장음표시 사용
171쪽
iss Prima stans specub conismorum. vel seruum , in matrimonium alteri liberae conditionis, facit quod vere teneat matri monium, si adest legitimus consensus Acontrahentium. Haec conclusio est determinatio Panormi. iii cap. Ad nostram. de coniugio seruorum. Et iure ciuili. In authentica de nuptiis. . Si Vero . ,Sc. L I. titu. S . parti. g. Et sic in . l. s. titia. 22. Cuius ratio est. Quia in poenam illius fraudi,
lege statutum es , quod ipsostes o sit libera illa serua. Idem fisuerit semus, ' dominus tradat alicui liberae. Et sufficit ad hoc determinatio iuris ciuilis. Potest nam ius ciuile puni. re volentes defraudare Iiberos, conditione. Si tamen ita est; quod dominus ancillam , vel seruum tradit matrimoniali . ter libero , & manifestat semitu tem, non ob hoc facit eam luctim. r. beram, ut supra diruim est. Quod bene probat Couanubias
r.Dubc Dubitatur adhuc. Vtrum ad hoc quod dominus ancillae incurrat hanc poenam, sufficiat quod dominus taceat ,& no- θIu impedire matrimonium, Gim possit. Vel utrum requira- Solutio,. tur, qu bd ipse actu id et ipsam libero in matrimonium. Respondbbij, de . Ad hoc quod domitius incitrrat hanc poenam iuriS,nosus, Dae sicit, ub d taceat,vel non prohibeat,cum prohibere possit,sed
3-qahar, requiritur; actucam tradat libero in matrimonium, quic-ycorum et, quid dicat Panor. Quia taciturnitas ciu&, cuiuS non requiritur mi sed . consensus, noli debet reputari consensus: sed non requiritur consensus domini ad contrahendum matrimonium,erio eius taciturnitas non debet reputari consensus. Item. Quia fauores
Ratio. ampliandi su n i, & o dia restringenda, ex regulis iuris,sed hoc cst maxime odiosum, ergo non ampliandum est, sed restria- tendum , sed solum dicit de dominis tradentibus ancillas stas liberis,ergo de illis solum intelligi debet,& non de alijs taceta, tribus,' non contradicentibus. Issam conclusionem tenet Pa- sudanus in loco supra allegato. Sed tamen probabile est, quo sufficiar,st ipso pragente, &non contradicente. Quod prohat
Diibis., Sed quid erit dicendum, si dominus praecipit clerico;vel
religioso, vel alteri vita Jes coniungat, an tunc habeat locum Solutio. haec poena. Respon. quod s dominus conditionem non manifestet illi,cui praecipit, vel illi, cui vult tradere(eadem esim
172쪽
miculus. xx m. De votofol u. 16 est ratio utrobsq, per in de est, acii ipse faceret. Et sic maneret A seruus liber, & velum esset matrimonium.
' A VIA propositum nostrum cs de matrimonio loqui, praecipuc quantum spectat ad incolas noui Orhis, sub breuitate illa quae non admodum ad eos attincnt, transcurremauSi, qualelioc est impedimentum de voto solenni, quod quidem impedit matri monium contrahere,&contractum clirimit.&ry c. Pres teris.I tem .Qui clerici,Vel voventes.c. III
sinuante.Nec de hoc aliquod dubium est apud eathoIicos. Cuitas ratio est. Qilia qui alteri est obligatus, o habet in sua potestate,nulli potest alteri dare: sed huiusmodi est qui votum son lenne fecit, iura iam obligatur,& datus cst in possessionem ilia. Ii .c ui se vovit profitendo, crgo non potest absolutu dare alteri seipsum in atrimoni Um. Sed circa hoc est dubium non contentiendum , virum hoc sit iure Diuino,vel naturali. Vel solum sit prsceptuni E clesiae. Quyd votum solenne matrimonium impediat contrahendum,& contractum dirimat,habetur iure positivo Ecclesiastico,dc non Diuino,vel naturali .Probatur. Quia si ex natura rei votum solenne dirimeret iam contractum, eodem modo Vo
tum simplex dirimeret, scd non dirimit iam contractum, licet impediat contrahendum ut supra dictum est , ergo neque solenne se dirimeret. Quod sit idem quoad Deum, patet ex eo , illa caeremonia,& modus solenniaandi solum est quid de C iure positivo introductum.Sequitur ergo, qi cum primum no impiatat de iure Diuino,neque naturali quonianus matrimonium contractum si validum,sicetiam devoto solenni dicendum Sicq- habes solum istuna impedametum voti esse de iure positivo, cogi iam vidctur transtulisse corpus suum in manus praelati : ita ut nullo modo possit alteri dare quod non habet in possessione. Istam sententiam tenet doct. s . in. et Idem
natio' quare otii Iolen. impe,
173쪽
168 Prima parsspeculi commotum.
Cai'r.et. Cate. Hanc modo Reueredus.P. F.Michael de Medinanittiq.8 . tur quam pluribusin suo de Cclibatu in luce reducere,&quasi Adis. 38. ob literatam reuocare,locus est,libro. .Controuersia. T. Plura alia dici possent de voto,quae do tores in. . tractant,de quibus quia non a d propositum,tacendum censui. Non tamen est negandum probabilem esse opinionem ilia Iam,quae tenet, votum solenne matrimoniu dirimere iure Diuino.Quia mutatio est flatus inferioris in superiorem. Et qui dem in voto solenni est traditio Et dato solennitas ipsa sit iure positiuo,ratione traditionis faetie habet quod non possit ma Sotoden trimonium contrahere,sicut Magister Soto in suo de Itistitia,fri., lib. &ilire probat esse a docto.S A quo tamen cum alias eius angeli. T. q. r. licam potius quam humana m sequamur doctrinam,in praesesta, in s. ti liceat digressionem momentaneam sacere,quanuis ab eo in Vidiu.ca S scriptis non fiat recessiis.De quo supii, quando devoto simplis . . eris ci agebamus. Do Eio. iu .H38. .
S T nunc disserendum de impedi mento dispa- . itatis cultus,virum ita sit quod impediat n- trahendumn dirimat cotractum.At ut exacte hoc tractemus,nota dum est quod hie loqui possumus, utrum sit impedimentum stando ini
re naturali,vel utrum per Iegem scriptam Diuinam , ansolum
di Secundo notandum ,quod aliud est loqui de infit litateia genere. Aliud de insidelitate t dicit priuationem sacramenti fidei.sbaptismatis. rs Tertio notandum,quod non est idem quaerere trum fide- clis possit cotrahere cum infideli,&quaerere , virit illi qui disparis sunt cultus possint contrahere. Potest enim esse,qubdnub Ius sit fi delis,dctamen quod sint disparis cultus.
a .con . Prima conclusio.Tempore legis naturumalis,ante legem set, CONA VA ptam , licebat fideli contrahere cum infideJi. Liceret quidem .
Ivm Idm tunc fideli Abralis contrahere cum infidelitides cum illa V
174쪽
monium in iure naturali:sed in iure naturali non videtur talis '.
prohibitio,quo minus possent fidelis' infidelis iungi tergo. r. conclusio.Pos legem escriptam datam populo Israelino et, colic licuit fi deliconiungi in matrimonio alicui ex sananeis,bene S Tho tamen cum alijs infidelibus. Quia sic lege praeceptu est inExo S' Et expresse in Deutero.Imo quod omnes interficeretur. Et ra Ricarabbtio hyius erat,quia nimium timebatur de eversione fidelis,per V i infidelem. Et ob id nisi conuerteretur Cananeus, nullo modo rarum, L . licebat inire foedus matrimon . Exo.23.
trimonium mo constat id sanctos fecisse.Ioshph, Moyses, de bo lib.i i a Hester cum infidelibus coutraRerunt, quia non erat timor de H s. c. .. auersionea eera fide. Haec dies a sint contra Viguerium Graia Gme. i. ' natensiimqtii in suis institutionibus Thcologicis cap. 16. s. r. riserae
ver.'. dicit iure Diuino esse nullum matrimonium interii de- Vgberitis lem,oc infidelem contractum In hanc etiam sententiam vide A i. Ai . tur declinare Ioan Arboreus.lib.II.Theosophiae. c. is. quanuis hor. non dicat aperte .Quod ex Paulo nititur probare. 3. covesu.
s.conclusio.Fidelis,cum infideli cuiuscunq; ritus sit, dumo Cyptia.do non sit baptim tu no potest cotrahere matrimonium. Et ser. A lay si contrahat ure humano positivo est nullum matrimonium: sis
Probatur.ETq.I.c.Sic enim Et ibide in.c.Caue. Quae sunt ver- Ambro.ba.B.Ambrocin lib.I.de patriarcha Abraham c. s.Cuius ratio etiam in potest esse,quam assignat Ricardus ibidem- Ouia non deceret episeo. Christianum contrahere matrimonium,in quo non esset ratio et sma.Cosectament ed inter fidelem' infidelem non esset ratio sacra met. .c menti: quia non posset habere rationem sacramenti ex parte Tarania, coniugis non bap tigati: ergo non potes: inter eos esse verusa- Hs'. cramentum matrimon1j.Sic Canonis te in c.I.de sponsa. Et est Iav. ihi conclusio Theologo.in. .dist 3s.Ibi Palu.q.I.Et Seo Et Ioan demam Echius Homici. De sacrametis. Et quidem videtur suisse a tem Vet 1. pore Apostolorum haec prohibitio.I.Cor.6.Noli coniugi cum H . infidelibus.Et.2.Corinthi.&Idem JEt in ConcilioToletano.3. Soetus.
175쪽
i o P apansspeculi contigiorum.
. coesu. d.conclusio Licet in iure non habeatur expressa deternit natio, vel Concilij,vel Pontificis, T si delis,non possit confra. Ahere cum insi d eli, habet tam en isti prohibitio, vim iuris positivi expressi .Probatur primo Q non habeatur expresse talis de terminatio. Quia solum reperitur authoritas B. Ambro. supra D. Aux, allegata lib. i. de patriarcha Abrahd.c.y. Et D. August.&Eu, de ad .co fonymi lib.I. adueIsui Iovinianula .Et Cypria. lib. s. aduersus xi c. 23. et Iudeos.QQ.Nam dato in Concilio Toleta.3.&. .fiat metitiod Jde, ibi tamen solum de Iudaeis est sermo. . , operibus Secunda pars in anifesta tur, v hab eat vim legis exprestac. iv. ' Quia vel olim fuit determinatum,deperijt talis determinativi Et no est dubium,quin modo vim teneat, sicut si scripta esset. Sicut & multa alia sunt in Ecclesia,quae tam en scripta non a Damas. parent,quae fuerunt determinata.Sicut dc multa ore tenus hasbet Ecclesia ab Apostolis quae licet scripta non sint, habent tamen eandem vim,sicut si scripta essent, ut catholici satentui S. I so. 3. Vel non fuit sacta determinatio, sed solum fuit in Ecclesialc gp.q. . ar consuetudine,sicut si esset determinatum,quae consuetudo haris: ad. 3. bet vim legis,& quomodotainq; sit,tenet Et credibile est(qua. dqquidem omnes doctores catholici loquuntur de huiusmodi inpedimento,tanquam si sit iure positivo determinatum si fuisse determinationem factam,licet nobis non constet in scilis rabe. pto. sed latum ex dictis doctorum, quos Deus dedit Ecclesie . . ' suae ad illuminandum, dc docendum alios. Erlaam consuetudo cadi a. d. non est intelligenda esse contra Apostolum. In quo errauits e i. Ioau.Igneus in, fideicommissi uia. ad Syllani. qui dixit pradictam Ecclesiae prohibitionem de dispari cultu esse conitas Paul. Aposto .mor. s.cyclas, sucon lusio. Seeluso isto iure positivo, stando modo in iure naturali,nulla lex est quae impediat huiusmodi coniunctione. Hoc patet ex dictis. Quia lex vetus iam cessauit. -
Il. 3. sit prohibitum fideli contrahere matrimonium cum haeretim occo a co (cum iuxta Paulum vitandus sit post primam ,& secun
O. IB. c. dam admonitionem) si tamen quis attentet contrahere, verum F. L. V. rum erit matrimonium. Probatur. Nam si non teneret, esset. p. t propter ius possitiuum:sed nullum tale est de haeretico irritas factum,
176쪽
' . re uias. X XIL De disparitate cultus. i I
A in locis allegatis, Ricardus, Palude. Nam posito quod sit baptigatus, siue sit apostata, siue haereticus, tenebit matrimo- S. TDo. lium. Sicut si quis contraheret cum excommunicato. Lice esset mortale contrahere. Sequitur ergo, i erit Verum malai- rL. I.
. concluso. Videtur probabile, posse defendi, si non sit Z. concin. prohibitum in iure,sed solum ex consuetudinc inter noui orbis incolas matrimonium tener e , quartuis sint disparis cultus. Cuius probabilitas siversuadetur. Vbi cessat ratio legis, ibi &obligatio Jeois. De quo nos alia8.Ergo multo magis ubi ces- sat ratio consuetudinis,& ibi obligatio consuetudinis cessa- Ratio . bit.Vt si sit lex,*propter pericula nocturna nullus portet ar- conchi.ma noctu. Cessat 1sta ratio, cessante scandalo,& siccessat aia conscientia legis obligatio. I ta sertiori de consuetudine.Ra- --tio istius conruetudinis esset timor. 3 vir fidelis subuertere- quolib. QB tur ab infideli sed inter noui orbis indigenas cessat,cum expe Mecumtanentia constet eos sic conuiuere, quorum alter sidclis, & alter infidelis, & q, nunquam sidclis, dicat infideli ut conuertatur: nec e contrario,infidelis,fideli ut sidem neget, vel quid simile in contrarium fidei agat .sequitur ergo, e probabiliter posset dici,si non est determanatio iuris,sed solum consuetudo, et eo .
set matrimonium iUter tales. . - -
Item secundo Quia cosuetudo solum obIigat illos,qui eam receperunt: sed isti nunquam receperunt, neq; aliquid audierunt de illa,ergo videtur q) excusentur. Sed tamen quicquid sit de hoc,non opoItet sapere plusqua H l. . et oportet sapere, sed teneo cum omnibus doctoribus catholicis, ad PO.I2 v ncclesia irritat,& a nullat tale matrimonium fidelem facit personam iuigitimam ad contrahundum cum infideli no . C baptietato, etiam si sit catechumenus. Et si contrahant,quantuncunq; ignorauerint ius, licet excusentur a peccato in contrahendo ,& smul manendo, quando tamen constiterit de impedimento ,separandi sunt,nisi alter iam ad fidem conue,sus sit,& de nouo contrahant.Et facit ad hanc iustam prohibitionem , s iure ciuili cautum est,Christianu in contrahentem matrimonium cum Iutao,vel Iudatum in Christiano, poenae
177쪽
i et mmapars speculi coniiugitorum.
adulterij mulctari, quae erat mortii in . Nequis.C.De Iudaiis. Dicet. dc ibi Salicctus. A Besti. 8.conclusio. Infideles inter se,quatuncunq; sint dispares cultu,& religione,possunt contrali ere marrimonium , nisi suis te mco c o- gibus prohibitum fuerit.Nam cum sint extra Ecclesiam, non clas. arctantur legibus humanis:ncc Diuinis positivis Veteris testa. menti.Quia illissolum tenebantur Iudaei,qui eam legem receperunt,ergo si lege tenentur,exit naturali et sed lege naturali sides prohibitum intergetes diuersorum ritum,inire foedus matrimonij: ut supra probatum est. . .
,rit o , b. secuda pari,sp intelligitur,uisii suis legibus aliter suetit pyo
uisum,probatur. Quia potest: dominus infidelium leges,& edicta ponere quandoquidem verus est dominusu pertinentia ad Vide rei, suam rempublicam , dc bonum communitatis, scd tale edictuctio. no- id est,et infideles,non iungantur alijs alterius ritus,potest penisti si dedo nere ad bonum seruorum ciuium, ergo poterit legem ferre deminio in si illo .Et si lex sit lata,tenentur omnesillam seruarecti L contra fa 8 delii , ra ciens,nihil facit. S equitur ergo , , si legibus suis fuisset proui-- o bello sum,non posset infideles diuersi ritus,&cuit' contrahere,sicut nec modo fidelis,potest cum infideli non baptigata, vel cate.chumena,ex lege,vel consuetudine approbata Ecclesiae Et vi. . detur u maxime circa matrimonium possent domini insid Ies has condere leges. Quia est quidam contractus necessarius, sine quo est impossibile rempublicam posse constare.Quod vi S. Tho. d. detur asserere post S.I ho.B. Antoni. dices. Possint infideles
D arii. Vnius ritui,contrahere cum infidelibus alterius ritus, puta At
S. Oto. s raceni cum Tartaris,nisi per aliquod ius positiuum prohibeast
tu , . re postiuo Ecclesiastico. Quia non subduntur tales legibus he
enbo.ma loqUitur de iure positivo humano regali, cui subdim
tri. 8 .io tur etiam infideles. cDubiu. Sed circa hoc quaeritur , Datoita sit, qi matrimoniium con tractum inher fidelem,&infidelem non baptiEatum fit nullu, Vtrum si post conuersionem infidelis ad fidem maneant simul erum sit matrimonium sine alio nouo consensu,sed olieu communi cohabitatione. Hoc est unum dubium dignum profecto scitu,propter neophytos noui orbis.Et quid e in parte in pxsceden-
178쪽
an praecedentibus discussum est,sed tamen operepretium ccn- A seo diffinire clarius. - Pro solutione dubii prius oportet dIstanguere, T poteti et, Noh se, q, tales post conuersionem infideli, , cohabitent sicut ante, ioenorantes ius' impedi mentum quod fuit a principi ', vel crseienter.Et adhuc dupliciter. Si scieter. Via ignoranter,vel cie nouo exprimendo Consensum Verbis et signis et interius cosentiendo et mere priuatiue se habendo,id est , neq; consentiendo,iaeq; dissentiendo. abuSpraelibatis,respondetur. Prima conclusio Si fidelis contraxit cum inlideli ignorans I. conchi.
ius,&post conuersionem infidelis cohabitet,& exigat debitu, non de nouo consentiendosed eadem sidem sicut pilius, nullii .est matrimonium vR dum adsit nouus consensui. Na a d ma- supra aγ- trimonium requiritur consensis mutuus inter legitima cr- F. a. nasutaq, altero istorum deficiente, non est matrimonium: B sed quando assuit consensus a principio , non fuit inter legitimas personas, ergo non fuit matrimonium tuno,nec modo es . Quia modo solum sunt personae legita mae post conuersionem infidelis,sed non adest consensus, qui est ad hoc necessarius. S equitur ergo quod non est matrimonium. Secundo.Si esset matrimonium, per solam cohabitat ion E, et probaretur eis e tale,sed non sufficit sola cohab itatio,imo neq; traductio sponsae in dormim,ut determinatum est. Extra de resti.sponsalia c.Expa te.Panor.inae. Silper eo de conditio. ap- ratiot. posi Et eandem tenet do. A dria. Et est singularis determina- Adria . tio Ho .in. 6. desponsa.irnpub. c.Vnico. dicentii. Solo temporis cursi1 non firmatur quod a principio non valebat,sed nouo sub Jupni ai sequeti consensu,interdum tacito,Vt supra a duximus Idem titas.
Ricardus.Nam ubi semper est iuris ignoratia facti,semper Ricar. vi videtur conuenisse ex illo priori consensu , qui non fuit suffi- supra.ciens propter personas illegitimas. cq; quandoquide a prin C cipio suum non est sortitus cflectum,neq; post poteriimisi adsit de nouo. Alioqui sequeretur,q, si quis ducit aliquam de praesenti' ipsa non consentit et est impedimentui, si post successii temporis iungatur,sin e alio nouo consensu exteriori,vel interiori esset verum matrimonium,quod est falsum,dc si conuenirent inde ad decimum annum, deberet rudicari pro ma-
179쪽
irinionio, ouod tamen nullus audebit dicet e. Ra tio huiug est. Tunc enim a principio ille consensus Viri,nullum habuit sitactum he ad lioc coe post sortiatur eflectum,cst necessariu , ψ ad nouossit hoc iii.c. Vc uens .Extra de eo qui dux. in ima Sco, d 3 s. iii mo aio. am po.peradulte.H tenet docti sub.In. q. Imo O-Prai T. est expresseis textris desponsa lata b in . s.cap. nuco. ubi dici initia, sis impuberct ipsi, 'ci parentes pro ei pollia contrahuti pelt a:talcm completam ipsi iuue1aeS ROn Conientiam vel box et saeto,pi opicr mutuam cohabitationem si mulso turn , nolico Ust, ost vali dum,quod ante non fuit validum Et ibidem glos. dicit . bra flatum p or cursum lcmporis ison fit va ticum quo sit ante suit ingum , si , ualicium. t idem dcterminatur d c matrimonio ibidem . ubi
et. Covc . 'conelusio Si post convcrsionem infidelis, fidelis consen deatio c o- tiat interius actu directo in matrimonium , Vel exterius expriesus mendo,ctiam tonorando ius,cst verum matrimonium hoba se . . tur. Qui a ad verum matrimonium requiritur consensus inter legitimas personasced ista concurrunt in casu, lato sit ignorantia iuris de facto iam praeterito, ergo verum erit matrimoniu. Nam ad matrimonium non requiritur quod contrahentrit sciant se posse contrahere, sed satis est constet cis non posseno contrahere , quod potest facile cognosci. Imo dato opinentur se nou posse, sed decieiuntur. Et tamen de fricto si cemita- limiti, velum est matrimonium, licet ipsi pecccnt contrahentes. Quia sentibi omnia necessaria, &sufficientia ad verum
I. Cocli io 3 conclu socii post conuersionem infidelis,constet fideli de impedimento sipod praecessit: & habitent,& conantisceantur,
I a , consentiendo interius , est: verum matrimonium. Hobatur.
inia est verum, etiam si ignoront in Uedi meum uit in probri imo meticulo probhuimus: ergo a fortiori erat vor anx matri, moritum, si post detectam conditionem simul cohaba tetit interiori consensu. Quia nihil deficit ad rationem matrimonij. e sirmant noctores citati,cum quibus & Ricar. Stupia in simidii ar. Ji diximus, . q. concla. d. conclusio.Si fidelis,post couersion em insid elis colimitat, ct dcbitu exigat, cognoscens impedimentum praeteritum
180쪽
niculas . OCII. De disparitate cultus. t ssed tamen neq; consentiens, neq; dissentiens, scd indifferen A ter se habensmon est verum matrimonium quatum a d Deum in foro conscientie. Quia ad matrimentum ,requiritur express mar . a. sus consensuS inter pcxsonas legitimas: sed in casu non e li talis consensus, quia me, priuatiue se habet, eruo non est matti
Confirmatur Quia si ad aliquam accederet non consideran Cosma.do , ncq; promittendo, neq eriteriuS consentiendo, ncc int rius, non esset Verum matrimonium quoad Deum, ergo neq;
in proposito: quoniam nullus est consensus post legitimationem personarum. . conciusio. Si fidelis , post conuersionem infidelis sciens s. conciscimpedimentum cohabitet sicut ante, etiam si non exprimat consentum exterius,vel interius, si et quantum ad Deum no iudicetur verum matrimonium, est tamen verum secundum diario.
Ecclesiae pr1suniptionem. Quia Ecclesia praesumit in bonam' partem Lur c scientem impedimentum praecedens nolle pec-ccisse , ct accusiit ad Uxorem p ruun ad veram,& consensisse interius. Hoc videtur QXr esse ecterminatum in. c.Ad id .ER. tra de sponsa. Vbi dctexu tradi ur, ii puella quae ante aetatem legiti imam coacte nupsit Viro,si pus aetatem completam non reelamauerit statim, licet post dicat se non consensisse, non est exedendum ei, sed simul debet cohabitare. Quia eoq; posuit contra dicere, S Ddn contradi, it statim, videtur consciussse. Sicq; praesumit Ecclesia, quod ipsa nc ra Voluerit peccare, quod ianira peccasset ,si coniuger et uet Virb,non consentic do in eum matrimo malit cr. Sic in proposito. Ex quo sidelis nouit impe- . dimentum praetexitum,& non diuertit, sed adhuc man et sicut prius est matrimonium prasumptum,&si non sit nouus con- c. sensus . Quia Ecclasia praesumit eum non voluisse peccare. Pro hoc vero notandum,quod A bulen . dicit, et non solcnt de nouo consentire, qui matrimonialitercsiniuncti sunt, adosuit 8Q.38.
impedimentum,nisi constet postea eis de impedimento quod prae si it. Eri quo patet , qa ad prasumptionem matrimonij in foro Ecclcsiae inter illos,qui non poterant coniungi,non suffi- . cit impedimentum cesset,sed requiritur scientia .et a principio praecessit.