장음표시 사용
191쪽
eollo tumores, phthasi capitis dolo-Inas meduIIae 1 malisse , fluatones narium , pilepsiam quoque, convulsiones, pulmonalium nervorum paralysi, sive catarrhum suffbeati. vum, familiarissimos esse insantium modi
Infantibus qui infesti sunt mothi
modo ab universo eorporea Lx . raro,
molliae debili, modo ab imbecillitate capitis systematis nervorum de pendent . Et quia motus solidorum tala in corde& vasis, quam in intestinorum canali admodum languidus est,
atque excretiones, quae fiunt alvo non recte respondent, maior humoris
setosi, impura fit aeeamulatu 3. XVI. Cum in tantiles morbi maxime ab
exeretioniblis deficientibus a supprestis per letessum transpirationem proveniant, humores impuri accumulantur, irout stagnantes variis parti . bus inhaereseunt , diversa morborum schemata in renam producunt.
Pt a Jn regione cruditates acidae, hi inliosae, viscidae, ex nimia voracitate Productae, anxietates , dolores , erutatus vitaIias, inquietudines, inflationes ven-tticuli 4bdominis, pertinaces exisses sinultum, vomitum, capitis gravisae mctaolorem produnt. Si validior naturaero re ad partes capitis, externas impuri humores propelluri tur, exvicerationes ea- petis, chores, crusta lactea aphthae rarium, oculorum fluxiones, gravedines, Coryzae, tumores glandularum colli fiunt. Interdum quoque ad habitum
corporis, ad ipsos quoque pedes salsa im ta vastilla , ita modo secretioni lym-
Puritates delatae, varias pustulariam, ma--- -
cularum, exanthematum species prodii-cunt. A terrore vel vehementi dolore, spasino nmores delati ad cerebri membranas epilepsiam concitant, quae est universalis spalmus omnium nervosarum par rem metois corpore . Si vero ad membraruntur, convulsivi saepe stupendi motu. fiunt Nimia vero ligamentorum laxitas ad luxationes: thachitidem disponit.
I. XVII. Quieumque igitur vult praeeavere
infantiles morbos, is certe omni cura eo anniti debet, ut infantum corpora peripitabilia serventur ut exemistiones alvina semper bene respondeant ingestis, alvus nunquam elausa, sed bene suxilis sit, ita enim omisnis fomes morbo tum praescinditur Diei vix potest , quantum commodi hilae eorporibus hujus rei gratia eonferat usus pulverum absorbentium oleo tartari per deliquium imbibitorum, si eum aequali portione rhabarisbari, addita una vel altera gutta oleiani si vel sceniculi, vel etiam pauxillo croci, misceantur&crebrius offerantur. Singularem etiam hie opem te. cim infusa veronicae, seminis foenie liis aqua ea lida frequens usus elysterum plane emollientium , praesertim, qui ex decocto florum hamo- miliae vulgaris fieri solent.
Senum morbi identidem non ex alia causa, quam ex imbecillitate virium de defectu salutarium excretionum per alvum diculis spiraeuia enasci solent
Ustes decrescere in senibus, ipsam senectutem maxime in languore consistere , extra controversam est . ob fibras enim , per tot annos densiores, ristidiores factas , ob angustiora reddi-phae nutritiae 'abit corporis vel spirituosae in nervis cerebri spinalis medullae , modo excretionibus vacant , sensus , motus nutritio non solum
decrescunt Qui res adfliguntur , sed majoris succorum copia, i puritas hi senili corpore ac mulatur a quae
192쪽
cap. L 'um imbecillitate morbis
non graves adflictiones postilentae febres , qui marasmi nomine veniunt, eaehexia, tabes, sminutus
qui perquam facile in spiraeelum abit. S. XIX. Ob deficientem alimentorum digestionem sordium excrementitiarum in aleo retentionem flatu lentiae, ructus, eo licae, corporis languor, vigiliae, inquietudo subinde senes prem
S. XX. Liber halituum perspiratio, ordinatio in senibus ob meatuum ut ane
tum angustiam Meonstipationem, ne- ue minus ob ea loris desectum, eumaei te refrigerantur, disseilior multas serosas impuritates, quae excerni debebant, ovet atque in generat.
Inde familiarissimae senio consectis sunt oravedines , oryzae cum capitis gravitate junctae, tusses valde humidae, raucedines Aucta vero impura salsed Itque ad culaneos tubulos delata, si ibi stagnat molestissimum pruritum , ccam scabiem nerpeti similem, cutis ariditatem qua- molam smilia vitia suscitat. Si vero serum salsus ac tartareis partibus onustum per urinarios ductus viam atque exitum affectat, atque diutius ibi moram trahendo sensiles partes adfligi , stranguriae urinae dissicultates acerbissimae , eseae
arrosones, urinae mucosae, quae in vesicae ealculum subinde coeunt , hanc aetatem
Plures ex senibus, qui adhue bene valent, nimium otio indulgent aelaute vivunt somnoque utuntur pleniore , nimiam succorum plenitudinem, quae virium robur vincit,&queptranspirationem disse iliorem reddit sbi in generant, quam impuritas pres.so pede insequitur. Hinc non mirum est , humorum infensas stagnationes hine inde in visceribus, ab his mor- hos ehronteos, senibus admodum fa
in eapite a poplexia, auditus visus hebetudo, paralysis, abolitio&s miles. S. XXII. Quum senum morbi potissimum di nimiae humorum plenitudini motum impuritati, propter diminutas deis
ficientes exeretiones, origines ac in. erementa sua debeant, in promptu est udieare, ea, quae vacuatione detrahunt, prudenter adplieat , ut virium robur servetur, optima esse adversus hos morbos praesidia
In quaestione postum id esse tum a vete ribus, tum a recentioribus video , debeatne senibus , quidem decrepitis sanguis emitti Plures adserunt, venera bilem illum virium vitae thesaurum cinni modo esse custodiendum . Alii nimiam
sanguinis copiam onerare naturam ac vires, ut regere motus subigere materiam ne queant , adfirmant sed eximenda rei huius controversia est. Pluram ex sena-bus sunt Iethorici, qua parum exercent corpus is sub tranquillo animo eleno mutesvic' utuntur, plus sanguinas enerant , quam ipsis utile est. Ac tali utique incali justa sanguinis detractio modo non si nimia , sed moderata , post eam debitum regimen servetur, Provbus non repudianda est . , aucta Arabs , adeo sanguinis missionem nishorruit , ut vel ipsis etiam decrepitis, modo qualiscumque suppeteret vis
confidenter bonoque cum successu acini buerit . Helvetii , ad xtremam elira senectutem pervenientem sanguinem nolsine commodo quotannis bis vel senet emittendum curant . Rectissime en m& Galantis e celsa lentiunt, in anginnis detractione non tam annorum'
merum , sed potius corporis habitum vvires respiciendas esse. In iis vero . Miam imbecilles sunt, parum cibi sumum miliares , oriti . cujus generis sunt lve ex morbo laborant , ve morbi
193쪽
eonstitutionis sunt , hoc auxilii genus motum ac robur solidorum accedere, prorsus non probandum esse ludicamus
copiosius hac de re egimus in Dissert demasn Uena sectionι ad vitam ungam prasi
g. X XIII. Pareior cibus isque eoneoctu faci. lis, frequens corporis, praesertim subsereno, temperato celo maxime per equitationem, lecticam aut curiarum, motio ela moderatior vini genetos aut medicamenti balsamici usus eum sussciente, sed opportuno potu hae e sunt, quaein vires eu valetudinem senum tuentur, adeo ut his praesidiis adjuti ad extremam e placidam se. nectutem pervenire possint.
Qui valetudini senum tuendae praesunt Id etiam curare debent, ut alvus non res parum quoque per convenientia loca inueni, succlesiluere potest , sacile apparet,
ejusmodi structiirae corpora e vires habere sub infirmas , quam iacile etiam a cointia , intemperie e aliena rerum facultate aedi ela praeter naturam assici posse. Accedit, quod in ejusi nodi corporibus sanguinis&humorum sta se in acutis morbis, in chronicis vero stagnationesi vasorum in- farctus dissicilius , quam in iis , qui compacta si robustas fibras habent, ela qui latioribus vasis gaudent, discutiantii dk ob id magis in morbis succumbant. Sique experientiam consulimus , certe ea nos docet, qui frequentius aegrotant is heu matismis , catarrhis , podagrae , hypochondriaco malo, calculo, phthisi, lentis Abribus, absceis bus , cachexiae, men sium 4rmorrhoidum inordinatae fluxi ni obnoxii sunt, ela inter seminas , quae facile abortiunt, gravia in puerperio stat, nec ossicii sui obliviscatur. Cum ve-l mala perpetiuntur eos sere omnes tenui
ro nihil tam perniciosum si huic aetati dei, d laxioris esse carnis ac spongiosi cor, quam purgam di quod nimium stimulandolporis habitus, piniruedine saepius &nimia vim stomachi lacessit, certo optime ii rebus suis consulent, qui ejusmodi cibos ad-
inittiint quibus Iaxandi facultas inest, unde salsa, dulcia , vina , quae laxant .s reliqua bene habent, non ex toto senibus circumcidere oportet.
Corporis habitus plurimum quoque saei magnamque vim habet ad morbis obnoxiam imbecillitatem qualis est spongiosus, rarus, laxus, non latis , se Γ tenuibus, opiosis vasis conspieuus , sub quo facilius 3omines aegrotant . dissicilius eva.dunt, elabrevioris quoque vitae sunt, consentiente quoque in eo Hippocrate S. II. v r. --
Solisma Quemadmodum omne robur vitale in
liberoru expedito solidorum4 fluidorum
motu circulatione, recrementitiarum artium ejectione consistit ita manus p tens robur in languore illorum motuum positum esse utique videtur. Cum vero per fibras laxiores, tubulos tenues atque
eides non multum sanguinis laudabilis ad
que hominibus adsignantur , meo quidem judicio, non tam in naturae temperie santuinis, sed potius instructura, habitudine solidorum admotus, que haud ita faeile ae fluida. immutantur, querenda sit a tectissime etiam morbos, qui vulgo sic dictis temperamentis adscribi solent a solidorum structura, habitu laviaribus dedueendos esse arbitramur.
I. XXVI. Qui in spongio ali vasculoso eo poris habitu multum sanguinis boni temperati alunt , sanguinei qui plus seri quam sanguinis habent phlegmatici die untur. Ubi ob fibras
teneriores, tensores, atque a m
tum, impulsum S sensum vegetiorest expeditior& ceserior per vasa cursus est, temperamentum se dictu melio.
194쪽
Cas. I. De corporum imbecillitate morbis,
lericum enascitur. Sub fibrarum vero partium solidarum densitate, rigiditate ad motum tarditate circuitus
sanguinis difficilior vel tardior et i
ita melancholicum se dictum exurgit.
Quando cholerici vasa ampliora adeoque magis sanaui ne distenta habent, tem-
Peramentum, noleric sanguineum fit. Si
vero melancholici latioribus vasis, ad majorem sanguinis quantitatem vehendam aptis , instructi sunt, sanguineo mesancolicum dicitur temperamentum, ut adeo pateat, e partium 1blidarum structura diversa pro majori vel minori sanguinis humorum quantitate eorumque celeri vel tardo cursu differentem temperamentorum rationem commodissime explicari posse . Apearet quoque porro e dictis cIarisssime, sanguineum facile in phlegmaticum &phlegmaticum in sanguineum .sanguineo-choleri cum in sanguine melancholicum contra etiam hoc in illud per diversam victus, vitae rati nem , vel etiam per morbos, trans rem
S. XXVII. Dissidens hae eis varia solidorum, d quida, fluidorum ad solida re. Ut et motus sanguinis, habitudo ad
morborum dispositionem, ortum, ad symptomatum quoque exacerbationem, item ad medicamenitarum operationem aliam atque aliam utique plurimum valet, magnam vinxi.bet, atque ob id hec cognitio medico necessaria Ddignissima est S. XXV III. Sanguine facile incidunt in eos morbos, qui ex spongioso habitu eoi poris sanguinis plenitudine proveniunt Phlegmatici in eos propendent,qus ex humorum impuritate .abundantia fiunt, cholerici in acutas passiones, in chronicas vero, quae ex vi
scenim in farctu& obstructione fiunt migis melancholici proclives sunt. S. XXIX. Magna quoque est sequioris seriis
ad morborum requentiam ex habitui pongiosori tencio proclivitas.
Foeminas prae viris morbis plus eneexpositas, adeo ut duplo majores, Immonti effates illae patiantur, extra
dubium est id vero non aliunde lit, quam quod spongiosiori earne ,alii exilioribus instructae majorem sanguinis copiam, quam natura regere lai. gerere potest, in generant,
S. XXXI. Morborum origo in sexu sequiori
praesertim, si utero gerunt, ex nimici sanguinis tumorum affluentia maxime omnium deducenda est. Quamobrem si per menses superfluus sanguis recte&ordine secernitur, optime liminus id accidit, vel plane cessat ut in annosioribus, pessime se habent.
Quia scilicet nimiam sanguinis abundantiam subito sequitur eius impuritas , nec ulla sere pars est, quae non laviter in seminis, si diu excretiones sanguinis subsistunt, inde adfligatur. Nam in capite vehementes cephalalaias , dontal gias , erysipelata, graviores cercbri affectus patiuntur . In pectore spirandi angustia cum saucium constrictiones, cor
Lis palpitationes animique cis Giones oriuntur. In ventriculo ab ejus inflatiene requens est ciborum fastidium , vemitio, ructus, phlogosis, malacia . I
testinae tormina ventr s, colicae convulrvae, statu lentiae alvi adstrictiones in stant. Ex itero male allecto Mibi deprgato sanguinis liberiori cursu fluor albus uteri procidentia vel immoderata arguinis profuso, abortiis, liter scirrho inflammatio, post ima , hydrops , 'rilitas, ex sanguinis stagnatione cretiones polyposae, quae molas finguli sproveniunt. Virgines vero ex suppreu
mens bus peculiari sebre, quae alba dia'
195쪽
eum Traee J Iorosis adnellatur, labo hysterico , inque dissiciliori partu erant. Nam lubito inde in foedum Se palli puerperi diim faciei colorem , toti iis corporis an- S. XXXIV. itii non certio rela melior ad prae-gitorem , ciborum fastidium , cordis palpitationem , pedum intumescentiam liuisum celerem , freqtientem , et 'pram pirationem , gravativit m ventricii li dolo. rem incidunt. Quae vitia sanguinis fluxu in ordinem redacto protinus Ievantur vel iplane decedunt.
Post quinquagesimum annum, sex toto e esset sanguinis per uterum effusio , foeminae plurimis malis si uni obnoxiae. Quibus natura sensum teneriorem dedit, eae in pathemata hystetiea hypochondriae incurrunt in aliis sanguinis per licem cirrhoide vel per renum vasa exitum affectat, motu abstinent matura torpidior est, in ea leuium remim , arthritidem, atque ex in farctu viscerum in hydropem, eae hex iam de su cativos ea tarthos facile incidunt.
vim omnia mala et frequentiora sunt et
majora sumunt incrementa, si vitae nimis otiosae indulgent et plane a motu et labore abstinent, sique accedit intemperantia invictu , acidorum abusus, corporis refrigerati , neque minus diuturnus moeror atque tristitia.
S. XXXIII. Alia ad bue est imbecillitatis morbosae in foeminis ratio, videlicet nimia
generis nervos ad spasmos convulsiones motusque inordinatos propenso
quae semper in Reminis major est
Ex hac ner rosarum partium infirmitate et ad motus inordinatos dispositione fit ut scieminat animi sint mobilioris ac vindiIgi: cavendos sexui sequiori familiares morbos via de ratiocine eniri potest quam si nimiae sanguinis δὲ humorum plenitudini eonvenientibus auxiliis oe.
Id vero quam optime praestant tempe stive et cum prudentia adhibitae sanguinis
per incisionem venarum , hirud mes, cucurbitulas, emissiones. Quo spe et in etiam abstinentia , inedia , motus , et exercitatio corporis, peregrinatio et coelimia titio , post haec decens thermarum acidularum vel alioriim sontium salubrium ustis, iberalior potus cere visae t nuis , vel aquae calidissimae herbis infusae, non omissis clementioribus laxativis , W-sas ab omnium morborum insultu egregie vindicant.
S. XXXV. Superest alia imbecillitatis ad mor
bos valde proeli vis in eorporibus humanis ratio, eaque nativa δ a morbi di parentibus in liberos transmissa qua vel totum eorpus vel quaedam tar tum ejus partes infirmae 5 ad certos morbos sulcipiendos aptae evadunt.
Verissimum est , utut eognitu disti ite
admodum et animi et corporis vitia a parentibus Per generationem transire in liberos, ita ut nihil certius sit, quam quod
robusti robusti , imbecilli imbecillis
morbos morbos procreentur. Morborum autem haereditariorum ratio prosecto non in vitio mi id arii panium, quae continenter nutationi sunt obnoxiae , sed stius in depravato solidorum stat , quo rum mutatio non sub potestate medici est, et quae nonnisi per annorum decursum fit, quaerenda est, et maxime vel in earum sve tono
196쪽
Iρ Cap. I. De cor rum imbecillitate morbis.
Hypochondriaci plerumque hypochondriacos , phthisici phthisicos ealculosi ealculosos, pileptici epilepticos , haemorrhoidati haemorrhoidarios, achectici cachecticos progenerant, id quod in dies in praxi anim adverte te licet. sehollan Aetitas passiones non transire in liberos, quia ex vitio ma ois fluidarum partium Proveniunt, certissimum est sed eo frequentius solidorum vitia, labem viscerum liberis affricari conspicimus. Quemadmodum vero quaevis pars corporis nobilior peculiari chronicae passioni exposita est 3 ita etiam in haereditariis id obtervare Iicet Molestissimum illud , quod dicitur hunochondriacum , malum merespasmodicum ac flatulentum ex ventriculi intestinorum motu peristallico perverso, juncto cum summa tonia , nascitur et phthisis praecipuus pulmonum mor bus est , pileesari melancholia cerebri, hydrops hepatis, cachexi lienis, calculus renum podagra articulorum .hi omnes morbi sunt haereditarii&maxime fundati iam in cujusque partis nativa imbecillitate&prava dispostione, quae vel vasorum angustia, et in fibrarum vasorum nimia saxitate , ad materiam vitiosam reeipiendam, retinendam apta ex qua sacile humorum stagnationes vasorum oppilationes , in farctus , indurationes fiunt, consistit.
I. XXXVII. Quemadmodum nihil tam dissicile est, quam labem, quae in structura S
conformatione solidae partis inhaeret, emendare, ita etiam prava solidorum per nativitatem aecepta ad morbos dispositio non adeo facile, optimis et-uin potius aceedente occasionali eau primis subinde annis prompte excitatar atque in actum deducitur.
tolli test, eadem ratione prava, quae insolidorum structuram labe consistit, dmorbos prociivitas dissiculter admodum eradicatur. Ita phthisis, podagra aut as. sectio hypochondriaca haereditaria nulla propemodum arte averti possunt, idoue aegrius medicina , quam accuratior dimiae observatione, quae eo magis necessam est, quo certius ex neglectis di teticispret-ceptis haereditari morbi cingravescant& dissicilius levantur.
Mala quoque est illa fibrarum mo. tricium per nativitatem aequilita habitudo, qua levi de causa ad toties O Icilis lationes, pasti eas stricturas proelives, sanguinis aequabilem, liberum
ad exteriora vergentem cursum Interturbando , regressum ejus ad interiora&eongestiones nimias in his vel illis partibus effetunt.
Ex Basmis&, quae hos consequuntur a congestionibus proveniunt sanguinis effusiones, quae in prima aetate in capite per nares, in juvenibus per pulmones in aetate virili per venas sedis , solenni fere modo contingere solent. Intercepta vero per has vias sanguinis eruptione, sub certis aetatibus familiaris, sanguis subsistens .congestus multa gravia creat symptomata, quorum dearequentia, magnitudine&noxa l. Srabitu In scriptia suis
copiosius inuasi ex professo egit. S. XXXIX.
Praeter infirmitatem a natura acceptam datur adhue alia , quae acquisi est, se morbi vehementiam solidis infertur partibus, ex qua facilis morborum recursus afflictio ejus partis iam datis praesidiis, extingui potς xst, quam semel morbus fortiter exer-
euit, idque non tantum in chroni eis,
sed Min acutis passionibus accidit.
Qui febribus, sive continuis, sive is Sicut senIum, ut praeclare disserit τνH-ltermittentibus , semel vel iterum labo
197쪽
rarunt, ii quam facile non adeo urgentibus caulis in eas recidunt. Qui pleuritide vel peripneumonia decubuerunt, illi eumdem morbum facile rursus experiuntur. Si semel vel iterum eryspelas pedem vel dextrum vel sinistrum occupare erit, tum frequentius in eodem pede malum siligit . Gli acerbior dolor talem imbecillitatem in intestinis relinquit, ut parvas ob causas recurrat. Eodem modo dolores podagrici , et qui dicuntur theumatici, ita partem adfligunt i debilemque reddunt, ut serum acre vel tartareum, ad glandulas vel ligamenta artuum glandu Iosa delatum Iacile ibi subsistat et cru . deles hos dolores denuo provocet. Raro a calculo renati sunt immunes per omnem atatem , qui semel vel bis ex eo laborarunt. Quibus sanguis per Emorrhoides vel vias insolitas nempe urinarias, aut Pulmones , aut vasa ventriculi brevia , vel etiam per nares semel vel aliquoties serrisolitus est, in iis per has vias lubentius rursu exitum affectat, adeo, ut in haemorrhagris narium non per aliam, sed per dextram vel sinistram , per quam serri consuevit, sanguis effluat. Qui semel gravi morbo cap tis, aut cephalalgia aut a poplexia , vel etiam pilepsia aut ea ralysi correptus sui , in hoc facile idemmiarinis levi interdum occasone excitatur. Tumor hydropicus , icterati quoqtre et alia hepatis, itia licet bene curata suerint, ea tamen sapius recurrere, testem ito
s. XL. Neque tantum a morbis, sed elatae sonibus quibuscumque partes externarimbecilles ad eundem morbum susci. piendum Deiles fit aptae redduntur.
s. holun Frequens nos docet experientia, quemadmodum partes ad quandam lasonem vel vulnerationem, aut puncturam mox ita fiant imbecilles, ut levem etiam in aere mutationem subito persentiant. Fre
ruentissime accidit, ut in quibus partius vena incisa , vel cucurbitulae cum fer. ro adpositae fueriint, eae elapso temporis Tom. II. spatio dolore tensi 'o iungitivo assiciantur , non quod istis peculiare agens ie-stio quod intelligens insideat, sed quia imbecilliores hae artes redditae animis redundante sanguine ad oscillationes,
agitationes stimulantiar. In qua parte , v. g. circa malleolos, semel orta est exulceratio, hanc eidem malo facile suboici, ut ulcus recrudescat , quotidianum est ob
S. XLI. Tam subtilis de delicata est fibrarum
in eorpore animantium natura atque conditio, ut prorsus nullam laesionem vel violentiam pati possint, quin inde statim talem mutationem aeeipiant, quae ad functionum tam in motu, quam in sensatione turbationem inclinet.
Exqtio illud consequitur, homini, si
per totum vitae decursum sanus ela integer pers stere velit, omni modovi cura cavendum esse, ne in gravem quendam morbum incidat, ilia nunquam is ita transi, quin laesonem, mutationem quandam corporis partibus inferat, quae occasonem postea ad eosdem vel alios morbos dare fovere possit.
Quum morbi antecedentes ita vimi a turae laeelsere eli obur ex tali dis a v. ferre oleant , ut quam facile novus morbus pro pullulet , omni modo,
diligentia , ut is ipse et alii taria
diaetae praecepta praecaveatur , laborandum est.
Sehamn Quoniam hanc utilissimam materiam copiose non minus, quam perite in peculiari Disserta iἰ.ne de morbis ex aliἰ ρνodenae,sibus persecuti sumus, nolumus hac in re esse Iongiores.
S. XLIII. Quum non tantum univers oris potis, sed, singularum partium infirmitas a viribus nimium exhaustis&deperditis profici se atur, ita ut deis inde tam faeile obnoxia sit morbis; sequitur, omnia ea , quae vigorem& N vires
198쪽
vites eorporis suffurantur, easque ex possit, nam medicus dla medicina hae m. hauriunt, vitae e valetudini pro Pone subinde contumeliis exponuntur
sperae inimicissima gravibusque ae funestis morbis in generandis esse apti L
Quoniam materiam virium&mutuum aulam boni e temperati laec in vasis praebent , quid manifestiuest, quam quod ea vires corporis consumant, quae optimos succos de beniet num sanguinem auserunt.
Hoe in genere sunt, praeter morbos quoscumque , immodicae sanguinis prolationes, sive natura, sive arte fictae , diuturna inedia , incongruus plane cibus, assidua vigilia, immo.
de ratior venus, crebrior purgantium usus, plenaria motus intra milli, anxiae eurae , sollieitudines , tristitiadi ut uina , Drofundat in voluptate quadam meditationes, animi contentitiones, tempestates valde,suosa veli
nimis humidae , ignavia, desidia In 'SI in
ebrietas , luxuria di hujus genera irae iratgmta di ostionem , emPς i
Et profecto, ut verum dicamus, consul lius multo est, ut 1usmodi debiles, qui continuo cum morbis, clim spasmis conflictantur, a medicina abstineant, tantummodo in recto vitae regimine & commoda diatae ratione levamen, solatium quaerant. Illud vero perpetuo a medicisubservari velim , ut semper eum imbecillibus, valetudinariis , qui vitium in quadam parte fovent , mollissime aream 5e ab omnibus vehementibus sibi caveant ne fortiori commotione ad partem imbeaei, lem vitiosam neccantes num ore impellantur, ex qliolaepius graves, funesti as
sectus propuIlulant quidem infirma
pars SP atonia uadam Iaborans quam fac te vitiosum recipit humorem, a quo Pinstea ipsi major laetio accedat necesse est. g. XLVI. Igitur praecrpua medicinae rationalis pars in eo consistit, ut medicus probe
inter se eorporum humanorum natur sdiscernat
admotum probe perpendat, insuper u ljusvis partis peculiare rebur vel imbeciliaria, ut, si quaedam 4antum ex illis, prae litatem e variis Phaenomenis, circum.1ertim in corpore natura debili, concurostantiis , observationibus flectibus rant, adeo vires pessundent di naturam accuratius perspiciat , qualem cognitio imbecillem reddant, ut postea non modoInem si impetraverit, tum facile Scircinomnibus fere pateat vitiis, sed 3c magnum te iudicium de rationem reddere poterit, periculum in morbis accendat , aegri cur huc vel illud medicamentum , lem dimcillime sanentur. Miserum itaque Qvel illa insalubris,es aut inorbifica causa, insedicem illum medicum habeo, qui cum hic vel ille morbus aliam in hoc corpore eiusmod debilibus, corruptis naturis corporum agere iurationes tentare de . bet. Verum deterioris adhuc conditionis sunt dii medici, quibuscum valetudina riis, hypoesiondriacis , corbuticis, quotidie conflictandum est. Hi sunt illi ae- rotantes , qui medicum non modo mole-issime exercent, sedi ejus existimati ni mulium detrahunt. Beatum vero aelicem eum praedico , praesertim quando incipit in artis operibus versari, si ejusmodi curationes 3e corruptas naturas emigere aliam rursus in illo operationem , Muctum atque eventum exerat, in quo γ' tissimum medicinae rationalis momentum ego tum esse arbitror. Nam harum rerum scrutinium non tam facile est , ac si ruis ad ens , sensu quodam interno imatione atque intentione motus it les Ela naturales corroris humani diri-σens atque administrans, cujus existen tia uiso olido ratiocinio demonstrari potest, conrugere velit . Nam posito eiusmodi principio , ceu suprema rerum quae
199쪽
p. II. De morborum dirine ex copia, ri vitio ingestorum. Io r
quae fiunt in corpore nostro , causa i m stallica motrix solidorum potentia, que nis ratio , omnis certitudo in theoria noni continenter agit in fluida sanguinis etiam minus , quam in praxi medica uno icti mixtioniae crasi tantam inducat mutatio- prosternitur, ut nonnisi fallax judicium desallax experientia in arte nostra relinis
morborum origim ex copig. vitio ingessorum. S. I. Homo continuo eget alimenti ;&ut sanguinis, qui vitam , vires re obur solidolum sultentat, qui universo corpori nutrimentum prebet,qui perenni motu air sentanea, inouam Inclinat, corruptione corpus vindicat D staae eonveniens quantitas, tempeii es atque inde moderatio motuum
Neque vero tota sanguinis substan. tia , sed purissima tantum ae delibatissima ejus pars que lympha vocatur, corpus nutrit, neque alia, quam subtilior, mobilissima ejus portio, que nervis vehitur, ad motum robur solidis pristandum aeeommodata est . . f. III.
Sanguinis pars desecatissima, Miam
corporis nutritioni, qua motuum vitalium conservationi idonea, eonti. nuo solidotum attritu indeque oriundo intellino. sanguinis alido motu artim per cutim difflatur, partim intra corpus retenta in liqua mea demum salino lulphureum.& excrementitium fatiscit . .
Habet hoc omnis motus, ut statum cor- Poris, in quod agit , vel ratione stus loci, vel ratione textiirae, ac figurae immutet . Quid mirum igitur, si vis illa synem, ut continuo attritui intestina agitatione eum vel consumat ac dissipet, vel in serum excrementitium convertat. Hi ne in febribus tum acutis, cum lentis&heis licis sanguinis copia saepius intra breve spatium consumitiir , inqtio humores excrementitios degenerat iisque adeo mirabilis est corporis humani oeconomia , ut motus , qui vitae praeest & sanitatem eustodit, vitam tolla tm corporis integritatem destruat, materiam videlicet, ita pabulum ipsius est , paulatim, successi ve insomitem morborum de mortis con-
I IV. Quantum igitur quotidie motu eum ἰintestia attritivo, tum excretori , corpori subtrahitur, tantum commodis alimentis resarciri debet , ut vires cum ipsa vitai sanitate sarte ae tectet
Sebilis iEx his, ut , inevitabilis alimento rum necessitas satis abundeque intelligilii . Nimirum omnes, qui in corpore humano exercentur, motus tam mirabili ne-. xi coniunctione inter e cohaerent, ut actiones , quas vocant animales, a vitalibus dependeant, hae vero a naturalibiis gilbernentur, suamque accipiant perpetuitatem. Nam digestio, secretiones, excretiones , quibus actiones naturales absolvuntu motibus vitalibus prospiciune eortimque incolumitatem tuentur; his vero salvis Wintegris omnes bene habenis, qviae vulgo ad animam reseruntur . . I. V. Seire oportet, hominem non tan .
tum eum in ne in indigere alimentis, ut subtilissima. tua e nutritiva, sangqinis portio, motu ela calore de-itructa, rellauretur , sed etiam . namotus illi vitales systat in me e pinsivi cordis , vasoriam a san 'iserorum C eoi 'alii i
200쪽
Cas. II. De Morborum origine ex copia,
proce ac per vices exercentur, torpe-tcstinum cxtremum devolvunt ii , ident. icant vel intcirilmpantur idem conveniunt cJus systole, expanso ne absolvitur. Nam vis eius contracti, a Sιholian. ab inlluxu roris nervet, sanguinis tuni-Paucis admodum cognitam esse hanc cas intestinates perluentis , expansio au- veritatem intelligo, ouare homo ad vim tem a mole contentorum celebratur. Hinc,
tam servandam non exigua alimenti opti-' ubi mulius cibit revomitur , alvus sistitur, mi mole possit esse contentus, sud ingens, qui patiuntur inediam, vel parciori ma. quotidie quantitas c: bi de potus iacccssalia nu cibo, assumunt, in iis contrahitur ve ut Ratio nobi haec esse videtur; quoniam triculus , d rarior ut alvi dejectio Misod nempe ut tirum , ut motiis canalium sy ici maxime apparet in febribus di reliqui, stallici expansivi , qui fluidorum progressuini directioiae moderantur , brevi clanguescant vel penitus pessundentur nisi ut ficiens o paulo cossioso sat at: mentorum , praesertim liquidorum , ingestio. Nam ut in doctrinis phvsologicis
jam satis explanatum est, vasorum vis contractiva partim a nervorum rore lymphatico, partim a satagit in , tunicas va- sortim permeante , proficiscitur , tubu- totaim cro expansionem contenta intus colinent ei, litimo iam moles et scit. Hi
motus , in aequilibrio post , ita cie invicem excipi uiu , ut systole producat diastolen , diastole vero rursus provocet sy- solen Gam quum ingens licti die una
xum c pia per tot secernicula , per tot tu-b illos ac meatus e corpore 1iciatur , se- qititur, ut, nis quotidie amissi fiat restitutio, vix ida illa vasorum expanso minuatur , tandemque ex toto desinat. De
is, ubi parum alimenti apeetitur . enim segnior esse at iis conlii evit,&iam crus sorde si inquinamenta, queini, ursa sanguinis massa hic deponun- , mucosa , biliosa salivalia atque adeo ad fermentationem prona , non satismati ire expellunt tir, facile accidit, ut mora diuturniori corrupta novo inorbo clatra, iotibus symytomatibus materi .Hra c.ccasionem subministrent.
I. VII. Igitur copia alimentorum intes ἐ-na ad ciebrior erri ingestorum x pullionem solii citat, nil a precedenti bus causis horum vis contra Stiva valde debilitata fucrit.
Ex quo causa apparet, ob quam qui Linde sut sciens succorum copia in vasis ne-l multum comedunt bibunt, crebrius alvum demutant. Neqtie i notum est, aquas medicatas plurimum conserre ad proin vendas excretione tam alvinas, quam ti-rinarias, quod maxime praestant mole sua,
si quidem interdum decem vel duodecidaearum librae hauriuntur. cessaria est eam ob causam , ut vala minima, quae max me excretionibus dicata sunt, quorum interventu humores ex arteriis in venas transeunt, expansa atque aperta serventur , illim alia succorum appii Is desti:ut facile conciderent. Ex quo utiqtie conscitur , vaso tum obstructiones a desectu eque a c OPia bulI
Vigor motivus intel inorum perist altici, atque ab eo depcndens debita secum alvinarum excretio sus.cientem cibi ac potus quantitatem desiderant
Alimentarii canalis motus per ista Iti
Eus , quem vermicularem vocant, P cuius beneficio ingesta ex ventricula ad in S. VIII. Ex quibus conficitur, sine alimentis certaque convenienti eorum mole diu constare non posse corporis humani integritatem . Atque ideo plenaria appetitus deiectio, i longis iam orbis diutius affligit nunquam non ingens periculit mittendit. . LX. Ad vitae e sanitatis tute Iam, tuum conspirate cbet commercium