장음표시 사용
31쪽
Eadi m doctrina pluribus locis sacri codieis extat ; s6 sed nihil memorabilius edicto Assueri , quod diversis linguis et literis in omne provinciarum imperium promulgatum , eumque in finem divulgatum est , ut cunctae umores tam majorum , quam minorum honorem deferre maxilis- suis discerent. Summa edicti haec suit:
esse τiros Principes ac majores in domibus suis. Ex quo etiam sensus populorum palam fit. Sed ultra, quam oportet, progressi sunt mores , ac leges quarundam gentium, jus adeo vitae ac necis in uxores concedentium maritia. 8 d Imperium istuc mariti minime despoti in cum est, quo is suum praecise in commodum disponat ; neque servile , quod herus in servum exerit: neque Pobticum , quale est principis in subditos , sed temperatius , ac familiae proprium , fundatum in amore mutuo , mutuisque studiis rei communi domesticae consuIendi. Non enim servam seu ancillam , sed Vitae sociam , et adjutorium habet maritus , cui quasi in miori Nasoulo impartiri honorem debeat, quemadmodum ' Princeps apostolorum docuit. vici a. Cor. VII. 4. αγ ibid. M. o.
O ibid. M. 9. Ios M Quando m. 16. mulier in poenam peccati sui subjicitur viro , inserri nequit , eam subjectionem solo jure positivo inductam fuisse. Nam eodem loco in numero paenarum recensentur nonnulla , quae spectata solius naturae conditione nulla praecedento CulPa erant aventura. Enimvero serpens , cui Dem
32쪽
Jus naturin sociale. a dixit. ἔ super peetus tuum gradieris et terram Commides , etsi illa tentatio abfuisset , pedibus ad incessnmoariturus emat , et eodem , quo nunc , alimelato vi-Cturus. . Spinae quoque ac tribuli non defuissent. Nempe iteri potest , ut quod naturale est , Paena et Pr hrum fiat , quando sententia judicis et culpa peccantis Praecessit. Camelus serendo oneri , bos urationi Daetura sua idonei sunt , at si Conditor similem ob ea sam decrevisset et eamele , tu onerarius eris ν bos, tu arabis ; illi suum onus , huic aratrum probre soret. .igna caedere . et aquam comportare ad usum domus domini opus est religiosum ; idem lamen Galia nitis ob admissam fraudem a Josuae injunctum est.
6 hes. 22. seq. COI. III. iη. I. Timoth. II. 9.seq. l. Cor. XIV. 34. 35. III. Reg. l. t 7. Gen. AVIIL12. Becti. XXV. So ad quem locum maxime pertinet doctrina apostoli L Tim. II. 12. Θ Esth. I. a M. go. ad sin c'. D Julius Mesar de bello Gall. I. VI. Gellius L. a. c. 23. Inest Annal. l. XIII e oa.
Societas conjugalis , si inter duas dun taxat personas diversi sexus initur, Μο-nogamia vocatur, si inter plures eodem tempore, Polygamia si progressu te poris vir aliam atque aliam uxorem Priare extineta, vel uxor alium atque alium virum defuncto priore ducit, biramis voce hybrida nuncupatur, quae proin aliud non est, nisi successiva iteratio matri
anonii, Polysamia , de qua in praesenti
33쪽
agitur, aut est Polygyliis, seu Polygy
ncceia , si vir plures simul uxores habet: aut Polyandria seu Polyviria , si una mulier plures viros simul. De his, quid natura statuat, his comprehendi capitibus potest:
a Polyandria indubitato repugnat naturaIi iuri nam et primario fini matrimonii obest , qui est procreatio atque educatio prolis. Mulier enim pluribus iuncta rarius suscipit prolem ,
Nec nisi ex uno suscipere potest ; reliquae igitur Conjunctiones nullo fine honestae fiunt: accedit, quod incertus reddatur' pater, et naturalis ad Prolem alendam atque educandam amor ac stimulus hebetetur , vel tollatur ; prout in scortatione ac vaga libidine contingit. Secundarius matrimonii finis in mutuis solatiis ac subsidiis , vectaque famili:e gubernatione consistit; haec vero plura capita in eadem societate non admittit , nec salvo ordine, amore, ae pace admittere poteSt.
Ο Pol Nynia primaevae Institutioni matrimoni , et praesenti divino juri, per quod ea reducta est, pariter repugnat. i Quid igitur
in tanta rerum tractandarum mole ae varietate
disputare attinet de eo , quid , si conditor naturae nihil praescripsisset , natura ipsa Concederet ; cum effici non possit, ni nihil statuerit, aut non ligetur quisquam hominum ea lege , quam statuit. Illud extra controversiam est, divinam legem , quae polygFniam Vetat, et re
ctae rationi et finibus matrimonii perquam consentaneam esse ; cujus theseos deductionem Rau cis verbis indigabimus.
34쪽
H Naturae mentis humanae repugnat, Solius voluptatis carnalis causa vel inire matrimo . alium , vel inito uti. Si spectata hominum conditione , uti ea communiter ac vulgo est, PomIygynia alium finem non habet, nisi sensuum ac carnis Voluptatem , ea communiter ac gene- Tatim lege naturali prohibita censeri debet. 3t vero alium finem non habet; aut quem illum dico et non generationum prolis qui enim pluri-hus uxoribus se praebent, viri naturae vires ac vigorem ita fere atterunt , ut aut nullas suSci-Piant , aut debiles proles ; ex quo generatim unamoni sufficere existimandum est, Cum eri Singum Iaribus casibus universe decidi nihil queat , et aliquando unus nec uni satisfacere queat. a mn mutuum solatium societatis conjugalis id
enim diminui , ac saepe tolli ob invidiam et ma- Iitiam uxorum , et ratio palam facit, et eXPerientia. Polygami sing nlari Dei concessu fuero Abrbamus , Jacobus , Elcana at quis aemulationes , dissidia et rixas Sarae et Agaris , Liae et Rachelis , Annae et Ρhenennae ignorat 3 nec ista
fortuita sunt , sed spectata mulierum , ac Viro Tum conditione statuque vere propria et quasi
intrinseca polFgyniae censeri debent. 3 Denique nec remedium concupiscentim ' cui blandimenta aemulantium mulierum non remedium,
sed fomitem ministrant. Unde factum , ut Conditor rerum eo etiam tempore , quo propagi tio humani generis maxime necessaria erat, tamen unam duntaxat conjugem primo parenti, ei quo diutorium, non adjutoria se praebiturum dixerit ; eoquod plures oneri potius , quam Subsidio futurae erant. Addit sacer codex utrin Sque testamenti singulari locutione: adhnerebit uxori Fum , non uxoribus: crunt duo non plures m
35쪽
alio praeterea capite impugnant, nempe eri ino qualitate contractus conjugalis , quam cadem induceret. Uxor enim se viro totam obstringeret, ut sui corporis potestatem non habeat, sed vir ;Contra vir aut nullo modo , aut tantum parte quadam ; atqui natura contractus matrimonialis Poscit, ut nec vir sui corporis potestatem ha beat , sed uxor ; quemadmodum Doctor gentium tradit. 5 Nee vitium sanare videtur ConSensus mulierum , uti nee consensus mutuatarii iniquitatem usurarum purgat. Hae quidem rationes ejusmodi sunt, ut absque singulari Conditoris concessu , in cujus dominio sunt jura omnia , nullo casu polygynia licita videatur. 6 Quodsi res
ipsa eritra controversiam non Videatur posita ,
id infirmitati mentis nostrae adscribendum Puto. Saepe enim contingit , ut si naturam rerum , rationisque dictata intueamur collecto Animo , atque intenta mentis acie; quid iisdem conveniat , quid repugnet, non obscure , nec dubitanter cognoscamus ; in explicandis tamen ,
apteque connectendis notionibus nostris magno . pere laboremus, haereamuSque. 1 Conc. Trid Sess. XXIV . de Matrim. can. 2. a Exemplo est Salomon , qui eum sePlingstri
tas uxores , et trecentas Pellices aleret , unum ex
illis filium , duasque silias suscepit III. Reg. XI. S. S Divinus quidem Magister de statu conjugali
ita disseruit , ut discipuli : dicerent: Si ita est causa , , hominiς Cum uxore , non expedit nubere. Qui dixit, , illis : non omnes capiunt verbum istud , sed qui- , , bus datum est. Mattis. XIX. io. 11. Quodsi noctivam allicere expedit ; quomodo plures 3 quotaquaeque non iracunda , non rixosa , et si Pulchra , nouitem salua 3 atqui liaee sunt effata divini spiritus :ν, Circulus aureus in naribus suis, mulier Pulcra ut
36쪽
Ius naturast sociale. 3ι satua. Prov. XI. aa. Tecta igitur perstillantia , Iia is tigiosa mulier. ibid. XIX. 1 S. Melius est sedero, , in angulo domatis , quum cum muliere litigiosa. ,, et in domo communi. ibia. XXI 9. Idemque ii , , dem verbis repetitur , et inculcatur, Prov. XXI 24. ,, Melius est habitare in terra deserta, quam eum, . muliere rixosa et iracunda, Ibid. v. as. Non estri caput nequius super caPut colubri ; et non est ,, ira super iram nudieris. Commorari leoni et drata se coni placebit , quam habitare cum muliere ne- ,, quam, Ingemuit Vir ejus , et suspiravit modi- ,, cum, Brevis omnis malitia snper malitiam mulieris, ιι Eccli. XXV 22. 23. 25, 26.
Q Gen. II. 24. Mastu. XIX, b, 5 I cor. VII. 4.0) ,, Nulli unquam licuit , inquit Innocensius, , Ira c. gaudemus 8. de diuortiis e. plures simul uxo- , , res habere , nisi cui fuit divina revelatione con- ,, cessum. Unde sicut Jacoba mendacio, lsraelitae a su , , to ; Sic Patriarchae , aliiqne viri justi , qui plures,, leguntur simul babnisse uxores , ab adulterio Ex- '
Etsi in officium naturae sit institu tum matrimonium; tamen proxime oritura pacto, quod binae Personae diversi se xus ineunt ad fines supra expositos. Est igitur societas conjugalis pactitia, eaque omnia continet, quae Paetis generatim et eommuniter conveniunt. Si Paetum quodvis quod speciale nomen Sortitur, cori
tractus nomine veniat, sequitur, ut Ina triinonium contractibus anuumerari debeat;
quo modo nominatim denotatur in. Iure
37쪽
sacro. cI Cum alii quidam aliter sentiant, eorum rationes breviter indicandae
sunt. Ο Contractus , inquiunt , circa ea duntaxat versantur, quae In commercio hominum sunt, atque ad patrimonium spectant ; idque ex legibus Romanis comprobant ; a atqui corpora et officia conjugum in commercio hominum non sunt, nec pecuniis aestimantur ; sed solas Personas afficiunt. R. Dupliei modo in commercio hominum esse quidpiam potest: Primo , quando id aestimatur pecunia vel alia re generis diversi ; secundo , quando facta comparatione unius iuris vel officii eum alio generis ejusdem de mutua praestatione vel juris translatione convenitur ;ac tum jura invice m translata sibi mutuo merces sunt; idque contigit in contracta matrimonii. Provocant ad I. I9. I. de iniit. stip. ubi negatur, unum alteri stipulari posse , cum illius non intersit; at quid inde conficies. Imo vero nostra interesse potest iis etiam in re- ras , quae in patrimonio non sunt. Sie et iura sacra et spiritualia, quae pecuniis aestimari nequaquam possunt, multis easibus transferuntur mutuo , ac permutantur. Stipnlationes non ea tantum attingunt, quae locupletiores nos reddunt nam a priscis etiam sponsalia per Stipulationes fuere inita. 3 bὶ Dicitur quidem vulgo matrimonium Conistrahi - sed ob id ' contractus Vocari nequit ;qnia et delictum, moribus , macula, amicitia etC. contrahuntur , quin propterea in numero Contractuum sint. R. Non ex verbo contraho, quod latius sumitur , sed ex notione contracti S, quae
38쪽
aus rem roe sociale. 33 est conventio speciali noming insignita , matrimonium esse verum contractum efficimus. Ο Quam ergo , quaerunt, actionum sui nominis producat matrimonium 3. Vocetur per me de sponsalibus, actio ex sponso, de matrimonio , actio ex nuptiis. Causae matrimoniales in foro sacro agitari solent , in quo subtilitates actionum parum attenduntur. . . Si in codice Romano non extat actionis nomen ; ideone nurula erit 3 atqui communi DOctorum consensu est quaedam actio personalis emphyleuticaris quae tamen in illo codice non extat.
Cum matrimonium sit sotietas partitia ; eaque omnia contineat, quae pactis
generatim et communiter conveniunt, cumque etiam contractibus annumerari queat;
facito intelligitur, in eodem quaedam inesse substantialia. ad ejus vim ae valorem Deces Furia , tum spectata generica ratione pacti, tum specifica ejus natura c1 Igitur, ut validum contrahatur matrimo Dium , requiritur consensus, ac ne quid adsit, quod consensum tollit, qualis est error; dein jus eontrahentium, apta materia. Ex his deducuntur ea , quae Vo Pun-
39쪽
34 Liber n. tur impedimenta dirimentia iuris naturae
quaeque speciatim evolvenda sunt.
α consensus personalis ad matrimonii va-Iorem tam necessarius est , ut nullo dominio eminente hominum suppleri possit, quod circa alia contractuum genera aliquando contingit, a Neque enim in inviti et reluctantis corpus jura matrimonialia cuiquam concedi Possunt, neque corpora humana eodem , quo cetera civium hona , modo reipublicae subjecta sunt. Unde illud. etiam extra dubium est , consenSum internum dato speciali mandato , nec reVoeato per Procuratorem alteri contrahenti parti exhiberi , adeoque uti alia pacta , foedera , contractus ;Sic et matrimonium per procuratorem iniri posse. b Consensus Iocum non habet, quando ratio deficit , uti cum ea furors, ebrietate , somno sopita est , aut per aetatem nondum illuxit. Igitur desectus rationis jure naturae matrimonium dirimit. e Error in contractu matrimonii contingit, quando contrahenti alia numero , vel quoad individuum persona obtruditur , ac is in animo vel intentione sua habet ; aut si reipsa non subsistit qualitas personae , cui contrahens imtentionem et consenstim suum expresse allizat , et a qua nae in ipso actuali contractu recedit. Q Metus ae vis nulli alteri contractui seque repugnat, ac matrimoniaIi, qui in amore , ac Propension voluntatis maxime sundatur. Huc igitur itaprimis spectant , quae de nullitate aetus
Vi ac metu extorti disputata sunt 3ὶ Ad vim
40쪽
- Ius naturce sociale. 35 pertinet raptus , quando persona, quae rapta fuit, istiusmodi vim , qua actus dirimitur , PaSSa est, neque ea cessante libere Postmodum
e Ex desectu aptae materiae matrimonium naturaliter dirimit impotentia ad actus conjugales generationi prolis inservientes , si ea sit antecedens ac perpetua , ut ordinariis mediis tolli non possit, quacunque eπ causa Proven rit ; nec interest, ea impotentia absoluta s it,
Si matrimonium vel natura sua est societas unius cum una tantum vel si eam formam ex divina lege accepit, intelligitur , ligamen , ut vocant, esse impedimentum dirimens, quod nulla humana potestate relaxari possit. g Substantiae matrimonii considerata ejus specifica ratione obesse possunt conditiones adiectae , quae Tepugnant generationi atque educationi prolis , aut fidei conjugali , arat vinculi insolubilitati ; per quas conditiones nullus et irritus fit hic contractus. Matrimonium sub expreMSa conditione perpetuae castitatis virginalis initum non habere rationem veri matrimonii , eri eadem causa opinantur multi. h) Inter personas consanguineas, si contrahere velint, Iocum habere consensum liberum, aptamque contracrus materiam, dubium non est utrum vero et quatenus natura dederit jus et
facultatem moralem , deinceps dis piciendum est. ci q. CXXIX. et g. CXXX m
a contigit, ut per vim nonnemo puellam suris Pr ryt , iter a deri saga dilapsus: injuriam passa dein