aiis, haec 0bfuseans, cum in illis deseeret, nisi in istis uiueret. Quid, in carb0nibus nonne miranda est et tanta infirmitas, ut ictu leuissim0 frangantur, pressu facillim0 c0nterantur, et tanta firmitas, ut null0 um0rec0rrumpantur, nulla aetate uincantur, usque ade0 ut 00s sub-
Sternere 80leant, qui limites figunt, ad q0nuincendum litigat0rem, quisqui8 908t quantalibet temp0ra exstiterit fixumque lapidem limitem n0n esse c0ntenderit 3 Quis 008 in terra umida inf08808, ubi ligna putescerent, tamdiu durare inc0rruptibiliter p0880 nisi rerum ille e0rrupt0r ignis essedit 3 Intueamur etiam miraculum calcis. Except0 00, de qu0 iam satis diximus, qu0d igne eandicat, qu0 alia taetra redduntur, etiam 0e cultissime ab igne ignem e0neipit eumque iam gleba tangentibus frigida tam latenter seruat, ut nulli
569쪽
De ciuitate dei lib. XXI. cap. 4.
0am uiuam calcem l0quimur, uelut ipse ignis latens anima sit inuisibilis uisibilis c0rp0ris. Iam uer0 quam mirum eSt, qu0d, cum exstinguitur, tunc accendituri Ut enim 0 de ult0 igne careat, aquae infunditur aqua de perfunditur, et cum ante 5 sit frigida, ind0 ferueseit, unde feruentia cuncta frigescunt.
Velut 0xspirante erg0 illa gleba discedens ignis, qui latebat, apparet, ac deinde tamquam m0rte sic frigida est, ut adiecta
mus exstinctam. Quid est qu0d huic mira qui0 addi p0sse 10 uideatur 3 et tamen additur. Nam si 110n adhibeas aquam, Sed 0leum, qu0d magis lames est ignis, nulla eius perfusi0ne uel infusi0ne feruescit. H00 miraeulum si de aliqu0 Indic0
lapide legeremus siue audiremus et in nostrum experimentum uenire n0n p088et, pr0fect0 aut mendastium putaremus aut 15 certe granditer miraremur. Quarum . uer0 rerum ante n0Str0800ul0s cottidiana d0cumenta uersantur, n0n genere minUS
mirabili, sed ipsa adsiduitate uilescunt, ita ut ex ipsa India, quae rem0ta e8t pars 0rbis a n0bis, desierimus 110nnulla mirari, quae ad n08 p0tuerunt miranda perduci. 20 Adamantem lapidem multi aput n0s habent et maxime aurifices insignit0resque gemmarum, qui lapis nec ferr0 Bedigni nee alia ui ulla perhibetur praeter hirstin0 Sanguine uinci. Sed qui eum habent adque n0uerunt, numquid ita mirantur ut hi, quibus primum p0tentia eius 0stenditur 3 Quibus autum 25 n0n 0Stenditur, Drtasse nec credunt; aut si credunt, inexperta mirantur; 0t si c0ntigerit experiri, adhuc quidem mirantur ins0lita, sed adsiduitas experiendi paulatim subtrahit
3 Plin. XXXIII, 5, 94 22 Plin. XXXVII, 4, 591 uiuam aliam b caldem uiuum v 4 aquae infunditur ed. Lovari. aqua insund. abegpαv; aqua enim funditur ρ aqua uex0 9 6 discendens eg 7 m0rtua ei α 8 unde by transura b 11 11011- nulla b 15 quarum rerum uere b ocul0s nostr0s v 17 mirabiles b18 desideremus b 22 hircino sanguine spv; hircinum Sanguinem ab epta Domb. 23 post ita insertα sunt uerba infra p. 529, I2 omi ad ea uinculis subligabat. sed multo est mirabilius, e 24 Quibus autem n0n ostenditur om. b 26 mirentur b
570쪽
admirati0nis incitamentum. Magnetem lapid0m n0uimus mirabilem ferri esse rapt0rem; qu0d cum primum uidi, uehementer inh0rrui. Quippe cernebam a lapide ferreum anulum raptum adque suspensum; deinde tamquam ferr0, qu0d rapuerat, uim dedisset suam c0mmunemque fecisset, idem anulus alteri ad-m0tus est eund0mque suspendit, adque ut ille pri0r lapidi, sic alter anulus pri0ri anul0 00haerebat; ace088it 00dem m0d0 tertius, accessit et quartus; iamque sibi per mutua cireulis nexis n0n inplicat0rum intrinsecus, Sed extrinsecus adhaerentium quasi catena pependerat anul0rum. Quis istam uim lapidis n0n stuperet, quae illi n011 80lum inerat, uerum etiam por t0t susp0nsa transibat et inuisibilibus ea uineulis subli
namque uidisse narrauit, quem ad m0dum Bathanarius qu0ndam c0mes Africae, cum aput eum c0nuiuaretur epi800pUS,
eundum pr0tulerit lapidem et t0nuerit sub argent0 ferrumque Super argentum p 08uerit; deinde Sicut subter m0uebat manum, qua lapid0m tenebat. ita ferrum desuper m0uebatur, adque argent0 medi0 nihilque patiente c0nditatissim0 cursu ac recursu infra lapis ab h0mine, Supra ferrum rapisebatur a lapide. Dixiqu0d ipse e0nspexi, dixi qu0d ab ill0 audiui, cui tamquam ipse uiderim credidi. Quid etiam de ist0 magn0te legerim
dieam. Quand0 iuxta eum p0nitur adamans, n0n rapit ferrHm,
et si iam rapuerat, ut ei pr0pinquauerit, m0x remittit. India mittit h0s lapides; sed si 00s n0s 00gnit0s iam desistimus admirari, quant0 magis illi, a quibus u0niunt, si 00s facilli-24 Plin. XXXVII, 4, 61
m. 2 in ru8. e adm0tus est alteri u 6 eumque o I 0 uim abegpαος uirtutem p Domb. 12 de uerbis ea uinculis ceti. in e omissis uide ad p. 519 23. cum uerba inuisibilibus quod a fratre et c0epo intellessi nequirent, corrector uerbis quod a fratre erasis scripsit Narro quod, in margine
addito de fratre 14 milemitan0 e Sed g 18 m0uebat et 8que oddesuper om. b 20 patientia b ae decursu b 23 ego credidi bmagnite 9 25 pr0pinquauerit beyp; adpr0pinquauerit v Domb.