장음표시 사용
171쪽
tra potestas alteri subijcitur, aut ab altera dependet in esse suae potestatis, scit utraque potestas habet suos Principes stupremos, &absolutos, qui nullum Superiorem Iudicem re oscunt l. ijs causis, & nmtiis. quae unicuique Reipublicae sunt propria. im Si tamen contingat potestatem eluitem abuti temporalibus in damnu Reia publica sipiritualis,& finis illius,qui est animarum salus, per accidens subh rpote. stati spirituali, cui commissa est eum spiritualium,& consequenter potestatem Iuri dictionis habet super omnes actiones e
ternas, quae finem sipiritualem iniustδ impediunt. Et pari ratione si euenis pol statem sipiritualem male uti spiritualibus in perniciem Reipublicae remporatu,&finis illiin, qui est pax temporalis , per accidens subditurpotestari politicaesiui cura temporalium incumbit, & consequenter potestatem habet super uniuerses actiones externas.quae pacem temporalem iniuriose peris turbant. . Vry3 Haec autem, quae diximus, intel-m ια ligenda sent taliti ' monuimus, iuxta linsas potestatis Ecclesiasticae & politicae na
172쪽
& Principum priuil ijs, quae persenas E lesiasticas deuotionis ergo, &ut maior illis
exhiberetur reuerentia, a tribunalibus M, gistrituum Secularium exemerunt.116 Atque hinc colligi potest, ipsam etiam Euangelij praeditationem c quod idem de similibus actionibus spiritualibus intelligendum est quatenus fit modo illi.
cito,iniquE perturbando pacem publicam, aut per Praedicatores Statui politico, cui praedicare mittuntur, alioquin inimicos, potestati politicae iubῆci posse. Quo fit,ut si Papa aliquas persenas mitteret ad praedicandum Christi Euangelium in Regno alicuius Principis infidelis, quas Princeps ille argumentis vere rationalibus duehis a bitraretur fore statui suo politico inimicas,
non tenetur tales Praedicatores admittere,
sed posset tum eas sub poena rapitis e Reseno suo excludere, tum subditis subradent poena interdicere,ne eas hospitio excipiat, & si post debitam Principis admonitione discedere nollent, extremo supplicio eas fictre licite posses. xi 7 Nec propterea tales Praedimiores , qui ob eiusmUi mordinatam Euangelij praeditationem poena morutis
173쪽
tis mulctarentur , essent a Christianis Maralyres iudicandi, quoniam Princeps infid lis selu m teneretur tales Praedicatores tot rare,quos ipse rationibus vere probabilibus persuasiis iudicaret, non fore stitui suo politico inimicos . aut sibi in licita poraliuadministratione vere aduersarios. Neque enim quaelibet Euangelij praedicatio licita est, sed ea solum, quae ex nulla praua circumstantia redditur vitiosa. lr38 Immo posset Princeps ille infidelis cogere Summum Pontificem intra limites potestatis politicae, ne tales Praedicatores in suum Regnum mittat, quos Princeps matura, ac probabili habita deliberatione existimaret fore statui suo politico tum lentos, &seditiones in Republica excitaturos. Cum enim talium Praedicatorum
missio sit Reipublicae politicae,ctasq ; Primcipi iniuriosa, potest Princeps ille Summu
Pontificem admonere; ut tales Praedicato- . res tumultuoses E Regno suo euocet, & nei ulterius mittat eos, quos Princeps ration
i biliter iudicat Reipublis sitae quierrin alijsmaehinationibus illicitis, quam ex pura praedicatione Eumelica pesturbaturos.Et
si Pontifex deblia admonitus , a talibus seditiosis
174쪽
ditiosis Praedicatoribus mittendis non desistit, potest Princeps vim vi repellere,& imiuriam sibi illatam armis propulsare, cum quilibet ex lege naturae ius habeat ad se a quibuscunque,etiam Summi Pontificis,iniustis aggressionibus cum inculpatae tutelae moderamine defiendendum. I 39 ' Constequentiam Milondetur,
eam non recte in serri ex antecedente, cum
in illa duae propositiones confundantur,
quarum una vera est, & ex antecedente sequitur, altera vero falsa, & nullo modo ex santecedente deduci potest . Concedimus enim posse Principem sipiritualem imperare Principibus temporalibus in ordine ad bonum spirituale eo modo quo diximus non tamen propterea posse in ordine ad bonum spirituale disponere de temporalibus in eo sensu, quo verbum distonere a Cardinale Bellarmino usiurpatur, cum dis ponere, & imperare ut alter disponat, sint valde distincta, nec primum ex secundo sequatur, ut superius Rahnotauimus. Atque uidcircb argumentum Cardinat. Beslarmini iel fallax est, cum in eadem argumentatione terminos mutet, &ab imperare ad disponere transitum faciat. K I6o .
175쪽
16o Illa vero proposito, Omnis Sulmrior imperare potest inferio uo, si ser sit de illo,qui non dignitate tantum, sed auctoritate etiam est superior, verissima est in sensiu formali, id est, in illis tantum rebus, in quibus est Superior. Et propterea, cum potestas Ecclesiastica in rebus tantum spiritualibus, vel quae ad spiritualia reuocantur, superior sit potestate ciuili, in illis tantum potestati politicae imperare potest. Et pari ratione, cum potestas ciuilis in rebus. solum politicis, vel quae ad politica red cuntur, superior sit potestate Ecclesiastica, propterea in illis tantum potestati Ecclisi
sticae imperare potest. Veruntamen sicut - potestas politica, tametsi imperare: possit
Ecclesiasticae in rebus politicis, & in spiri-x No.' - α tualibus in ordine ad politica t supra db Xilnus, non tamen proinde de spiritualibus in ordine ad temporalia disponere potest, quia imperare ut quis disponat,& disponere multum disserunt; ita potestas Ecclesi,siastica, licet imperare possit politicae in rebus spiritualibus, & in temporalibus in omdine ad spiritualia,de rebus tamen temporalibus etiam in ordine ad spiritualia disponere nequaquam valet.
176쪽
- 162 Ad primam demon' amnem an cedentis Respondetur Non omnem finein temporalem subordinari sani spirituali persedi ex natura sua, sed tantum per accidens, quatenus ab homine, qui agit propter finem; ad finem spiritualem ordinatur. Et quanduis concederemus temporalia esse per se ordinata ad spiritualia, sicut fraena ex
sessum propter equos, non tamen inde si quitur, ut recte aduertit Ioan.Parisiecisis L yDς potest.
quod si Papa haberet minium stuper fi- , nem, id est, spiritualia, haberet etiani in temporalibus, quae ad spiritual: a, ut ad finem ordinantur sicut neque bona est de- ctio, se est Demisuu omniu equoru, ergo se omnis raneru, quae fiunt propter equos. - I63riri uti Confirmationem dico, scelicitatem temporalem non esse absolute viti- 'mum finem hominis, esse tamen illimum finem potestatis temporalis. Quaelibet Onim potentia, ut potentia est, hes repro vltimo fine suum actum, sicut quaelibet scientia habet per se pro ultimo line speculationem sui obiecti, licet ipse homo, cui talis potentia, aut scientia inhaeret; ulteriore finem respiciar. amobrem recteS. Au-
177쪽
bere alium finem piaeter visionem. Volun inquit, videndi finem habet visionem, se uoluntas hanc rem videndi finem habet huius rei visionem. Voluntas itaque videndi rica. tricem finem suum expetit, hoc est visionem cicatricu, ct adeam vitra non pertinet. r64 Quapropter sicut a Philosephis distingui solet finis ultimus scientiis, aut peris a fine ultimo scientis, aut operantis, ita distingui debet finis ipsius potestatis,&potestatem habentis. Dicitur autem vitumus finis operis, quia in opus x limo terminatur, non autem operantis, quia mperans non resert omnia sua in talem fine tanquam in quid optimum, & maxime amabile. 16s Concedimus igitur finem tem- potalem potestatem habentis esse talicit tem sipirituale,& aeternam, ad quam Christiani singulas suas actiones, & usum tum potestatis Ecclf siasticae, tum ciuilis dirigere debent: sed finem ultimum, & per se ipsius potestatis politics dicimus esse pacem, di quietem publicam, in cuius acquisitio ne, & conseruatione ultimo conquiescit. Ideoque propter hanc rationem non est
necesse, quod potestas ciuilis per se subo
178쪽
dinetur potestati Ecclesiasticae, sed sellina per accidens eo modo quo diximus. Aristoteles autem in loco a Cardin. Beblarmino relato, quando dicit, 'Dasuboia, narisaeuisares,visubordinantur fines; loquitur de finibus per se iplarum facultatum,&non de finibus facultates habentium.
166 Adsteundam demonstrationem antecedemis Respondetur , negando antecedens. Nam, ut ex dictis φ constar, Rcges & , mPontifices, Clerici & Laici sub diuerio respectu faciunt duas Respublicas, & non v- nam solummodo. Nam quatenus resertin-tur ad potestatem Ecclesiasticam, & illi in spiritualibus subsunt, faciunt unam Remis publicam, nempe Ecclesiam, id est, num Christi, & corpus eius mysticum; quatenus vero potestatem ciuilem respiciunt, illi tanquam membra capiti in temporalibus subijciuntur, faciunt aliam Rempublicam, nempe Regnum mundi, & co pus politicum, ut susius ibidem diximus. i57 Vnum solum addendum est ei ea propositionem illam, quam ubimo loco assumit Cardinalis Bellarminus, nempe non recte asseri stiritualia pendere a remor
Mui. Nam quamuis eiusmodi propositi K 3 nes,
179쪽
nes, Spiritualia non dependent a temporal bui, poterias Ecelsastica non ssubiecta S culari, & aliae eius generis, verae sint in sensu sormali, & per te loquendo: Si tamen
ratione abusus per accides contingat,quod spiritualia induant naturam temporalium, aut potestas Ecclesiastica potestatis politic fines inuadat, non inconuenit,quin portus necessario consequitur, quod spirimalia, per accidens naturam temporaliurn sertiuntur, a temporalibus pendeant, &pote-' stas Ecclesiastica, quatenus per accidens potestati politicae iniuriam inser potestati, Nu ,1.& politicae subijciatur,ut superius' obseruaui
168 Ad tertiam demonstrationem a tecedentis respondetur, Propositionem antecedentem esse aequivocam: in enim in-' telligi potest primo, quod temporalis administratio impediat spirituale bonum n gatiuὸ tantum, id est; impediendo dunta- ' xat spiritualis boni progrenum, & in hoc sensu propositio illa non est adeo certa omnium tuleio, sed potius a veritate prorsus aliena. Neque enim Princeps temporalis, aut alius quicunque priuatus tenetur semper boqi spiritualis inamento coesulere
180쪽
cum notabili detrimento temporali,vel sui, vel alterius, nisi forsan quis velit Christianos non tantum ad praecepta, sed etiam ad consilia Euangelica obligari , quod tamen ipsi consiliorum naturae manifesto repug
' 169 Vel secundo intelligi potest,qubdtemporalis administratio impediat spirituale bonum priuatiue,id est,quod impediat spirituale aliquod bonum, quod non impedire tenebatur: & in hoc sensu concedo propositionem illam antecedentem, nego tamen consequentiam, si sermo sit de subiectione,& seoordinatione per se. Nam, si temporalis administratio impedit spirituale bonum, tenetur Princep* temporalis mutare modum illum administrandi etiam' cum detrimento temporalis boni, non quia potestas temporalis per se sebiecta est spirituali, quasi ex potestate spirituali, & temporali nat formaliter unum compus politicum, sed propter utrasque causas a Cardin.Bellarmino illatas, nec ab eo in suis replicationibus suificienter impugna
I7o Prima eausa est propter ordinem charitatis, quo tenemur anteponere mu