장음표시 사용
221쪽
t 6 Prima pars peculi cometiorum. optime prohibitum .Et necessitatem Vagentem explicat, vi si esset pio bono pacis. Ex quo pale sp est pessimus usus,quod in Aincondiruenti copulcntur , sicut apud incolas noui orbis fieri solebat.
' . De impedimento maeefcij. R O debita intelligentia huius impedimenti notandum est,q, daemon est tantae potestatis,ut Deoperi nitiente possit homine mi inpedire ab omnibus operationibus suis extorioribus Habet quidem,ex hoc T spiritus est,p testatem sit pra creaturam corporalem admotum localem prohibendum,vel faciendum, adlluc ipsa invita. Et potest impedire ne simul appropinquent directe , vel in directe,interp endo se in me clio,aliquo corpore formam, '
sicut accidit sposse, qui sibi Idolum desponsauerat,& nihilomi
nuS contraxit cum quadam iuuencula,& propter hoc non potuit eam cognoscere. Vnde potest: daemon Deo permittente semper interponere se, aliquo corpore formato, ne Vir possit propriam uxore cognoscere. Vel potest: facere, cli ipse vir,etiasi velit,non moueatur ac illud. Item , potest' intcrius inflammate ad actum,moliendo h mores.Et potest refrigerare ab actu illo,adhibendo virtutes renim occultas,quas ipse nouit Validas . . Potest etiam hoc facere mouendo, vel turbando imaginationem Viri circa muliere, qua reddat ipsam exosam viro suo, ut nunquam accedat ad ea m. cItem. .potest contingere q, impediat, prohibendo missionem spintimum ad membra, in quibus est virtus motiva, quasi 1 intercludendo vias seminis,ne ad vasi generationis descendat, vel si descende; it,nec recedat et ne excidatur : dc impediatur actus generationis per huiusmodi maleficiu De quo vide Pa- .luani g. l.3 g.q.2.ar.3.Hi S suppositis, si prima concliusio. Pi ima coclusio.Maleficium si perpetuumJit matrimonium praecedat. mpedit contrahendum, de dirimitiam contractu invi
222쪽
tractum. Conclusio haec videtur fuisse expresse determinata A in eodem titulo. Siquidem, lato non sit expressum de maleficio, im tamen sit expressum de impotetia coeundisequitur, , siue ipsa impotentia uaturalis sit,sive accidentalis, dummo .clo perpetua sit,& praecedat,impedit matrimonium. Sic intelliciunt omnes docto.Vno eRcepto Inno. qui dici t contrarium. Cossina, laSed tamen Panor.in eodem ti. c. I lterae. reprobat opinionem mccrum Innoceat, & motiva, & ponit secundum com munem opinio- Pacloi nem hanc sententialia. Dixi . Si praecedat. Nam si sequatur, J φ- gr-38 nullo modo i inpedit , siaut supta determ uaauimus , de est scia-tentia Panor in eo m tit.& omnium Theologinum,quos coligit vi dere Dixi.Sr sit perpetuum .Qui a. si sit tempora i eunullo modo impedit, sicut iam supra probauimu& de impotentia naturali coeundi,quae si erat temporalis,nullum praestabat im
B q. conclusio. A d cognoscendum, utrum maleficium sit per u mari .petuum,necne,sufficit si per triennium simul cohabitauerint, nec consummare potuerunt. Ha C expressie ibidem iri. c. Laum Sco. d.3 .dabilem.ubi praesumitur esse perpetuum,si per triennium non potuerunt simul conuenire. Imo si ante appareret esser perpetuum per aliqua signa,esset ante dissoluendum, 't ibidem pater.Hec conclusio e s notanda, ia datur; per triennium det A M.
opera m ad cognoscendum eam. Dixi notandam conclu. propter illa,quae nos in fine tertiae partis sumus dicturi, quomodo stante dubio de legitimo coniuge, potest quis non solum reddere gobitum,sed petere. fide Ibi. arra8.
3, conclusio.Quando dubium est utrum maleficium prece S. coη sit. serit,an sequutum fuerit matrimonium,praesumendu est pr:ecessi sit. Hanc conclusotiem tenet Pande in eodem tit.c. ra- Palior. C territatis. Nam cx quo non consummauertit matrimonium,
& nunquam comuneti sunt,ne maneant tales illaqueati , iudicatur praecessisse. Sed contra istam conclusionem est tex. in .caicet. in fine. D molo Extra de testibus. r in dubi js est sentetiandum pro matrimo- syrertarumnio.Sequitur ergo T quandiu hic est dubium,ut mniinece sit drum P ma impedimentum malefici j et sequum in est: et deber iudkarr tremo'Io.
Pro matrimonio.Resp.Panorabi, quod ille textus intestigitur, Sollitio. o c quando
223쪽
uto. quado matrimonium potest habere suum essectu, ilicet,em-b italicae lationem fornicationis,vel bomi prolis,quod laic non est,pro d. pter impotentiam coeundi. Et nota singularem limitationem I laesim ad illud.c.ut nunquam praesumatur pro matrimonio in dubio, ii 'bo nia quando non potest habere suum essectuin. Et do. An.in.cas i ..il tene.eodem titulo.I dem tenet Ricardus 1n. . dc Sylvester. Et timo. tandem est communis opimo. i .cta s. - .conclusio. Si maleficium solum est ad Vinum, vel ad vita, licet matrimoniti non sit inter allos,inter quos est impedimentum: poterit tarnesi esse,si cum alijs contrahanticu quibus non est talo impedimentum. Conclusio liam est manifesta. Nam si propter impedimentum maleficij non pol uit matrimonium esse,ubi non si tale i mpedimentiam,siri e dubio si personae sunt legitimae,poterit & talis contractus celcbrari.
R O complemento huius impedimenti quaestur,mi ini iuria, dc amentia impediant matri-I monium,ita q, si de facto co trahant,nullum sit, sicut diuimus de maleficio.
Pro solutione notandum,posse esse,quod su-ria,vel amentia sint continuae in homine,vel quod sint lucida interualla. Aliota.r. Item,potest contingere , si praecedat matrimonium, vel e sequatur. Et idem de ebrietate.Pro quo sit.I.conclusio. r. micia. P ima conclusio.Fum,vel amentia in illo qui non habet lucida interualla i matrimonium praecedat,impedit contrahendum,& dirimitiam contractum. A d matrimonium cnim ve--sit. a. et rum requiritur cosensus,ut supia late probatum es sed ubi est cpa, oinvia amentia,vel est furia,deficit consensus, ergo nullum est matrici, o ev- monium. AntecedunS patet pro maiori Et minor probatur. h. Vbi est furta,vel amentia perpetua non potest esse verus con-
rho . sensus. Patet. 'bi no est plena libertas, ibi non est plena cognis . . s. tio, nec potest esse aliQuo pacto verus consensus : sed se estin amete,Vel furioso.S.I lao.in. .Et est communis opimo. Nam
224쪽
Uniculus. XI I. Defum,m amentia, tripsi puer non potest matrimonium contrahere, cum sit puer, A quia non potest tal, se vinculo obligare, quan to magis iurio sus, vel amenS Et nostris temporibus contigit. Nam dux Me thinae Sidoniae contraxit, cum esset primogenitus , dc p st disse Mesolutum cst matrimosarum contraxit secundo loco natus, Hirum e cum ea lcm. Si quidem declaratum fuit, quod primogenitus erat a mens,di non potuit contrahere T; iura primogenitui
et . conclusio. Furiosus , vel amens habens lucida interualla, et reonclis. potest in illis contrahere, dc contractus tenet. Tota enim ra - Raritatio quare diccbamus esse impedimentum, erat,quia non pomterat essu in amentia, &furia pruma feetiis, de requisitii s conscia-sus, sed tamen in illo qui habet lucida interualla, potes esuperiectus consensus, quando non est in amentia, ergo contra-B here potest. ' O
s.conclusio. Si tamen furta,vel amentia etiam perpetua se- s.coclusio quatur matrimonium,nullo modo dis Ioliti potest. Nam illud. quod a principio tenuit,nullo modo dissilui potest,nisi per aliquid in iure expressum:sed in iure solum est eri pressum de voto religionis,per quod matrimonium ratum non consumma- Mat. q.
tum, dissoluitur. Et inter infideles,in casibus traditis ab opo- I.COr.T. stolo , ut in. r. par. dicemus in fine, Vtin. c. Gaudemus. Extrade diuor. m l . . conclusito.Si quis tempore quo ebriuS est contrahat; ma- . coc . trimonium non est validum,si in sana mente de nouo non co- traxit. Ratio est.A d matrimonium requiritur deliberatus con Ratio. sensus,sed talis deliberatus cosensus non est in ebri js:sicut & de furia dictum est. Hoc dummodo postea non ratificet,quia valebit.Non tamen prout ante,sedVt pro tuccum tunc debitus,
& sufficiens afluit consensus.Nec sufficit ad hoc mutua cohabiC tatio,vel aliquid simile,nisi adside nouo consensus saltim in- Nota praterionNota valde istam conclusionem pro I ndis,quia freque- noui orbis ter contingebat,s tepore infidelitatis ebrij sumebat sibi uxo- incolis. res,& postea relinquebant. s.conclusio. Si aliquishabens li virum usum rationis,cosen , s. coclinsit in matrimonium:led non explicuit consensum verbis, aut signis, nisi quando in ebrietate, vel amentia positus est, non est matriis
225쪽
est matrimonium validum. Nam ad matrimoniu perfectum requisitur cosensus deliberatus,expressu gnis,uel verbis sed Assic est, quod in tali casu non interuenit talis consensus. Quia a principio exsi1 fuit consensus deliberatus amen C ina fuerit so lum interior, non fuit sussiciens, Ut nos in principio probauimus, ergo timcnon fuit matrimo Dium.Nec secundo fuit,quido in amentia verba protulit. Verba enim non sufficiunt,nisi ad sit interior consensus. At cum tunc defuit Aquitur non esse
Hic circa a m entes dubium posset esse. A n a mens pol sit petere debitum. Nam videtur quod non. Quia concubitus iniis ruralis ' volutis rutatis vid cretur. RespoU, amenti, licet petere, sicut de ebrius potest. Sed an ille qui x sic sanae mentis pos sit denegare, dubium est. Sed videtur quod teneatur I eddere petenti Nam ex quo alter habet ius,non est denegandum ,&
Sed adhuc esst dubium. An dato inter illos qui sunt perpetuo amentes non postit este matrimonium, liceat eos coniungere.Scio aliquando factum tu nouo orbe.Et videtur q, sic, admodum quo duo bruta possimi com misceri. Respon. q, aionlicet Esset enim nocumentumpmlisiniscituriae,quae non est si cesse sit amens,sedPotest esse sane mentis,que a parentibus insanis non posset educari,oportet aduertere. ,
De impedimento ligaminis. L I U D in v edim entum, quod dicitur Iaga-uarum , eN eo incurritur: qi aliquis,qui est ligatus mi matrimonialiter, impeditus est ne possit cu calia cotrahere. Quod si de facto contraha r.nihil fit. Eequi e s hoc scienter fiat, iam superius diximus quomodo sit impedimentum. Sec dubiom potest esse si ignoranter fiat De quo sit prima conclusio Prima conclusio. Veri matrimonialiter commachus, altero recedente in remotis,non debet contrahere, dum constet de morte veri coniugis.Eesi de facto contrahat,non rates matrimonium.
226쪽
miculus. LIII De impedi. Istaminis. Eri A sui iuris est,ergo non potest alteri dare quod suu non . st. Quod c- PM
si de facto det,non tenet datio, ut cons at. Nec in hoc dubium t Irie no Dixi sol dum costet:sicut si audiuita fide dignis de mor . tit. is.
cum longo tempore maritus fuerit absens. Hoc enim non suis domInt .ficit in re tam graui, sicut est matrimonium. Sic tenet Panor. extra. de ibidem iuxta textum ,quod requirit certum nuntium.Et ait. 2. ii . Pondera verbum certum: nam fama procedit ex authore in- Gobar. incerto,&; seruiaq- sellaci. Ut in cap. vestra. do cohabi cle. Sc aerei' c. muli.Etiam ii 1 persona nuntij deberet colisiderari qualitas per Zd -3 insonae. Et utruna deponat per verba verisimilia. Nam agit Don fine. Li . de modico pro iudicio absentis. Et in summa, hanc materiam tiLIq.p.3. relinquerem arbitrio iudicantis, ut diligenter omnibus pon- Pravo. in B deratis consideret, utrum de morte sit facta certificatio. Haec Vcitato. Panormi. Ergo ridiculum est illud vulgare , T vsq, ad septen- In praese.
g. coclusio.Mulier certificata de morte proprij viri,licet no Osio.et 88. peccet contrahendo cum alio,& fiiij sint legitimi quos habu r. covesu. rit, si tamen vir eius vivebat,matrimonium est nullum,etiam si mortuus sit post, si modo non adsit nouus consensus post mortem viri. Haec conclusiot patet. Nandi siccertificata, pro- Ratiobabiliter secundum iuri dispositionem ison peccat contrahe-do cum alio.Ignorans enim inuincibiliterci, habet virum , li- . citc contrahit cum alio, sed mulier sic certificata, licet non ita sit,inuincibiliter ignorat,ergo non peccat cotrahendo do. An.in,c.supra allega.Et glo.Quod pro certo tenendum est.. Quod filii iudicentur legitimi,patet ex.c.EX enorc.Et Ex C ita.Qui fili j sint legitimi. . Sed si s vir vivebat nullum sit matrimonium, patet ex eo, I.CORI. q, non potuit mulier illa vivente proprio viia,matrimonium inire cum alio.Et quod a principio non valuit, non potest remrro trahi,nec habere valorem mis adsit nouus consensus, ut su- hera depra probauimus late. c en D. s.conclusio.Mulier habens proprium virum,qui in remotis 3. Conesu.
227쪽
tenetur debitum reddere illi,cum quo contraxit. Extra. de. r. inuptijs.cap. Dominus. El.cap.Inquisitioni. de sententia exeu
Sed an pia casu quo dubitat, manete tale dubio possit etiari exigere,est dubium graue,& Valde necessarium scire, propter confessores neophytorum, quod nos reposuimuS tractandum in fine tertiae partis,ubi de actionibus coniugum sermo erit.Et in casu conclusionis ostendemus licitum esse non solum reddere,sed ex igere.in penultimo arti. Vide in .3.p. . conclusio. Mulier,quae probabiliter credens Virum moratuum, cum alio contraxit,cum primu nouerit eum vivere,ienetur ad cum redire: remo secundo. 3 . q.2. Cum per bellica. El.c.Cum in captiuitate.Vbi determinatum est,quod si ad primim non redierit,iudicabitur adultera. . gs. conclusio. Mulier putans virum suum vivere, si cum alio contra hat,& vir tunc mortuuS sit licet ipsa ignorace, tenet matrimonium di suit in ipso contractu verus consensus. Nam ad matrimoniu requiritur mutuus consensus inter Iegitina aspersonas,sed talis est in casu posito' personae sunt legitimae, cum nullum sit impedimentum, quia vir primus mortUuS est, ergo videtur ii teneat.Dixi,si adsit verus consensus. Nam si mulier credens impedimentum,non intendcbat contrahere,licet verba proferret,non esset matrimonium t satis constat ex supra dictis Archi.Floren in loco proxime allegato ex mente Guillel .Hanc puto esse veram,neq, requiritur aliuS nouus consensus.Quia primus a principio effectum habuit, cum nullum interuenerit impedimentum.
De poenia litus, qui vivente uxore, aliam ducit,multa sunt Aapud doctores. Et quod sit suspectus de haeresi dicit Ioan Lupus in repetitioncin.cap.Per vestras. S. II. S lc do. ran.in.cap. Accusatus.de haereticis. in.6.Et Villadi ego in tractatu de ha, resi. q. v. Et quidam putat hine ipso facto excommunicatum, ut est Paulus Gilardus in suo de poenis omnifaraim coitus, quas .i . Deceptus est tamen. Et de poenis vide Par. . sin.titu. II. S lib. . fori. l. . titu. is. & lib .8. ordinamenti. .vlii dicitur
228쪽
Are idus. NIL III. De impedi.consani uirum s. et23 dicitur quod ferrum in fronte imprimatur. De quo Couar- CottamL
De impedimeato continguinitatis. 'E QVITVR impedimentum consanguinitatis, quod quidem difficultatem aliquam udbem DF,isitiore videtur. Et primo ponamus eius dcfinitionem. ConsanguinitaS,est Vinculum personarum, hi et ab eodem stipite dcscendentium,carnali propagatione conti actum. Dicitur vinculum. Quia consanguinei magis se diligunt,quam extranei,affectu dc cflectu. Dicitur ab eodem stipite. Intelligitur de stipite propinquo, non d cremoto . Alias cum omnes ab eodem stipite descendant, omnes essent consanguinei: siquidem ( ut nos infra dicemus ) in B omadibus consangus talis a stipite proximo incipiendum est. scilicet,a parcnte,non ab Auo. Dicitur, est illorum,qui descendunt carnali propagatione.Nam alias non est consanguinitas: vi si descendant ab uno per creationem,nec reperitur talis consanguinitaS.
Pro debita intelligentia huius impedimenti libet in principio aliqua ponere documenta, quae a doctoribus ponuntur, praecipue a Ricardo in . . Linea, est ordinata collectio personarum consanguinita- Ricares. te coniunctarum, ab eodem shipite descendentium, diuersos o. gradus habens. Et haec est triplex. Ascendentium,descenden- mi ab tium, & transuersalium. Et non eodem modo graduS compum se. i. tantur. Nam secundum lineam ascendentium computatur. Triplex Pater, Sc Mater. Auus,& Auia. Froauus,& Proauia. Ata- linea.C uus, Ac Atauia. Secundum lineam descendentium. Filius,&Filia. Nepos, & Neptis. Pronepos, & Proneptis. Abnepos,&Abneptis.Secundum lineam transuersalem. Duo fratres .Filii duorum fratrum ,& Nepotes duorum fratru.PronepoteS duorum fratrum.
Gradus, est habitudo distantium personarum, qua cogno- si gra scitur, quota generationis distantia, duae porsorne disterunt G.
229쪽
Prima pars s eculi coniu serum.
inter se .Et hoc diflorenter. Secundum ius Canonicum. si de se
cundum i us ciuile. De quo Hos infra. . . .
e. Nota. I tem notandum,qa contrahentes, in gradu confinguinita tis prohibit1o sine dispensatione: nulla longinquitate defenduntur annorum , quia diuturnitas temporis non minuit peccatum,sed auget. Eriti a de consangui assini. cap.Non debet. Et de eo qui duxit in m a. quam .pol. c.Cum haberet.
Tanto gradu personae descendentes a proximo stipite di stan t inter se, quanto a stipite distant, ut filius a pat re distat in primo gradu, ct filia a patre similiter in primo gradu. Isti duo fratres vastabunt inter se in primo gradu,& siiij istorum fiatm distanta stipite.sab Auo duobus gradibus,& eo deui modo dis bant inter se. E t sic consequenter procedendo,ita qi debet sumi principium computationis a communi parete, a proximo uno stipite,& fecundum distantiam ab alio debet iudicari di
stantia graduum inter descendentes. t :3. Nota. Notandum etiam, Q quando aliquis distat in tertio gradu 3 sTduta est ab stipite ,& alius in secundo, debet distantia inter talestanta detintia est quata est illius,qui magis distat. Vt filius Petri distat apa ad imice, tre eius per duos gradus ,& filius filii fratris eius distat per tres, ei ta est filius Petri,& filius fili j fratris distabunt etiam per tres,dato fi Ihius lius Petri solu distet per duos a stipite. Huius assignatur ratio. magis di- Quia ratio consanguinitatis in linea transuersali ortum habet flat si rei aDipite. Vnde Aristo.communis cognata amicitia depende-pmnte. re videtur ex paterna. I deo nullus in linea trauersali potest al- ri*8. teri propinquior esse,quam si stipiti. Quare si unus distat a stipiet, VI 2. te per duos gradus,& alius per quatuor idicvtur tales distare in ter se per quatuor gradus, i
. Nota. Est preterea notandum,* in gradibus cosanguinitatis quidam possunt esse prohibiti iure naturali alij iure Diuino positivo iudiciali vel caeremoniali:alij iure Divino positivo leuan cgelico:ali j iure solum humano. s. mora. Praeterea,Supponendum est consanguinitatem esse causam. A. I. cuiusdam amicitiae naturalis. Qvia inter consanguilaeos inarti li heso CII. me viget unitas,& similitudo.Vnde ex tali unitate,st miji-E .etbi. tudine causatur amicitia Qui a s mile diligit sibi stibile. Sed taca.p. men huiuS modi coniunctio , ct similitudo non sit insipitum
230쪽
extenditur Ad suos habet limites. Ob id Sc consanguineorum et2.ma'. A amicitia habet terminos.Nec vocantur consanguinei,eo quod mona. c. II omnes ab uno communi parente proccdat: alioqui omncs homines Vocarentur consanguinei,quod non est in usu: sed illi se Dactant ut consanguinci,qui ab uno descendunt stipite proximo non nimium distanti, viter quoS adhuc manet qua da Vmm . tas,vel similitudo ad communem parentem. od verum est Vli Trum
sue sit in linea redha, siue in transuersali.quicquid dicant alij. De quo sit.1.conclusio. ima conclusio.Iure naturali in linea recta prohibitum est uo ucora matrimonium inter personas ascendentes, Sc descendentes,ali q*ψquo certo gradu,non in infinitu. Quod in iure naturali sit pro et Orshibitum,patet aure naturae filius enetur reuerentiam prestare matri rergo eam non poterit habere in uxorem: cu ni opor- vae etcat uxorem subdita in esse viro. Item. Nec pater filia m. cum red 'f'seam debeat habere ut socia:&filia, debeat in omnibus sub ijci m Cererum. B mandato patris. I dem de Nepti,&Anii tabSed et non in infini Pam.
tum iste gradus exte datur,patet.Experientia enim constat in Do.ror tales ascendentcs,& descendentes amicitiam perdi,&com M.q.is . municationem.Sicut certum e st, ae etiam si Adam modo vi- ty, ueret,non haberemus ampliorcm familiaritatem, vel amici- Ide. D. Botiam rationc consanguinitatis,quam haberemuScum Noe,vel na. d. o.
habemus cum illis,qui maximc a nobis distant.Sic Cate. Iano cya .eARA nonrosius,dioens; solum de iure naturali est prohibitus gra- Car.q.2.et dus iste primus consangianitatis in linea recta dipatris , ct filiae, Alama.2. iiiij,&matris. Idipsum contendit probare ex dictis S.I ho m. p.q.Iop. ibidem a d.3.qui id affirmare vidctur ex Arist.'. dc animalib'. m.2. cap. I. Et Aelianus ih d.& Plindib.8.cap. a.& Varro dorc nu. linc rustica lib. 1.cap.r .solum esse debitam istam reuerentiam na C. E. turalem filiorum ad parcntes,inter quos matrimonium vide- naso. h.;tur esse piohibitum .Et quidem Caiet.in ista sententia pugnat derepub. contra plures Theologorum, & Canomstarum, qui una voce M ita Fconfitentur in linea recta nullum esse gradum, nec posse conm ii. s. C. nubia esse inter tales. At ut verum fatear) ego credo opinio- ne Cuiet. nem omnium veram ,& Caiet. Scaliorum similitcr .Et ce in re in thac.de non contraria sentiant sed solum nomine discrepent. I Et pri- matrimo.mo adduco contra Caiet.sententia S.I ho.Vt probe meam.