장음표시 사용
321쪽
sis secundi par speculi coniugiorum.
Primo erat mos intcr Principes iposorum t ante inter se Cyηbem' parentes loquerentur :& pater filij,quem volcbat tradere nu- Adotii ma- γ tui mittcbut nuncium in domum patris puella : quam volei r inoulo bat tradere filio suo, simul& dona, re narrabat quomodo tali, cornu bram Princeps volebat ut filius eius duceret filiam suam in uxore, do mi pri Rc spondebant tunc parentes puellae:sic sici' Nuncius reuerte
mlatra, batur,&loquebantur intcr se orianes consanguilaei puellaudemat insomo futuro,& diffiniebant futuru,' ornabant puel lam, simul S pedisequas famulas.Puella vero portabat utile pro sponso,& alia donaria. Et secum deferebar utensillia,si mul & falcem ad ligna se indenda pro templis Deorum rasti amen uniani ex iuncis fictum. Curri: mulieribus ibat visus sacerdos idolorum in domum spons, 'bi etiam onmia pro nuptijS ornata erant. Panis nuptiarum quem faciebant distiuctus. Et muliebria orna ructa qui parata habebat sponsus,prosponsa:&caetera dona utrinque parata,recepiebat sacerdos ingmanu sua, Se dabat sponso,& sponsae,quibus dicebat sic: Dij elint ut vos bene conueluatis in unianin fidem seruantes ad in
propter adulterium diuortium concedeba
eis. Videte ut ad inuicem vos diligatis, S ad inuicem dona detis,& recipiatis.In hac coniunctione nihil leuitatis admiscel, itur.Nullus vestrum alicui adhtrebit concubit u adulterino. Videte ne aliquis vos interficiat ob aliquod adulterium. F, culiariter autem dicebat puellae. Vide ne inueniatis ab aliquo in via loquens cum alio vi io Ruia infamabunt nos .Sqcerdos vero virum in haec verba disoquebatur. Si mulierem tuam iii adulterio deprehenderis: relinque eam.& mitte in domum propriam,pacifice ,sine hoc quod ei iniuriam inferas:quia poenitentia ducta, solebit.His dictis,omnes consanguinei,&alij vicini comedcbant simul in unum,& signabat pater spontic praedia, in quibus deberent agricultura exercere.Et pmbebat sacerdoti,&alijs mulieribus quae venerant cum sponsaves imenta quaedam. Et simul mittebat donaria patri sponsati Hic erat modus matrimon ij inter ric biles infidelium inprouincia Michoacam,ut didicimus ab ipsis senioribus,&sace dotibus da monum. Nullus equidem sanae mentis est,qui noaffirmet huiusmodi contractum matrimonium eine,cum praecesserint
322쪽
eesserint verba parentum,& simul donaria ex Veraque parte, S ad monitio deside seruanda in matrimonio. Et tandem O- Amnia alia quq plane explicant consensum matrimons j . Nam& fiebat per manus sacerdotum,& non licebat eis aliquo modo ditiungi,nisi propter a dulterium,ut aiunt: ergo erat matrammonium,&suo modo in alijs prouinciis sic fiebat. Verum non idem modus seruabatur inter infimos ho mines in reliqua plebe,sed varij admodum erant modi . Dicam
tamen Vnum satis Vsitatum,qui talis erat.
Primo parentes proprij,ipsorum,iuuenum,qui coniungen di ex iuvet cognati,si mortui erant parentes,liquebantur in ter ty post de matrimonio, &conueniebant, tamen non mittebant ad prum irarumminuice dona,nec sacerdos comitabatur,sponsem sicut inter nobiles, sed sponsus communiter dabat sponsae aliqua donaria, vel vestem,vel panem et quid simile,quo ipsi utuntur in vi eis Vel vestitu.Et similiter sponsa quando non adeo erant pauperes, ut id non possent sacere. Et sine expressione aliqua Vocali consensus,conueniebat iuuenes inter se ad dic tum parcn patet sposae monebat filiam dicens.Nullo modo relin Ecce quo quas propriavi ru in lacto noctu,& vadas alibi aliquod adulte modosii Asrium committere . Caue tibi ne facias maleficium,eris milii holubilitas augurium. Et no diu viues super terranae si malum feceris. Oc decisi abscidente, famul & me,si adulterium commiseris. IstiS modis tui . (vt in plurimu infimi homines iungebantur: vel quia parentes loquebatur anter se et quia diti, seu patresfamilias conueniebant loquentes de matrimonio, sine eXpressione cossensus ipsorum qui iungebantuCD ubium quippe non est talem contractum esse matrimonium,quandoquidem interscconvcniebant animo non diuertendi,sed perpetuo manendi in unum. Et iste erat mos inter eos, Ut postqua in parentes. Vel cognati conuenerant de matrimonio,ante quam carnaliter iungerentur sponsus & sponsa,sponsus quatuor diebus continuis ibat in monte,& a dilucebat ligna,quae cremabantur in templis idolo
rum. Ed sponsa verrebat domum, & magnam partem viae,
qua perueniebat sponsus in domum sponta . Haec crant
tanquam precationes quaedam,quibus orabant Deos suos, It bene inter coniugatos eueniret. Et istis consummatis quan
323쪽
do carnaliter conueniebant. Primo dicebat sponsus sponcta, ut eum cooperiret Veste, & remanebant tanquam uxo rati Aliqui vero non expectabant quartum diem, sed insta Acundo,ucl tertio conueniebant. Alij vero plures expecta bant dies. H oc enim ad libitum fiebat. Ex omnibus his osthditur inter eos esse matrimonium legitimum . quia non vaga erat coniunctio, & incerta inter eoS, sed crat ccrti viri, ad cestam Seminam. . . alii modi Praeter istum communem modum conuinctIovis erant auo abest iij plures, quando inter se secrete conueni bant duo, ipsis patentibus proprijs, ct cognatis ignoraritibus. 'rimo , quando duo, v ir di sce mina amore incitati dicebant inter se, tu mihi praedium coles: ego tibi vestimenta texam: ego tibi simili ter panes decoquam,& alia victui necessaria ministrabo. Et tandem, vel vir, vel foemina sic conueniebant , ut Vellent iii, ter se iungi ad communicationem operum. Aliqua quippe sunt, quae pertinent ad foeminas, quae masculus nescit opera- Bri. Et similiter aliqua pertinent ad masculos, quae foemina D D nescit. Ob quod Aristotcles vocat istam coniunctionem na- rq turalem viri & foeminae. Sicque erat consiletum inter eos iste modus coniunctionis, ut uno haec loquente,siaue masculus s.' : Z o ue foemina , alio tacente, simul statim coniungerentur,&coni uenirent in unum, tanquam maritus & uxor, sine expressio.
ne alia consensus: dc sine hoc, q, parentes, vel consanguinei I erentur de matrimonio. Forte iste modus coniunctio-- 'π' nis posIet esse dubius apud aliquem, nunquid per hoc sit ma-- trinionium sine expressione alia consensus, Sed credo prouis 'se cetio esse liuiusmodi coniunctionem matrimonium, tram C Rr u si non fuerit expressio alia consensus, dummodo inter se tales cp sic co couenerint voluntarie ad communicationem operum. Nam simulier eoniunctionem maris S soeminae in matrimonio dicimus es, se naturalem, quia id natura docet, ob quod affirmamus de De hoc sis reperiri inter infid es, int er quos naturalia adhuc manent 'fa. p. r integra: ergo inter illos, inter quos fuerit coniunctio maris . . Oili ad rei tam foemina m. ad osus ad Quod ipsa natura indi
certi ad certam foem ina m , ad opus ad quod ipsa natura indi, uno. r.et nat, & cum expressio ite talis finis, erit matrimoniu,sed sic esto natura inclinat hominem,ut sit operum comunicatio interi virum
324쪽
Anicii s. II. An latere noui orbis homfies fueris mani. Styultum & foeminam,quia non cadem Vtrique conueniunt: erm LA uo ubi propter hoc conuenitur inter tales cum animo perseue
tandi,vere erit matrimonium . . - 2. i Secundo: Si vir diceret foeminae: ego te accipio in vuore, ut mihi pares cibum quotidianum,& vestem: faemina dicente viro. ego te accipio in meum virum,ut quiras aliunde unde tibi texam vestem:item,ut agrum colas,ex quo habeamus alimentum:&ipsis haec dicentibus conuenirent simul animo perseuerandi in perpetuum,verum esset matrimonium absq; dubio,ergo etia erit,si sotu dicant inter se: Tu mihi coques cibos: ego vero cola assu'hoc animo conueniant inter se,quia siue dicat. Accipio tein meam ad hoc, vel non dicat expresse sed solu: Coeuelitamus inunum,tu mihi haec facies,&ego haec tibi:intelligitur subistis verbis,s mutuo se recipiant, , idem significat talis contractio.Cum ergo per primam,veru & legitimum celebratur matrimonium, & per fecundam colunctionem similiter, quia in tali coniunctione id intendunt facere, B quod solent alia coniugati. Tertio.Si parentes iuuenu dicerent filijs suis haecverba.Tu sfoemina,ScytaVir,adinvice conuenite,& comunicate opera, sicut vir &soemina solent,se iuuenes coniungerentur, id volentes facere,esset verum matrimonium, ut supra probatum est
in prima parte quod maxime erat in usu apud noui Oibis incolas.Ergo se laur, P etiamsi inter se haec loquantur,erit vera
Quarto Ei duo inter se conuenirent,masculus S emina dicentes,ConueniamuSin unum ad operum cc municationem,
simul & ad filiorum procreatione: esset matrimonium si animo perpetuo permanendi conuenirent: sequitur ergo, q, si sotu sit explicatio comunicationis operum,erit matrimonium, Probatur consequentia. Ad hoc et sit Verum matrimoNium, non requiritur consensus expressis , aut intentio in carnale co I md V pula,nec in filiorum procreat ione na sine tali co sensu est le- a et uini I. itimum, urinter illos qui habent in animo seruare cassitate. 'rgo sequitur,t dato non exprimatur hoc secudum,cum ex
prestione primi , sufficit ad matrimonium.
325쪽
3 ro secunda pansspeculi coniugiorum.
Si sine verbis, solualiquibus signis, esset co sueta maris,&s sta minae coisiunctio in matrimonio, est Verum matrimonia. um,ut supim m. I.piit te deteraDinallirria S,d in sequentibus di ccmus, di cst texus cxpressus supra allegatus. Alioqui mutus inon possct coiitrahere, Sequitur ergo,quod si ubi consue- itum est, ola si ona faciunt Verum matrimonium, quo da for-riori talia verba,quibus communicatio operum eXplicantur,
is si faetulit matrimonium,ubi consuetum est illIS Vti ad comui, corum ctionem maris & foeminae. Maior enim manifestatio es coni Fim x iune ionis per talia verba, quam si solum essent signa. Quod
sit frequentissimus hic modus conueniendi in vinim in prouincia Miclioacanensi costat omnibus callentibus linguam ipsorum,quia nihil frequentius Imo suspicor ante aduehiuili C hristianorum non fuisse alium,sed si, moduS esset Ut diceret I ste vir agrumi colet, Sibit quatrere illa,ex quibus vestes fientdc ipsa foemina decoquet cibos, & Vestem parabit Viro : quia ginter eos haec est consuetudo, ut foemina vellem faciat pro viro suo. Verum est tamen, quod modo Non omnes explicant, istis verbis modum quo tradebant nuptui, licentes:Capiesv-xorem talem quae tibi haec,& haec faciet. Et simili modo re spectu viri, cum iam a religiosis audierint modum contra- , hendi. Modbi . Alius modus coniungendi erat non rarus:ut sine hoc quod i ubedi in parentes, vel cognati aliquid loquerentur de matrimonio,nec iVihil prie ipsi inter se,ied cum mutuo sic aspicerent,iungerentur, sine alices ii , qua promissione priruta, neque aliqua caeremonia: & manerent ad annos plurimos, sine hoc,quod aliquid loquantur de matrimonio,&pos successu temporis manentes simul, dicit
vir foeminata Nipii audes, thimguinit,bisti.) Quod latine sonat: Ego accepi te in uxorem . Vel alijs verbis. Ego gaudeoc quod te acceperim in uxorem. Et ipsa aliquando respondebat ei: am .Quod significat: ita sit. Vel ut m plurix um tibi sit respon debat,&m a nebant simul taliquam vir & uxor no
dus hic manime contingebat,quando veli vir aliam primo habuit,quar adhuc vivebat, quando huic com uilistus est, ct cum prima moriebatur, quam primo acceperat, tune solebant dicere
326쪽
b , s. IL . v inter noui orbis homines fuerit mari . gri dicet e talia verba Uel si apsa foemina alium habebat vita in AA moriebatur,eodem modo solebant dicere illa verba. Vos qua-do venit in notitiam cognatorum , quod erant iuncti. De hoe etiam non dubitandiani est, quin erat matri imonium, quando illa verba proserebant: Ego accepi te in meam, licet a principio nulla fuerit promissilo. Probatur. Ubicunq; eist conitinctio Natta maris & foeminae inter legitimas personas, cum expressione consensus,est verum matrimonium: sed in casu est coniunctio inter legitimas personas, ut suppono,& cum eri presSione consensus,ergo est verum matrimonium. Quod sit expressio consensus per illa verba,probatur. Verba non siginificant naturaliter,sed d placitum ex impositione hominum,&inuenta sunt ad exprimendum interiores animae conceptus, ut ait Ai ista. ris peCum ergo per talia verba proferentes intelligant evrciso- rI.Vianem consensus ire matrimonium,sequitur cr verum erit matrimonium .Et et ipsi contrahentes anteIligant,imo S omnes au-B dientes,est manifestum S ipsis S nobis,qui lingi am ipsorum non i moramus. Perinde enim est apud eos dicere. Pip Afra m-uini rem, i id est: Ego accepi te in uxorem, sicut fidicercturiasq, dato a principio non dixi tibi, Accipio te iri uxorem dato coniuncti sumus sine hoc.* aliquid i necessisset de matrimonio, ramela ego habui in animo te accisicie invκorem & te habeo ex nunc Vel ut Vxorem. Sequitur ergo in apertori, talis modus cotrahendi est verum matrimonium ex
illo tempore,quo illa verba prolata sunt, i adsit consensus interior eg utraq, parre Quod maxime hoc probat,est:quia dicebant ut in plurimum illa vel ba,quando sub' tum cognosce- bant aliquod impedimentum,quod putabant obstaculu suisese a principio o Secundo ad idem.Si essent solum signa aliqua' non verbac est plicantia consensum, illis signis esset matrimonium, ut suis p.p. gr.3. pra determinatum est Sequitur ergo,q, ubi mei int verba ad id sumpta,qualiacunq; fuerint,eificient matrimonium,si ipsi audientes intelligunt expressionem consensus. A d argumeta paret solutio ex dictis.
327쪽
L I US modus contrahendi apud noui orbis indi oci ias est, quando comunguntur Vir,& foemina, ne hoc, quod aliquis loquatur de matrimoniosnec adinvicem se promittui,sed obvij sunt. Et cum omnia bona sua secia portent,adeo pauperes surit,ut simul maneant in VHurn,nihil loquentes:hoc excepto,quod communicant se in operibus, sicut vir, & uxor,di seruant sidem adinvicem,& intu, in corde se reputant tanquasi essent veri coniugati. Et respondent interrogati. Vbi est vititui gnaraclo virum. Et si virum interroges. Vbi cst uxor tuai s eminam desigriat.Et nihil praecessit. Sed quando interroia, muS QOS,quomodo vos primo in Vnum conuenistis: virum fidem adinvice de matrimonio dedistis respbdere solent (Ex
cluperarith,) quo d significat L atine.C uni nos a dinuicem vi. detonius , simul ivneti sumus. Vel sic. Cum adinvicem uos in faciem aspiceremus,coniiuncti sumus carnali ter,i iihil aliud loquentes I mo aliqui sivit adeo rudes, ut interrogati : qm d tunc cogitabatis respondeant: nihil,tanquam si voluntatem suspensam habuerint ab omni actu ( quod credo contingere posse apud aliquos neoplivios, qui magnopere sunt phlegmatici , ut vulgo diei solet. Qv d dissicile credo apud nostratres). Tamen alij respondent,quod cogitabant in matrimonium cc iungi,deno ad peccandum. A lij dicunt q, ad peccadum. Ad hoc dubiu, quia dc inter docto es,& indoctos dubitatum est , respondetur unica conclusione, ut talis est. cConclusio.Iste modus coniunctionis,quando nullum princ esiit signurn ex p restiuia consensus,nec pr*cessit aliquod re bum,nec aliquid aliud de matrimonio,nullum facit matrimonuim,neq; prs sumptum,etia si ad mille annos simul maneantiar quam maritus,&vxor,siue in animo habeant velle conivii
si matriinonialiter,sive nihil cogitet siue lalum cogitent pe
328쪽
Amo us I IL De dete sis modis contrahendi. 3rseatum. Haec concluso probatur solum in lumine naturali J. A quendo, omittendo expressam iuris determinationem. No enisi loquimur de illis,qui tempore infidelitatis iungebamur, qui astricti erant legibus natur ,& Diuinis Euangclicis,no h
clotia: determinationibus. Ratio ergo prima sit. Coniunctio naturalis maris ,& foeminae, est ad hoc, quod 1 .mum vir potestatem habeat utendi muliere absque peccato: ct mu- LOGE.D. Iter potestatem habet victi di viro similiter: sed non potost in tali coniunctione viro constare,quod mulier se tradiderit viri S. Iho. d. potestati, nec muIieri, quod vir se tradiderit eius pores lati: er- a . . go nullo modo potest eo uti absque peccaso.Cori sequentia est 3 6. IV. bona. Nani alias, sequeretur quod ego possem uti pallio Pe- . ut miri, sine exore o consensu eius, vel interpretati tio, quod nul- Gene a hilus sanae mentis dicet.Nec iust cit quod sit actus interior volun se n. tatis in matrimonium.Dato qui dena per solum actum interio Gai de B rem transferatur dominium in alterum, tamen alter in quum s cnamg, traiissemir nullo modo potest licite Vti,usque eum ei constet, eas r. quod in euintran statum fuerit dominium: quod non potest ei constare per solum actam interiorem. Ergo non sufficit actus interior quia mala fide vi etur re aliena, licet vere fit sua,cu ei no constet e sit sua .Sicut ii quis furatus est veste utitur ea cum peccato,& dominus verus Videns Vestem propriam,in animo donat illi qui furatus est: certum est, P adhuc ille qui utitur veste reccat:quia non constat ei quod sit sua. A simili ergo in pro
Praeterea.Stando in iure naturae matrimonium est quidam supia . . . contractus, scilicet, do,Vt de5:ergo sequitur naturam aliorum arr.3. contractuum: sed sic est in alijs contractibus,qirod non est ve- meo dec rus per solum actum interiorem, nila constet de consensu ver- soame. bis, vel signis: ergo .Et quod non sit praesumptum,patet etiam lib.2. p. u. nando in iure naturali, Praesumptio enim debet fundari in c. f. aliquo, quod reputatur esse, ex aliquibus quae apparent rex Ricandi quibus eliciuntur alia,de quibus non constat. At in casa No - 2p. arti. I. ro non est aliquid, ex quo eliciatur esse praesumptum matri - ei 3. monium' ergo non prassumitur. Nam si esset,maxime coniun sui se ictio carnalis,sed ex illa non praesumitur matrimoni u. N ec et i a ex hoc,quod diu maneant tunc L. ia fere solum illud matti--I J X g imonium
329쪽
inonium reputabant, Quando a me loquarum erat. Et si non es at loquutumo pud parentei, urumi copria o vel alios qui ei aut Alanouam paties amittat',iarammo clium Non reputabant validum. Ite ui. In alia erant signa eri primentia consensum, &in usu, dc verba, quomodo po erat esse Pra lamptum matrimonium , ubi constat nihil horum pra cel issee Et si forte apud vicinos tale esset praesumptum d CD csset, quia purabant inter eos coniunctos aliqua Verba tuis livet signa exprimentia con
obiec .i. Sed contra est argumentuinis Quando aliqui duo inter se comutant triticum pro vano,Vσl alia simulta iusticit quod uno aecipient e vinum,alter accipiat triticum, sine aliquo alio signo,&sinc alia expressione consensus. Sunt nonnulle nationes, ut aiunt qui hunc habent modum negotia Dei. Exgo cupi in proposito si r quaedam mutuatio, sufficit quod vir, utatur foenuina formina, viatur viro sine alior consensu: vel ve bo , vel e solusio. r. sino. Respon. esse dissimi te. Et ratio est. In commutati quedemin duarum rei una sufficeret talis modus commutandi quia tunc dando libere vinum pro tritico,constat illi qui recipit ititicum,quod alius verc dat,& quod Vult dare,cum vinum recipit,& ad hoc habebat triticum expostliminec potest in aliunx sum dare triticum nisi ad yicndum eo in sua mytilitatem ob quod sufficit talis modus com inutandi,sed in con ctu matrim ij: qui perhoe quod Ioanni iungi fur Maria. non potest constate Ioanni,an Maria loanni iungatur in matri natavium, vel ad peccandum, cima viroq modo possit in onuni v sunt E in malum,Similirer etiam non potest foeminae costare,clato vir iungatur ei cal Pali ter,uti uni iungatur ei ad matri.
svovij usum,vel solum ad mmicantium. Quare iam potest mulier uti viro mec vir foemina, ni si constet de expressione coim sensus ad quem S sum v elit v ir iungi, vel foemina. In commio ctatione putem aliarum rerum quia unus est usus,scilicet,a utilitate ni hominum,sufficeret exterior cornutati sine alia expressione.
fotitio. 2. - Potest secundo dici, q, iste contractus matrimoni j, licet sit quatilam commutatio Tamen adhuc quod commutatur, manet inpotestate commutantis ,&solum per commutationem
330쪽
sitieulus. IILDe diuersis modis contrabredi. sis
Oneediturusus ad tepus:quia vinnon potest uxore vis in quo A cunq; teimpore, tanquocunq; loco: nec uxor vli'. Vnde necesse est, quod in tali commutatione, adueniat consensus expressus,per quem constet Viro, possit foemina uti lcmpore,&Ioco congruo,similiter &foeminae ut possit viro uti. A t in ommutatione aliarum rerum,quod commutatur,transit in potestatem alterius,&lius non manet in potestate commutantisiquare sufficit datio adinvicem,vel co mutatio ipsarum rerum sine aliqua alia exprestione.
Contra hec videtur esse sententia domini Caici.qui interro obiee A. gatus de dubio,vtriini esset matrimonium inter noui Oxbis ho te. v.
mines infideles, etiam si non esset aliqua, expressio consensus, dixit haec verbarici upulus autem de consensu expicsso,pro nihilo reputatus,quando certum xst,quod vir,& muster coniura. ti affectust conianxerunt Sufficienter exprimitur consensus in coniugium per carnalem Copulam, cum aflectu coniugalit B hoc est quod vir noncognoscit illam ut fornicator,sed ut coniux.Haec Caici.Tamen,vel ipse Caiet. ii nostrae tempestatis eruditissimus dcceptus es moui orbis hominum ignorans mores vel si sufficienter(saltim audit u cognouit,iam recte iudicauit.Sed quia mihi persuadere non possum, quin rem certo cognoscens,recte semetiam ferret,existimo deceptum fuisse ,eo quod ipse putauerit inter noui orbis insidetri nullum alium esse modum contrahendi matrimonium,& exprimendi consensum,nisi per solam traditionem in domum :& per copum Expliea Iam carnalem,& mutuam cohabitationem. Haud dubie vera in singes Iet sententia domini Caietant,sia ille modus esset contrahen- Cdietis. di solum: quando duo contraherent, Ac simul remanerent illo
animo maritali coniugum, verum enim effet matrimonium,
o q, per talem modum secundum consuetudinem ipsoru cκ- C primeretur verus conscissus in matrimonium:tamen ubi sunt alij modi contrahendi expresse per verba, ct per signa exprimmentia consensum,nuato modo potest stare sentcntia cius .Per talem quippe coniunctionem, etiam si sit affectus interior niaritalis:non explieatur sufficienter talis cbtractus,cum sint alij
modi clarin manifesti contrahendi.Sequitur ergo,quod cum s . . . apud eos alij sint modi sicut diximus supra,& apud MeNicam arid.