장음표시 사용
101쪽
ς cap. I. De Rerum Ualubrium, Nocentium
tremores, paralyses , apo Iexiae, respi rasse Heli quoque Judaeorum Pontificem ratio difficilis, pectoris angustia cum me & Iudicem accepto tristi nuncio de clade, tu suffocationis&horrendae cordis palpi- ita Palaestinae hostes , capta area oceisDtationes, omniumque virium subitus la que ipsius filiis Iudaicum exercitum a Dpsu, Quid quod nihil magis morbis con- . fecerant, magno subitoque terrore opprestagiosis viam pandit, mi asmati pesti-jsum , de sella retrorsum cecidisse, ac su- lentiali aditum praebet, quam gravis ter bito expirasse ex sacris literis constat, neror Deinde etiam certissimum est , terrorem morbis acutis continuis praecedentem saevissime inferre symptomata, saepius immutare totum morbi genium , ut medicus etiam peritissimus , nisi certus fuerat de causa hac antecedentes, in pro-gnos sua insigniter fallatur. Dic quoque vix potest, quantum terror noceat in morbis acutis, si praesertim die critico superveniat . Evacuationes enim criticas sup- rimendo exanthemata repellendo aciem morbi longe aliam reddit, aegrum iit plurimum dat internecioni. Ita non semel notavimus, a terrore in caco-ehymicis febrem lethalem cum summa virium dejectione fuisse obortam
S. XXIV. Nulla res tam insensa est vitae s
Aliquot nobis nota sunt exempla, ubi senes adhuc vegeti a terrore taminericu-Iose laesi silerunt, ut appetentia ciborum omni deiecta , placido somno destituti, ad pristinas vires redire non potuerint , sed in arata, lento calore consecti,diem extremum objerint. Si enita tanta terroris vis est , ut robustos homines infirmet multo magis minus valentes infirmiores Iaedere debet, eorumque vires depo- de nuru ejusdem hoc Ioco dicamus. Cons. quoque Miseeil. 7OL MνIU Dee. 3. A. s. o
collegit &hinc inde historiae suae inspersit
jus tam subiti funesti eventus investigare , in proclivi est: sanguis enim hoc
modo circa cor& pulmones accumulatus coagulationem , si praesertim natura existi debilis, lethalem promtissime subit.
Neque vero arvum varii generis morbos inducit terror, sed etiam quandoque ipsus subitae mortis causam pre bet estieacissimam.
Multa hane in rem exempla in medico rum prostant monumentis. Hac enim ratione plures interiisse dudum notavit Ga
lare, ubi Rutilium , nunciata fratris in S. XXVI. Licet motus, quem terror indueit, a super fiete orporis ad centrum vitae&sanitati corporis nostri siti nimietiali mus, ad moibos interno eurandos minus utilis vel constantis effectus; nihilominus tamen observationes inveniuntur . qu docent , terrorem
quandoque in cerius morbis fuisse rea
r. profert exemplum maniaci, qui incusso terrore a larvato homine sanatus est. Ipsam paralysin subito incendii terrore cessasse in viro alterius partis solutione affecto, per complures annos omni ope humana destituto , eleganti observatione resert r. Valeriola Lib. a. U. 4. Pech linus Lib. 3. U. 4. annotavit, u terum prolapsum terrore sanatum fuisse Cons.'tioque Zaent. ωsit. Lib. 2. U. M.
Vulgari experimento haemorrhagiae narium ex improviso adsulta frigida aqua , ut terrore percutiantur affecti , saepissime tolluntur , atque cohibentur , Mabisa in Epἰι a me Innit. L. IV. . II cap. . memorat terrore arthritidem curatam fuisse , quod non aliter fit, a quia ter-ςonsulatus petitione repulsa, illico exspi-ror ex extremis partibus spata repellit
102쪽
mat et lim, quemadmodum adposito cata- hujus generis sunt sanguinis immodi- plasmate adstringente parti assectae pod δ' eae profusiones per haemorrhoides, pergra quandoque recedit, sed non semper
galutari cum essectu Halteriola in obs arasa refert, singultum contumacismum terrore subitaneo excitatum curatum suisse oratio nulla alia est , quam quia partes nervosaecla musculosae, quae singultumesciunt, terrore eonstriciae vehementi rem fluidi nervet adfluxum intercipiunt Cavendum tamen quam maxime est , ne has curationes terrore praestitas universales habeamus a temere imitemur. Sunt enim hae curationesi ratiores insecti-riores, nam is motus naturae, qui ab exterioribus versus interiora sanguinem humores impetuos propellit, valde la- spectus habendus est. Si quando itaque a terrore salutaris essectiis, vel morbi curatio sequuta fuerit, id nostro quidem judicio non aliunde fieri arbitramur, uam intensioriali quasi labrili sanguinis ad externas partes commotiones, quae saepissime vehementem terrorem , praesertim in vegetioribus, omitari, subseqii solet.
Terror salutariter solvitur motu intensiori ordi in arteria ruin quodam febrili eum subsequente sudore.
Quia vehementiori spasmo superficies
corporis constringitur, Tanguis versiis interiora urgetur, non secus ac in febre fieri solet , collecti circa vitales partes humores intensum cordi sis arteriarum motum , qui sebrilis dicitur, efficiunt quo postea restituitur sanguini pristinus circulus, unde calor occupat rursus externas partes , ita salutaris fit solutio morbosi status a terrore inducti.
uterum, quae in gravidis abortum faciunt, per pulmones, per nares. Huc pertinent quoque erysipelata ola tumores glandularum inflammatorii, , g. in mammis, glandulis inguinalibus, pone aures, qui trandoque tertio die
terrore correptis superveniunt.
Ad saevissima illa mala, quae term- rem insequuntur, avertenda , non omportunior datur medio ina, quam quae spasti ea partium nervosarum stricturas relaxat, vires escit ela sanguinis cursum ad exteriora promovet, eum
se holἰοὐ Quia tam gravia Se periculi plena sym- tomata a deterrimo illo affectu profici-cuntur , omni utique modo providere oportet medicum, ut commoda medicinae praecaveat, itod optima ratione essicitur, pasnodicis stricturis externarum partium attemperatis sanguitiis circulo ad exteriora te vocato , quem in finem obtinendum ego eum felici semper sueeelsu uti solitus sum mixturr , quae aquas analepticas, antepilepticas habent, ut sunt aquae liliorum convallium , florum tiliae, salviae cum vino ela fine vino, balsam ii embryonum , misceri potest Gsentia ambrae, spiritus nitri dulcis, mixtura simplex vel etiam essentia theriacalis , item pulvis beetoardicus . Praeterea liquor noster balsamiens tribus partibus liquoris mineralis a noduni nostrae praeparationis mixtus is ad guttas triginta vel ultra propinatus expertissimae virtutis
uaedam gravia symptomata a ter hoe in geneIe nunquam, observatus vore riunt latim In principio, crum fuit. Juvat quoque corpus in quiete rer- singuit ad interiora vehementi spasmo vare ela probe tegere Trictiones circa praepropellitur, uti sunt anxietates , pal Cordia tartes extremas adhibere , pe-pitationes eordis cum vitium dejectione , item animi deliquia, a poplexiae: luaedam vero secundo vel tectio die obveniunt , eum sanguis eursus eum quodam im ne tu ad exteriora vergit, St
m. II. des quoqtie balneo immittere Se moIliente clusmate alvum eluere Sanguini quoque missio in plethoris necessaria est , hac tamen cum cautela, ne statim inter initia , ubi omnia frigent, tremunt, ad ministretur , sed tum , quando ursus
103쪽
s Cap. I. De Rerum D rium θ Nocentium
incipit seri major redeunt vires dii farctus gignit, unde rongorum di
calor ad partes externas revertitur. Ni dei lium morborumorigo est. hil vero deterius est, quam potum frigidum vel externum frigus admittere,
validiora purgantia , emetica aut nimis
calida propinare, siquidem hisce omnibus spasmi invalescunt. S. XXX. Ex iis affectibus, qui tonum 4obur partibus motrie ibus Mnemeis suffurantur vires maxime subtrahunt nullus vesidior est, quam diuturnior&profundior tristitia arsimique angor.
silium, morbificorum dantur classes, ut vehementior labrilis, qui ab intra soras cum impetu pellit sanguinem &spau-mus, qui ab exterioribus eum urgetad interiora , denique atonia , quae in nimia resolutione telaxatione fibrarum motricium Gremissione toni consistit cita etiam tres vehementes in anima se dicta sensitiva exurgunt passiones, quae singulas has motiones morbosas peculiarimodo so-vent sustinent , adeo, ut ira motu febrili, terror spasmo tristitia atonia operationes suas exerant. Et quemadmodum ira terror celerrime agunt, ita tristitia tardiori paulo gradu nocet, paulatim corporis vires depaseendo Maonum ac robur partium solidarum solvendo,
Tristitia solvit vires eorporis, dii mpulsum reddit exilem ac lentum, appetentiam digestionem de icit,uires corporis convellit, faciem redditi llidam, e utim flareidam, transpiratum remissiorem , frigus in partibus extremis , alvi erebras dejectiones, somnum turbulentum parit.
Quia tristitia assectus tonum 4obur libris motricibus sensim sensimque
suffuratur, cordis motumae sanguini ei reulum reddit languidiorem, adeoque exeretiones sufflaminat atque ob- Bructiones vaesorum viscerumque in-rib. . Tristitia maxime infesta est visceribu , praesertim imi ventris , inque primis cursum sanguinis per ramos venae portae atque per lienem, pancreas the par sufflaminat. Quandoquidem haec viscera jam tum naturali quadam imbecillitate toni laborant, quia fibrarum carnearum iervo sarum elatere sunt dest nuta, ac vena et
iam portae pulsu caret, di ordinario sanguimis segnior fit per hae viscera trajectio; nine facile potest intelligi , ab affectutis stitiae haec viscera multum pati, clon. ge imbecilliora reddi ea morbis, qui ex
norum officio neglecto proveniunt, valde obnoxia fieri. Unde Hipp. IIb. a. ἐν Μονι ait et cxra viseeribus eloi spina est atque uia pungit. Prodeunt vero a tristitiae affectu maxime cachmia , scorbutus malum hypochondriacum, paralysis
s. X X XI M. Tristitia pro divertitate partium
auarum tonum destruit Qquas intimas reddit, ut ad stagnationem dedecubitum humorς fiant proclives alios atque alios graves Producit moris
In eapite ad melancholiam, maniam, affectus soporolos, hemiplexiam, paralysin ad guttam quoque serenam in regione piatoris ad animi deliquia , ad poὲyposas concretiones , cordis patritatione : in regione praecordiali ad inflammationem ventriculi , appetitum dejectum i in intestinis ad diarrhoeam, fiatu lentias hypochondriacas , imo ipsum affectum hypochondriacum disponit, un
eam nempe ob rationem , quia moestitia si diu durat, carnes frigidas facit, dum impedit, ne perspirab Ilium classa 8 Inutilis portio exhalet. In reliquis abdominis visceribus caehexiam4 maxime scor butum inducit. Et de scotbuto quidem
104쪽
a Sis originem suam a profundiori tri. stitia ut plurimum ducat, multis in locis
Draeclare monuit evolnus Euatinui in
Tras de sorbuις, quidem pag. 3 ubi de causis scorbuti agit, hunc in modum
inritentiam explanat obs pas. 3- . ubi ait: M hae assectione laborasse navi, omnibis a ενι ει post crassum meι ι balteum victaeis me νυ diui αν ni ea mistitia adtienisse eam meminἰ Cons. quoque obsis r. p. 93 i .a8 . In renibus calculum gigni di in utero mensium suppressionem facit observavimus, si magna tristitia ob damnum acceptum , ob maritum vel liberos defunctos, incidat in mensum suxum , illum Itali minordinatum fieri, gravissime inde tu quitur Buιiv. In Prax Med. pag. et 3.cujus
verba haec sunt nima quamdiae in per ἀν- baliane est cie media nequies nam proficiens iaeet aias ea νecisia , viribis34amen non.
Ucaltatu nain . Morbi igitur ab animi pathematibus orti blande ac lenitet ira.ctandi sunt, & tunc a rumiae remediorum copiaru vehementia quam maxime abstinendum, uti idem gravissimus auctor putrichre monet.Conveni: igitur, ut verba sepii Lib. 4 cap . 43. nostra faciamus, aes ros
stica subsequantur, concomitante subinde purpi ira Inhabitu porro corporis ad macilentiam, ad Tudorem seisi dum maxime in locis inferioribus, nimirum inpedibus, disponit . .
Observatione eo nitar m cithas alios benignos di familiares hominibus per diuturnam celtitiam periculo losis lethales fieriri medicamentis omnem in atrocioribus symptomatibus avertendis alias insitam vim demi ac deis
Ita observavimus, in seminis pathema,ta hystetica, in viris calculum, podagram, itemque scortatum ob invadentem ingentem tristitiam saevissima, imo lethalia symptomata concitasse, eam videlicet ob rationem,quia hic affectus vires penitus destruit, unde morba ejusmodi ingruente cui subigendo vires sunt i me res cinnam-matoriae &uphace lose sangmnis stases perquam facile contingunt. Quod medicamentorum operatiociu gravioribus animi pathematibus , iraesertim quoque o rore suspendatur, id extra omne dubium
est inter alios graphice hac de rei Ad praecavendos morbo qui adiuturniori tristitia proveniunt, ni inhil utilius esse analepticis, roborantibus, quae sanguinis S humo rum spiritualcentiam de liberiorem ursum promovent, jam quisque facile perspiciet
moderatior in potentis . puriorisaquae usus de omnis animi blandior relaxatio mirificα eos profligant morbos, qui a tristitia viriumque dejectione proveniunt. Denique inius ex herbis aromatice calide pota , it succinata, ambrata Talia volatilia oleosa de alia balsa ea, quae digestioni maximα ciborum succurrunt, vires mirum Iecreant, morbos a copia , insarctu de corruptione proficiscentes arcent.
Praeteri animi affectus. motibus vitalibus conservatoriis e excretoriis,ae robori partium nervosarum infe- Itissimos dantur adhue alii mentis morbi, videt ieet intenta desideria cupiditates , inquieta cogitationes . profundae de laboriosae meditationes, quae aeque vires consumunt , systema. nervorum debilitant e oeconomiam.
105쪽
naturalium motuum pote ..ter inver
σι holun Animus certe variis motibus, laboribus agitatus numquam sanitati prodest, sed perpetuo secundum naturam actiones interturbet , quarum integritatem mens quieta cupiditatibusque, motibus vacua , idest, larin conservat. Plurimi itaque morbi primam a morbis animi ducunt originem , quemadmodum id ex accuratis morborum historiis abunde discimus. Siquidem anima , quo vocabulo principium cogitandi, sentiendi, imaginandi designamus, directe de proxime ope rationem in uidum tenuissimum . quod in cerebro , nervis, medulla spinali continetur , exerit, dumque huius naturam 8 motum naturalem pervertit, eumque Vel intendit vel sui aut imminuit, non potest aliter fieri, quam ut omnes corpo ris lanctiones inde mutationem indete .rius patiantur.
Diuturni animi labores, profundae cogitationes consumunt maxime
vires, ut ad corobur no a tantum tori corpori, sed etiam potissimum iis partibus quae digestioni, secretioni
excretioni vacant , detrahatur Ad multae primis in viis cruditates progignantur id accumulentur.
Experientia constat . senes illos , in quibus a labore immoderato studiorum. que inteniperantia spiritus consumti sunt, novus eorum proventus a reparatio ob viscerum tonum destructum , digestiones turbatas languidas .sere deficentos sui impedita , ad statu lentias, pasimos hyp., cnondriorum , paralyses, admodum proclives fieri . Cicero non ob aliam causam summa suit corporis racilitate SP infirmitate , quam ob assiduas lucubrationes 3 meditationes , quas in vita amavit SP quarum adeo frequentem in operibus suis mcntionem facit. De Raνο- vis refert Ianus latus νythraeM Pina- ει h. I. p. 'o . illum tabe obiisse ais duo studiorum labore concepta , qua ita cibos omnes fastidiebat, ut nullum esset tam nistidum , tam delicatum , tam suaviter o ditum obsonium, ut posset in ejus stomacho edendi appetitum excitares imo eum ad coenam vel prandium vocabatur , tamquam ad supplicium se rapi dicebat Apparet etiam hinc , quare ex intemperantia nimia iidiorum v pochondriaca sic dicta passio , in meris spasmi sala natibus consistens , frequentissme suboriatur iquare ex insano amore in feminis cach ex ias en chlorosis proveniat, qui morbus identidem ad cruditates, excretiones imminutas velut ad causam suam reserendus est
Neque vero tantum inordinati.animi motus corpori nocent , sed de quod maximum , peregrine impie Lliones 3 idea susceptarum a perversa phantasia ierum plane mirabiles in peculiaribus morbis concitandis , cstructura etiam partium vitianda 1 res cssident.
Quantam vim atque essicaciam tali et impressio pro diversitate dearum δὲ individuorum in corpus possideat , ut tam var
actiones natura Ie ab imaginatione deter
minentur, inter a 'ia coni picuum reddunt gravidae seminae nihil enim familiarius est, quam ad perversam gravidarum phanta fiam mirifice formationem foetus d structuram partium laedi de immutara . De pendent inde maculae 8 naevi materni item mutilationes e conformationes de ravatae certorum membro um in ta tu . Abia impressione e imaginatione ima praesentis pestilentiae plures peste corte tptos esse historiae de observationes testantur , uti videre licet, pud in mone. In ιμ-
de peste pet 8 sq. ethlin. Iiώ. 3. Obs. c. Quod solus aspectus variolarum provoca re eundem morbum possit, quotidianae est experientiae, qua de re consuli potest λι- ehlin. Obsas. lib. zI. it. Misceti. 7 M. μνus. Dec. a. A. q. Maxi-
106쪽
Maxime omnium vero motus partium eonvulsivi vehemeatiores&ter. tibiles concepto inde quodam horrore aspecti eam vim habent, ut in similes motus spectatores conjicere possint.
Ita plures viso epit lico inciderunt in similem morbum . Huc jure optimo perti nent eae observationes, quibiis edocti su mus, homines meditationibus aeris addictissimo, in convuls vos sanguinis motus non modo incidisse , sed asos hisce imconditis motibus costernatos similiter extra se raptos atque convulsos fuisse . Facit huc quoque . quod nuperrime in ueris quibusdam Silefiacis observatum, item-oue Mille morbus convulsivus, phantasticus, qui annis superioribus Annaberiae saeviit , a quo conferri potest An .an
S. L. Animi passiones infestant maxime imbeeillos, tenerioris onstitutionis
homines ; qui vero animo torpore robustiores iunt , eo minus laedere solent. seb. n. Agunt en affectus anἰmi maxime in partes nervosas, quae sensibus ae mordibus vacant, quarum tonum , robur a m eum violant planeque immutnervorum fluido valde alienum a turbulentum motum inserunt . Si itaque hae partes ad anomalos motus recipiendqs amantea admodum pronae sunt, in quo maxime natura partium imbecillium posita est , tunc utique longe iacilius in alienos praeternainrales motus ab animi passionibus abripiuntur. Quinimo harum partium natura atque indoles ita est comparata . ut si semel graviteri. g. a terro re laesiae fuerint, pone levi de ausa prae e voluntatem terrore amciantur eosdemque alienos motus in corpore Pro ducant. Quod etiam de ira valet, quae , si animus semel vel aliquoties vehementer
idata occasione recurrit. Notatu etiam digni im est, quod homines praesertim so minae, ad animi affectus maxime iram proclives , corpus plerumque ii firmum Se alienis motibus recipiendis accommodaistum obtineant. Et patet hinc etiam ratio, quare heminae sensibilioris naturae utplurimum laedantur a suaveolentibus, siquidem probabile est, haec eosdem vel fimiales motus excisare in partibus nervosis qua es ab ani
Lit natura res, quae exigua mole I 14 summa partium tenuitate bre.
vi tempore eoncentum atque ordinem motuum vitalium pervertunt, vel plane destruunt, hae voeari solent eis
Quum venena tam insensa sunt naturae corporis nostri conservatrici seu motibus machimae conservatqriis, vi alibus , ut vel cito perimant vel m extremam perniciem corpus conriciant, utique solertis ac prudentis medici est , horum naturam a 'ires alta scrutari indagine , .nuomodo illata ab iis noxa averruncari post Paulo solicitius inquirere
venenorum tres notae essentiales sunt, quibus ab aliis rebus exit aliis bus, humanae naturae inimieis diis scernuntur. Prima est , quod summa partium tenuitate adeoque minima mole agantra seeunda , quod brevi tempore partium solidarum aet quid
rum motus ordinatos ae proportionatos univers in eorpore et Fertant,
107쪽
eorumque Natura dum tenuissimum, partes maxim ci multo esse venenosiores, quam in lo- nervosas vim ac violentiam suam exeriscis frigidioribus.
Inveniuntur in amplissimo regno naturae plura , quae brevi tempore nocent ac perimunt , ut aqua frigida , corpori sudore diffluenti immoderatius superingesta figus acerrimum, vel large assumptus spiritus vini aut mineralis, acidus, ut oleum vitrioli, quae tamen venenorum classi proprie commode annumerari non possunt, quoniam praecipui characteres ac propri tates venenorum deficiunt.
Quodvis naturae regnum peculiaria
Venena omnium subtilissima quae penetrantissimae indolis sunt, in regno animali hospitantur, quae morsu communicantur ab animantibus rabie vel ii velle menti percitis . Secundiam Iocum tuentur ea, quae regnum minerale suppeditat ut sunt alsenicalia&mercurialia. His proxime ad)ungenda sunt quaedam ex vegeta bilibus, acerrimo & nocentissimo elemento imbuta , quorum assem ducunt evr-οantia sortiora, narcotica principio sulphureo vaporoso infesta.
S. IV. Non quorumlibet animan tum vel
insectorum morsus plagam inseri viru-Ientam , sed eorum tantummodo, quae rabie, vehementi exeandelaentia ex arterunt, re quae calidioris naturae ad iracundiam Non sunt.
Ex animantium quadrupedum genere, auae cholericae sunt temperaturae, Requenter ira vel rabie corripiuntur, sunt maxime canes, Iupi, selec, vulpes , simiae, quorum morsus ob virulemiam extimescendus est . Ex insectis potissimum hunc censum subeunt viperarum, scorpionum aranearum species
I. V. Firma constat experientia, in elimatibus ad loeis calidii Pore ardentissimo in s
Araneae , scorpiones, ii pera nostris in regionabus , utpote temperatioribus, septentrionalibus rarius morsi vel ictui cent vel necant I repentes etiam nostrates sunt plane innoxii. In calidissimis vero Itadiae, Siciliae& Asaelocis horum intectorum venenatus morsus Mictus multiplici experientia sat superque cognitus .exploratus est.
S. I. Neque insectum, neque ullum aliud
animal in se est venenatum , sed maxume eorum ictus vel morsus vim veneni obtinet ; siquidem tunc demum venenosam quasi naturam induunt, quan do ira vel rabie, quae extrema continua irascentia est, exagitantur. se holi. n. Nunquam fide dignis historiis vel certa quadam experientia probari poterit, a diperarum , scorpionum , aranearum vel aliorum insectorum , quae vulgo pro vene natis habentur , usu intreno mortem vel insignem quandam perniciem sanis corporibus fuisse inductam . Quamvis enim ne gari non ponat , Plurima insecta in se reconditum habere sal quoddam caunicum, partibus nervos non adeo amicum xam tamen, quam corpori inserunt, ab
eorum morsu vel ictu proficisci certissimum est Et quoniam sortiter urinamine Ilunt interius assumpta, ideo hydropicishνc tela remediorum genera saluti fuisse , fide dignae observationes testantiu ,ribus,tem torum morsus
Venenum, quod animantia iciu vel morsu communicant, originem maturam suam maxime ae primatio debet iii mi assectu vehementiori , qualis est ira , eaque extrema Deontinuata quae in moibum, rabiem vel insaniam
tandem degenerat. vehollan . , ab Est ea omnium animi assectuum indoles, ut universam fluidi in cerebro ac nerVIs contenti massam avius ministerio to
108쪽
tam nervorum membranarum compa- imbuitur , quoniam humor est valde
rabie impressum recipe-e, eumque per reliquos succos diffun-lere quasi multiplicare potest.
Qua de causa salivalis ille virulentus i--
quo non tantum mediante morsu nervosis re fibrosis partibus illinuatus summe Pernicialis est, sed alio etiam modo ad sui dum corporis nostri tenuis smum delatus, . ipsi virulentam hanc indolem acticat. με .Falmaritis Lib. de Morb. consas. v. 3δι. insone exemplum resert de rustico in rabiem acto, qui liberis suis oscula fismis
eosdem pari lue infestos internecioni dedit. D. caelis Aureliana L. III. e. s. hanc in rem quoque notatu dignum memoratur exemplum artricis cuiuidam , quae in vestimenti a cane rabido dilaceratis repa --randis occupata , admoto propius ore li-lum praemordens rabiem contraxit.
Ses . Virum animantium, quod ab eorum ira vel insania generatur , non
mod salivam , lae .lvmpham , ted ipsum quoque liquorem seminalem
inlicit . . Schollan per pervertant, quippe in quo veri veneni vis atque effectus continentur Adique hinc clarissime patet, inter venenum oc animi affectum nullam prorsus interce dere differentiam.
S. VIII. Quia totum fluidum nervorum abita, rabie in concitatissimum motum, quo nihil datur perniciosius,
violenter abripitur, non mirum est, omnes eorporis . luccos inde venen sam quandam indolem concipere,
Non desunt exempla,ubi a morsu hominis iracundia commoti lethali symptinmata sequuta suerunt, non aliam certe ob causam, quam quod saliva veneno insecta suerit. Ita novimus quendam rex morsu hominis irati mortuum cum eruptione macularum purpurearum accecentibus convulsionibus ac delirio Corpιis post mortem dissectum tumidum , e summo scietore inquinatum repertum fuit. Deinde non modo rabies sed etiam vehementiores animi affectus in eoi pore humano, ut ter rori ira , totam lymphae massam venenata qualitate imbuunt, id quod clarissime ex eo apparere puto , quod sanies exisse sumpto lacte nutricis, quae brevi ante ira vel terrore perculsa fuit , in gravissima pathemata convulsiva et ileptica , de saevissima alvi tormina incidant, non secusae si veneni quid illis fuerit propinatum. . Memorabile etiam est exemplum, quod Tἐm . a Gauenue L 7. de Mον Venenat. abs as resere de vacca a cane rabido admorsa, cujus lac omnes,qui eo us fuerunt, intabiem egit. Et Ferneι in de Abdit. Μεν-
bios trucidato in varia obsonia a venatoribus quibusdam paratoi cocto omnes, quicunque esitarunt, non multo post rabie
fuisse correptos . Geminum huic exemplum de porco a cane tabido demorso tradit Bareuus cens. I. observ. s.
S. IX. Siliva imprimis venenata qualitari
Tristin musant alio uot annos obtioit
Duderstadii casu , ubi a lupo rabido multi canes: homines admorsi fuerunt, . ruorum pauci servati, plures cito , quia post aliqub tempus , praecedente
aquae metu obierunt . Quidam horum mox post plagam morsu acceptam , quam negle tui habebat , coitum . celebravit cui uxore i post aliquo vero dies icum uxore , quae a lupo rabios noncta suit, consuetis symptomatibus ccptus est, ubi tamen femina servata ritus vero extinctus sui . Praeterea n vimus patrem quendam certis intervallis maniacum , qui paroxyta tempore eum uxore congrediens filium genuit eodem malo post exactos pubertatis annos corre .ptum. quos vero extra paroxysinum
progenuit liberos , ii ab hoc malo immunes suerunt . Spectat huc etiam illud , . qu se ta
109쪽
Io Cap. I De Venenis eorumque Natura,
riuod amor infamis per philtra, quae ex ammodo etiam figitur, dub ejus involu- saliva , semine , vel sanguine menstruod cro non iecus ac acies in vagina vel savilla parati iolent , eadem prorsus ratione in subcinere ad templis reconditur, donec aliis excitari eossit. Neque enim ex tot certas ob causas a compedibus liberatum insuper habendae sunt illae observationes , Tui juris factum in partes nervosas saevi-uae de philtrorum noxa nos certiores red- ire, vim suam pernicialem prodere inciant. Ex hisce vero iam cognitis illud piat. Existimamus quoque, differens h maxime ad usum, salutem generis hi i-mani depromendum esse existimo , quod diligenter evitanda st consuetudo eorumhoivinum, qui rabies, ira vel terrore exa irantur, ac summa cum cura providenum , ne ejusmodi homines quidpiam de saliva, semine , vel lacte aliis lanis, &i inbecillioribus communieent. Dissuademus itaque magnopere corum cum viris quos paulo ante gravis animi affectus corripuit.
S. I. Utve venenum, quod morsu animantis rabios insertur, valde acti vete penetrantis si indolis , tamen quand ue accidit, ut illud sine omni noxa diutius partibus admorsis insideat, demum elapso aliquα tempore ita actum deducatur.
SiholIon Prostant in medicorum tum veterum, tum recentiorum monumentis plures ob servationes, ubi a rabies xii mantibus admorsi longo inde tempore nihil molestiarum perpessi fuerunt exacto vero mens, vel ultra spatii, consuetis gravibus symptomatibus , impi,inisque funesto 'uae
simore correpti fuerunt. Recte hinc cael enrelianae Iib. s. cap. s. post morsum 'i
plius , sed magis piis repos' quadras In aiaea Cujus peculiaris phaenomeni causae quamvis paulo disse iliores videantur , tamen quid verisimile sit , exponere placet.
Constat nem po dilaceratas per morsiim fibras utaneas erispari fic contractione
quadam in se invicem coire, unde renirens quidam tumor subnasci solet . Sub hoc itaque vir illentam illam subtilem materiam inclusam &quasi incarceratam detineri posse probabile est. Praeterea concursu succi tenacioris , qui ex auciatis fi-
Nix excillat, volatile illud vitiis quod-minum temperamentum huc multum sacere, utpote quum in corporibus segni ris , torpidae, phleumaticae naturae ejusmodi venenum s ne effectu longe diutius latere possit, quam in cholericat de agilioris indolis hominibus.
prodeunt vera venena, inter quae tantum unicum est nativum obatium rtia vero arte facta , arsenicum , cujus tres dantur species, mereurius sublia
matus, vitrum antimonii Sehon et Cobaltum cujus copiosior proventus invenis subterraneis Misi est , ob vitulentam Menecantem suam vim, quam exerit
in insecta , bruta, homines, notissimum est . Est vero hoc ipsum minera arsenici, dum acrior igne sub praeparatione vitri caerulei, quod dicitur nisi tum,germaniceqvi voeari solentum Μεει mi sortiori
ignis temperamento iunduntur in corpus vitriforme album quod vocatur arsenicum
album, vel etiam crystallinum venen η minnumeris lethalibu exemplis sitis insa
matum . Quandocunque a partes decem
florum additur una sulphuris vulgaris rhaec invicem landuntur, non album,sed ci- trino colore tinctum arsenictim prodit. Si vero due partes hilphuris eum decem par. tibus pulveris albi miscentur, igne laso
nis arsenicum rubrum emergit. Haec in nia sunt venena , sed perniciosissinium album veteribus vero plane incognita haetres species fuerunt, mineram vero suam sex qua praeparantur , videlicet eo altum vehementia, celaritate nocendi longi si me exsuperant. Atque hoc venenum est nostris temporibus commune, usu Per. Vulgatum,quo ad patranda veneficia besesime utuntur, maxime ob hanc causam,
qui sustu non percipitur , in blida a
110쪽
qtie ae fluida sorma commode offerrito rate aurei coloris, sulphureum, e tete . nuibus crustis, tanquam squamis instat
S. XII l. lapidis speculatis fissilibus compositum quod in iacia, Mys nempe Hellespon-Vera venena mineralia veteribus it , ex montibus eruitur: ad nos advehi -
fuetunt incognita, qui ali 0 ς lii dici di euit, accenditur nam
noxias ex hoc regno Veneni dicti mam emittit clim sum albo, subflavo, pserunt qui cultrum superpositum albo luteo S
Sth δ lubrubro colores, ulchro spectaculo ob diicit, relictis in tundo arenosis, lapi- dolis particulis' stimus odorem habet lae- Antiqui medici res sere omnes minerales nativas nature humanae incongruas vel id sulphuris . Idem auripi sinentis in minis stas pro venenis habuerunt, unde argentum vivum , antimonium crudum , vitriolii in album S: omnes vitrioli species,
lithargyrium quoquem cerussam, it lapidem laguli , adamantem venenorum classi annumerare non dii bitarunt. Maxime omnium vero auripigmentum , quod arsenicum vocarum , teste celso Lib. i. e. s. p. 26 o. in venenorum familiam reduxerunt,quum
tamen omnis virulentae, enecantis natii rae expers sit. Quo spectat etiam veterum sandaraca , quam arsenicum rubrum Ocarunt ex colliquato auripis men o
consecerunt, quod etiam enecandi virtute orbatum est. Neque vero ne amus, has omnes enumeratas species naturae humane
miniis convenire , vel etiam rodente quadam virtute esse instructas, sed tamen neutiquama: nc concludendum est ea ad venenorum classem esse reserendas, quoniam veri veneni characteres defici lint.
Pesssimo errore a recentioribus au ripgmen: um pro eo eno venditatur,
δ' cum arsenico citrino factitio confunditur.
Error est minime exculandus, dum plures ex recentioribus auripigmentum arsenicum citrinlim vocant, iro veneno declarant, quem ad ruod ii id lati ii deduxi& loca allegavi inius nostra dea ενον ibis3eIνea venena vulgarib - . Nam arsenicorum, quae veteribus nota suerunt,4 ad auripigmentum reserri debent, quae demum nostris temporibus inclaruerunt, ex cobalti minera proveniunt, ratione natalis soli, indolis dieitectus ingens est diseserentia Nam auripigmentum est mi necucurbita vitrea vehementioici igne liqua tum massam dat instar cinnabaris rubicundam , in iii perficie instar rubin splendentem , quam veteres sandaracam appcllari in . Ariani cum vero albiim , flavum
re rubrum nostrum est actitium, patriam habet Milniam , ubi tantummodo inque nullis aliis terris , e quidem in pagoab en Iriedriah, d F conficitur ex minera gryse coloris, quae vocatur cobal tum , germ Ilies en niver , quia muscas hu)us pulvere enecare solent . Ex hac minera parantur, ut supra innui, illae tresai senici venenati species, quae veteribus plane incognitae lacri in t tinum vero cxillis igni in vase impositum , totum in auras avolat , ne illo vestigio ejus in vase relicto , densi is albus sum iis sisti dissimum allia ceum spargit odorem laminari ferream albo colore obdiicit neque ammam concipit. Ja in vero auripiet mentum omni drastica , purgante memetica virtute caret, neque animantia necat, frem
uenti experimento instituto in canibus, fetibus, quibus in insigni dos ad drach
mam unam Multra id obtulimus fine ulla lubsequente noxa . Et tu auripigmen tum accensum sumum scietidum emittat, tamen potius est si ilphure , quam ar- semcalis vel mercurialis naturae. Quod
vel inde patet , dum ex aequali auripi
menti e merciita sublimati partosublimatione cinnabarim elegantissime rubicundam obtinuimus . Arsenicum vero si ne album , sive flavit m rubrum , summum est venenum , e omnis generis animantia in paulo majori os assiimium brevi necat tit adeo ex jam dictis satis lare appareat, auripigmentum cum ar senico citrino neutiquam esse consutiden