Friderici Hoffmanni ... Medicinae rationalis systematicæ tomus primus quartus ... pars quinta Tomus secundus. Quo philosophia corporis humani morbosi ex accuratis observationibus ... traditur, et vera pathologiae fundamenta ..

발행: 1737년

분량: 273페이지

출처: archive.org

분류: 철학

151쪽

Cer Graetium Malorum Causa

nostrii in vim suam exercie, pluia ar- una civi elle pollunt.

Ingens illud salivae profluvium , quod

mercuria a , uitias data vel extrinsecus inuncta , peculiari ac propemodum propria quadam ratione movent, non ahunde derivari videtur, quam quod mercutius Malibus praesertim armatus , maxime glan dulas , quae ex pluribus membranis nerve is de vas in icem convolutis contexta sunt, aggrediaturi sortior fibrarum crvearum strictura modo lymphae per universum lymphaticoriuri vasorii mi ystema motum augeat, modo ex glandulis ot illimum conglameratis cuius gene tisiunt salivales fortiori compressione sacta in copia tali valem laticem eliciat. Cui e cietum sanguinis per venas glandularii tui compressas regressus impeditior mul-ttim veliticatur . Praeterea medicina mercuriata glandulas quoque ventriculi intestinates , in eancreaticas maximeo: nnium lacessere videtur, dum a paulo acriori de caustico sumto mercuriali remedio subinde per vomitum, dejectiones at tria non sine anxietate ac tormini biis vertris ingens pituitae viscidae copia elicit tu, de non raro ad aliquot dies alvus fiuid curo sti inulo de irritatione quadam in te labi permanet. Si vero copiosius ac diutici saliva fluit, yenter adstrino itur , urina alica ac tenuis profluit, spartes ex treetae restigesci int, manifesto documento euod constrictis aliis emunctoriis ipsa que cute excrementitiae sordes undequaque a glandulas saucium e palati cum impetu confluant, quaru in vasa nimium distenta is salibus quoque excrementitiis eros non modo ingentem salivae ac pituitae viscidae, .corruptae ac foetidae effluxum causantur , sed est umores, exulcerationes, dentium vacillationes , putredines pariunt. Quibus molestis symptomatibus non meliori ratione, Occi irritur ae si huinorum impetum a saucibus ad excretoria relaxata aperta derivemus, per temperata constringentia, balsamica uberiorem in faucibus affluxum praepe

Liamus

S X. Truculenta deste: lialia symptomata a vcneno mcrcurruli excitata patrimu chementior humorum motui ad caput, Partim etiam inflammatiori devehementi palmo primarum viarum in acceptis fercnda esse videntur.

Prioris effectus exemplum poterit essende epilepsia de a poplexi , quae interdum iner cum alium usum tristissimo eventu subsequitur. Vidimus a granis se mercurii dulcis, binis vicibus in corpore repleto sumptis, postquam ab ejus usu intenso frigori aeger se exposuit, subito poplex iam lethalem obortam . Vidimus ab aqua mercurii sublimati largiori do si data summas diaphragmatis cum anxietate constrictiones , inquietudinem , corporis jactationem , delirium Se convulsione si postero die mortem , ventriculo in dissectione cadaveris instaminato reperto . Quae mala utique a vehementi generis nervos ii clura potissimum derivanda videntur

f. i. Quum argentum vivum in se innocens N nullius fere operationisi pro additione demum alium vim suam e

virulentiam acquirat, atque multa diversi generis alia in corpore humano reperiantur; non mirandum est , amercurialibus vel extra per ungue ia- tum applicatis, vel intus in pu cie in lipido datis vehetnentem effectum

observari.

Corporis humani natura ira prorsus a lium genitricem esse , sudor , urina calvina excrementa, sali admodum sce-ci inda, eorum , qui continenter insipidis plane alimentis utuntur, satis abundeque demonstrat . Neque vero unius

ea iisdemque salia illa microcosmica , sed omnino dissidentis sunt indolis , idque

maxime pro conditione locorum , quibus insident . Ventriculus maxime omnium acidos ponticos humores fovet con tinet, qui in statu praeter naturam , ut

in hypochondriacis, quartanariis, qui alvi sunt durioris , item in seni biri cr

152쪽

i48 Cas. V De Virutinia Mercurialium Noxa

otio deditis manifestitas se produnt. In te viscidae sordes convenienti medicon. a cor-stina secundum naturam magis alunt u rectat expurgata suer ni Quare non mi mores, qui ad alcatinam indolem vergunt,pra sertim , si copiosa bilis, alcatinae, sulphureae naturae, influat, lacidi in ventriculo minor adsit quantitas . Serum vero sanguinis in vasis contentum manifestam ad sensum quoque acrimoniam salinam medii generis, sal ammoniaco aemulam habet. It itur mercuriale remedium tibi rum videtur , si aliis , dein remedii oenus tentantibus, qua ivlo haec non observant, non ex Gotatus ii elius tibveniat.

Qi iam noxia a latercur: sui citata salivatio hypochondriac sucri , id satis ea te. i.

ann obf. o. Iis. Vas cur edocemur Mercurialem inu: . et onem arthriticis corporibus valde noxiani suil es, autho est vis in ver Ut salia , quibus si associetur , nota I. idantia lear. . Es si Scor butici 4acaret effectui operatione . Quoniam c. cochymici ab aliquot mur cura dulcis grato in quibusdam morbis ob descientes e litis aliquot mox scdc expetiuntur , quod

cretiones 3getur, ut

Mccpia Macrimonia faliti in ali linon fit in sanis ccrporibus . A tiirpe tu ini in arthritides, scorbulo , poda-lnerali tot in na de anxietates ne livvia, stra , iit abies,&quibusdam intermittentibus febribus non mirum est , mercurium eorrosuum inde redditum admodum heri perniciosum.

S. XII.

Igitur mercurialia ne clue in terra cneque ex te in conveniunt, ubi succorum magna est impuritas P dystra si salino sulphure , ut in scorbulo, artiri itide, e qui a latibus nascuntur, morbis.

Notissimum in praxi medica est , quod

mercurialia dextre adhibita praestantissimam saepe opem ferant, interdum vero pessima, molestissima producant sym-Pomata Hujus diversat operationis ratio, medicamenti praeparatio ilia commoda suetit, nullus in aegrotante crior accelserit , in dispositione corporis humani c-Ju ite humoribus unice quaerenda idet:i . Et quoniam haec rarius a medicis attend: tur , utique fit, ut haec medicamentat, pius infida insecura sint Ego saepius ab aliqlio granis mercurii dulcis , in

qit artana vel etiam te itiana ex habitis, gravem&vix coerc. bilem salivationem observavi, id quod etiam conficinat Iardein Misceu.χων. Dec. s. ann. . . . spcitavit. Idem turpe tum minerale ad grM nimuntini quotidie in pilulis cum extra dis dedit cachectice ex mensum suppre: ne virgini quidam ex nostiis Practicis, ici .epcrrite, reptimanas contriuia .ivit, quae ri-cie intolerabiles artuum dolo ies tumoris cxulceratio ucs, in pedit in melleo

lis orientes, in contracturam brachii, atrophiam incrdit dii mala iii in amercuria libris silmptis .n dies crescerent, quidam medici mi, buit a lue venerea tum esse existimarunt . Tandem cro his omnibus remotis decocta ex solis ei Ilientibus parata , item balnea se diapiγ- retia medicamenta depellebant haec Dia , S integrae sanitati aegram restituebaa. Legimiis taeterea in Observationiba quod a solo mercurio dulci bene praepra to&gravia symptomata e mors seqaita suerint, quem funestum enectum notiani soli merciuio, quam potius pravae homOrum in primis viis dispositioni adscriben-diim est artatiamur . Legitur notabilis historia de mercii rio dulci pulver lato anno 7oa Quedi inburgi typis mandata, ubi adolescens quindecim anticina sanus sumpst quindecim grana mercurii dulcis bene praeparati pro una dos I sequiitus

sui vomitus , anxietates , trema a

rus Obs a I p. 9a otii granis quindec. ivlnuum ac pedit in inquietudo , corporis amercurii dulcis in sexagenario quartana laborante motismum excitavit. Aliis vero oti artana laborantibiis pulverem metimantiquarti lim , qui describitur in us defeiae quartanae en rat Ione , se cilissimo cuin succella dedi . ea tamen cautione , ut ante 'extinctus est . Retulit etiam nobs celectatio, contractura manuum, seito die mors miscellanea Nat. Cur reserunt a

quendam errore inductum sumpsisse unciam semis mercurii dulcis bene praepa resti , qui intra viginti quatuor horas

153쪽

saeminam Ieorbuticam ab assumpto met-ia Furni εδερρηicis p. 3. . r. sa. Valeurio praecipitato, quem empiricus ali de dissuadet infantibus mercurium dulquot diebus ad sex grana cum pauco potulcem paulo maloridos dandum, quia de obtulit, horrendisspasmis suilla affectam bilitatem membrorum Jnfirmitatem ad

mortuam . Sectione facta plures maculae rubrae in fundo ventriculi, duodeno jejuno repertae fuerunt i ventriculus tumefactus , portio vero eiuni arctissime constracta fuit.

f. XIII.

Quemadmodum vero inquam , si

ptima regio sordibus, eruditatibus acido-bili ossis viscidi seon rerta est

medicamenta ex mercurio parata ex.

hibere oportet cita multo magis id tenendum est in infantibus tenera aetatis, Qubi ventrieulus atque intentia ex lacte eorrupto humoribus corrosi vis ae viridi colore tinctis in-

farcta sunt. yebol ἴση Ex diiplici ausa insantibus tenellis iactentibiis insensissima sunt haee remedi

rum gener . Primo , quia mercurius Prasertim in pulvere , ob gravitatem suam antistinorum plicis Ela valvulis firmius in-harescens , a corrosi vis ibi contentis hu-mribus vitti lentam facile naturam induri. Eranium prosccto est monitum , trodCtristi miis Professor Ersuriensis 'st in Dil νε υε -- abus medie amentor tim-eν rLaιiam toposuit , in ait riser

m rbo 'cenmba . Deinde mere uri alia Ut orrina vehementia, infesta admodum sunt hal aetati propter teneritudinem Nnbecillitatem generis ner, o si , quod ad spasmoeae convulsione subeundas valde Proclive est . Quare 'illi a de anima brutora caν. s. de parat' hortatur, ut Omnes, qui crebro flebili laborant aut motibus convulsivis obnoxii sunt, mercurialibus abstineant , Gauripta Paνν. m. II. erat. Et Cl. Dalaeus in uvetvedia cap.

te decis venere a mercurio dulci convulsiones&epilem symmcmata iniri ciste assovico observavit scit Cl. delius in Dissere de me ντων Maia identidem hoc medicamentum infantili aetati obteneritudinem inimicum judicat Longe vero magis inunctio mercurialis teneris infantibus adversa est . Qua de te legi

se νυ is ubi gemelli dimidium annum nati, unguento mercuriali inuncti, e dem die convulsonibus pilepticis prius correpti misere perierunt.

S. IV.

Longe vero malo nox ab in unis ctione mereuriali in eorpore impuro ela non bene prius praeparato , quam ab intro sumpto mercuriali remedio extimescenda est.

Sibalisu. Innumera certe prostane medicorum moma mentis memoriae consignata exempla , ubi pessime inunctio mercurialis vel eius suis. migatio cessit, subinde lethi sera fuit, sed pauca saltem huc addoxis is suffecerit , .los νυ r. ac Id. 6hmid ἐωα historiam n trat de ulceribus faueium lethalibus , ab unguento mercum riali inductis , quod etiam conrirmare videtur an Oniae in Misceti. ωνιεs. Dec. 4. A tr. U. 8. Quin etiam ex improvida inunctione mercurii mortem secutam esse , Nildamisa eae e. s. ιμπυ. R. testatur . Ita duooue mansanisse UL Mab eadem pilepsiam clamortem secutam

notavit. Et scitu dignam hic referre licet historiam , quam ante aliqtio annos Berotini notavi , cum pestis, vitinia grassaretur . Quis hu)us urbis primarius amuletum , quod argentum vivum caespiebat , praeservationis ausa cordis serois biculo imponii , quod pedetentis e poris ori , cui inclusum er1 , prosioliens uetis meatibus se insinuauit , haut nixta inguina currens mereurius di

154쪽

1ro cap. VI. De Muntinia Mercurialium Noxa

hune virum nappetentia , virium lan-lmercurialia adhibere oportet . Deinde guor , motus impotentia cum tremore corbutici, hyeochondriaci, arthritici artitum&facie decolorata tenebat, do- cachectici maximopere sibi ab horum usu nec tandem praestantissimi remediis ad 'caveant, ubi genus nervosum spasmissanitatem fueris perductus . Studiosus valde Iacessitur . Tum si salvatio mere quoque hic loci tenerioris constitutio- rialis movenda et , tenendae sunt haeo nis ante annum mercurium ac fracto ba servationes . Si plethora est, missione san-rometro maribus exolpit eumque diu guinis sol enda .s cruditas in primis vii Ktius in earum volis facta attritione ver corrigentibus commodis evacuantibusiavit, idque aliquoties renetiit: poste ea est removendam deinde balneis&la a die praeter omnium opinionem lipothymiae, quas artuum tractioncs sequebantur , urgebant , diuque adhaest ar tuum imbecillitas faciesque plane livida ac pallida . ci Rama Hini de moνι is

arrisienm cap. a. pag. r. refert juvenem inauratorem , Postquam per duos in enses decubuisset, tandem mortuum esse, qua fumo mercurii cachecticum habitum

primo contraxit, postea acies illi acta est livida cadaverosa, oculi turgidi

coctis temperatioribus ignorum humores fluxiles reddendi sunt, corpus humectandum. Quod ad rationem victus attinet, omnia , quae salsae&acidae naturae sunt removenda , vinum vero ex toto circumclaendum . Tandem omne frigus a cere vi conclave temperate, aequviter calidum habere oportet, quo peti pimiol bera maneat . Postremo etiam thn- ne mercurialibus medicament iiD

lia ad socientur , praesertim quae ad a Icia: gravis anhelitus, mentis stupor , totiust nam vel salis ammoniaci naturam a me corporis torpor , iii graveolentia id cera in ore suborta sunt, e quibus sanies teterrimae magna in copia contimio stillabant . Mercurium vero foris illi tum majorem noxam creare , ac si intro sum. tus suerit, haec videtur ratio, quod primis in viis ejus vis saepius multum ab

occurrentibus humoribus inhietigatur aut etiam per vomitum aut secessum citius eliminetur 3 secus accidit, quando salva sua textura sese ins nuatioris cutis cui salinis sordibus immixtus diutius inhaerens facilius vim suam deleteriam partibus

S. V.

Cum tanta symptomatum saevitia minus aut adhibitorum mercurra lium usum excipiat, omni utique cura opera eo enitendum est , ut&individui, morbi regiminis in usurpando hoc auxilii genere ratio habeatur . .

Pnimo nunquam corporibus infirmis sanguine vel succis impuris abundantibus, senibus, insantibus, 'ui a praecedente morbo gravi animi motu , vel immodica excretione vires amiterunt 'quae ex papaveris tota plantadunt, quidem si haec ipsa invicem a

mortario probe triturentur , vel quod lus est , nvicem coquamur , certissime mercuriale alius insons de Ieteriam indaat naturam necesse est. Hac de re etiam eximium cl. 6edelli In Disse νι de mero viodulo in fine extat monitum , quodium salibus neutris mercurius dulcis non tene re si maritandas, ne turba maiore in corpore excite: spicula nova redinclin

A P. VII.

De moenis soporiferis .

S. I.

oporifera graece dicuntur dpnotica, item anodyna, si vahntio ita sunt indolis, nareotica seustupefactiva voeantur, di sunt ea te mediorum genera, quae subtili tetra Vria turae inimica exhalatione, motum sensum solidatum partium modo minuunt, modo plane sistunt.

sebaliona In horum numero

usum

155쪽

m Venenis Soporiferis

mediciun recipi solent, e praecipue opium, quod a veteribus papaveris lacruma vel mecenium, quod papaveris extractiim coctione factum est, vocatur . Ad stupefactiva vero, quae valentioris sunt virtutis, omnia ex mandragora, hyosciam , setano, stra monio, datura, pertinent.

S. II. Stupefactiva, soporifer venenis

non sine ratione annumerantur. Gleriter enim& exigua mole nocent, paulo vero majori do necant . Deinde operationes suas praecipue in nobilissimas corporis nostri partes , quibus sensus motus inest, exserunt. Tum agunt elemento naturae plane infenso tetronem peiulphitreo vapore, quo fibrarum motri cium, sensum, motum mimunt, vel plaiie etiam auferunt.

III.

Alia operatio et veneni ea ulti ei, alia stupefactivi. Illud sale penetrante acerrimo motus praeter naturamae et .ipasmis oeconomiae motuum

vitalium infensum est hoc vaporisa inureo motus ciensationes , quenaxime in me mi, an is nerve s vigent,ldat vel listit, atque ideo sanguini circuitum an inuidiore mi excretitae legniores reddit . .

cirporis humani vita ejusque sumatonem integritas in ..τονίου solidorum, fluidorum libero& aequabili motu consistit. Illa st per moderatam aequabilem e ruma liolen, diastolen sive constricti nem dilatationem hic vero a convenienti sanguinis temperie o quantitate meatirus apertis oritur. Quod cimque itationiblis languidiorem esse iam , utiqudinaturae admodum infensa existunt.

S. IV. Haud dubia experientia eonstat, ab optati, narcoticiis praesertim immoderatius usurpatis , pulsum anguidum , depressum ac parvum fieri, anetustam aedisse item spirationem restis Ji soporem torporem capitis, eum tensuum stupore, mentis saepe alienatione , inferri denique appete tiam ciborum imminui, alvum adstringi, digestionem elanguescere,& vitium otabile enasci decrementum.

Qilae singula quidem symptomata vix

alia ex caussa , quam a sanguinis tuidorum tardiori progressu atque stagnatiore in partibus, proveniunt. --vero fluidor immotus unice a partium solidarii mconditiones, nempe tono, robore motuque

systole atque diastoles dependeat, liquido apparet, caussam illam , quae solidorum motum legidae dirigit, primario ab hisce

remedi praeter naturam affici. I. U.

Volatilis ac penetrantis admodum indolis , ouo narcotica agunt , elementumeli, quod altius maembrana rum nervorum poris littar vaporis

sese insinuans , purissimum illud aemobilissimum fluidum destruendo

tonum ac motum loli dis suffuratur.

Fugacis tenetrantis admodum nat rae elementum esse , quo vim suam narcotica exerunt , pluribus argumentis

evinci potest . Primo enim forti dongae coctione instituta cum aqua , omnis penectu petenter&celeriter avrisia illam so-leorum virulenta vis in auras dissipatur lidorin destruitum motum aequabilem Deinde in linguento vel epithemate ea fluidiim turbat, id omnibus unctioni- piri aut aliis locis nervosis , ut rediimbus corporis animati pervertendis aptum plantis vel manuum volis , applicata est, Esi cum vehementia id fiat, recte vel etiam tantum odore suscepta venenam dicitur . Cum vero soporifera, porem inserunt . Ioso rides pium solo narcotica ni inium motus sistant, αὐαν odoratu soporiferum esse affirmae , e solidis partibus inserant &sensiim immi- Plutarebus in Sympos b. t. quas. . .

nuat, sanguinisque circulum cum excreq648. memorat , aporem a papavere ρ φθ

156쪽

Cas. VIL De Venenis Soso eris.

Tum non rectius eorum virus castigari, quam acidis, ut succo cydon rum , citri, aceto vini, seiritu vitrioli, quae volatile sulphur valide figunt , multiplicὶ experientia, hymica compertum est. Neque ignotum est , pium , lamina ignitatostum , privari sere penitus sua virtute Graveolentis vero: adversae indolis omnia narcoticaachypnotica , odore teste exhalant vaporem , manifesto ingrati

quod aiunt, sulphuris indicio. 3. VI. Agunt maxime sulphure vaporoso

de Gaveolente in nervosas ventriculie intelliciorum membranas

Sicut omnem remediorum vim escaciam p. imo proxime ventriculus cum intestinis experitur ita eo magis id circa validiora, quae penetrantioliis sunt nascunt, se se remittit, nausea vero&borum fastidium , interdum etiam ubi satis, irium est, vomitio se itur

Agunt etiam potenter narcotie in m branas cerebit, ubi arteriarum

quae tenuissimis tunicis vestitae sunt, elaterem systolen valde minuendo languinis ibi stagnationes de vasorum capitis distensiones efficiunt , ita uetorporem , somnolentiam , mentem alienatam insomnia terroris thul lasmatum plena causentur.

Neque ullum aliud quid in rerum natara tam celeriter sanum e intellio entem hominem stolidum, stupidum reddere potest , quam narcoticum . De datura I se notissima , de solano furios ea usque baccis, quod sanos subito maniacos reddat, plures prostant observationes , Quae turae , inedicamenta obtinet inium vel legi possunt apud Marιhialiam comment. aliud narcoticum si initum, quam primum calorei humido dissolvi incipit, tetros spargit vapores, quos dum nervosae membranae in poros suscipiunt, fluidum illud,

quo eartim tonus motus Pendet , protinus amittit suam naturam . Hinc sensa Dioscuri Lib. 4. e. s, item Utile νωm de prae

sirpium p. Ios. Et quae nostra est cbIervavi medicina , quae seminis hyoscyami largmrem portionem habebat, liberali iis ex reto motio quoq; intestinorum peristalli- curia assumta , hamoplycus aliquot sca languidior fit. Nam si odor graveolens, hystericarum exemplo naribus susceptus, v. g. ex accensis platrinis vel an scietida , ese

in motus in nervos,& numbra uos syllamite cini nendi tam p:asentem vim habet , si ii straveolam vapor mox vehementibus palmis universam mustu Iorum rempublicam pervertere potestu quidni

etiam narcoticorum tetra exhalatio Ruidum celerrimae activitatis inquinando, motus sistere vel sumaminare poterit Celerrima vero est hartim, quae in nervos Mgunt, rerum eincacia, quod mox per uni versum ne rvorum systema dispergitur inpiatum, inula fuerit assumtum amue adhuc in verittaculo haeret, mox inclinationem ad somnum, dolorum levamen in dissiti, etia' parti s infert . Extera intvero maxi ne omnium optata si iam eis caciam in ne vi , unde in nomento atro ita dolorum qui intestina torquere conlue- vigilans omnisqtie memoriae, sensus s-

perserat. Simile quide iam expituli ecynoglossa largiori ὸos sumtis ad conis

scendam vom t cinem annotavimus Winimmo hyoschamum exterius applinum

ad insaniam hominem redigere post ex

recenset Nili pessimus holum Alaa

per a. σε. t. Spectat huc quoque , Dec. ia M. M. c. ubi desentericus aiecto

157쪽

De Verunis Sosoriferis.

enemate ex hyoscyami libra una , statim temulentus factus .in eo statu per sex septimanas permansisse legitur

S. VIII. Ob Vim deleteriam stupefactiva an . liquis A sapientioribus medicis valde Iemper fuerunt suspecta in lanandi,

Placet in hujus rei confirmationem quς-dam ex numeris testimonia adducere. GHeuus in opio exhibendo temper fuit timidissim iis, O lib. 3. de medicamentoris meo ορψι. cap. Io scribita corpora viυentia

.i Darioni simile anippiam pariun ιων. Hunc sequitur εἰμι, pulcherrimus ille author, ιib. s. ap. Is ita pronuncians si meditamentia somnis est νeessendus , ne eessaria hae

sila usu opii vocem mensum amisisse , ut ma potuerit amplius restitit . Nequeret: centus et Aetiαι , qui optime noxas abe piaris serm. I a. p. ar describit , dii malici optata necta a cluam assectiones ipsa , in

istis dolores tint, eis ran , vertim n-ps renes sensas hebetationem membri a In duo cenati otiietem σω andam doloribns obdue. ni.

Et id ipsum ulteriit suib. q. pag. Ioa idem auctor confirmatu sedant eοηθηι dolores

au ἐ-rωνnos, Indisset, bile as. Παι eddant, e prosecto hi effect is tam celeres& noxii , quos omnis matri, medici a stim-tis somniseris annotarunt non sunt nihili

prorsus habendi , sed potius de principio mediet circumspectissime eum hisce re.

mediorum generabus agere debent.

S. LX. Ut ut hisce medieamentis muItum

noxae periculi subsit, adeo, ut non longe a veneni natura recedant, tamen omni tempore magnum praelidium in anodynis, hypnoti eis adversus graves praesertim dolores ela fluxiones tum antiqui , tum recentiores que

Quid enim dulcius, jucundius est,

quam a dolorum tormentis atrocibus libe-iati Accedit, quod ea saepe dolorum stindoles, ut, si diutius durent, vires ani mim corporis raugendo, morbum alias benignum Iethalem iaciant, vel etiam ipsi soli mortem accersant Niticunque itaque hos tollere, tanta pericula avertere scit, is pro se et egregiami sere divinam miseris aegrotantibus opem ,. solamen adsert. Quare si vetustiisimas medicamentorum compositiones spectemus quas maxime congessit Seribonius Lars αι ,

item cel , plura ibi contra dolores, fluxiones antidota reperimus, quae sere ceu basin , optum recipiunt. Exemplo possunt esse celebratissimum illud cassi

antidotum , descriptum a Serihonia rosa compotir Illo cujus etiam meminit citius lib. s. cap. q. p. 39. Porro theriaca , mithridatium , aurea Alexandrina , reqtiles

Nicola , triphera magna Nicolai millonium a recentiolibus autem sere nzinitae Praeparationes, correctiones pii ex hoc adornatae compositiones prostant, ut volumen iis enarrandis vix sussiceret Sunt , qui ceu universale , omnium morborum curationibus idoneum pium celebi an . Sunt , qui panaceas ex Oeliciunt sed profecto validissime optandum eliet, ut quidam ex medicis celebrioribus in depraedicandis hujus rem dii laudibus parciores fuissent . Neque enim ulla medicina tam impii ne oppresesito necavit homines, quam haec ipsa nostris praesertim temporibus . Meretrichac de re legi Cl. yiabili Us. νε de in intus latente valde activo N ad nocendum p .sinra pii. Ego hoc loco pretierire nepotente praebent testimonium. Quo in gis .quei, quod nostris temporibus nimium

158쪽

II Cup. VI De Venenis Soporiferis.

invalescat mos, nimias haemorrhagias vel .nisi opportune discutiatur, in sphaees ametiam dolores compescendi grata pillulislputredinem abire , extra dubitationem est de cynoglossa utendi, quae tamen, quum positum Nubandocumque itaque atroces habeant optumi semen hyoscyami , stas partes exercent dolores vel spasmi, ingentem capitis stuporem saepius relin- corporaque sunt infirma venimpura, certellant, cautisume omnino adhibendae sunt.Jhaud parvum imminentis inflammationis eque inquam, ubi mitiora. rem expedi- est periculum . Prudentis itaque est, in re possunt, ea dare oportet, sed tamen4dysenteria, in passione iliaca colica spaΩhae cautione, ne c.rpus valde viribus de modica latroci cardialgia , probe ,i- sectum sit res aegrotantium, tempora morbi atque S. X. humorum dispositionem intueri, si sedati-

exhibere velimus a ias loco exoptati

Omnia , quae stuporem inferunt Halaminis,mortem accersmus. Ita legimus in ventriculi, intestinorum vitiis apud probatae fidei authores,ab optatis per cautissime vel nunquam offerre oporoos assumtis, vel per clysterem infusis, let et , quia nee ut Ium remedii genus thalia mox symptomata exorta fuisses v

tui partium nervosarum est eumquel a dii, quam ejusmodi auxilii genus

Sebolim Ad valetudinem tuendam ωνgritudines corpore arcendas nihil aeque 1uvat, ac tonum, robur motii morimarum , ut vocant, viarum custodire incolumem, eo

quod saluberrima illa per alvum excretio, qua modo sordes, quae ex digestione remanent, modo quae ex universo corpore huc confluunt, expurgantur, ab hoc ipse maxime dependeat. Ea itaque segniore facta, vel penitus intercepta , ingens vitiosorum humorum ibi collecta colluvies de darei fovere morbos consuevit Nili ilvero tam repente intestinorum peristallicum motum minuit Mintestinatem excretionem supprimit , quam sedativum 4nodynum , ipsa testante experientia Nam sicut omnia remedia , ita etiam validiora&quae motum sistunt, in ventriculam intestina primum, primario suam exerunt efficaciam

S. I. Res periculi plenissima est , ubi

ventriculus, intestina ad inflammationem, sphaeelum inclinant , vel ubi magna humorum in corruptionem prona impuritas est, optatae anodyna propinare.

Stasin& quietem sanguinis firmam invasis quae inflammationis productrix est .

S. XII. Quum sedativa. stupefacientia laxam vim obari intcstinorum inferant, illud labefactent, tantum non penitus evertant ideo nihil producendae, se vendae hypochoadriae passioni tam opportunum cst,

Morbum , qui dicitur vulgo hypocho

driacus, ex continuis inflatumibus& psemis ventricus iis intestinorum causis plane nervet fieri, eumque excretio-a vinae suppresse rinde ingentis vitio eum. humorum congestionis obortae prodiitam esse , certissimum est . Cum vero hae remediorum genera.alvo cohibendae a mo-

modum snt dicata , vim, robur inastinorum minuendo , quid iis exitiosis in hoc morbo excogitari possit , ego quidem non video non semel, Ied aliquoties quod sancta fide testari possiim , a solo immode rato adstringentium Mopiatorum usi, in diarrheae vel dysenteriae fluxu coercendo cohibendo intermittendum impetu , O testissimum hypochondriacum , ito in seminis hystericum dicitur, malum, quod per omnem sere reliquam aetatem

159쪽

cap. VII. QVenenis Soporiferis iss

homines misere exercuit , enatum ani- S. XIV. Quum tam inimica, eerebri cinniadverti . Et si quis symptomatum dolorum nempe in hac passione saevitiam

paulo frequentius 'nodynis infringat

profecto ad tempus quidem allevamentum quoddam adsere , sed contumaciam tum auget.

I. XIII. Sunt etiam sedativa, maxime soporifera, stupefacientia admodum infensa capiti ejusque morbis, quia carotidum, quae ex tenuissimis tunicis eo aetae sunt, notum in pulsum languidiorem reddendo , valde tardum sanguinis per aput faciunt circuitum. Unde sanguinis ibi factae stagnationes graves pariunt morbos. Seholion Multum interest , ut caput a morbis immune maneat, membranarum cerebritontim sanguinis cireuitum per hoc te ero Praeter omne vaporosum , grave Iens , de quod sortem sparsit odorem nervosis cerebri tunicis infestius est . Nam sititur inde earum tonus, robur, mi-

testinorum membranis in anodyna&opiata, minuendo harum partium tim ac Tobur , araxime omnium infantes, senes cavere ab eorum usu

Duplici ex caussam insant; bus, senibus exitiosa sunt sedativa arimo, quod

alvmam excretionem retardant, deinde qui systemati nervorum, membranarum imbecillitatem quandam inserunt Utrumque senibus, infantibus perniciosissimum ess , quia morbi , has aetates infestantes, vel ex alvo adsti icta , vel ex debilitate cerebrim nervorum progna

scuntur.

s. U. Certae indubiae experientiae est nfantes ab anodynis paulo liberaliusium integrum ac salvum custodite. Nihilidatis ingenii di memoriae stuporem

ongius durantem eontrahere. SebblIon Siquidem in tenerrima illa membrana rum cerebri apud insantes structura factamiturque vis illa arteriolarum systallic gravior laesio non tam facile diluitur stelastica, atque ideo tardior fit sangui Praeeximium Tapiens est monitum Staι- tis per canu progressio, quam humori parili an de κυiel, qui cene. I. obs. a. in letosi secesso sequitur, ex qua praecipui quieri caveans atqω obserinas, κοινεν cipitis morbi , ut paralysis . memoriae eis ναμ infantes, radIta enstodiant in Niae ni , au itus difficultas , res nistricesque, ne illis, qvi ampνI--- adictus soporosi hemiplexia , dolo lania ae dolares Ἀμασαν, an adrna propi rei fixi suam trahunt originem . Vel nent contingi enim saepenumero, ut, quam etiam a vasorum cerebri nimia ob in--ἰs non secidant, infantum amen cerebrum tartum languinis , distensione , melan nervosque debuitena, ad summumave re cncii , tu non raro phantalia Plane ovem , parat sin O Diui ιεα exeiren

ducunt iste morbis, ingenerandu forendis vaporosa haec, stupefactiva. maxime sunt accommodam , Meque ego semel, sed aliquoties vidi , ab incauto horum romediorum tu mitiores caphis morbos in gravissimos transmutatos adeo, ut capitis dolor in at sectum sopori rosum , hemicrania in latuitatem , paralysis in apoplexiam , vertigo in epi-lepsiam , auditus di incultas in starditatem degeneraverit. ι - , alios a-nrIam een traxisse sis

3. XVI. Anodyna Wopiat noeentissima sunt valde debilibus , vel aetate vel morbo fractis, item ubi pulsuum est languor, motuum defectus, in laecorum corruptrinem prona dispositio

perpetuum in praxi medica debet esse monitum, primo, ut nunquam valida se .

160쪽

is CV VI De Veranis Soporiferis

dativa propinemus, ubi virium est infir-rmoschum, ambram, ex praeparatis mitas, ubi putidus, qui semper ab exhibi leum chamomillae ek mille solii verum re

pullus. qu

tis optatis fit minor est debilitas. Se cundo , ubi viscerum adest infarctus -ο . , ut in morbis chronicis nunqi iam fere utilia sunt, tertio , ubi ingens sanguinis humorum est impiiritas, liti cacochymicis , corbi ilicis scin quibus ad sistendum dolorem vel spasmum paulo immoderatius datum optatum lethiterum est, spha celum quia inducit paratissime Quarto, ubi di illius inhaerens atrox dolor admodum vires debilitavit , parcius ea remedia tentare oportet ne post majorem virium lapsum Tudorem pares vel alius nervorum adsectus membra occupet. Quare semper praestat, seres postuIat, in morbis incipientibus , ubi vires sempersunt firmiores, quam ubi per vim continui morbi ex exhaustae sunt, haec auxili rum genera adhibere.

S. XVII. Quoniam duo doloris sistendi ea piis ae veluti scopi sunt, doloris nempe magnitudo atque atroci , pulsuum durities robur, videtur profecti, si

haec adsunt, tentandum hypnoticum esse, praeterii si dolor a causa quadam externa ea a tus fuerit.

Per causam externam eam volumus intellectam, ubi a vermibus, a calculo dente prorumpente , a punctura tendinis vel nervi , discissione unguium vel prolandiori elavo in pedibus atrox scitur dolor , qui raro ingentem symptomatum insultum, qui ipsam mortem post se trahit.

XVIII.

Sit ut in senere omnia leniora, emitutiora , praeserenda sunt validioribus ita ad levandos etiam dolores si mitioribus possumus esse contentianodynis, non facile ad fortiora confugiendum est.

In mitiorum Iassem sulphur ex vitriolo a nodynum, spiritum nitri dulcem bene praeparatum , ex vegetabilibus crocum , Duc istam , ex sit aveolentibus ferenda esse existimo. Atque etiam ite pertinet,pium , sollem cum aqua pluvia. li depuratum .ad;ectione analepticorum, aut purgantium aut alexi pharma corum dextre correctum. Plura id. ι-Dide νι nostra de eorrectrone opiι.

A P. VIII.

De celeris meduamentis viri

tam naturam referentibus S. I. PRaeter supra allata venera vim hi

bentia medieamenta sunt adhaealia noeendi virtute inuru la, quae improvide ex errore mcdntium usurispata' gravium symptomatum mortis saepius caussam praebete pos-

Horum in numero e classe sunt za tharides , nux vomica, medicamenta

ex metallis, auro venere Maria no Prratas quorum non adeo tutus usus est

S. II. Cantharide penetranti ea ustico , lepolletu, quo inflammant , elias excitant, atque adeo solidis partilas .im quandam inserunt.

Acrimoniam salis volatilis, quod dul- modi insectis inest, satis, abundeque in flammatoria e vesicatoria earum vis de monstiat, quam promtissime incute, si ei applicentur , exserunt . Et praeerea

luxuriantem earnem absumunt nim

emplastrum vesicatorium , in globalum redactum , sonticulo, ut ob came superantem conglutinari incipit, MPO nitur, earnis excrescentia statim tollitur. fluxus ichoris promovetur.

S. III. Sal volatile eantharidum absticum , si vel interne vel externe usur

SEARCH

MENU NAVIGATION