장음표시 사용
551쪽
Is Dilutio et solutio. a b tio.s s ac do si nelut reconciliare: ergo saltam in hoc casu tenetur. Ad hoc respon. Primo , t non tenetur,sed esIet cun si lium. A Secund(, Non coitatqi propter incontinentiam teneatur reconciliare, sed in poena ai: quia ad altera transiuit ad Icc undas nuptias. ferito posti dici , ii ob incontinentiam non tonetur in foro confitcntiae,sed in foro exteriori,& ob peccat iam vita dum potest compelli ut recocilici libi nocentem , neq- hoc est
A.conchi. ,confusilo. Diu rtio facto ab Ecclesia propter adulterio, quod piobauir unus coniugum contra alterium,si ipse ad cuius petitioncm factirm est diuortium, simile cri men commisit licet probari non posset, in foro conscientiae tenetur reconcilia- o. iv re si si ipsium,contra quem lata eli sententia ipso volente. Uolo dicerc,q, si ir agae contra uxorem de adulterio,' probatovd. ad . . criminc haL diuortitam,si vir simile commi sit, sed quia occul- rum,probari non potesti si foemina iam emendata, voluerit vi dro reconciliari post diuortium,tenetur in conscientia vir ei reconciliari: quia si Ecclesiae constaret ante sententiana de crimine viri,non daret sententiam diuortij , visu py dixi mus: ergo cum vir cognoscat Vere tale crimen commisi Ge,in cuius ignorantia sentcntia diuorti j fundata est,tenetur tollere gravamen illius,qui iniuste patitur. Et sic tetactur reconciliare stibi illa volentem squi gravamen iniuste patitur,cum ipse vir etiam simille peccatum comi riserit. s. conclusit o. Diuomo secto ab Ecclesia propter infidelitatis, vel haere iis crimen, innocens non solum potes sibi reconciliare eum,contra que lata es sententia: sed si talis poIt emendationem petat reconciliationem, tenetur innocens reconcitaliani ea m vel religionem intrare. Probatur quo ad prima par- tem.Nam si sontentia diuortij data est in fauore in innocentis, non clebet vergere in graua me i plius: sed omnino vergeret, si non po stet post diuortium sibi reconciliare peccantem rergo pol e st. Et tandem ista probatur sicut secunda conclusio pro
Secunda pars, quae dis cultatem habet, patet expresse in Glo.in. c. Ad ulter. Sc.c. De illa. de cc uersione coniuga.&c.Quato. V ctro, te diuortijs. Et licet tinc.De illa, dicatur,no tene-
552쪽
. A VII. M per diuor olua.maixi, Fur redire ad ipsum reuersum 'st ucrum i ingrediatur ni Ona- a steriurru quia Innocen qui no lapsus cst in errorem fidei , post
diuortium potest etiam nolente lapso,otiam si enacia dctui volare ad religionem,EXtra, te convcrss.co iuga .c.MVllicr. Ho euinavit disterentia inter diuortimo factum propter hinesim, 'Siactum propter carnale adulteri uidiquia quando hectum es t L ψ ψ propter cal Hale adulterium , innocens , licet possit si velit cibi Cyrereconc liare adulteram iam emendatam, non tamen tenetur: Dcim O etiam si non transeat ad religionem, sed maneat in ccurasse H Da.Tamen quando faetium est diuortium propter haeresim,li cet innocenti reconciliari sibi reuersum ab limes: & omni no obber tenetur,si non velit, monasteriu intrare,& s laseculo M aneat, compellitur. 'Hic notabis ut alias latius, s I cet adulter,iton . I possit exigere debitum ab innocente, ut 1 es debita potest tamen petere,ut licita res iue sit adulterium publicum, siue se cretum: ct siue innocens ignoret,vel sciat adulmium quia noe emex quae pallibeat hanc exactionem tanquamiustam et Pro quo facit ca .r.De Coniugio h proso .ca.Dominus.32.q. Z. de .
Ex ista differentia poteris mclius intelligere quae supra di- Supra, mrei mus,non celebrari diuortium propter haeresim,quia haeresis hac. 3p. sit fornicatio quaedam spiritualis: quia si propter hocasset,ea- arnia dena ratio utrobique esset celebrandi diuortium , ct reconciliandi post, sed est: diuersa ratio, ut patet. Ob id melius est dicere diuortium fieri propter haeresim, non quia haeresis sernicatio sit spiritualis: sed ad tutelam, & defensionem oppressi in fidei fauorem. Hic tamen videtur rei jciendus lapsus Erac et i C ini Roterodami , qui in annot a. 1.Corin . . dicit,nulli dubium Emsi per lapsam in haeresim dissolui matrimoniunt imo non est dubitandum nullo modo dissolui
ARTICVLVS. VILinrumpes diuortium possit iratiam ducere,,
AE C questio mouetur propter nonnullos alias gravisSImos doctores, Pippe qui astruunt,&amrmat vinculum
553쪽
T ri 'an spe e confusionM. illud in dissolubile,&firmum, a Seruatore omnium firmiter stabilitum, dissolui,atque disrumpi: ita quod propter adulte- Arimis,diuortio concesso,liceat ad secunda vota trai,sire,adhuc vivente primo.Quorum grauitas(cum magna sit aliquo mo-clo me cogebat,ut istos sub silentio pertransirem: veram cum passim ab omnibus in hac re reprobentur,operaepretitam exi-istimaui nic fasturiam, si eos in medium adducerem. Quaestiora eniq-e Xaece tractare proposui,quantum locus expostulat tpulilli intelligant,quid tenendum,amplereandum i hcum Viri iam prouecti diu est quod intellexerui. oram sententia innititur,dc ut melius dicam error,in dicto buati Ambrosij su- per illud Alatth. Excepta fornicationis caula, At quia progressus optimus erit, si prius veritatem di sortiam iis, quam si eoru nomina ascribantur,qua cognita, cilius illa reprobabitur sententia,respondentes ad quaestiorie ponimus conclusiones. Quarum prima.
Prima coclusio .Facto diuortio in matrimonio,siue sit pro B pter adulterium,sive propter infidelitatem,aut propter quodlibet aliud peccatam,11ulli licertransire ad aliud matrimoniuvh ad mordem Conclusio est: Redemptoris nostri, ex B. Pau- Iia.Corin.Z.qui ait. Hu qni matrimonIo iunctisun raecipio nos os ominus Morema viro von recedere. Ωuod si reces eris,maneat in re: Etansuper B. P.Augu.in h. de bono coniugali,&habetur.3EN. .c.Interueniente. Vbi dicitur.Interueniete di-r uortio,non obhoc soluitur c6foederatio maptialis. Et in .c.Gaudeatius. Extra, de diuortiis. Idem IUDOccn. 3. lib.I. de contem ..ptu mundi .ca6.Et in concireriburtei se. C. f. de Mileuitano. ca .i . sub his verbis astruitur. Placuit ut secundum Euangelicam,& Apostolicam disciplinam,neq; dimissus ab uxore,ne- c. que dimis Iaa marito a jteri coniugatur,sedjta maneant,aut siet reconcilientur, lic. Et tandem idem in conci. Elibertistio diuitur.'Modo in cocilio Tridentino expresse dis finituml
Ratio est Si propter diuortium acturn propter adulterium, liceret ad aliud transire matrimonium,& primum solueretur, Ecclesia concedens diuortium, daret occasaonem adulteran di,
quod est impijssimu dicere. Patet: quia si sine diuortio matr1
554쪽
monium liola soluitur,& diuortium non datur nisi ob adulic- . a iium,slatina v Non bene conuenireret coniugati,adulteraich-tur,& matrimonium dissoluere ruinat quia si amplius in probatione progrediar idebor lumen addere soli ut dicuntu suffi- . eiat tenere poli Christi aduentu matrimonium verum semel contractum,inter personas legitimas,csse in dissoli ibile,ut nullo modo possit dissolui, quocunq; impedimento superUenien AE
te,si contra clum sit inter fideles. Et loquor de matrimonio cq f. Ipso. Hsummato:quia non cosummatuna ut diximus peringrestum teligionis dissoluitur' ndehon sunt audi credi illi qui dicunt q.88.
pex impotentiam viri et mulieris superuenientc dissolui posse.Errant quidem hoc dicentes, ut nos in prima parte probauidi a via. mus.Quod expresse Orig.super Matth.ho. .&lib. 6.super epi p.arti . stolam ad Roma. Et Ioan. ERiushomi. s.contraLutheranos, pasti. ista de sacramentis,qui optime tractat argumentum,homi. q. s Ondita 3 . d.contra Caletos Erasmum. Am- . Contra istam sententiam catholicam sunt duo grauissima Emuri
argumenta,exquibus dicentes contrarium sumpserunt occasionem erroris texistimo.
Primum,est determinatio Gregorij Papae.32.q .ca. Qiuod C q. , proposuisti, si mulier infirmitate correpta, non valuerit debitum reddere viro, quid vir eius faciat coniugalis Bonum esset si sic permaneret ,ut abstinetiae vacaret : sed quia hoc magnorum est,ille qui se non poterit continere libat magis,non tamen ei opem *hsidij subtrahat.Haec ibi. Et idem videtur liceres miti cum ad paria obligentur, Extra, de diuorti.cap. Gaudemus.Ecce videtur expresia determinatio Papatrii matrimonium legitimc contractu,per aliquid superuenicias dic soluatur. Ergo a simili per diuortium factum, siue sit propter C fornicationem,sive propter haeresim, dissoluetur quantum ad
Respon. Isjam sententiam Pontificis debere intelligi,qua solatio.
do impedimentum illud impotentiae praecessit contractum,m atrimonij, quod non filii: cognitum ante , sed post contra inim,ut supra diximus in.p.p.nam si depraehedatur precessio si p. .se,nullum fuit matrimor 'a,de poterit potens,aliam ducere, ani8. quia no obligatur continere,cum nullam habeat uxorem,nec hi rum fuerit
555쪽
Tertia pars peculi tomurrarum. fuerit matrimonium propter i m p edi m e ut una praeced ens. ' Et sic interpretatur,& bene Michael de Modina in suo de Caeli. Abatali ae.'3 vi su pia addi Rimus Da.I.p.ar.38.et. sol io. Secudo potest dici,quod dorni. Gracianus compilator Ue- creti ibi asserit,scilicet talem sententiam Grehoris esse fallam.& contra Canones, Sc doctrinam sacri Euange ij. Iobiecti. Sed obi j ciet aliquis: quia Leo. .approbauit d1cta eiusden solutio. Gregorii iunioris.ro.d.c. De libellis. Dicendum, at Verum eleapprobasse,verum non omnia,se H sotu quae bene dixit, in quia illud distium fuit in ale,non potuit approbari. Et qui approbaretiimiliter errassicis in sensu,in quo litera sonat,esset aporon e ausis bandum. Vnde non obstat ista determinatio Fontificis. Nec matri. Po lector optime,offendaris,si vides,aut ii telligis Papam ei ralle,
h. nori est siquidem non est nouum,extra fidei determinationem um-mlns ab- mum Pontificemi errasse: nam circa matrimoniurn contraria
metasse. aliquando sunt determinata a diuersis Pontificibus, at alte- D runt errasse necesse est dicere. Celestinus. 3. determinauit it ter duos fideles matrimonium legitimum soluit quo ad vinculum perhoc, P alter labitur in JUeresim,sicut sola itur inter infi deles per hoc,quod unus conuertitur' alius sibi vult cotidibitare Sicin.c.laudabilem,de conue .infide.olim habitum est, Ch i. Vt vult GloLin.c.Quanto.de diuorti. & ibidem Hollien . Tam siens anten contrarium est determinatu. Et est autho.beati Pauli su- p. et . . pra allegata.Et sicut nos supat in .et.p.adduximus no propter sea, in hoc dencit sides in Ecclesia:quia in his que fidei funt,nullo mo,ria..d do errat. Istam sentetiam tenet do.Adrianus in quolibet.i.art .arim, ii 3.ut etiam ibi adduximus,quippequi adducit istam senten TQ trimGregorij.dr.e Iicet. despon .duo.ubi Papa consultationi Mrespondens,dicit primum matrimonium esse seruandum,quaquam a quibusdam praedecessbribus suis aliquando suerit aliter iudicatum.Cum ergo consultationi respondens non noua lilia ius inducat,sed respondet prout de iure,ut vult Glo.im c. Consultationi. de temporibus ordinan. sequitur g deciso pred cessorum non fuit ius,sed error.Haec A drianus Papa contra de terminationes Pontificum ob quod nullus offendatur,putas a st. p. ob hoc fidemPetri deficere.Nequaquam deficiet.Pontenim
inferi non prqualebunt:quia cum Ecclesia sua es Deus usq; ad
556쪽
bfeticulus. VIL An per diuorso a.mari. ssi secula seculorum. ' Vt nullus Papa in illis quae fidei sunt er- .rauerit inter alios. Probat Albertus Campensis in suo de Hie tarchia Ecclesiastiua,lib. .c.8.Et Pontifices qui hac nota haeretis sunt signati defendit. Secundum a rgum entum est dichium. B. Ambrosi,qui super obhes d.
epistolam ad Corinthios,& habetur. ir.'. Z.c. Uxor non discedata viro causa fornicationis, et, si discesserit,aut maneat inmipta, aut reconcilietur viro suo. Quod de uxore permisit, quia viro licet sumere aliam .Hax A mbrosus. Patet ergo quomodo saltim viro post diuortium factu ob adulterium, licet alia ducererat si licet aliam ducere,matrimonium solutum est quatum ad vinculum propter adulterium. Quarc caie.dat viro,sequutus .B.Ambrosiurn. Haud dubie verba sunt tam expressa, ut expositione non Caten indigeat.Nec saluari possunt in sensu catholico,sed necesse est solutiolad unum e duobus dare: vel beatum Ambrosium falsum dixi se, &in illo erra sse, vel dicere non esse verba illius. Vtrunque est inconuenietis: nam si liceret asserere sententiam illi salo impositam, sic etiam liceret eadem ratione & de omnibus
alijs. Tamen prauestat dicere illi impositum, & additum esse Also sue suis scripturis,quam dicere ipsum errasse,quidquid dicat Erac impostamus. i. Corinthi. .in annot. Nec sequitur inconueniensistati- Ambro.eet .m dubitaremus sic de alijs positis ibi. Ratio ei liquia Gra- Alberius cianus. sa... H.Sed illud.affirmat, falso sententiam illam tri- Abutam AmbiosioIdem Magister sente.sicut S: de alijs docto 3s.ans .ribus est credibile. Sed sortius argumentor. Christus redemptor noster M at- Otacts r th. s. & clarius. Iv. Iudaeis interrogantibus utrum liceret vκo- res dimittere: responditisolum licere propter sornicationem. Solutio haud dubie fuit de directo responsio ad quaestionem motamcredendum enim est respondisse ad propositum et verborum,uel intentionis interrogantium,sicut ipse epe solebat. Cum ergo Iudaei interrogarent Christum de dimissione quantum ad vinculum,&non quantum ad torum, vel cohabitationem solis m,& Christus respondens dixit,* propter fornicationem licebat,ergo intellexit quantum ad vinculu:alioqui ablatio,vellesposio non corres deret dubio,nec satisfaceret
557쪽
T re pari e iconis Noras. 'quaesito.Etir Iudiei interrogarint de dimissione quo ad vinculum .apparet ex hoc: quia cum per aduentum Christi iam finis ,
scire,virum dato omnia cessarent,dirid de repudio UXoru in1 b. 3.s . neret ne in euangelio Et cum tunc apud eos (vt in .r.p.proba-ar ii. ' uimus dissblueretur matrimonium quitum ad vinculam, sic
credendum interrogationem facta: nam aluis,quorsum inte rogassent,virum liceret dimittere, cum eis non fuerat in vis,nem per legem alius modus dimittendi uxores,nisi in perpetuum per repudium NMI L, Instiper. Verisimile est interrogationem sectam a Iudaeis, quia cum iam legem euangelicam acceptabant iperquam vetus lex cessabat,& videbantGentiles habere consuetudine dia mittendi uxores, volebant scire, utrum statate lese euangeli-ca,eis liceret dimittere uxores quo ad vinculum,sicut dimitte B baiit Gentiles,quemadmodum in lege illis fuit concessum repudium,quia utebatitur Gentiles,ne grauarentur,si eis non liceret quod Gentibus,cum ergo videatur quaesitum quantu ad vinculum , de resp'nsio Chiisti debuit de directo respondere, de satisfacere quaestioni:& cum causam dimittenda dicit fornicatione minuere quoad vincula deberet dissolui propter ea m. Solu ad His tamen non obstiuitibus,respondetur,et resposio Christi in tertia ob- telligenda est quantum ad torum,vel cohabitationem,Sc non i S aE quantum ad dissolutionein vinculi. Patet eu Paulo,que Deus'. elegit vas electionis,ad portandum nomen suum:& cui reuelaet.cbiniet. ta sunt secreta caelestia,qui explicuit nobis, licens talem debe re manere innuptam,etiam si propter fornicationem discesserit. Quod si Christus intelligeret vinculti dissolui propter fornicationen Mon diceret ipse , Pragi pio non ego feci domitius. Nul Vlo modo certe posset talia verba proferre,cu esset erronde mendacium,quod in sacra scriptura non est admittendu: quia Spit. A. 2. ritu sancto mouente linguam eorum,loquuti sunt sancti Apostoli, Scevangelistae omnes Sic intelligit ecclesia dictum Cnii Lucae.T. sti,de omnes doctoses,quos posuit lumen ad illuminasida eos: qui in ignorantiae tenebris detinentur. e Etita credendum intellexisse responsum discipuIos, quando dixerunt.stita est causa hominis cum uxore,nore expedit
558쪽
Articulus. VII. An per diuor obus.matri. 333 nubere. Et si ita esset,ssi Propter forNicationem vinculum disse A solueretur,non tam difficile visum esset discipulis uxorem dueere: sed quia intellexerunt ex Verbis saluatoris vinculum in- dissolubile esse visum est eis difficile. Apparet etiam idem erum modo respondendi,quia statim ut pharisaei interrogauerunt tentantes,nonrcspoditimnae diate, sed prius ostendit argumentis quibusdam indis Iolubilitatem iomnimodam mariimoiiij, dicens.Non legistis:quia qui fecit Gennet.
hominem ab illitio,masculum.& lae in s nam fecit eos, S dixit, Propter hanc relinquet homo patrem,&matrem,Sc.& erunt M. V. i'. duo ita carite vita. Itaq, iam non sunt duo, scd una caro. Quos Deus coniungit,homo non separet. Et subdit.Dico vobis. Quicunq, dimiserit uxorem suam nisi ob fornicatione ni,& a iam duxerit,moechatur.Fc Lucae.I6.videtur apertissime etiam em Zuce.is
P plicasse intelligi istam dimissionem quo ad torum,seu colhabitationem solum.NasTudicit absolutaeQEicim i, dimiserit ureo
rem suam,& alia du erit,moechatur. Iam notum erat propter fornicationem possie dimitti, sed tamen addit. Et qui duxeritaliam,moechaturrialioqui ad monendum ad non dimitte dum uxorem sine causa,sufficeret dicere:Non licet di m ittere uxorem,sed addens, i aliam duxerit,inoechatur: vuIt dare intelligere,dato possit dimitti v Nor aliquado sine peccato propter fornicationem,uel haeresim,uunquam tamen licet aliam ducere,quia talis moechatur.Q rare tenendam firmiter cum beato t.
Paulo inculum matrim ij in lege euangelica indis lubile ad io messe inter fideles, ut neque propter fornicationem, vel aliquid aliud superuenietis possit tolli, si legitime contractum est. Hinc patet non esse audiendos illosiqui ait si sunt dicere per u sinu, C fornicationem matrimonium. dissolui quo ad vinculum ex di i asinocto Christi. Et Pecclesia ne daretur occasio facile diuertendi, LV o. prohibuit dissolutionem quoad vincestini. Et si vellet: posset iterum permittere Hoc est insanire.Nasi ex Christi dicto vinculum esset dissblutum, non posset ecclesia facere matrimonium contra voluntatem contrahentium. . Catet
Etiam considerandam,q, cum Cale.. et a Pari sensibus de Mare. Tq. hocaeeprobatus in apologia,negauit dixisse asserciuiuposse dis inspo solui matrimonium quo ad vinculum per fornicationem. - Cala.m e Sed
559쪽
re Tertu rari specidi coniugiorum. res ' Sed did valde miror est de Ambrosio Catharino Seneri.limcoim sit quicum sit obiurgavor, & acexrimus impugnaror Careta. Rc ira 3c in multis Pliri tu in hoc tamen articulo ,in cruc, m axim e debet et dissentire, consentit. Et probat, eo quod subscribat huic sententiae,quae alijs apparet absurda,esse argumentum, vnon ex inuidia, & odio contra Caic.sit motus,sed ex Zelo ve-
m,ri. m. Tamen si Caieta. Catharini, dc Erasini sententia haeretaeam , Colo - dicendanon esser, tanquam erronea est rei jctenda. tu conciIio uim siquidem Florentino plane damnata est,& in Coloniensi no- sint, temporibus. Sed modo pro haeretica tenenda post cor cilium Tridentinum sessione.2 .c. Z. Et quidem pro nos ra catholica sententia sufficeret nunquam a Christo nato factum es ii quod per fornicationem marcimonium sit dissolutum.Ft viderur esse expressa determina ratio Alatthaei s. Et qui duxerit dimissam moechatur. Et in. ca. Ex literis.EN tra,de diuortijs.ubi dicitur,quod si post diuortis vivat incontinenter conciliet sibi adulteram.ECOIR par, te.de sponsalibus. - nra Non est etiam audiendus LactantiusFirmianus,qui lib.Qctantii. Diuinarum institutionum.ca.3r.tenet,dissolui ob fornicationem quo ad vinculum. Sed hic error inter suos computetur Desinant ergo maledicere ,& ne separent (obsecro quos De'nodo Gogdiano,& Herculeo sic astrinxit,Vt solum morte Error Lu disiungerentur. 'In quo pestilenter errauit Lutherus, dicens DL per fornicationem dissolui posse vinculum matrimonij.Et in egno Anglic ex hoc errore plurimi reliquerunt proprias uxotes diebus nostris. ut testis ocillatus affirmat. E Alphonius a Castroin lib.de haere lib. II. verbo Nuptimhaere.f. ubi acriter insumi contra Luthe. Et quanuis Catharinum, ct Caieta.didat non inisse haereticos, eo quod se submiserunt Ecclesiae
ARTICULUS. VII Lum modos mandus in causa manam li
560쪽
ne ua, quis modus dedeat scruari in cognoscendis caussis matrimonialibus E Quia res est satis difficilis, libet pro complcmento totiuS materiae aliquid di sierere,& pro iudicibus, quis iuris , lixistis diffiniendis pioccdui,& pro religiosis ut in foro conscientiae,siquide no ide modus in utroq; seruari debet , cum iudex debeat sequi quae expressa in iure,& α- Omnibus cundum allegata,& probata iudicare,quae confessori non sunt credev. in necessaria: quia quilibet credendum in foro conscientiae sine foro con-
Et quia non ad nos attinet Meq, noctrum studium est de iudicijs,de testibus,&atestationibus,de probationibus,de appellationibus aliquid scribere,quia iurisconsultorum eiulatu vo-y lo pro ipsis,qui iudiciario more procedunt, aliqua quae in inre
expressa sunt,m memoriam reuocare. Pro religiosis etiam orius libct adducere expressam determinationem Alexan.3. c.i.dc consanguini.& affinitaAx qua intelligant non esse questionem de lana caprina(ut aiunt,aut de umbra asini intende Ca sa mare causis matrimonialibuS. Nam propter causae grauitatem so trimonia-ium competit episcopis de illis inquirere, & iudicare ,nisi ex comissione. Dicit ergo Alexand.3. Ceterum tuam prudentiam molamus non titere,qubd-n sunt causae matarimoni, tractandae per quos libet Ied per iudices dii cretosdrumipotestitem habeant rudicandi, restatuta canonumnon i*norent. Haec ibi. Et Glo si ibidem ait. Nota , qt duo exiguntur ad cognoscendum,& iudicandum de
causa matrimoniali,scilicet scientia canonum,&iurisdictio otdinaria, vel delegata.Arpumen. 2I. d., .I. Et argu .Quod causa, C non est deleganda nili perito' exercitato. Ar .r.q. c. VItimmo. De potant.d.6.C.I.in principio , .
Et quod sit proprium dignitatis episcopalis de causis matrii monislibus iudicare, est expressus textus, Extra, de excessibus praelatorum .ca. Accedentibus. ius verba ( quia sunt valde notanda) pro religiosis placet adducere: quae talia sunt.
Accedentibus ad nos de diuersis mundipartibus Episcoporum querelis,int Iinmuso raues, nullius quomdam Mybatum excessus,
mistus finibus no colati,manus ad ea qua inpiscopalis dignitarit