장음표시 사용
61쪽
αὶ Parentum potestas in liberos velut subsidiaria est , atque ad supplendam impotentiam
et imbecillitatem tenerae aetati3 per naturam instituta ; idcirco recte aetatis paulatim Crescentia gradus distinguuntur. Naturaliter impubersis voeantur, qui per aetatem nec de alimentis sibimi Prospicere, neque suas ipsi actiones ad vitru conservationem , persectionem , ac beatitatem regere satis possunt: naturaliter minorss , qui quidem se,. actionesque suas regere, non tamen providere sibi de alimentis , veI bona sua ac res Curare , recteque administrare nornnt. Qui Vero , ut suo judicio utrumque agant, satis id nei sunt , censentur naturaliter majormn eoque tempore liberi velut naturaliter emanci-
Pantur , seu eparentali potestate dimittuntur. c. b Ad conservandam vitam prolium , incolumitatem , ac valetudinem prima ac maNima parentum cura pertinet tum , cum eaedem rationis usum necdum adeptae sunt. Huic om-cio maxime repugnat procuratio abortus , elisio foeturam ex materno utero , liberorum abjectio , Nus catio etc. quo loco inquiri solet in obligationem matrum , lac suum prehendi infanti
οὶ Sequitur obligatio insormandi mentes
teneras , imbuendique cognitionibus ad vitae con- Servationem ac honestatem necessariis ; quo ipsIliberi deinceps sibimet consulere , vitamque recte agere perdiscant. Haec informatio eo majoris momenti est , quo tenacius mentibus teneris inhaerent notiones prima aetatis acceptae , quibus sere ratio moriim omnisque vitae deinceps ducendae conformatur. 5 Ex his principiis jura et obligationes magistrorum , alio-
62쪽
Jus naturoe so ale. 5 rnmque deducendae sunt , in quos saepe exercitium quoddam patriae potestatis transfertur. Quamvis enim ea potestas , quae parte qnadam in generatione , prolis fundatur, specialissima ut sjunt, censeri, ac genitoribus unice adhaerere videatur ; tamen male consultum liberorum educationi a natura fuisset , nisi illius potestatis exercitium , gravissimumque munuS Edn- Candae tenerae aetatis in alios transferri, qui ea re loco parentum sint , approbante natura posset ; cum ipsi parentes nunc celeri morte abripiantur, nunc duro labore atque egestate detineantur , nunc peritia quoque et lacultate , aut etiam voluntate ac probitate destituantur ad
informandem teneram aetatem necessaria.
dὶ Electio certi status , Vitaeque generis ,
cum Ioenm non habeat, nisi antea ratio et con
silium habuerit locum, a judicio cujusque et voluntate pendet, eoque in negotio tanquam momenti gravissimi , liberi a parentibus docendi , consilio et opera juvandi sunt, togendi
non sunt. Quo Pertinent , quae de consensu Parentum in nuptias Iiberorum disputari solent. Illud certum est , in iis , quae divini aut naturalis juris propria sunt , quaeque Salutem ac re
ligionem attingunt , non ita parentali potestate constringi posse liberos a parentibus , ut a praeceptis vel consiliis divinae religionis discedere in parentum gratiam teneantur. 6 o Quoniam bona fortunae ad conservationem perfectionemque vitae suo modo necessaria sunt, ac liberorum jura quoad ipsi per aetatem possint , parentes eAercent, ipsi suo iudi-
Cio , atque acceptatione , qu in ad acquirendum dominium necessaria est, liberorum consensum
63쪽
videntur supplere posse , ac debere. Quod ipsa
Getas tenera suo labore acquirit , perexiguum est fere , nec ad educationis sumtus sufficiens. Ipsa acquirendi facultas parentibus in acceptis sexenda est. Idcirco aequum esse ducunt auctores
quidam , ut parentes istiusmodi bona , libero-xum industria aut felici eventu parta t3nquam Primos educationis fructus degustent. Siquid donatione , vel testamento etc. liberis obtigit , par aequitas postulat, ut usus uctus istiusmodi honorum parentibus concedatur ad levandans educationis molestias. Sunt qui parentibus jus tri-hnunt exigendi expensas in educationem factas 3 sed vix ac ne vix quidem evincunt , quod asserunt. 7 Illud extra controversiam est positum , liberis curandum esse, neqn id imbecillitati ae senio parentum desit : et vieissim parentibus , ut relictis post mortem bonis liberorum felicitati provideant ; contra naturae jus agent, si innocentes liberos , nihilque de se male meritos haereditate excludant. M Nullam vero haereditatem pinguiorem Iiberis suis relinqnere parentes possunt, quam si probitatem, honestatem, religionem Veram iisdem velut haereditariam relinquant ; unde facile intelligitur , quantopere satagere debeant ,
eosdem bono exemplo, ac virtutis et honestatis studio informare , ac verse religionis, rerumque ad eam pertinentium non solam cognitionem , Sed curam et ardorem isdem a primis annis instillare. 8 Dcwnderis , inquit S. Scriptura in iis impiis , si multiplicentur: nec OblectorιS SVor ipsos , si non est timor Dei in illis no credas et titio illorum, et ne resPexeris in labo--Γω forum. Melior est enim unus timenr Deum ,
64쪽
quam millestii impii et titi& est mori sines-uis, quam relinquerestios impios. 9
1ὶ Eoeti III. a 4. IS. αγ Ibid. VII. 29. OO. D Tob. IM. S. 4. O Leges Romanae , uti de patria potestate in
I bcros , sic de modo eam solvendi multa decernunt, quae meditum usum habent in Germania ; in qua Dominae Iiberaviur patria Potestic per nuptias :mares uatem , quando seParaturn a Patre socum habent. ' ProM XXII. 6. ,, Proverbium st: adoIescens,, juxta viam suam : etiam eum senuerit , non Tecedet ab ea. Θ Luc. XIM. 26. ., Siquis Venit ad me , et non ,, odit patrem suum , et matrem , et uxorem et filios, ,, et fratres et Sorores , adhuc autem et animam suam non potest mcus esse diseipulus. ,, Add. IIat h. X.
34. 35. 36. Z7. Unde liberos in iis , quae sunt juris divini , ac naturalis , sui juris esse, nec contra divinas et sacras leges a patria Potest ite pondere Canonis tarum communis doctrina est. Cons. Constit 28. T. II. Bullari Benedicti P. XL V, 9. 32. et seq. Sch- maletgrueber T.I. COmil .et res 'Onsor.Juris vi. Consil.II.
q. 3. Add. PichIer Deeis. An liceat catholieis parentibus mittere filios ad Universitates Helerodoxorum. 7 II. cor. XII. 14. . , Nec enim debent fili I, , Parantibus thesaurizare , sed parentus filiis. 8 I. cor. V. 8. de bono exemplo Centurionis Act. X. a. de consentiente Pa rentum ac liberorum improbitate. Ierem VII. 17. 18. et Eccli XLI. 8. seq. vi Eccli. XVI. a. seq.
Circa ea, quae modo recensui iuius Objecta, potestas parentalis utitur inspe-
65쪽
ctione, imperio quodam , executione , ut ea potestas quadam analogia censeri possit
inspectoria, rectoria , et executoria.
αὶ Inprimis necesse est, ut parentes Vigi Ii oculo observent liberos, praecavent pravis in CIinationibus , arceant pericula seductionis, ουπ- plorent familiaritates , quas contrahunt, examinent progressus , quos in in virtutis artiumque studiis faciunt. Filia patris abscondita est vigilia , inquit sacer Codex, i si solicitudo ejus
a fere somnum - - ne forte Polluatur in virgini eate sua, et in paternis suis gravida inveniatur.
Jacob etiam , quid filii absentes agant, eAPIorari, sibique renunciari jussit. et 6b Putant, parentibus vi potestatis parentalis ac domestici regiminis nullum imperium proprie posse tribui. At si notio imperii in eoesita est , ut sit jus aliorum actiones determinandi , dubium non est, quin parentes jure determinandi liberorum actiones tum positivas tum negativas , et consequenter imperio in liberos polleant. Neque ob eam causam inserendum est, jus vitae et necis parentibus in liberos convenire ; cum istuc in notione imperii minime imvolvatur.
e Executoria parentum potestas multa educationis capita complectitur ; in iis singularem mentionem poscit potestas castigandi, fini educationis respondens. Is autem finis ius vitae ac ne is minime continet. Elici e samilia possunt delinqnentes et contumaces liberi , si corrigi et emendari nolint; quodsi dein hostilem induantanimum , repelli possunt non paterno , sed con- nato d sensionis jure. Non cadit in parentes
66쪽
δus naturaee sociale. 6 iistiusmodi poenae vel vindictae genus, quo Vita eripi tur, quam ipsi dederunt, quoque ipsi in
sua Viscera videantur grassari. Neque tamen nos
inquiunt Imperatores Valentinianus et Valens in puniendis minorum vitiis Potestiatem in immenaiam extendi volumus , sed jure Patrio Guctoritas corrigae propinqui juvenis erratum, et Privata animadversione comPescat. Quodsi atrocitas δε- eti jus domestiem emendationis eaecedat Placet
enormis delicti ruos dedi judicum notioni 3 Similiter lege V. T. sancitum est: Si genuerit homo itium contumacem et Protervum qui non audiae patris Gut matris imperium, et cosrcitus obedire contemserit: apprehendent eum , et δε- eene ad seniores ciτitatis illius , et rad Portam judiciar dicentque ad eos: IliuS noster Dis Protervus Ct contumax est , monita nOStra audire
contemnit, commessationibus Nacat, et luxurim , utque conviviis . Lapidibus eum obruet Populus civitatis : et morietur, ut auferatis malum do m dici oestri: et universus Israel audiens Pertimescat. .ὶ Sicut ergo familia valde impersecti
figura ciVitatis est ; ipsaque ceu pars ad totum refertur ῆ sic potestas parentalis , tanquam privata , minuSque perfecta, nec sibi universe su ficiens subsedinatur postetati civili, quae publica est, Persecta , atque ad obtinendum finem civitatis et familiarum sulficiens. Ceterum qui jus gladii negat parentibus , non continuo etiam virgas , alia Sque castigationes eripit, neque si exercere jura regis prohibentur , ob eam causam jubentur indulgentiam. Heli sectari ; qu de re insignia extant in sacris literis documenta. 5 Μonitum tamen Apostoli etiam in castigando meminisse parentes debent : Et vos pa- res nolite ad iracundiam proNocare illas vostros:
67쪽
62 Lib. II. sed adueata illas in diseiplina , et correptione δε- mini. 6
Mutua liberornm in parentes officia non obscure praescribit, dictatque ipsa natura. Sunt, qui amorem , eultum , atque obsequium parentibus tanquam vitae et educationis post Deum auctoribus debitum, pietatis nomine exprimendum putant. Certe omnis boni, quo gaudere quisquam Po-rest, omnisque perfectionis ac beatitatis veluti basis ac fundamentum est hominis existentia. Hanc nemini post Deum , quam parentibus in aeceptis ferre Iiberi debent. Accedunt sere diuturni educationis , ac molesti labores. Quapropter nisi penitus dissoluti , ac truculenti sint liberi , officia
sua in parentes non modo cognoScere; sed et sentire debent; ea autem officia ab Θmorem , reverentiam atque obtemperandi
studium , denique ad obsequium et gratiam referendam pertinent. Quae vero in alios bomines eommissa reprehensione di
68쪽
gna sunt, ea , Si in Parentes coinmittantur, enorme quantum ingravescunt, atque atro-eiora fiunt. Sacrae literae gravissimas rationes eorundem officiorum a timore , promissis ac minis Dei derivant. cI Ne vitae subsidia parentibus , si egeant, quovis obtentu subtrahantur , singillatim docuit divinus Servator. Ozy
Modus et quantitas ; unde ejusdem divisiones emergunt. CV. Notio societatis herilis.
origo servitutis primo indaganda est. Natura enim omnes liberos fecit, aequaleS,a Itorum ab altero independentes, sine ul- Iius in alios imperio, praerogatiVa, praecedentia. ci Quod enim parentibus in Iiberos imperium natura competere supra dictum est, id non tam parentum commodo , quam ipsorum liberorum institutum est, et exercitium jurium liberis com- Petentium , quod a parentibus sit, non immerito censeri potest. At quod hero in ser
ves competit imperium , id heri ae lamb
69쪽
lite commodis atque utilitatibus . non servvorum per se et proxime destinatum est, ct primae vo aequalitatis ac libertatis statui adversatur ; proindeque ejus imperii, ac Servitutis origo, quae non una est, imvestigari debet.
α Ac primo servitus perinde . ut famulatus , qui nostro aevo in usu est maxime , oriri Potest ex pacto , quo quis vel Iibertati renun-wiat, aut operas in commodum familiae ac heri addicit. Causa paciscendi saepe insPia est, quam actu mere benefico sublevari non recto Petit is, qui alimenta vel pecunias danti, via Cissim operas praestare potest. Locum ergo habet contractus permutatorius , asi innominatus inter herum ex una , et servum aut famulum ex alia Parte : M , ut facias: facto , ut des. Altera esse,aansa potest debitum quod si aliter expungi nequit , jus est creditori, iacta novatione operas pro solutione sibi stipulandi ; cum et ipsae valorem habeant, certoque pretio aestimari queant. Fieri etiam potest, ut quis praestitis operis , receptaque vicissim mercede , etsi penitus non egeat, tamen ad pinguiorem fortunam tempor quodam aspiret, aut ob naturalem mentis hebetudinem , vel contemtum humauarum rerum aut latendi studium sorvire ac famulari , quam libertate aut dominatu seni malit ; erunt igitur hae quoque causae servilis pacti, ac servitutis seu famulatus origo quaedam remotR.
ὁ Increbrescentibus inter homines holithmos invaluit , vitam relinquendi debellatis , eosque servituti mancipandi. Unde mancipia , quasi mann capti, et servi a smvando dicti
70쪽
sunt. 23 Sed hoc quoque casu pactum quoddam
inter victorem ac victum intercedere cogitandum
est ; neque omnis bello captus , cujus vitae parcitum est, pacisci cum victore intelligitur; nam, ut ex Hobbesio notat Pusendorfius , 3 quorundam mors duntanat dissertur, arbitrio victornm, quandocunque placuerit, exigenda ; uti Romae fiebat illis , qui triumpho aut spectaculis serva bantur ; et non cuiviS ita creditur, ut relinquatur ei tantum libertatis naturalis, quo vel aufugere, vel ministerium detrectare , vel machinari omnino malum aliquod aut damnum , si eupiat, possit i nam talis servit quidem , seu
oporas praestat, sed citra fidem mutuo intervenientem , vinculis tantum naturalibus coercitus , ergastulis , compedibus , aut acri custodia , eodem modo, quo bruta nobis serviunt. Igitur obligatio servi, bello parti, adversus dominum non nascitur ex simplici vitae condonatione , aut necis dilatione, sed en eo, quod ipsum Non incarceratum , aut Vinctum teneat ; quippe cum isthaec obligatio, mutua praestatione Constans, ex pacto oriatur; in omni autem p .cio mutua servari fides debeat. Cum beneficio Ergo condonatae vitae conjuncta est fiducia, qua dominus eum in libertate corporali relinquit, ita ut, nisi intervenissent obligatio et vincula pactitia seu moralia , non modo aufugere , sed et dominum conservatorem vitae , Vita spoliaris Possit, durante utique inter ipsos adhuc statu belli. Ex quo consequitur, servos, qui carceribus , ergastulis , aut Vinculis coercentur , ab
illis, qui pacto cum domino junguntur, diverSos esse e quia serviunt illi non pacto , sed ne vapulente ideoque si aufugerint, aut dominum occiderint, nihil facere contra leges na- Iurales. Nam vinculis ligari corρoralibus , sis