장음표시 사용
551쪽
De ciuitate dei lib. XX. cap. 26. 27.
santibus in die, qua iudicabit Deus 0cculta h0minum
Secundum euangelium meum per Iesum Christum. Etiam sic erg0 D0 minus futurus testis intellegendus est uel0X, eum Sine m0ra reu0caturus est in mem0riam, Unde c0nuincath puniatque c0118cientiam.
simi iudieii di seroti 0 d0 claratur. Illud etiam; qu0d aliud agens in 0etau0 d0ein10 libr0 exis ist0 pr0pheta p0sui, ad iudicium n0uissimum pertinet, ubi ait: Erunt mihi, dieit D0 minus 0mnip0tens, in die qua eg0 faci0 in adquisiti0nem, et eligam 008 Sicut eligit h0m0 filium suum qui seruit ei; et e in uertaret uid obitis quid sit in t 0r iustum et iniquum, et inter
15 seruientem D00 et eum qui n0n seruit ei. Quia ecce dies uonit ardens sicut e libanus et c0nburet e0s, et erunt omnes alienigenae et uniuersi; qui faciunt iniquitatem, stipula, et Succendet 00s dies ueniens, dicitD0 minu8 0mnip0tens, et 110n relinquetur in eis radix 20 neque ramus. Et 0rietur u0bis, qui tim0tis 110men meum, 80l iustitiae, et sanitas in pinnis eius, et egredi semini et salietis sicut uituli do uinculis relaxati; et e0nculcabitis iniqu08, set erunt ei nis sub pedibus uestris, dicit D0 minus 0mnip0tens. Haec di-25 Stantia praemi0rum adque p0enarum iust08 dirimens ab iniustis, quae sub ist0 80le in huius uitae uanitate n0ucernitur, quand0 sub ill0 80le iustitiae in illius uitae manifestati0110 elarebit, tunc pr01 00t0 erit iudieium quale numquam fuit.
9 c. 35 11 Mai. 3, 17 sq.; 4, 1 sqq. 1 in diem iudieii quando α dominus p 3 sicut b; si s il in die qua αegyραος die om. b 12 faciam b 13 elegit by c0n-
552쪽
Do lege M0ysi spiritaliter intellegenda, ne in damnabilia murmura earnalis senSUS indurrat.
Qu0d uer0 subiungit idem pr0pheta: Mement0 te legis M0ysi serui mei, quam mandaui ei in Ch0reb ad 0m- 5nem Israel, praedepta et iudicia 0pp0rtune c0mmem0rat p0st declaratum futurum tam magnum inter 0bseruat0res legis c0ntemt0resque discrimen; simul etiam ut discant legem spiritaliter intellegere et inueniant in ea Christum, per qHem iudicem saetenda est inter b0 0s et mal0s ipsa discreti0. Ν0n io enim frustra idem D0minus ait Iudaeis: Si crederetis M0ysi, eroderetis et mihi; de me enim ille scripsit. Carnaliter quippe accipiend0 legem et eius pr0missa terrena rerum caelestium figuras esse nescientes in illa murmura c0nruerunt ut distero auderent: Vanus est qui seruit De 0, et quid io amplius, quia cust0diuimus mandata eius et quia ambulauimus supplisses ant0 faciem D0mini 0mni-p0tentis 3 Et nunc Π0s b0at 0s dicimus alien0s, et aedi- fleantur 0mn08 qui faciunt iniquitatem. Quibus e0rum uerbis qu0dam m0d0 pr0pheta c0npulsus est n0uissimum 20 praenuntiare iudicium, ubi mali nec saltem falso sint beati, Sed apertissime miserrimi appareant, et b0ni nulla temp0rali Saltem miseria lab0rent, sed clara ac sempiterna beatitudine perfruantur. Dixerat quippe ist0rum talia quaedam uerba etiam Superius distentium: Omnis, qui faeit malum; b0nus est 25 in c0n Spectu D0mini, et tales ei plaeent. Ad haec, in illam, c0ntra Deum murmura peru0n0runt legem M0ysi aeeipiend0 earnaliter. Unde et ille in psalm0 septuagensim0 8eeund04 Ib. 4, 4 11 I0. 5, 46 15 Mai. 3, 14 sq. 25 Mai. 2, 175 chorep g; h0reb p 7 tam magnum futurum v 9 in eam b; in eo o 11 crederitis e 93 12 crederitis e* 13 accipiendu st pr0- missatii st caelestia ' 17 dei b 21 pr0nunciare ρ 22 appar.
miserrimi v 23 laborant β 27 peruenerint b carnal. accipiendo v28 in om. e septuaginsim0 9
553쪽
De ciuitate dei lib. XX. cap. 28. 29.
paen0 00mm0t0s dicit fuisse pedes 8u0s et effus08 gressus su0s, utique in lapsum, quia gelauit in peccat0ribus, pacem peccat0rum intuens; ita ut inter detera diceret: Quo m0d0s eluit Deus, et si est scientia in Altissim03 dideret 5 etiam: Numquid uan0 iustifida ui c0r meum ot lani in inn0c sentibus manus meas 3 Ut autem s0luer0t hane disseillimam quaesti0nem, quae sit, cum uidentur b0ni esse miseri et fetides mali: H0c, inquit, lab0r est ante me, d0 nee intr00am in sanctuarium D sit et int0llegam in 10 110uissima. Iudidio quippe n0uissim0 n0n sic erit; sed in aperta iniqu0rum miseria et aperta selicitatu iust0rum l0uge quam nunc est aliud apparebit.
De aduentu Heliae ante iudicium, cuius praedi dati 0 ne 15 Scripturarum Secreta reserante Iudaei e0nuertentur ad Christum. Cum autem adm0nuisset, ut meminissent legis M0ysi qu0niam praeuidebat 008 mult0 adhuc temp0re n0n eam spiritaliter, sicut 0p0rtuerat, aceeptur08), 00ntinu0 subi0cit V Et ste est 20 0g0 mittam u0bis Heliam Thesbiten, antequam ueniat dies Domini magnus et inlustris, qui c0nuertet 00r patris ad filium et c0r h0 minis ad proximum suum, ne f0rte ueniens percutiam terram penitus. Per hunc Heliam magnum mirabilemque pr0phetam exp0sita sibi lege 25 ultim0 temp0re ante iudieium Iuda008 in Christum uerum, id sist in Christum n0strum, esse creditur08, celeberrimum est in serm0nibus c0rdibusque fidelium. Ipse quippe ante
554쪽
aduentum iudicis Saluat0ris 11011 inmerit0 Speratur e 880 uenturus, quia etiam nunc uiuere n0n inmerit0 ei 0ditur. Curru namque igne0 raptus e Si de rebus humanis, qu0d euidentissime sancta scriptura testatur. Cum uenerit erg0, exp0nend0 legem spiritaliter, quam nunc Iudaei carnaliter Sapiunt, c0n- 5
uertet c0r patris ad filium, id est c0r patrum ad fili 0s; Singularem quippe pr0 numer0 plurali interpretes septuaginta p08Herunt; 0t est sensus, ut etiam filii sic intellegant legem, id est Iudaei, quem ad m0dum eam patres intellexerunt. id est pr0phetae, in quibus erat et ipse M0yses; sic enim c0r 10 patrum e0nuertetur ad sti08, cum intellegentia patrum perducetur ad intell0gentium fili 0rum; et e0r fili 0rum ad patres e0rum, dum in id, qu0d senserunt illi, e in sentiunt et isti: ubi Soptuaginta dixerunt: Et c0r h0 minis ad pr0ximum suum. Sunt enim inter se ualde pr0ximi patres et filii. Quam- is quam in uerbis septuaginta interpretum, qui pr0phetice interpretati sunt, p0test alius Sensus idemque electi0r inueniri ut intell0gatur Helius e0r Dei Patris c0nuersurus ad Filium: n0n utique agend0 ut Ρater diligat Filium, sed d0cend0 qu0d Pater diligat Filium; ut et Iudaei, quem prius 0derant, dili- 20gant eundem, qui n08ter est, Christum. Iudaeis enim nunc auersum e0r habet Deus a Christ0 n08tr0, quia h0e putant. Eis erg0 tunc e0r eius c0nuertetur ad Filium, eum ipsi c0n
patris corr., 9 7 numerum pro plurali, pro plur. in ra8., e 8 ut et filii om. b 9 patres eam η 11 e0nuertitur-perdueitur 9 13 init sc0nsentient v 14 Et om. 9 Et si b 17 sensus alius v recti0r p19 diligit b 21 Christum abegs ρ ατ; christus Domb. 22 qui e 24 eordediderint o dilectionis patrem ad filium e 25 id est
555쪽
De ciuitate dei lib. XX. c a p. 29. 30.
stum 3 Cum enim sit in Drma Dei Deus n08ter, Drmam Serui accipiens 0880 dignatus est etiam pr0ximus n08ter. H00 erg0 faciet Helias. Ν0 f0rte, inquit, ueniam et percutiam terram penitus. Terra Sunt enim, qui terrena Sapiunt, 5 sicut Iudaei carnales usque nunc; eX qu0 uiti0 c0ntra Deum
murmura illa uenerunt: Quia mali ei placent, 0t: Variussist qui seruit De 0.
Qu0d in libris ueteris testamenti, cum Deus legi- 10 tur iudicaturus, n0n euidenter Christi pers0 nam0nstretur, Sed ex quibusdam testim0 iis, ubi D0 minus Duus J0quitur, appareat n0n dubie, qu0d ipse sit Christus. Multa alia sunt seripturarum testim0nia diuinarum de 15 n0uissim0 iudici0 Dei, quae si 0mnia c0lligam, nimis l0ngum erit. Satis erg0 sit, qu0d et n0uis et ueteribus litteris sacrish00 praenuntiatum esse pr0bauimus. Sed ueteribus per Christum futurum esse iudieium, id sest iudicem Christum de
20 Sum e8t, pr0pterea quia, cum ibi dicit D0minus D0us se esse uenturum uel D0minum Deum dieitur esse uenturum,n0n 00 sequenter intellegitur Christus. D0minus enim Deus et Pater est et Filius et Spiritus sanetus; neque h00 tamen intestatum relinquere n08 0p0rtet. Prim0 itaque demon Stran-25 dum est, quem ad m0dum Iesus Christus tamquam D0 minus
Deus l0quatur in pr0pheticis libris, et tamen Iesus Christus euidenter appareat, ut et quand0 Π0n 8id apparet et tamen ad illud ultimum iudicium D 0minus Deus dicitur e88e uen-
24 intractatum m. 2 in ras. e 25 quem am0 l dum, nen era8.. 926 et tamen usque ad sic apparet om . b 27 sie non v
556쪽
S. Aurelii Augustiniturus, p0ssit Iesus Christus intellegi. Est J0eus aput Esaiam pr0phetam, qui h00 qu0d dic0 euidenter 0stendit. Deus 0nim per pr0phetam: Audi me, inquit, Iac0b et Israel quem
eg0 u000. Eg0 8um primus et eg0 in sempiternum, et manus mea fundauit terram, et dextera mea firmauit ea elum. V 00ab0 008, et stabunt simul, et 00ngregabuntur 0mnes et audient. Quis ei nuntiauit haed 3 Dilig0ns te feci u0luntatem tuam super Babyl0nem, ut auferrem semen Chaldae0rum. Etl0eutus sum et eg0 110 caui; adduxi eum et pr08peram feci uiam eius. Accedite ad me et audite haec. N0n a prinei pio in absc0ndit0 locutus sum; quan-d0 fiebant; ibi eram. Et nunc D0 minus Deus misit me et Spiritus eius. Nempe ipse est, qui loquebatur sicut D0minus D0us; n00 tamen intellegeretur Iesus Christus, nisipddidisset: Et nune Dominus Deus misit me et Spiritus eius. Dixit h0e enim secundum Drmam serui, de re futura utens praeteriti temp0ris uerb0, quem ad 1110 dum aput eundem pr0phetam legitur: Sicut 0uis ad imm0landum ductus est. Ν0n enim ait: 'dudetur', sed pr0 e0, qu0dfuturum erat, praeteriti temp0ris uerbum p0suit. Et adsidue pr0phetia sic l0quitur.
Est et alius l0eus aput Zachariam, qui h00 euidenter
3 Esai. 48, 12 sqq. 19 Esai. 53, 7 25 Zaeb. 2, 8 sq.
5 et ante manus om. b 6 stabunt om. p T ut audiant b ei nuntiauit ab p=; enuntiauit g; enim nuntiabit e; eis nunt. αο 9 au feram e* 12 sq. locutus sum in abscondito v 15 Christus om. e 16 audisset b 17 dixit si . lin. y hoc enim dixit o de futuro e23 Est om. b alius eis; et alius α b v Domb. quil, a eru8., 9 24 quem om. b 27 que eSp0liau. 951015 20 25
557쪽
De ciuitate dei lib. XX. cap. 30.
eius. Ecce eg0 inferam manum meam Super e08, et
0runt sp0lia his, qui seruierant eis; et c0gn0scetis quia D0 minus 0mnip0tens misit me. Eesse dicit D0mi-5 nu8 0mnip0tens a D0mi 110 0mnip0tente s0 missum. Quis hie audeat intell0gere nisi Christum l0quentem, scilicet 0uibus quae perierant d0mus Israel 3 Ait namque in euangeli0: N0nsum missus nisi ad 0ues quae perierunt d0mus Israel; quas hie e0mparauit pupilla0 0culi Dei p10ptur ex- 10 esellentissimum dileeti0 is adsectum; ex qu0 genere 0uium etiam ipsi ap0st0li fuerunt. Sed p0st gl0riam resurrecti0nis utique suae quae antequam sieret, ait euangelista: Iesus n0ndum erat gl0rificatus) etiam super gentes mi 88H8 est in ap0st0lis suis, ac sic inpletum est qu0d in psalm015 legitur: Erues me de c0ntradictionibus p0puli, c0nstitues me in caput gentium, ut, qui sp0liauerant Israelitas quibusqu0 Israelitae seruierant, quand0 8unt gentibus subditi, n0n uicissim 00dem m0d0 sp 0liarentur, sed ipsi 8p0lia serent Israelitarum h0c enim ap0st0lis pr0 miserat dicen8:20 Faciam uos piscat 0res h 0minum, et uni 00rum: Exh0e iam, inquit, h0mines eris capien8); 8p0lia erg0 fierent, sed in b0num, tamquam erepta uasa illi larii, sed Drtius adligat0. Item per eundem pr0phetam D0minus l0quens: Et erit, z5 inquit, in die illa quaeram auferre 0mnes gente Squae ueniunt c0ntra Hierusalem, et effundam super d0mum David et super habitat 0res Hierusa-7 Mi. 15, 24 12 Io. 7, 39 15 Ps. 17, 44 20 Mi. 4. 1921 Le. 5, 10 24 Zach. 12, 9 sq. 1 quasi tangit by eg; quasi tangat byp; quasi qui tangat ρ Domb.;
tamquam si tangat α; quasi qui tangit αυ oculi mei s 3 serui
558쪽
S. Aurelii Augustinilem spir itu ingratiae et miserist 0rdiae; et adspicient ad me pr0 00 qu0d in Sultauerunt, et plangent super e0 planctum qua Si Super carissimum, etd0lebunt d0l0re quasi 8uper unigenitum. Numquid nisi Dei est ausurro omnes gentes inimicas sanetae eluitatis Hierusalem, quae ueniunt c0ntra eam, id est c0ntrariae sunt ei, uel, Sistut alii sunt interpretati, ueniunt supeream, id est, ut eam sibi subiciant; aut es under0 super d0mum David et sup0r habitat0res eiusd0m ciuitatis spiritum gratiae et mis0rie0rdiae 3 H00 utique Dei est, et ex pers0na
Dei dieitur per pr0phetam; et tamen hunc Deum haec tam magna et tam diuina faeientem s0 Christus 0stondit adiungend0 adque distend0: Et adspicient ad me pr0 60 qu0d insultauerunt, et plangent Super e0 planctum qua Si Super carissimum siue dilectum et dolo bunt dol0re quasi Super Unigenitum. Paenitebit quippe Iuda00s in die illa, etiam 00s, qui accepturi sunt spiritum gratiae et miseric0rdiae, qu0d in eius passi0n0 insultauerint Christ0
eum ad eum adspexerint in sua mai08tate uenientem eumqueBSSe c0gn0uerint, quem prius humilem in suis parentibus inlu8erunt; quamuis et ipsi parentes 00rum tantae illius inpietatis auct0res resurgentes uidebunt eum, sed puniendi iam. 110n adhuc c0rrigendi. N0n itaque h00 l0e0 ipsi intellegendi sunt, ubi dietum est: Et effundam supor d0mum Davidet super habitat 0res Hierusalem spiritum gratiae et miseric0rdiae; set adspicient ad me pr0 00 qu0d insultauerunt; sed tamen de ill0rum stirpe uenientes, qui per Heliam ill0 temp0ro credituri sunt. Sed sicut diei mus Iuda0is: V0s 0edidistis Christum', quamuis h00 .parentes e0rum fecerint: sic set isti se d0lebunt fecisse qu0dam m0d0, qu0d fecerunt illi, ex qu0rum stirpe deseendunt. Quamuis erg0 accept0
8 offendere 9 sup . d0m. David effundere η 12 se ipsum e; sese v
14 planctu o 16 in die illa Iudaeos o 19 magestate e 23 l0coom. b 28 sunt credituri v 3l ergo om. b
559쪽
De civitate dei lib. XX. c a p. 30.
spiritu gratiae et miserie0rdiae iam sil0les n0n damnabuntur eum inpiis parentibus suis, d0lebunt tamen tamquam ipsi Deerint, qu0d ab illis laetum sest. N0n igitur d0lebunt reatu criminis, sed pietatis adlaetu. Sane ubi dixerunt septuaginta 5 interpretes: Et adspicient ad me pr0 00 qu0d insultauerunt, sic interpretatum est ex Hebra00: Et ad spieioni ad me, quem c0nfixerunt; qu0 . quidem uerbo euidentius Christus erudi fixus apparet. Sed illa insultati0, quam Septuaginta p0nere maluerunt, eius uniuer8ae n0n defuit passi0ni. 16 Nam et det0nt0 et adligat0 et adiudicat0 0t 0bpr0bri 0 ign0- mihi0sa0 uestis indut0 et spinis c0r0na10 et calam0 in capite pereus 80 et inridenter fixis genibus ad0rato et crucem suam
p0rtanti et in lign0 iam pendenti utique insultauerunt. Ρr0inde
interpretati0nem 11011 Sequentes unam, Sed utramque iungen-15 tes, eum et insultauerunt et c0nfixerunt legimus, plenius u 0ritatem d0minicae passi0nis agn08cimuS.
Cum erg0 in pr0pheticis litteris ad 110uissimum iudidium faetendum Deus legitur ess0 uenturus, etsi eius alia distincti 0 B0n p0natur, tantumm0d0 pr0pter ipsum iudicium Chri- ο stus debet intellegi, quia etsi Pater iudieabit, per aduentum filii h0minis iudieabit. Nam ipse per suae prae8entiae manifestati0nem 110n iudicat quemquam, sed 0mne iudicium dedit Fili 0, qui manifestabitur h0m0 iudicaturus, sicut h0m0 est iudicatus. Quis est enim alius; d0 qu0 item Deus l0 qui-25 tur per Esaiam sub n0mine Iac0b et Israel, de cuius Seminee 0rpus accepit 3 qu0d ita scriptum est: Iac0b puer meus, suseipiam illum; Isra0l electus meus, adsumsit eum anima mea. Dedi Spiritum meum in illum, iudicium gentibus pr0 feret. Ν0n clamabit neque cessabit neque
30 audietur f0ris u0x eius. Calamum quassatum B 0n22 Io. 5, 22 26 Esai. 42, 1 sqq.
8 apparet crucisXus η 11 caput b 12 inridentes b 15 ut confix. e 18 aliqua b 19 ponitur e 20 iudicabat g/: iudicat b 24 Quis enim, omisso est, b 25 et Israel usque ad Iac0b om. e 27 et israel bdilectus b 29 ligentibus, in eras. , e cessabit contendit 9 30 raras b
560쪽
510 . S. Aurelii Augustinic0nteret et linum fumans n0n ex Stinguet; sed in ueritate pr0 feret iudiciu m. Re fulgebit et non e0nfringetur, d0 nec p0nat in terra iudicium; et in 110mine eius gentes sperabunt. In Hebrae0 n0n legitur Ia est, et Israel: sod qu0d ibi legitur seruus meu8, nimirum septuaginta interprotes u0lentes adm0nere quatenus id ac stipiendum sit, quia sei licet pr0pter Drmam serui dictum est, in qua 80 Altissimus humillimum praebuit, ipsius h0minis n0men ad eum significandum p08uerunt, de cuiu8 genere eadem serui Drma suscepta est. Datus e8t in eum Spiritus sanetus, qu0det e0lumbae speete euangeli0 teste m0nstratum est; iudieiunigentibus pr0tulit, quia praenuntiauit futurum, qu0d gentibus erat 00cultum; mansuetudine n0n clamauit, nec tamen in praedicanda ueritate cessauit; sed n0n est audita 1laris u0x eius nec auditur, quand0 quidem ab eis, qui laris ab eius e0rp0re praeeisi sunt, n0n illi 0b0editur; ip80sque su08 per-800ut0res Iudae08, qui calam0 quassat0 perdita integritate ρη li 0 fumanti amis 80 lumine c0nparati sunt, n011 00ntriuit,n0n exstinxit, quia pepercit eis, qui n0ndum uenerat 008 iudicare, sed iudieari ab eis. In veritate sane pr0tulit iudicium praedicen 8 et 8, quand0 puniendi essent, si in sua malignitat0 persisterent. R0fulsit in m0nte facies eius, in 0rbe fama eius; nec c0nfractus siue e0ntritus est, quia neque in se nequo in ecclesia sua, ut esse desisteret, perseeut0ribus cessit; et id00n0n est factum nec fiet, qu0d inimici eius dixerunt uel dicunt: Quand0 m0rietur et peribit n0men o ius 3 d0 nec p0nat in terra iudicium. Ecce manifestatum est qu0d abse0nditum quaerebamus; h00 enim est n0uissimum iudicium, qu0dp0net in terra, eum uenerit ipse de cael0, de qu0 iam uid010 Mt. 3, 16 22 Mi. 17, 1 sq. 26 Ps. 40, 6
2 pr0sert b o 10 in e0m g 15 qui laris ab eius om. b; in marss. pl6 praesciti est 18 et om. eqs ligno gy 19 n0n extinxit re estpρ; nec extinxit b v 20 ab eis iudicari η iudicium protulit O 24 sua Om. p cosisteret s 25 neque b 29 ponit b uidebimus b