장음표시 사용
21쪽
sserensam eorporis Caelestis ab ipsis elementis. 2.9 Tripliciter interpretatur propositio illa: Passiones elamentorum, non sunt substantia. 3.i68
Ariata consideratione, novariantur naturae. I. 27 Uaria extat opiniones de corruptione iDis in coneauo Orbis Lunae. a. 68
vltimae disserentiae corporum simpliciumsunt nobis ignota. I. 38
t ramara, quid dicat de Aueri sententia. I. 37 quasitates non fiunt forms elementorum. ibid.
Formae elementorum dicuntur causatae d qualitatibus illositive R-cundum ipsum. ibid. Dispositio reducitur ad causam materialem, secundum eundem. ibid. Dicit quod formae sunt causatae aqualitatibus in genere causa fora malis. ibid. Vultielementa costiderari in lib. Pissicor. prout sunt fiubmutu tam- positae ex materia, ct forma. ibid.
Dicit, quod Naturalis ignorans via rimas disserentias, circumloquitur formas elemetorum, modo per graue, O leue, modo per alias qualita
vult, disserentias corporum simplicium esse nobis ignotas. ibid. vult, quod is ueri cum dicitgraue, o leue esse formas elementorum, loqui ciscumscriptive. ibid. Quomodo respodeat ad dictum eius
Quod grauitas, o leuitas sunts.bflantiae. ibid.eini quod idem Auer. cum dicit formas esse contrarias, loquitur ad mentem a lex. I. 39Modus corrumpendi elementa secudum ipsium, en propterpraeuias dispositiones, quae illas in materia an
suomodo exponatprinci u . Meteor. ubi dicitur a TisAsopbo primas qualitates esse causas elemen
Dicit formas elementorum non habere magis, s minus; ct tamen tutendi, ct remitti, ratione qualia
22쪽
sic sit 2snsit sint 7 differentia differentiae stertio tertia
appositum ponit delendum oppositum εsed sed non 27 doctrina doctrina in figuratum infiguratum
Aristetis Aristotelissalteratione alterationis I
materia: materia asmodus nodus IsIggeneratione
Ilias his aliteratione alterationct
24쪽
elementa nunctipantur, dicere in antimo habens , quaestionem accipio tr istandam valde dissicilem; simul a utem&maXime necessariam, quae resolli tur Est profecto dissicilis, quia inter lautitionis de Scholas integras est cotrouersa: quandoquidem sunt Graeci eX Vna parte: tas. Latini mordicus ex alia: Averroem in ea, nescio, quem dicam . Apud quosdam praeterea de Graecis non constat, quid voluerint . Si itaque varietas sententiarum,&disputatio num est argumentum dissicultatis, erit haec quaestio dissicillima. Est haec eadem, altera eX parte maXime necessaria, quae Necessitas.
resoluatur, quia est qusstio de principio totius internς transimulationis. Quod enim scribit Arist. de Geneti de Corrupi. A te
25쪽
eit resolueda secundu principia Aristote li S. Methodus seruanda in hac disputatione. Quid intribus Sectionibus huius ope
simplicia tota in eorum formis confiistit.
teX. 1 .secundi eorum librorum, cum ait: Generatis, se corruptio non insunt rebus natura condiantibus sinesens bilibus corporibus . Id uniuersaliter de omni interna mutatione est audiendum. Internam autem mutationem Voco omnem mutatio
nem, locali except 1, sequutus Aristotelem 8. Physic. tex. 39. Ista igitur est quaestio de principio, atque ideo .. est quaestio
ma Ximi momenti, quare diligentissime tractanda. Sermo enim circa principia debet esse accuratus, quia minimus er ror in principio fit maXimus in fine, Vt habetur tex. 3 3. pr
mi de Coelo, & quia, non bene intelllaetis principij necesse est ignorari qtuecunque. ex priticipijs dependAnt. Vnde hoc
sensibili principio totius naturalis internae transmutationis non bene accepto,necessarium est totam illam peruerti Danda vero mihi est opera, ut quaestionem ita habeant, ne eam
sol im ad contraria dicentem resoluam, quod non esse hominis bene philosophantisti dicebat Aristot. secundo de Coelo tex. 8 o. sed v t ad rem ipsam pro viribus meis iuxta eiusdem Aristotelis, qui naturae genius est appellatus, philosophica principia, quae firmiora, & certiora omnibus alijs a sapientissimis quibuscunque per tot secula habita sunt, illam determinem. Methodus tractationis haec erit. Diuidam tracta tum in tres Sectiones. Primi sententias Graecorum, Aue
rois,& Latinorum continebit. Altera Aristotelis opinionem proponet, & confirmabit, reprobando glosas, quas eius di ctis aliter opinantes solent adhibere,&declarando omnia, quae, pro eiusdem sententiae eXplicatione, sunt opportuna. Tertia obiectiones sigillatim mouebit, &remouebit. De quatuor igitur corporibus simplicibus,' vocatis elementis, elli futura disputatio, quae corpora sint, quibus scilicet for mis formata. Materiam quidem primam, illorum proXimum subiectum esse omnes ponunt. De eorum formis est dissicultas: virum, prs ter qualitates manifestas, quae sunt caliditas, frigiditas, humiditas, & siccitas, oporteat ad illa substantialiter constituenda, haberi alias formas immanifestas,&innominatas, quarum istae qualitates sint accidentia, siue
26쪽
proprietates, siue instrumenta, an potius istae formς innominatae sint, non minus sine re, quam sine nomine: adeo ut illae ipsis qualitates sint differentiae substantiales, quae materiae coniundis essentialiter simplicia corpora constituant,ignem, aerem, aquam, & terram. Utraque sententia defensores habet: Hinc inde distinetiones, argumetationes,inuolutionCS. Hoc nos studebimus, ut nulla disquisitione necessaria prs termissa, quantu per nos fieri possit,rem dilucide euoluamus.
C APQ PRIMUM. Troponitur Gnaecorum opinio.
V T A N T Grsci, non esse in elementis alias sormas ante qualitates, quas volunt esse disserentias substantiales immediate materiae primae adiunctas ad ea constituenda. QPoniam tamen non desunt, qui de ipsis aliter opinentur, opereprectum est, locos adduicere,quibus pateat, hac,quam diximus esse illorum sententiam. Incipiemus autem ab Alexandro tanquam a Frincipe illius Scholae.Is igitur primo de Alexader pruAnima, cap. a. sic scribit et Uerumenimvero migne, quodes rurale, sesamplex corpus, calorem, o siccitatemflecte acimus ab his , atque in is genitam leuitatem. Libro de sensu capti Idem libro de te de sapore diluens dubitationem de pugna elementorum; ita loquitur: Hanc idcirco dubitationem hoc modo diluam, quoniam O si memoratis quod si acultatibus formatur, se absoluitur, tamen igneum corpus non ent tantum calor, O siccitas, nec
aqua dumtaxat humor, o rigas . quae formae sunt ; sedetiam his
subiscitur eisdem corporibus materia, quae es harum qualitatam receptaculum. Quaestio prseterea illa, quae habetur primo Na idem primoturalium Quaesionum,cap. 6. Cur si magis est aqua per frigidum, quam per humidum, eius quidem mutatio eX frigido cap. 6. in calidum non corrumpit illam, ex humido vero in solidum corrumpit, hanc eandem de qualitatibus praesesert senten- A et tiam,
27쪽
tiam. Supponit quippe has qualitates frigiditatena, & humiditatem esse a lus essentialiter constitutivas , licet magis constituatur per unam, quam per aliam. Quod vero id suppo nat , est per se euidens , sed & in adnexo qussito expressum Idem primo ab Alexandro habetur, cum ait: Hoc quoque dei a quaesiue-
aliquis; quamobrem persti dum est, ei esse, intensio instigris ditate corrumpit ipsam. cap. 2 6. primi. Quaestionum Natura lium sic habetur: εν enim contrarietas inormis materialibus, ut in elementis videmus. Hanc contrarietatem ipse agnoscit
in qualitatibus sensibilibus, que sunt elementorum formae, primo de Anima, cap. 3 .ubi habet: Namque ubi unum dum 4ς 40km Uyμbiectum, quodise , quae ex se facta sunt, nullam di rentiam conseri, siccitas, o hunuditas, caliditas, o frigiditas. ωbi duae simulqualitates coeunt in is, quae ex i a materia gignuntur, tantam disserentiae causa rae era, ut ex una eadems materia, aliud ignis, aliud terra, aliud aer, aliud agna gignatur. Si ait Alexander) materia informis,& indifferens per solam assumptionem harum qualitatum sic variatur , ut simplicia corpora inter se adeo diuersa constituantur, quid non faciet varietas temperametiti P Intendit enim eo loco ad animς generationem ex elementis, & nisi hae illi sint fornas elementorum, tota disputatio ruit. Et clare patet, quod contrarietatem elementa constituentem, quam dicebat in primo stionum, ponit in qualitatibus , cap. 18. primi de Anima itae Idem primo laquitur: Igitur tactilium rerum septiqintermedio corpore inl 'ς οφ δ' ) , ex quo disserentia corporum, quintenus corpora sunt, tam les habentur, siccitas, humiditas, caliditas, frigiditas, ex quibus
qualitatibus prima, o simplicia corpora definitionem adipisc-tur. Si sunt differentiae, in quibus consistunt corpora natu Ialia , quatenus corpora naturalia , quod est secundum esse proprium , &substantiale, ergo sunt differentiae constitu tiuae substantiales. Si ex his definitionem accipimus , emgoituit hae formae , quia forma definitur quod quid erat es se , & in secundo Physicorum teYt. 11. de forma Aristoteles sic loquebatur: Tri quam accipiat formam, quaesecundam
28쪽
mionem, quam definientes dicimus, quid ect caro aut os . Primo Meteor. comm. a. exponit dicta Aristotelis in secundo de Generatione tanquam componentis elementorum sub stantiam ex qualitatibus, & materia. In principio quarti ait : Elementa his qualitatibus secis cari . quano Metaphysic. com. 16. Insub antia enim terraesccum es, insub antia quae humidum. Si etiam librum de Mistione,qualem habemus Latinum, bene legamus, hoc idem facile intelligemus. si Gr cum codicem, qui non es: ita mancus, accipiamus, nihil clarius, quam quod haec, quam diximus, sit Alexandri de his qualitatibus sententia. Idem enim semper proseri, quod sane est: proprium Alexandri, in eisdem scilicet principsis seri per consistere. Non esst igitur dubitandum, quin iis c sit opinio huius viri,quatuor scilicet qualitates esse differentias formales elementorum. Dicit quidem Iandunus s. Physic. qup si io. .hoc non dixisse AleXandrum, nisi sub conditione. Sed certe nec locus, quem ipse adducit, nec ict i, quos nos adduximus, nec alij quos adducere potuissemus, loquutur ex conditione. Non es: etiam, quod aliqui misereantur existima tionis grauissimi huius Interpretis, quam in hac opinione certo periclitari existimant, &ideis nolint cosentire, eum ita sensisse ; ostendetur enim non esse aliter sentiendum, si quis velit recte sentire. Attestantur de huius viri opinione ea,qus de illo Simplicius, & Auer. dicunt: Simplicius primo de Cplo cona. 3 6.ponit Ioannem Grammaticum obijcientem Aristoteli contradicitionem, quod dixerit in Praedicamentis, substantiae, nihil esse contrarium ; eo autem loco, ex contrarijs motibus arguat substantiarum naturas esse contraria quod euidenter ponit corpora secundum substantiam esse contra ria. Qua posita Ioanis obiectione, proponit solutionem Alexandri proprijs eiusdem verbis, quam Alexander talibus cocludit: Sed in elementio eries, secundum quas ignis est, or aeteri. ct aqua, se terra, contraria sani cui se ipse in libris de Generatione, o Corruptione dicit . propter hoc enim insinuicem e P
isistranfimatatio. Qine vero sint ista contraria di sta in libris
Alexandr Io. Gra. obii cit Arist. contradictione. Solutio A ser a1 eontradictionem Ioannis ex Simplicis.
29쪽
de Generatione, & Corruptione, quς sunt species, secudum
quas elementa constituuntur, statim subiungit: Ostendit rem insecundo de Generatione ,secisicas qualitates s licium, primorum corporum esse siccitatem, humiditatem, caliditatem, es frigiditatem. Q ocirca clare habetur ad mentem Alexandri has qualitates esse specificas differentias elemento- Aueti de Ale rum. Auereoes F. Physicorum coni. 1 o.qusri quomodo ibi μη dicatur ab Aristotele, substantiam non esse contrariam substantiae; in libris vero de Generatione ponatur ignis contrarius aqus, ct terra aeri, & habet haec verba: Et Alexander dicit ad hoc, quod hoc, quod dixit in libro Praedicameniorum en de sub antidis, quae sunt co positae ex materia, or forma. in libro aurem de Generatione loquitur de simplicibus, deformis scilicet, quae sunt in prima materia. Et cu disputasset contra AleXandrum, tanquam ponentem qualitates esse formas elemetorum, sub iungit , se inuenisse in libris de Generatione dictum ab Aleia Alex. de con- Σandro, si delementa non sunt contraria ni ecundum qualia Heniolum se No si mas. Et dicit, quod erat istus in hoc, sed desinat laetari; recte enim id dicitur ab Alexandro ,& nihil facit pro Auer. ut suo loco patebit. Nunc quod intendi mus, inde accipiamus; eX Averrois scilicet testimonio fuisse Alexandri sententiam, quod quatuor qualitates sint sormae elementorum. Post Alexandrum libet Themistium adducere, qui ab Auerroe Alexandri abbreuiator com. 2. I 2. M Thζmistiua taphysicorum quacunque ratione est nuncupatus. Unicusib. I autem esto eius locus s. Phys. teX. 1 o. ibi ipse ad uerbum sic Dubitatio. habet . Sed dicet quisiam, cum aqua in ignem vertitur, tunc videri motum in subtanti, eri, utpote, quod de contrario in comirarium conuersio ista procedat. id dubitetur notum est: videatur resolutio. Ponit Alexandri responsionem his ver Hisὸ siccβrrit Alexander, concedis nonnullas ignis qualita' res esse qualitatibus aqua contrarias, frigiditatem caliditati, orhumiditatemficcitati, nec tamen ex eo accipi vult uniuersum ignem esse aquae contrariam; quippe quae non ex qualitatibus tan iam,sed exalys quoque compisseculis constent. Ipse non est coin
30쪽
tentus solutione Alexandrea, & suam proponit. Cum autem quaesitum duo supponat: unum, ignem esse contrarium aquS: aliud, ignem in aquam conuerti, concedit primum, &negat secundum dicens: Ego vero pum id esse arbitror, quod
proponitur . nam quem in aquam nego conuertiposse, ni eprius in aerem verterit ; aer vero, dr ignis iam aperti me non adue santur. Respondet, non est verum: v bi est contrarietas, ibi esse motum. Nam ad hoc, ut sit motus, requiritur vi Vnu contrarium in aliud mutetur,quia motus est de contrario in contrarium. Si 1gitur alicubi sit contrarietas, ibi tamen non sit conuerso unius contra j in aliud, non erit ibi motus, id autem in aqua, & igne contingit. etenim est quidem inter illa contrarietas, Vertim aqua in ignem non conuertitur; non enim potest in ignem mutari, quin prius in aerem mutetur: quddit postea aer in ignem mutatur, est alia mutatio, nec propter hoc dici potest aqua simpliciter in igne mutari. Ex hoc toto satis apparet, Themistium concedere aquam igni esse contrariam subs antialiter,& cum ponatur contraria ratione qualitatum, ipsas qualitates esse differentias substantiales. Id, quod melius patere poterit, si ea consideremus, quae in his Themistij dictis Auer. considerat. Auerroes igi tur comm. 1 o. s. Physicor. considerans Aristotelis argumen tum, in substantia non est motus, haec habet: Non siquitur, si insta nitas i contrarietas, ut in easit motus, quia Donuntur
Hementa contraria secundum formas tantum, non erit in eis motas, qui abiectum eorum est inpotentia, esse essent contrarias
cundum utrumque, nec esset in eis transenutatio, ne dum motus.
Deducit hanc consequentiam Iaradunus quaestione quarta ex dictis a Philosopho, primo Physic.tex. 31 hoc pacto. Contraria inquit) no possunt habere inuicem transmutationem, nisi habeant unum subiectum commune, quod eXistens sub uno, sit in potentia ad aliud. Quare, si elementa sint contra ria, & secundum formam,& secundum subiectum, non poterunt inuicem mutari. Tunc sequitur,'cum Themictius concedit hanc consecutionem, reson et, quod ignis non transmutatur Solutio Themisti j. Aqua igni sub