장음표시 사용
421쪽
iis Securumda moeculi contuborum.
verum est quud personae a Deo ille tim ,etiam si cum miluo consensu contranant,non vere contrahunt at sic est,* qui pri- Amam habet veram uxorem,inhabilis est ad accipiendum secua atri ty. dani ex lege Christi:ergo si agat contra talem legem,cum prima, iam secundam ducendo: non est verum matrimonium, si quidem est Diuinum,& non humanum,praeceptum, ut sae-E 6 C - pe diximus in superioribus contra Caie.alias doctissimum , deitcailrin catholicum:quippe qui asseruit esse humanum institutum solum de uxoris vilitate. Sic Castro intelligit Caiet.in ver. Nuptiae,haeresi. .De quo nos supra art.1 .i s.&.IZ.obiter, alias latius ' ex professo dicturi. 'Dixi in conclusione, Sc si ignorent legem Christi talem esse,sed suo modo,sicut olim id faciant:nam dato ita sit,* ignorantia Iegis Christi de valitate uxoris, excusare possit infideles, plures accipiendo in matrimonio,&quod non peccent, ranon tamen ignorantia legis potest facere, ut contractus factus contra legem teneat: ut manifestum est. Si duo consanguinei, vel amnesinsecundo vel tertio gradu contrahant,ipsiS ignoratibus talem consangumitatem Rignorantibus legem esse, cynullus intra quartum gradum ducat consanguineam, etiam fimutuo consensu,& omnibus alijs requisitis contrahant, etiam in facie Ecesesiae,quam primo constiterit de impedimento,separantur El.dato exculentura peccato,non tamen ignorantia' potuit facere , ut contractus teneret inter illesitimas personas, etiam si putassent se legitimas. Si ergo sic est de lege humana canonica,quanto magis tenendum verum de lege Diuina Euagelica Ratio. . Probatur etiam expressa determinatione IInnocen. 3. Extra,de diuortiis. .Gaudemus.vbi dictum est,q, infideles, qui cplures duxerunt uxores,si conuertantur,debeant solum retinere primam, etiam si eam repudiauerint ante sed tamen si esset quaelibetillarum v cra uxor,& cum qualibet verum iuisset matri ruontu,non magis copellendus ad habendu primam , quani
secunda:sed ad solam unam,quam voluisse et ad nullam,vel ad omnes,sed non compellituruisi ad primam redire:signum ergo est certum,firmum,&inuiolabile,solum iuisse matrimo-uium,cum prima post aduentum Christi.Nam ibi de Potifex
422쪽
Aniculas. XVIII. Ah cum p n. redimam. suam determinationem fundat in dicto Matth. ergo tenendum,quod post legem Euangelicam datam, ubicunq; sint in Matib.i, fideles,etiam qui nihil de lege Christi audiuerulis matrimonio viantur, scplures accipiant uxores,solum verum esse matrimonium cum prima, dummodo illam acceperint affectu maritali,secundum consuetudinem suam, & non cum aliqua aliarum:& si uertatur ad fidem,illam primam, debet necessario retinere, etiam si repudiauerit eam. S ed dato ista secunda conclusio vera sit,& manifeste probata ex Ecclesis determinatione,manet scrupulus cirea primam obtestis, conclusionem,in qua dictum est,ante legem Euangelicam patres antiquos plures habuisse uxores, & quod omnes erant verae uxores.Contra .Scriptura vocat eas concubinas: sed uxores concubinae non dicunturiergo non est verum omnes fuisse
uxores.Et patet in Genet ubi Cestura, ct Agar vocatur cocuB binae Abrahoquas nos in prima conclusione diximus uxorei veras.Item. Dicitur de David,quod habuerit plures concubi Ge ne.2s.
Vas, quaS noS diximus uxores et ergo videtur non veras fuisse a. Reg.f. uxorcs, sed solum prima alio qui quomodo concubinae no P. Parali. minarentur,praecipue quod nuuquam prima vocata est con- a.
eubina:sed uxor Pro solutione huius obiectionis libet in praesentiarum declarare, quae,scripta sunt in Iegibus,& canonibus de concubina:nam dicitur.3 .dioeca'Is qui.Et cap.Christiano. quod licet habere unam tantum muherem uxorem, vel concubinam:sed nos determinavimus paulo ante,quod nullo Nonita . modo licet concubinam habere, eo quod sit directe contra lege nature. quomodo ergo hic habetur,quod liceat Hac de causa oper pretium erit scire,ne lector horum decretorum offendatur,quid per concubinam ibi sit intelligendum. Ob quod L quaerimus.
Ptrum liceat habere covcubinam. Concubina '
423쪽
i8 scanda pars spe licoriiunorum. . . ON C B IN A dupliciter accipitur. Vno
modo pro illa,quae accipitur sine affectu ma. Aritali,sed solum ad explendam libidin . m: dc
proprie dicitur concubina, a concubitu,& tales nunquam Vocantur coniuges, sed solum concubinat. Secundo modo capitur pro ea, matrimonio cum consensu expressio utriuiaque ed tamen circa eam non seruantur omne S solennitates leo ales consectae. Exemplum est in legibus humanis. In authe. Ut liceat matriit o. Sc auim, . Quia vero ubi constitutum est quod ad hoc quod matrimonium ostendatur legitimum, S proles sit legitima, est necessarium ccncurrant haec omnia, confatuatur dos, fiant institimenta dotalia, aut fierent probat iones coram iudicibus, vel sacramenta praestarentur quibus concurrentibtis,ii a dic=baturkemina tanquam uxor,& sic
vocabatur: sc distis deficientibus, licet affectu maritali, & ex spresso consensu caperretur, vocabatur concubina: quia non icruatae erant omnes caeremoniae. Exempli gratia Apud Me- Nicanos solitum erat ut una acciperetur cum illis consuetis
apud eos solennitatibus: dc post, alia assectu maritali,sed tamen sine illis solannitatibus. N eque sumebatur ad imperanis dum in domo, sed ad seruienduin alteri, quae fuit assumpta, cum solennitatibus. Et illa non vocabatur eodem nomine sicut & prima: sed prima, nomen retinebat uxoris, &secunda licet asse tu maritalisumeretur: aliud sortiebaturn omen.Sic concubina in iure vocabatur illa; quae licet fuerit assumpta a flecta maritali, tamen non cum omnibus solentibialibus e prcssis. Patet ex canonibuS Apostoloiu.c.Siquis. 33cd. Si quis post acceptu sacris baptisma secundis nuptijs fuerit copula tus,a iit cocubinam habueritino potest fieri Episcopus nec saccidos:&hoc propter bigamiam:Vt patet eadem d.ethece qa in se cris. Vt tam cia biga naia'rio contrahitur in coitu fornicario ut patet:quia non repellitur ab ordine,qui plures habet cocubinas,vel accesiit ad plures mulieres extra matrimoniursequitur ergo,qi ibi cocubina,necessario sumitur adi uxore:sed ciuia is A est upta talibus solent ratib. combina dicitur expressius haec patent.3 .d.F. cocubina aute. Concubina aut e hic t e
424쪽
ea intelles utiquar cessantibus legalib.instrumetis unita est,sae . . A coiugal astectione alcisciturilianc coniuge facit assectus, con 'cubinam Vero lew nominat, di ita secum dum veritatem ea quae vocatur concubina, uxor cst, Unde ibidem Glo.contaibi ianana.i.vxorem non solenniter ductam, si tamen mutuus con s sensu anteruetiis ait causa quare(cum uxor sit vera)concubi ira nominetur,ctalia quaesumpta est cum solenitatibus dicatur uxor non concubina,est quia erant disterentiae inter ipsas irai Quarum prima est.Nam uxores nunquam vocabantur concu cm m. b
binae,quod est nomen dignitatis,concubinae autem ocantiar Viraterdum uxores,interdum concubina ,eo op ta es aliquid ha Iste bent uxorum.Lastectum coniugalem oblioc vocatur quae tacv-i', cerum sine solenitatibus, uxor. Aliud est,in quo minor estvxore, ct et' ob hoc vocatur concubina, sicut patet de Agar,& Cethura, m quas scriprura vocat uxores Abrahi,& vocat concub inas eius in Genc.Exemplum est circa Alexicanos,quia illa quam accipicbant cum omnibus solemtatibus ut seri ur erat ad hoc quod filij succederent in bonis paternis, quae dicebatur Pisa, pilli quod non erat de filiis aliarum,dato eas acciperent inv-
Secunda differentia est in honore, nam secundum iuraritae solum in uxoresaccipiebantur,quae erat genere,& statu aequa me .et les, inaequaleS vero non accipiebantur,max i me mulieres corruptaeac obscuro loco natae, Sc quae sui corporis quaestum fece
rut,dc ancillae, vel liberte.Sed mulieres ingenuae, praecipue si s ni arte sunt nobiles,dehonesti viti,& virgines in concubinas haberi 3 est . . non possunt:nisi testatione quadam: ut patet.sside concub.l Iamicam Inconcubinatum.ut videtur seruatum fuisse apud antiquos tu vobibe iii veteri testamento, ut post dicemus.Et apud Mexicanos O inet fuit inviu, ut equalem in dignitate, dc nobilem acciperent m 's mecum omnibus seu nitatibus ut uxorem:ad hoc quod fili j eius balso u- succederent, & seruam, uel libertam , uel obscuro natam mini loco, acciperent ut uxorem, sed non cum illis solennitatibus:& sic non vocabatur eode nomine,imo dato cia solenitatibus acciperetur, si tamen obseuro loco nata,habebatur ut
Tertiu discrimen inter uxorem,Sc concubinam erat quan et tum ad
425쪽
eo secunda pars Peculi coniugiorum
tu ad ius earummam filia uxore reputabatur legitimi, &succedebant patribus in bonis silii autem concubinarum non re Aputabatur legitimi,sed solum naturales, vel spurij. Et ob istas
disserentias concubinae,& uxoris,disserentia etiam erat in nominibus . sed tamen utraque uxor erat,& conueniebant,quia in utraque erat consensus mutuus necessarius ad matrimonium. De consube patet. Extra,de spon .cap.Si inter,De concubina.d.3 d.Concubi,&ibi Glossa . Secunda conuenientia,quia utraq; tractatur affectu coniugali. Patet in allegato. . Con cubina.. Tertia:quia,cum utraq;est licitus concubitus.3 .d.c.Is qui quia talis concubina habet locum uxoris,dc nulla allia foemi- na potest habere locum uxoris quatum ad copulam licitam. Dat et ibidcm, . Quarta:quia in xtraque seruatur idem numerus. Si unica est coniux,& unica est concubina: & si plures sunt uxores,& B plures possunt esse concubinae. At quia in uteri lege poterat quis habere plures uxores, similiter & poterat quis habere plures concubinas. Ad dubij solutionem respondentes, sit prima conclusio. qi.coesu.Capi edo combina proprie,primo modo,pro muIiere coniucta no affectu maritati: nullo tepore licuit habere co-cubinam,nec talis concubina,vxor vocatur. Probatur exsupra dictis:quia habere concubinam, est de directo contra ius naturale contra bonum prolis,Vt probauimus: ergo nullo modo licuit.Nec modo licet:quia intrinsec* malumnec potest aliquo pacto bene fieri: nec talis est quae vocatur uxor: quia uxor importat mulierem iunctam affectu maritalitergo ubi talis affectius non fuit,non potest: uxor dicitur. Et isto modo capiendo, Abraham nec Iacob, nec Dauid , neque alij csancti,de quibus scriptura metione facit, habuerut cocubinas. r.conclu.Capiecla concubina large secudo modo, pro muliere ducta affecta maritali,sed non cum illis solenitatibus cum qu bus aliae ducuntur uxores,habere licuit omni tempo rre. Olim. Hic concubinam vocamus, quando inferior genere,vel diuitijs viro est. Patet. In lege naturae habuit Abram ira concubina Agar.Dc quoliabetur in Gene.quod acceperit Sarram
426쪽
Satram in uxorem: quia ei aequalis in statu: Sc Agar in concu- Abium: quia ancilla erat, se inferioris conditionis , &tamenti Gesse. Iscuit Abraha illam habere, ut constat. Et non est dubium a- oelijs cosingilse, Probatur quod licuerit,d ales sunt vere uxores ut constat:quia sola in deficit quaedam se lenitas,ob quam vocantur concubine: sed in omni tempore licuit uxorem habere. ergo ist concubina isto modo. Et probarur apertius.3 .d.et Is qui. Is qui non habet uxore,& pro uxore concubinam habet,a commutat ove non repellaturitantuin ut vilius mulieris, aut uxoris, aut concubinae sit contentus: si ergo concubinam habens a communione non repellitur:ergo eam licite habet:& non capiendo concubinam primo modo, quia esset peccam tum mortale, ergo capiendo concubinam isto secundo pro 'muliere coniuncta affectu maritali,sed vel quia inferioris coditionis, vel quia sine illis solenitari bin traducta, vel quia sic traducta,ut filij ipsius non succedant in bonis patris. Existis solitio obpatet clara responsio ad obiectionem contra conclusionem, lectimis. quomodo ante legem Christi illi qui plures accipiebant uxoreS,cum omnibus contrahebant. Quod autem fuerint dictae B tales concubinae,ut patet de Abraham,c David, dc alijs,non obstat quominus fuerint verae uxores. &sii interdum vocabantur, sed dicuntur concubinae, non quia ad solum concubitum sumptae,sed quia vel inferiores erant genere,sicut Agar respectu Abrahae, quae inserioris conditionis, quia ancilla,&idem deCethura.Vel quia filij non debebant succedere in bo Genet Etanis patris,dicebantur concubinae tanquam uxores minus principales,sicut factum credimus in Abraham.Nam Sarrae filius Gene. 16. Isaac,quia v or erat,successit patri:&non Y smael,qui erat fi ets.lius Agar,Et ob id Agar concubina dicta est Abrahia, cum ta Gen. Er.men vera esset uxor.Sicque dixit Sarra ad Abraham. Eijce Paulus ad ancillam hanc,& filium eius,non enim haeres erit filius ancil- Galanta eii filio meo Isaac, Et dicitur in G ene.D edit autem Abra- Gen.ets.liam omnia quae possidebat Isaac, filiis autem concubinaruc largitus est munera,& separauit eos ab Isaac filio suo, tu in ad
427쪽
rdi fecundo patris eo/si consis=ioriis Ecce habemus in aperto eX facto ipsius Abrahe,quo modo
Petrio de illae quae vocabantur concubinae,Vxores erant: & vocatre fiat Tamasius talas concubinoe, tauquam inferiores genere,vel diuitijs,vel quia filii non deberent succedere in haereditatc patris.Similina odo oportet notare,quomodo in alijs locis Vocetur eaedem uxores quae & co cubinae: Vt certo cognoscamus nihilominus suisse uxores.Et ex isto oportet similiter iudicare circa alios patres ante Christi aduentu. Expediret etiam iudicare tunc de Gentilibus,si aliquas ignobiles ducerent,non cum talibus solennitatibus sed tamen affectu maritali: quia fili j ipsiniri non debebant succedere,Vocabatur alio Homine quam uxor principales,sicut fertur in usu fuisse apud Meruicanos ut dictum est,talis esset illo tempore,iudicanda pro Vera uxore,sicut&principalis uxor .Haec Videntur sumpta ex lege naturati, Diuma, dc canonica .In lege tamen noua, etsi concubinam Iicite possit quislaabere quae sit uere uxor,no tamen simul cuea alia uxor,ut olim. Quia solum una unius potest esse modo, ut supra dictum est, & infra est dicendu. Et qui de in concilio Toletano primo aperte dicitur . is qui non habet uxorem,&pro uxore concubinam habet a communione non repellatur,tamen ut uia1s mulieris aut uXori S, aut concubinae, coniunctione sit contentus. Ecie qua apertum est testimonium&addducitur 3 s. d.c. his qui.&.c. Claristiano .ibidem.
Ouid scolicubiva secundum legem tam
mim ciuilem. Ed adhuc oportet scire aliquid de concubina secundum legem humanam ct ciuilem , utrum talis sitae uxor. sicut diximus de concubinis,quas habueruntC
sancti oti m. ADM. Pro solutione notandum, quo diura humana posueriat plures concubinas posse haberi simul,licet non esseti demius succedendi liliis, sicut si concubina una sola esset Patet in authetica. Quibus modis naturales efficiuntur sus. , . Si quis autem. h t in . F. si uero effusa.De quo sit conclusio.
428쪽
Artis s. xx De covcubissemq. tus esile. scapiendo concubinam sicut leges humanae ciuiles dispo- Obuc se
A nunt,nunquam licet habere , neque talis est uera uxor. Pater, euia concedit plures habere: ergo non capit concubinam pro I. Itatio.. More:alioqui liceret post legem Christi, plures habere uxorees, quod est falsum. Secundo: quia filios natos ex talibus vocant iura illegiti- mitin , mos:sed qui nascuntur ex licito cocubitu,legitimi sunt,ut qui
ex uxore nascuntur: ergo talem habere concubinam non licet, neque talis est vera uxor. Et probaturq, talis non sit vera
uxor: nam secundum iura humana distinguuntur concubina, ct uxor eR parte personae. quia quaedam sunt foeminae, quas inconcubinas accipi,non licet,sed in uxores,& econtrario, sunt quaedam mulieres, quas in concubinas accipi licet: sed non in uxores.De primo patet. Muli er nobilis,& virgo, aut ingenua& ea quae est honestaevitae , non potest accipi in concubinam,
B sedin matrimonium: econtrario accipitur in cocubina,& non in vilorem,ancilla,vel liberta,& mulier obscuro loco Nata,respectu viri nobilis,& quae fornicata fuit,&quaestum sui corporis fecit:& generaliter illa,cum qua stuprum non potest committi: si militer & damnata de adulterio, in concubinam accimi potest,ili non in VXOcem, ff. de concubi.l. Qine in concubi xt praeses prouinciae pol st accipere concubinam de prouineia quam administrat,eo ti.l. Concubinam. sed non potest accipere uxore de illa prouincia,quandiu ad ministrat. . de ritu nuptiaru. I. si qui s. dc ita generaliter secundum ista iura illis quibus interdicitur ut sint Vxores,coceditur ut sint cocubinae dc eco ntra rio hoc apparet: quia si quis Velit muliere ingenua, ct honestae vitae habere in concubina, non licet, quia talis est, quae in uxore haberi debeat,unde si acceperit ea,incidet in criC men stupri, vel putabitur in uxore habere, si autem voluerit ea sine crimine habere in concubinam,oportet ut coram testibus dicar,quod eam accipit in concubina,& no in uxore,& sic excusabitur.st de concub. l. In concubinatu .Ex istis ergo api paret, quomodo secundum ista iura concubinam habere, li- ob om.
cet, quomodo non est idem concubina,&vruore nam Conca-
bina non accipitur astectu maritali. Nec est mirandum leges humanas ciuiles concubinam concedere, quia & mererri
429쪽
et Secundi pars speculi contigimun
cium concedunt: quia per leges humanas, non omne malum prohibetur, sed lex humana permittit, Vel cocedit ali qua ma lat quae sition permitterentur, essent in maiuS malum reipui blicae, sicut nec praeci it omnes actus Virtutum, secl solum qui
ordinantur ad suum finem .s.conseruationem politici boni. Consequens est,ut respondeamus ad oba ectum supcrius ex Solatio, canone,ubi dicebatur.* licet christiano Vnam habere concubinam, quomodo intelligi debet conssideratis superius dictis, solutio est in promptu. Ibi enim canon loquitur de concubina, qua uxor dicitur ad sensum supra dicturin prout dicit
mulierem coniunctam assectu maritali: vel quia obscuro loco nata est, vel quid simile,& non dotata, &Πyn capit canon concubinam pro illa, quae Vere est concubina, quae non coluncta est aflectu maritati : alioqui elset error intolerabilis cotrachristi dictum, qui vetuit omnem fornicationem, imo , desiderium. Quare in tali concubina, qua cauon concedit christianum habere posse, requiritur qi pro vera uxore accipiatur per consensum de praesenti, qui vocatur a lege assectus coniu- Bgalis. Secuudo requiritur, * sicut uxor non potest: eisc. nisi una, ita & concubinad .d. c.Is qui S:.c christiano. Quibus interuenientibus conditioni bus,non est dubium,quin in veritate sit uxor.Ratio autem quare concessit cauon qui non po-r.' . . test habere Uxorem. habeat concubinam,haec est: quia cuili-m ius est bet homini non valenti continere,licet contrahere: Stamen nubere non est facile cuil1bet habere uxorem: concubinam vero, id uam ruri est,eam quae secundum legem vocatur concubina,facile ob id .debuit canon hoc exprimere. Nam Uxores sumutur de aequali statu, cti s sint honeste vitae, matronae, Vel virgines, & dotatis, scd talem uxorem habcre non est facile cuilibet: quia erit aliquiS qui ob paupertatem,vel ignobilitatem, vel quid sim te, si ita despectus,ut nulla in virum, Velit cum recipere itamen facile est tali viro inuenire sibi foeminam, quae secundu Clegem potest esse concubina,scilicet muliercm eo inferiorem obscuro loco natam,vel cor euptam,ancillam,vel libertam,me xetricena,vel adulteram: tales quidem possiunt secundum leges accipi in concubinas .i de concubi.l.i.&.l. In concubinatu, de quibus quilibet quantum cum q; miser poterit aliquam
430쪽
Artis s. Ax De concu.som.rus crude. et sinuenire,quam sibi poterit affectu coiugali cum expressione A consensus copulare:ob quod canon dixit, q, cui bet christiano
liceret habere V nam in uxorem, Vel in concubinam quia nolenti continere,melius est nubere quam uri. Etsi non possit si Paulus . bisociam asciscere ut uxorem,tatem,qualem lex dicit uxore comtb.Z.' esse: assumat illam Quae concubina dicitur. Vsus est quippe canon nomine concubinae vel a lege, ae ignobiles,& corruptas in concrubinas sumendas declarati sicut si quis ex nostrisHispanis sibi in uxorem aliquam ex Indigenis noui orbis assumat in matrimonium, quia ob paupertatem non potest aliam nobiliorem. Uel bi credibilius est ex Iege veteri, que uxore S imgnobiles' alias infimae sortis, c6cubinas vocabat,ut supra dimetum est: etiamsi utraequevxores verae & legitimae essent. Taranen valde probabile est sumptum nomen ex legibus humani uia licet christiani haberent legem Christi, tamen circa soralia gubernabantur legibus principum secularium, quibustencbantur obedire.Siclia,c.IS qui dist. 3 . Quod in concit. I. Toletano.Et.c.Christiano. ea. d.quod dictum ex Isid oro sum Legibus pium est: quod contigit circa tempora Iustiniani Imperato- secularib ris , qui licet lacrit christianus, tamen renouauit leges de re aetatur uxoribus Si concubinisset patet in locis allegatis. Et non mi- ebri planirum, P canoneS, qui ante fuerunt, sequerentur talia Vocabula obedire. polita in legibus. Quod autem modus secundus etia sit proba P.Pet r. Ditis,patet.Nam apostoli in suis canonibus,Vt patet. 33. dist. c. Ac lim is
Siquis.Si quis post baptismum secundis nuptijs fuerit copulatus,vel concubinam habuerit, sumunt concubinam pro uxore.Et isto modo Ecclasia potuit sumere vocabulum. Sed apostolos credibile est vocabulum sui ipsisse ex lege veteri, & no aliunde. Vtrunque tamen dici potest, ct parum refert hac vel illa causa sit,dummodo constet de veritate, in quo sensu sume
C dum sit,quando canon dicit, licitum esse habere cocubinam. Per alia ta men rura moderniora ista correcta sant, ne daretur offendiculum non intelligenti vim vocabuli: ob quod reprehendunt habere concubinam,& uxorem vocant,sive sit nobilis,sue ignobilis,virgo,siue corrupta dotata,siue noss,dum modo fuerit assectu maritali copulata. Ratiovero diuersitatis licepotest esse: quia antiquitus secundu legem humanam erat Ve