장음표시 사용
371쪽
motus ad odium VXoris male agebat: ergo peccabat. Et quod male ageret,constat:quia non securium rectam rationem agit. AQui enim poenam ins igere Vultiquae culpam superat,non agit secundum rationcm: sed Iudaeus ex leui, vel irrationabili catasa accensus in odium Uxoris,ob quod repudiabat, poenam in Histebat uxori supcrantem culpam: ergo non sequebatur rationem rectam. Et in tali motitio non excusabatur a peccato, si- .ciit si lego concessunt esset, quod quilibetalium odio haberi, post et cum laedere.Certum est i lex iusta esset,qui alium odio haberet sine motiuo,sed solum quia ei displicet aedendo face rct fecundum legem,nec in hoc peccaret; tame in motivo quo irrationabilirer motus est ad odium,peccaret:quia lex ipsa la- lta innititur in causa rationabili ad Odiu.Sic in proposito.Deu, Iegislator coccd ens Itb ellum repudij propter Odium uxorum conceptum in animo Virorum, ad Vitandum uxoricidium, fundatur in odio, concepto ex causa non leui , sed gravi ta Rtionabili: dc ubi talis causa leuis, peccatum esset, non propter re pudiunt: quia concessum est , quandocunque es odium . sed esset peccarum,finmotisto ad odium ex causa leui,& irratio. nabili.6.conclusio. Ultima conclusio de Hebraeis. Licet secudum legem ex quacunque causa, quae odium causabat,licebat viro,
uxorem repudiare, tam en nunquam Uxori licuir, virum repudiare, quantuncunque odisset eum. Probatur ex supra dictis. Quod repudium dando quis non peccauerit(ut diximus,suit ex Dei permissione per legem, ergo tantum fuit permissum di licitum,quantum in lege fuit cupressinu sed in lege solum est concessum,dc expressiim de viris,ut liceat uxores repudiare ergo nullo modo extendendum est id foeminas,cum sit codiosum
Setunda ratio concessionis repudijsuit ad euitandum uxoricidium,quia Iudaei ex duritia sua erant proni ad tantum sa-cinus: ergo ubi non tale malum timetur, non ividetur concerusum repudium:sed non timetupri, uxores viricidium committant,eo cp sem per sint inferiores viris suis, non possunt adue sus eo3 praeualere: sequitur; non liceret foeminis viros repudiare.Nec mirandum aliqua licere viro,&permissa ei,qua sos oemib
372쪽
sceminae,am concessum fuit viris plures habere foeminas(de A quibus infra attanien nunquam cocessum est vim foeminae,pkites viros habere.De quo Alexan. ab Alexan. Genialium dierum ib. .c.8. Dcaeterea.Si muli eri liceret repudiare vitiam,sicut viro mir- Ratio.3.li crem, sequeretur inconueniens, quod legi stator intendebit S. I bo.3. vitare propter concessionem repudij. Probatur. Sequeretur corna Ge. enim uxoricidium, quod legislator Vitare volebat. Dat . diei. Iri. foeminae laceret repudiare Virum ex quacunq; causa iacul&viro,vir cociperet odium uxoris:quia se cognoscoret desperui ab uxore,si ab ipsa esset repudiatus,ct tali odio concepi cum vir sit potentiori omina, facile oecidcret eam: sicq; non tolleretur periculum,quod pcr repudium Deus volebat auferre
&quomodo poterant repudiareteinpore legis veterisere qua- cunque causa,quo modo etiam,licet ex leui causa ad odiu motus peccaret Iuctaeus, non tamen peccabat repudiando:foeni i- .nae vero,ounquam licuit virum suum repudiare. Qua uis iure- ta imperatorum iura Ut ex Theodosio,& Valentiano apparet in . consen.C.eodem titu .foeminis,uidetur etiam data facultas rumiros repudiandi sed non per legem scriptam antiquam.
'perrepudium dii oluebatur matrimonium
RT O ita sit, q, repudiare uxore apud Hebraeos non esset peccatum ex Dei permissione,vtru per repudium matrimonium dissolueretur,& Iicituerat Uxori repudiatae alterum virum accipere, & 'Viro repudiante,altera uxorem. At quia hec quin stro pendet eX praecedetibus ,oportet in memoria retinere quq 33-q et supra determinavimus, repudium in se(licet contra legem Da- tico, tune esset licuisse ex Dei dispensatione: quianon erat de lege naturae stricte,quare utens tali dispensatione, repudiando non
peccareta suppositis ii prirna conclusio.
373쪽
36 8 Secavda pars Peculi conium omm. Prima eonclusio. Dato libello repudij secundum legis per
missiosicini,diubluebatur matri momu primum,legitime con Attactum Probatur illa tenenda sutat de libello repudis,quae schi hunc.r pt a certa fidP tenemus sed iii D utero. .2 .habetur,quod matrimonium distatuerctur per repudij libelluna,ergo sic teneri Aim Nam ibidem dicitur, Cuinq; ebrusa alterum maritu duxerit. Ergo maritum alium accipiebat.Si ergo veruS erat marinus secundus, solutum eiat matrimoniunx cum primo. Secundo.Ibidem habetur,quod mulier repudiata secundo non poterat ad primum Virum redire, nec poterat primus vir sibi recociliare illam quam repudiaueratris quitur ergo, quod mattimonium soluebatur per repudium. A lioqui non solum non poterat recipere, sed tenebatur admittere, quia sitius erat
Tertio Si per ItbeIlum repudij matrimonium nondissoluessa E si retur, sequere tui g, tam vir repudians, quam repudiata essent de se ho- in peccato mortaIu sed non est asserendum , et perlegem scania gmi. Z o. da uin eis fuerit positum, ergo tener: dum qi dis Ibluebatur.In quo errauit Tertullianus lib. q. contra Martionem,qui putauit diuortium .& repudium in lege noua,& ami qua assimilari. Nam dissimile est,quia in illa dissoluebatur per repu dium , ct non in noua Nisi dicatur diuortium inter illos, qui nullo modo poterant coniungi. E.coclusio. Dato libcllo repudij,tam repudians,quam repudiata licite contrahcbant cum alijs,cum quibus veru erat matrimonium,non obstate primo.PIobatur ex prima conclusone. Matrimonium dissoluebatur per libellum repudijsed soluto vinculo matrimonij,licitum est cuilibet( non obstante alio impedimento matrimonialiter alteri coniungi:essio siqvitur ad Ilo, Z--poterat repudiansilue repudiat a,cum alio contrahere. i.GO DI Secundo. Authoritate Pauli.Mulier soluta a lege virino est ei. q- 3- m adultera, si si cum alio viro sed per repudium ver c(vtconstatin phe, muliersoluebatur a lege viri,eraecontrahendo cum alio, nou .ff. i. dii erat adultera,& sic non peccabat. . D 3 confusio. Quanuis repndiata licite contraheret cum alio, S. codrerum, post repudiunae mortuo secundo,non poterat redire ad DTq, etiam primo viro volente eam reducere. Probata manet con-
374쪽
cluso,quantum ad primam partem ex iam diZtis secunda coia A. clusione.Sed quantu ad secudam parte probatur. Per repudiu r.m,o. s(ut dictum est soluebatur vinculum matrimoni j: ergo post-
quam foemina viro alteri nupserat secundo mortuo,non pote rat contrahere, nisi cum nouo consensu,& inter legitimas. personas sed repudians, dc repu diata spostquam altu sumpserat,
non erat lcgitiinae personae ad contrahendum,ergo non potem rat esse matrimonium .Patet aperte ex scriptura, ubi dicitur quod tepudiata,si cum secundo contraxerit post mortem no poterit ad primum redire: & etiam, vir non poterit recipere.Sequitur ergo quod erat prohibitum matrimonium iii- ter tales persenas. Hidmdato esset consensus de nouo non tamen esset matrimonium:quia erat illegitimae personae et apparet ex Iesemisi aliquis dicat, quod multa sunt proliabita,
quae tamefacta tenent,iam en non costat hoc. .
Securi .Haec sunt in lege prohibita , ut reprimeretur ira
virorum,repudiare volentiu uxores,cognoscendo certo,quod amplius non liceret habere,si cum alio contrahcrent,dc non facile repudIarent. Sed non esset irae repressio,si liceret repudia
3 ti reassuinere quam repudiauit,postquam alteri nupsit: ego videtur ex tenore legis,quod non posset sibi reconciliare tarn repudiatam. Quarta conclusio. Repudiata a viro , antequam alium vi- .Conchr.rum sumeret, & vir aliam foeminam: cum nouo consensu Ioterant rursus contrahere, dc esset verum matrimonium ,
Iam ubi adest consensus inter legitimas personas, ibi est T
matrimonium: sed in prilentiarum inter tales esse poterat '' talis consensius de novo, ergo poterant contrahere. Quod taIes essent personae legitimae, patet: quia si non essent legitimae, hoc ex lege constasset, sed ex lege non constat ( antequam cum alijs contrahant esse personas illegitimas. Ibidem anim dicitur : q, postquam foemina alteri viro nupsit, non poterat eo Vivente, neque post mortem, priori recor c ciliari et ergo a contrario: si antequam virum alium recipere voluisset, priori viro, reconciliari posset sicie impedimento. Quia ista odiosa sunt, non est necesse ad casus extendere non expressos in lege. Itaque est verum, et post repudium conva cessum
375쪽
o Secundi pars spoli coni momme
cessatis, si vir antequam cum alia contraheret Sc foemilia cum alio viro:vcllcnissimul iungi , po Eent ad aemente nouo con- Asensu Di Ri hoc ob id , Q. primus conscutus praecedens non fusiliueret. Cuius ratio haec est. Per repadium solutum est matrimonium, ut determinauimul: ergo si solatu ni est, non potest de nouo esse inter duos, nisi sic nouus consenias , cuin primus iam nullius valoris lit, sicut si aliquis esset coniugatus
S uxor eius moreretur, postvqm resurgere , aut quam vir, aliam stinerct, non posset habere talem uxorem eX coiisenti praeto denti: ni 1 de nouo nouas adueniat,quia mortua uxore,sbtutu inest matrimonium e quod si de nouo debet esse matrinio ilium oportet de nouo concurrant trucessaria ad
G Cht. Quinta conclusio. Licet veruina sit quod matrimonium leo it e contractum oti in m lege veteri, dissolueretur per
xepudium, tamen post C HRI S TI passionem a ud
Iudaeos, qui seruant adhuc legem veterem, nullo modo di
sinou, soluitur. Probatur. Ante dissoluebatur, quias ev data .erat mole pinu de repudio ab illo qui in dissblubilitate matrimoa ij dispe, bassetviis sire post, in lege Euangelica ab eodem Deo reuo. . cata est talis lex, ergo per legem primam, nullum modo dis A ram' ' ' m hepudiunt: & per legem nouam declaraxur quo si' tu,net in dissolubile: ergo quantumcumque repudium obmia , seruent Hebrail modo, non dissoluitur matrimonium legiti
' a Secundo ii matrimonium dissolueretur per repudium, se queretur q, Iudaei conuersi non compellerentur accipere uxorem pri inpin repudiaetam tempore infidelitatis, sed compellun tur ad ipsa ui recipien dam,ut patet. c. gaude mus .Extra de diuortijs, ergo signum est, si, per repudiam non fuit primumniatrimonium distatutum. Tertio. si matrimonium dissolueretur per repudiu, seque, c D Raim. retur e re p uditat a ducens alium virum non adulteraretur, sed vere adulteratur, licet no possit vir obijcere adulterium: quia eam repudiauit, ut patet ibidem in teg tu, ergo sequitur quo non dissoluitur matrimonium per repudium postlegem ess relicam.
376쪽
Eclarato repudio,quo derat apud Iudaeos, restat dicere cc ca,prout erat apud insidet paganos, tam tempore legis antiquat,quam modo post legem gratiae. Deqvihus peoordine disserendo sit priana conclusi minis in direm g. conclusio. In infidelibus satanis ab ini tio videtur fuisse inusia uxorern repudiar a reliquia restat, ut supra probauimus, ct non inscriptum alicubi contrarium, emo vidctur quod semper fuerit in usu. secundo. Populo Istaelitico statim Iege data concessum
ero;q, apud gentilesiuit repudium in usu ante legem datam B populo Israelitico . Vide Michaele de Medilia in suo de coe- libatu, lib. into.c.8s , t et conelusio. Gentiles uxores repudiantes laeundu consuetudinem suam ante Christi aduentum, nullo modo peccabant.
vrer hoc, quia cum hocius naturae non sic deprimis principi stitis naturae, non est per se notum ,i ed es de secundid praeceptis ruris naturae, quae sunt Nelut conclusiones, quae inscruntur ex primis principijs, scilicet, ex decalogi praeceptis, ergo non de se habet vim obligandi, usque dum fiat notum, sed nosit notum,nisi sit constitutum aliqua Iese humana vel diuitia, vel consuetudine ab omnibus recepta , ergo ubi non fuerit lex, nec consuetudo , non obligabit. At apud gentes nulla C suit lex positiva, prohibens repudium, nulla suit te diuina in tota lage Neteri, imo suit concedens ut dictum est. Item . Nulla fuit consuetudo uniuersalis apud gentiles non repudiandi, ergo nullo modo ius naturae obligabat: quare in nullo peccabant contra facientes.Probo assumptu.L T nece se fitilla quae sunt imis naturae secundo modo lege aliqua fi
377쪽
s i Secundam speculi coniugis,me
Ocerta mari et consuetudine, ad hoc quod obligent.Cicero.rahetoricorum ait .Res a natura prosectas, ec a consuetudine appro- Abatas,legum virtus,&rcligio sanxit.i .firmauit. Ex istisve, f. Fo.I.t. bis SanctusThomas probat,illa quae sunt de iure naturete secun .' .m et do modo non habere vim obligadi A;dum suerint firmati lege positiva, vel Diuina, vel consuetudine,Cum enim non sint per se nota est locus varie opinandi circa um ilia. Notan da est sententia ad soluendae multa dubia in hae ruateria in ialijs.Nam nou sufficit aliquid esse de iure naturae, si illud noli f.T 'β- ubi sit per se notum,vel sit firmatum lege et consuetudine. ' Vo Np, gr. cantur de iure naturae secundo modo conclusiones quae eli- .ciuntur ex decalogo, ut supra diximus articulo septimo ix
Ex quo manifeste sequitur,quo d consuetudo potest praualere. A derogaxe illa quae sunt de iure naturae secundo modo,licet non possit aliquid contra illa quae sunt de iure naturae Eti
miti. Secundo probatur Si Gentiles ante C H R PS T L aduen li
Tho. ybi tum peccassent repudiando,debebat eis aliquo .modo constas malis. re,sed nullo mosto poterat eis consime: ergo non pLecabant, Ratio Probatur: quia nou constabat lege scripta eis data, cum nullstrahesu. . eis data siluamper illamquae Iud is x qua repudiumpermittebatur: nec em lumine, natur,li : quia non erat hoc per se
'xconcluso.Gentiles ante C HRIS T I aduentum ivxores post prole in edumam repudiantes non solum no peccabant, sed etiam si repudiarent ante prolis educationem, est probabit e eos a peccato immunes esse.Probatur quantum ad secundam p artem,quam probabiliter credo veram. Supra nos diximus id concessum suisseseu permissium Iuda is, quia erat in uiuapud Gentiles: ergo videtur,quia illud quod per libellum replidij Deus concessit Hebraei ante erat apud Gen- ciriles sed Iuda is concessum et permissim est a Deo,ut repudiare possent etiam ante prolis educationem,ut manifestum fecimus,ergo ante erat in usu apud Gentiles,at id quod licuit absque peccato Iudatis faeere, data lege,etiam licuit Gentilib
378쪽
Secundo.s ante prolis educationem supposito esset in vis, , repudia re apud gentiles) esset peccatum, esset quia id videtur
esse contra alia quae sunt de iure natura primaevo,quae sunt per se nota,quia contra bonum prolis illud est directe: sed no propter hoc erat peccatum. Probatur. Ad hocs illud sit deprimis principijs iuris naturae,oportet sit per se notum, etsi per se notum, apud omnes esset idem:sed * sit malum repudiare ante educationem; perfectam prolis, non est per se notum: quia' non idem apud Oinnes:siquidem potest dari aliqua natio tam Nora. barbara,inqua non sit prolis educatio perfecta sed statini postquam filius potest cibum sumere p er se, relinquitur suo arbi- trio,qu ae inuenta videtur in nouo orbe,ubi vis erat filiorum Inueta erum instructio alem.Haec perfectat institatio praesupponit aliam natio ruduitam in ordine ad quam fieri debet,sed apud Gentiles bax- q rolis
baros quam plurimos nouerat alterius vitae cognitio: ergo nec ivstructio per se nota necessaria instructio. . no inultu
Item ; instructio filiorum requirit plenum dominium pam aliivet.
rentum supra filios: sed potest esse aliqua tam aliena a virtute gens barbara,ut seruiliter vivens sub tyranno,filiorum nul-- lum habeat dominium, nec curam aliquam, quamprimum P perse cibum possunt capere,ut experientia cognouimuS:ergo talibus potest esse incognitum hoc ius naturae sit necessario manere in unum parentes ';ad perfectam prolis educationem:quae(vt in plurimum) non completur usque. ad vigesimum annum .Quodsi potest esse incognitum,non erit contra ius naturae primaevum per se notum,repudiare ante hanc pedi sectam prolis educationem. Quare probabiliter videtur tales ante tempus hoc repudiantes,secundum suam consuetudine,
non p eccasse.Nam dato supra dixerimus,quod manere simul. . virun foeminam v v e ad perfecta prolis educationem, sit de iure naturq de primis principijs,intelligo id veru esse apud , o,
Gentes politicas Sc no apud Gentes innorantissimas; quae nil aliud serc habent,quam nasci mori .S ed ita v erum est id esse apud Gentes utentes ratioue,quae aliam vitam spectant,&c tenet,&ad ipsam educant prolem,&dirigunt. Si tamen alimquis sit,cui ista sententia displiceat,non contra dico . si clarius
contrarium probet,assensum praebeo libenter.' Et quide illa
379쪽
Ratio. aliis notiora, di priora: v CD
de riuolibet est, vel ii m cst. Alia itidem sunt principia sub sto primo: sic in practicis, & agibilibus est primum hoc:quod tibi non vis, alteri ne facias et & ipsa prima praecepta decalogi sunt sub isto primo: imo derivantur ab eo. Itaque sicut inspeculabilibus ab uno principio primo, dino P derivantur Sisa principia in agibilibus ab uno notiori minus nota enia- . . conclusio. Gentiles ante Christi aduentum uxorcs repudiantes, quociique tempore,&quacunq; e causa,quant cum, leui, si id erat in cosuetudine apud eos, aullo modo peecabant. Probatur.Lvx naturalis de inseparabilitate matrimonij non obligat, nisi fuerit firmata aliqua lege Vel consuetudi nec sed quod non liceret infidelibus Gentilibus omni tempore,& ex qualibet causa repudiare Uxores,non fuit lege Diui ara,neqs humana firmatum, rieq Consuetudine ( quia pono colae tum sic esse omni tempore repudiare ergo nullo iure obligantur,und e facientes non peccabant. Verum est tamen differentiam esse inter Gentilem,&llebraeum,quia Hebraeus ex leui repudians,peccabat,Vt in pne-ccdoti artes probatum est, sed Gentilis non,sii haberet hoc eorum conlactu do,quae sicut propter eam non erat peccatum repudiare,neq; erat ex leui causa facere,si modo suetudo esset Et quod fuerit aliquando in usu apud gentiles ex leui causa repudiare, Alexan ab Alex.lib. .Genialium dierum .c. 8. Ηebrceus tamen,qui Dei habebat cognitionem, astringebatur ad hoc,ut eg graui causa moueretur ad repudiandum . , s.conclusio.G entiles,ante aduentum Christi uxores legi- tiniat repudiantes,non solum non peccabant, sed etiamsi fiem ne viros suos repudiarent,quod non est concessum Iudiis. Probatur eae lapi a dissis,quia laoc ius, nature indissolubilitatu non habet vim obligandi, nisi fuerit firma tum lege et cosuetudine,sed non fuit apud infideles gentiles lex data, ut eos obligaret,in qua prohiberet emine irum repudiare,ne-Que fuit consuetudo aliqua,que haberet vim legis, no credis
380쪽
musconsuetudinem fuisse tam ex parte viri, quam ex parte foeminae ex aequo repudiandi adinvicem, ut constat experie Atia apud neophytos novi orbis tempore i fidelitatis, ergo secuituro uoci poterat foemina sinuliter Sc virum rcpudiare. Dixi,non fuisse lege prohibitum Geritilibus: quia dato ten fuerit data Iudaeis, ut vir posset repudia re no staminapi Opter I tho.i. t. eausas supra dictas,tamen lex non fuit data infidelibus Genti q si ., libus,neque ad eos directa, ncque eis denunciata, ncque m aliquo eos obligabat , nisi solum in illa quae naturalia lunt doprimis principi js, qualia decalogi praecepta. Sequitur ergo, quod poterat foemina, sicut & vir, repudiare apud gentiles, ct omni tempore,& ex quacumque causa, ere qua vir: quia ex consuetudine, pares crant quantum ad hoc. Haec dicta sint, quanuis de Romulo dicaturi, quod legem tulerit, ut vir posset uxorem relinquere, sed uxor non virum: ut author est Textor in sua ossicina, prima parte. Non obstat tamen, sod et Paetori B potius confirmatur: quia videtur consuetum fuisse & viro ,&vxoti, diuertere sed Romulus voluit id attempcrare: &lc-ges hoc sonant Theodosis & Valentilatani, ut supra dictum Sexta conclusio. Non solum repudium apud gentiles erat sine peccato ex parte viri, vel ex parte foeminae, post matrimonium consummatum, sicut concessum est Hebraeis, sed etiam erat licitum post sponsalia ,sue de futuro, siue de Draesenti, etiam ante consummationem Probatur. Licitum erat repudium ut supra dictum est post consummationem. Ratio. matrimonij, ergo a sortiori etiam licitum fuit ante consummationem: quia si maius vinculum dissoluebatur absque pecccato, a fortiori,& minus poterat dissolui. Et tandem patet quia consuetudo apud tales gentiles id facit rectum, sed sic cosuetum erat, ut apud noui orbis incolas (experientia teste didicimus.Et constitutu in videtur per leges gentium.sLde repudi. ct diuor l. Diuortium . . . mclin . conclusio. Licet ita verum si, sicut diximus in . 3, S. . conclusione licitum fuisse apud gentiles repudium quacum Nue ex causti hoc tamen non obstante,apud gentiles,qui legi