장음표시 사용
341쪽
ξὶ Recentiores Scholastico . I I
vel quarto quod in argumento magna et haequi uocatio: d plicitur enim 'il sumus intelligere quod potentia seratur in iuuin obiectum primo. Vnico linquam in id , sub cuius ratione sertur in quodcumque,quoisiodo iens visus in colorem primo sertur, quia e tenus videt album, nigrum, & reliquos colores; quia colores sunt: & sic unaquaeque potentia fertur in ilium obiectum, de intellectus nihil intelligit quod non sit ens. Alio modo quod feratur in suum obiectum primδ abstr ctum,&tanquim id qubd cognoscitur, ut si visus Videret colorem solum, de hoc non est in ullo sensu: intellectus est,qui sic test serri, tamen id non est necellarium ut primo faciat, de deo argumentum proced:t,& ita maior falsa .ri: Ad rationem vilicam pro tertia opinione negatur simpliciter' si 'probatio: nam uniuersale, propter inconuenientia, & auctores ' non potest ullo modo dici intellectus dispositio. Di Ad quartae rationes valeant pro ea generaliter dicta,simpli Ad halio.
citer enim conliderata est verissima, sicut illa Scoti cum condis nes protioliabus: S haec de secundo articulo. quarta. Pro terti; articuli ilitelligentia aliqua Veniunt notatu digna Tertius
adnotanda,& primo, quod aliquod obiectum elle primum tri,Muculus.
originis genera Onis, seu executionis & Dist ictio Adaequationis,quae qliadrii plex a Scotistis statuitur . Seouea. . Adaequationis formalis, ut passio propria adaequatur subi cto,ita quod ubi est potentia,ibi est obiectum,& econtra, licui aliqui Phylosophorum de Diuina eslentia dixerunt, quod est ita adaequ iuni obiectum intellectus Diuini, ut nil aliud intelligere possit intellectus Diuinusne vilescat: & ita sorte isto modo nulla potetui operativa habet obiectum tali primitate adc 'quatiua adaequatum.
Virtualis, ct tali primitate diciant Theologi, quod Diuina
essentia est sic adaequatum obiectum intellectus Diuini vir- tualiter,ut non possis uitelligere, iiisi illam, aut ea, quae reprae- .sentantur in ea supereminenter contenta.
Quidditatiuae, do sic de potentia visua dicitur , qubd Eius o u: m: obiectum adaequatum sic dicitur elle color, ut non tollit., nisi ia ad colorata attingere, in quibus color includitur quid litatiuri
342쪽
Quaestiones tres contra Veteres
Denominatiuae, quomodo dicimus quod corpus est obtinuadaequatum visus , quia omne coloratum est corpus, de omni corpus est coloratum, & per consequens visibile. Secundo notatur quod D.Thomas, Henricus, Gottosredus de sentibiis,& Scotus,sunt in maacimo discrimine, du loquuntur de obiecto primo, & adaequato nolui intelletius: nam D. Thomas tenet quid litatem rei materialis esse natiuale & adinquatum obiectum intellectus nostri, &vr percipere potui
Quod nullo modo bene potest sustinerunam quandocunq; remanet potentia eadem licet varietur status ipsius rotentiae. semper manet idem obiectum eiusdem potentiae; sea pro statu isto viae, & patriae alio, manet idem intellectus igitur ex natura potenriae idem obiectum; sed pro statu patriae obiectum non erit quid litatis materialis & sentibilis, igitur no bene dicit Diuus Thomas si ex natura potentiae illud auignet. Dominus Henricus Candauentis tenet esse D. O. M. sed in hoc de ipse nimium ascendit, sicut & D.Thomas ninus descen
dit: nam prim una & naturale obiectum alicuius potentiae ha bet ordinem naturalem ad illam potentia, sed Deus non habet ordinem naturalem ad intellectam, quia non est materiale in tiuum; nili dicatur quhil mouet naturaliter suo quodam a Vivi tributo generali. Cesse: sed tunc ens & non Detis esset obieetu: s ortos igitur positio non bona: coriosi iis de siritibus alleluit su 40 dςi ' stantiarim sed nec ipse optime est philosophat is: nam illud non potest esse obiectum primum intellectus nostri,& adsquatum,
quod non habet communitatem praedicat Onis, respecta Diabnium intelligibilium vel continentiam virtualem respectu oni: nium ; At substantia non haber,nec conmunitaten nec conisenentiam, igitur,minor paret,quia multa accidetia siuit quaeia. sunt mouere; passiones nons Int natac mouer miti incidi
, te subiecti. Moti opis Scotus quaest. prima Prologi, in primo sententa L. 3. q. 3. iam sen ' tertio Quoub.&mdecimaquarte in i multa dc notati α ... i. conclusime prosere, ut in itis, se res inresolutionemeaei propositae & latae quaest. Territi notatur quM sec dum Scotistas conceptus it plex est. . Si lax unus,&est ille mih cet uno actu fimplici possitato tira est tamen resolubilis in plares partiales conceptus, de En. con Plus Tertium
343쪽
& Recentiores Scholasticos. I L
eonceptus dictus limplex vi distinguitur contra con Plex uini; acetiani eonfusus , confusione partium essentialium
actu contentarum ut Scoriis dicit.
, Simpliciter lilii plex alter,& est qui non potest resolui, sed adllani litat ultimata resolu io, licui est conceptus entis in unu uersali, nam t. ile primum oportet dare, ad quω stet ratis res lutio: alioquin in ellentialiter ordinatis esses processus in infinitum. &dicitur conceptus distinctus. Smnia E simplex tertius,qui nec actu, nec potentia est resollibilis; nec cum alio componitalis, ut est conceptus Diuinae eo isentiae.
Quarto notatur quod secundum eosdem triplex est notitia. Quartum Actualis
virtualis& . Habitualis. Prima est ipsemet actualis intellectis. Altera eit,quado aliquod intelligitur in aliquo ut pars obi cri,quod primo cognoscitur, Sc non vi obieci uni primum, ut si intelligatur homo, Animal terminati sitam notitiam ut pars, talis animalis notitia est virtualis, notitia entis est virtualis notitis,quia ut obiecti inclusi,&c. t-. Tertia est quando obieetiim est sic praesens intellectui intione intellighilis quδd intellectus immediate potest exire in MIualem intellectionem, & breuiter notitia habitualis est iii ritoria & dicit actum primum: ijs omnibus sic stantibus pro Phylosophis quaerentes de primo cognomento ab intellecturono hanc conclusionem. Inter conceptus indistinctos quos habemus originis execu- pzri,'ei tionis Primitate est conceptus simplex. . speciei specialissimae: Husio te.
Primo sic: Causa naturalis non impedita agit ad suum effectum secundum ultimum suae potentiae igitur producit de causat pers ctiorem effectum,quem primo potest. Sed notitia est speciei specialissimae,igitur in ordine indistin concipiendi,&c. - Antecedens primum est clarum,quia agens naturale non po . test non agere ex 2. Phys. Minor Prosillogismi patet, quia si non, sed esset conceptus alicuius uniuersalioris, tunc illa cognitio non ellet perfectior, Nn a quae
344쪽
quae virtute illarum causarum s. specimini intelligibili uir, aut phantasmatum cum intellectu poster haberi, dc tamen dictum est quod cause nariuales nostr editae &c. iConsequetia nota ess, ima si secundiana ultimum suae potentiae, agit ad persectiorem eincium . quem primo potest pro I
Secundb sc probatur concluso ex AnicEna in Metaphisica sua dicente Metaph. est ubinat orcsine doptrinx, igitur primum sic cognitum est conceptus speciei specialissim*.i-ὶ Consequentia probatur, qui assi primἰi non cognosceretur conceptus speciei specialissimae, postmodum generis,deinde ad generalissimorum conceptus scedendo, sequeretur quod Me- taphysica non esset ultima ordine doctrinae, sed prima, climipsa sit de uniuersalibus: igitur &c. Tertio si conceptus speciei specialissimae singularis sertius mouentis sensum pri mn a nobis non cognosteretur in ordine indistincte concipiendi, sequitur qubd.species at cuius mone te intellectum, transi et magnum tempus antequam haberetur notitia speciei specialissimae: exemplum ; habeo aliquem ami, cum in patria , habeo speciem phantinacam ipsius, quae causat speciem intelligibilem de ili',quae mouet i tellςctum ad notitiam .vicinar, & minuς ultimi, sequeretur qubd species intelligibilis in intellecta esset, S moueret intellectum M stare; per nis um temptas antequam haberet notitiam ipsius spociei sp cialissimae, quia primo cognostuntur vix ei saliora.A. . inarto . .Qhiandocunque sui it .aturalia agentia aeqia alicui approxiamata passo id quod est peri ex uri Uic clos psaeuenit in m uendo aliud &c. sed inter o mire nullamrepraesemirii tatas intellectui, persebior . & essicacior est conceptus species specialissimae igitur Minor probatur, quia quandocunque aliquasrdinantur in
aliquo genere secundum sub , & supra, id quod est posterius,
semp)r est persectius,eo quod caetera aliquo modo in clud. at,dcvltra, aliquod addat: unde cum ratio conceptus speciei specia lis sinae sit talis, erit persectior. & aequὸ approximata, citius Rest io Met, & prius; & ita conceptus &c. quae rationes Ioannes Iam
argum Π nensis in hoc cralla minerua, dc grossori subtilitate philoso r. is a phans nitizuz instingere primam contra subtilissimum recto
345쪽
& Recentiores Scholasticos. I 3
Causae naturales non impeditae agunt ad persectiorem ess ctum quem possunt, sed causae naturales, & notitia dii tincta est perfiachior quam confusa, igitur & notitia dii tincta praece det simpliciter confusam cotra supplementum Scori, de magis niuersale erit primo cognitum.' Maior est nota,& minor cum conclusione salsa,igitur aliqua praemissarum . Non minorierso maioriquae primae probatio
- Sumatur maior,& subsumarur minor, sed causae naturales non polliunt producere notitiam distinctam,igitur sequitur φnunquam possunt producere, & sic nunquam habebimus no- titiam dillinctam per causas nati irales notitiae . -i Tertio sic natura procedit ab imperfecto ad persectum in quocunque ordine concipiendi igitur causabit notitiam conceptus generi quam specifici. Consequentia patet,quod notitia generis est imperfectior. Contra secundam arguit dominus O ham, tenens quod te ni Metaphylici prius concipiuntur a nobis ordine doctri' uiguit ea nae, an eqviam cognoscamus terminos specierum specialissima' traseeun-rum, & tanaen Metaphysica est ultima ordine doctrinae . Qma dam t6nε non sequitur quod ii concipimus terminos Metaphyli cales, φ si concipiamus principia complexa uniuersalioriam, te quibus eth Methaphnica. ii Contra tertiam idem dictus similiter contra te dicam δScote econuerso de uniuersalioribus, flueret magnum rempus antequam cognosceretur magis uniuersalia per talem speciem,s primo causaret notitiam speciei. 2 Contra 'inariam Thomitiae aliqui sic dic ni-u Talis ordo ii deturasset cognitoriam apud intellectum qu lis est apud sensum eo, quod cogniti' nostra ortum habeat a
Sed in cognitione sensuum primo cognoscitur ratio generis subalterniqi iam speciei, ut patet a 'remotis in vidente, igitur qox quoniam friuolae sunt & nullius valoris; ab omnibus faci- DEsensiotissime possunt distatui; ideo Scoti con' Ad primam contra primam dico, d mente Scoti & Scoti--iandastarum omnium, lubd maxima maior illa,intelligitur, primo: nam si causae naturales,ira Oro lsent causare notitiam distin truriae te. ciam licui confusam, distinctam producerent, sed non possunt Acraonis.
346쪽
tertio rellexiotiis. solutio 1.
solutio ratisiis Thomitata. Replica. Solutio.
Quaestiones tres contra Veteres
propter modum agendi intellectus. Ad se unda contra eandem conceditur maior cum Ister no pii mo.s qi em primo possunt producere . sed notitiam comfusam primo producunt e consequentia.etiam pleno negatur ore,eo quod comittitur fallacia I secundum quid, ad simpliciter non. h. sequitur notitia distincta primδ non potest haberi mediantibus istis cautis. s phantasticis spetiebus cum intellectu igitur n on potest haberi notitia distincta. Ad tertiam contra eandem conceditur maior, sed negatur cosequentia,& causa n sationis est, quia quando comparaturnctitia dii tincta ad confusam, lebet intelligi respectu eiusde obi cti, modo eli respectu diuersorum oblinorum: quando dici, tur natura procedit ab imperfecto ad persectum,intelli:gitur de eodem obiecto, ita qu5d natura prius producit notitiam confise sam obiecti, lecund5 producit notitia distinistam, sicut in nat ratibus nam respectu eiusdem procedit 1 minus persino ad munus persectum, ut prius producit formam seminis, secundo si mam carnis, & sic discurratis. 1Αd rationem contra secundam dicitur de consensit Arist.*si termini cognti cantur, etiam principia cognoscuntur conla
Ad rationem contra tertiam dicitur φ non est illud in numniens, eo qd illa species intelligibilis non est apta nata caesare immediate notitiam mapis uniuersalis, sicut speciei speciali me , sed tantum mediate: ex quo patet quomcdo intellactus in notitiis confusis aequaliter se habeatur intellectus, sed magis unum quod alterv intelligit,eo quod sit magis primo motiuu. Ad rationem contra quartam Res p. qiloci ideo sensus ali tu do sentit magis communem conseia, quia inter ipsi,m & obi inim non est debita distantia, & praecedens quia nominis e
Sed contra posset dicere subtilis Thom ista; quia quantum magis agens est perfectuis, tanto a remotis potest agere. Sed ratio specifica per leo Motista est perfectior igitur, &c. Subtilius respondeo ego de mente Scotistariim quod propositio accepta valet in agentibus eiusde rationis, ut calidum ira tanta doctrina calefacit iii agis calidum in maiori distantia calefacit : non sic euenit in agentibus alterius de alterius rationis , ut sunt ratio generis,& ratio speciei, ut ratio qua ignis calen is est
imperfectior illa,qua ignis ignit,quia haec est substantia, illa 'ro
347쪽
& Recentiores Scholasticos . rq
se accidens,& tamen calefacere potest in illa distantia,in qua nopotest ignire. Non defuit ex recentioribus D. Franciscus Toletus societatis Iesu,qui ct ipse, ut lapientior doctrinam nobilissimam,& ne intellectum irrefragabilem damnans, haberetur; dixit, qdfuerunt quidam Scoti discipuli, qui tribus rationibus confirmarunt de naturali primo cognitio Scoti positionem quaru qd Prima eit talis, uniuersale est perceptum , singularibus.i. i ii militudine reperta in singularibus, sed maior similitudo esti
ter indiuidua eiusdem speciei, igitur illorum uniuersale erit primo cognitum qu bd est minus uniuersale. Secunda uniuersilia attinent ad polletiores scientias ut Ensia Methodum, igitur sunt ultimo cognita , . Tertia causae non naturaliter impeditae M. easq; singilatimseluere nititur.
Prima & tertia dupliciter; Conceditur prima & tertia r5 in applicatione persecta indiuiduorum,& quod conceptus speciei, est primo cognitum necessario, sed negatur quod species ultima Irimo necesiario sit cognita: videatis quaeso quomodo vir iste inoccontra Scotum loquens decipitur, sit. n. vidit Iet&intellexisset,aut volui flet videre,& intelligere Scotum , & non ad auram
popularem fabulari.in hoc uidisset quod Scotus &Scottilae dicunt idem quod ipse dicit. s. quod tuter conceptus indistinctos
cognitione actuali,pro isto statu, omniq; ammoto impedimemro, primum cognitum, est conceptus spetiei spetialissimae vel minus uniuersale, cuius singulare magiβ mouet sensum, ad quid igitur dicere cum applicatione & sinet quaerens destruere, &vietis lapidibus conitruentibus λ . Secundam pariter dicens quod uniuersaliora quantum ad abstractionem distinctam a singularibus via originis , sunt post xiora cognitione & minus uniuersalia priora quo autem ad alia abstractionem,quae fit post primam, praecedunt uniuersalia, minus, admiror equidem Domini, tantum hominem, in nauigando peritum hoc sectile naufragium. dum inuehiccontra Scotu ,α dicit idem quod Scotus de notitia habituali inter conceptus distinctos&c, & suo non potitur voto, omnibus sane philosophantibus ostendit se insulam pro Scopulo acceptile: putatiit
ipse cum oblianillis, Iandunt stis, & Thomistis aliquibus doctrinam sanissimam,& floridissimam Scoti subtilissimi, singularissime inter scholaiticos Philosophos, & Theologos lucidissima ,su
348쪽
subtilitate splendentis, alteram per similitudinem in nobilit Pte de copia fructuum Craetae insulam, Scopulum esse Scyllae aut Carybdis, sed quia insula est semper insula ; ideo velint nolint Scotira te eam damnantes, coti fitentur Scoti veram esse doctrinam , si boo ne intelligatur: sed procedamus conclusiue pro quaestionis Axi rςiolu prolixi salis articuli resoliuione . ''diu. i. Secunda conclusio nullum sinpliciter simplex potest indismael. stinctὸ cognosci, probatur,quia ad ipsi im fiat vltimata resolutio per quam fit distincta cognitio, & ideo de .hoc dicitur quod alittoraliter scitur, aut totaliter ignoratur, eo qubd non habeat in se aliud & aliud. G ;, 1 Tertia concluso in ordine distinctorum conceptuum, de no elusiot actuali,primum cognitum est conceptus entis,& magis uni
uersalis: patet ex superiori . . Quarta Quarta conclusio primum cognitum. notitia .habituali origia ostii. nis primitate dicitur uniuersabus & communius,& sensus co clusionis est, prius fila originem obiectum est praesens intelle,ctui sub ratione magis uniuersalis, quam minus uniuersalis pribatur.
Qualis est ordo aliquorum in entitate, talis est eorundem in cognoscibilitate, sed iic est qudd talis est ordo aliquorum in emitate quisd illa, quae sunt imperfectiora si nata sunt recipi in aliquo suscepinio, prius perficiunt susceptiuam quam illa quα sunt persectiora: Et magis uniuersalia sunt imperfectioria, qua
Maior est Philosophi minorem probat Scotus exemplo de
septima conchoctiva conel anima dante esse animatum,&c. .
Quinta inter conceptus distinctos &indistinctos,utagener tionis semper est conceptus indistinctionis primo cognitus: p
Sexta nullum potest poni obiectum adaequatum intellectus adaequatione formali, nam anima prius intelligit alia qu in s ipsam; sed tantum Diuina Ellentia est sic obiectum adaequatum cliuini intellectus. Septima nullum pro statu uiae potest habere obiectum adar quatu adaequatione uirtuali, non. n. intelligit aliquid in cuius virtute omnia alia intelligat, non seipsam, quia se per aliam intellias it: liaberet etiam unum actum respectu omnium intelligibis iuni, ii huiusmodi haberet obiectum . . Octaua nullum habet obiectum adaequatum
349쪽
& Recentiores scholasticos. I que
quid litati ita: quia de simpliciter simplici,& primo diuersi, nishil dicitur, vel in eis qui iditatiue includitiar: multa autem talia . intelle stuς intelligit. Nona eiis commune enti reali,&enti rationis Frn suam to- Nonas ta m latitudinem, quisu est quacunq, aequivocalione aequi uoco,& dicitur transcem Elissime sumptum ex Scoto in tertia. Quod est obiectum adaequatiun primum naturaliter nostri intellectus primitate communiratis . & adaequatione denomin tiuar nam ad omnia , quae denominative sunt entia potest attingere intellectus attingentia denominationis, non quid litatis.
Decima ex prima prologi sent. Scoli. Ens reale univocum meἰma Deo de creationis univocatione Methaphisica, dc in quarto gradu vni uocationis eit primum obiectum intellectus nolui. i. ad quod naturaliter intri lectus inclinatur. Undecima ex q. 3.d. 3. primi. Ens reale finitum &absolutum Vnd.eon est primum & adaequatum obiectiun intellectiis nostri motiuu ci
Duodecima ens reale finitum est primum obiectum intelle- Duoderi. ctus sed terminatiuum . maciaci Tertiadecima ex Iε quodl.quidditas rei sentibilis est primu Decima obiectum motivum intellectus nostri pro statu isto uiae, S: i hac' si
possumus Scottim cum D.Thoma concordare, quem certe pu- to , contra D. Carioretum in hoc absolute loquentem de non conditionibus ut Scotus, loqui pro statu isto, eoquδdloquatur de potentia coniuncta : re si ex natura potentiae loquitur , intelligentium crede ex natura potentiae contuim hae a
Quartadecim quae est virtualiter in praedicta addi potest: Decima Subitantia est obielium intellectus nostri terminatiuum : nam 'ς si pro statu isto, substantiam motiue non intelligimus . eo quδd 'Fm Scotum& omnes bene philosophantes, non concurrit cum intellectu ad producendam notitiam sui , sed intelligitur tantum terminatiise via compositionis,&diuisionis ueliandos indefinitionem .
intadecima Desis benedictus in personis trinus, vitiisq; in Decima essentia est obiectum primum de naturale intellectus nostri. i. 2 - ς. primitate perfectionis, S ad lubd naturaliter inclinamur, non tamen sub conceptu proprio ex propriis extracto naturaliter attingibile, de ira patet famosa haec quaesuo de obiecto primo, de
350쪽
ac quato nostri intellectus secundum Theologos. & Phillata
phos determinara , ex quibus determinationibus praenotatas repulsiluis, &conclusiuis, potestis lectores ut Sixtus Raintus Pontifex M atam vivens ficieb*t, omnes ci cum eatidem gyrantes lites inflatuere,&sedare.