Friderici Hoffmanni ... Medicinae rationalis systematicæ tomus primus quartus ... pars quinta Tomus secundus. Quo philosophia corporis humani morbosi ex accuratis observationibus ... traditur, et vera pathologiae fundamenta ..

발행: 1737년

분량: 273페이지

출처: archive.org

분류: 철학

201쪽

Interea, que corpori accedunt ex ali. Ididit Hippocrate Sea. II aph. I . moris mentis, v quae per necessa iras excre- tiones ipsi subtrahuntur.

Quo plus ergo ingeritur, eo copiosiores re frequentiores esse debent egestiones sique multum per excretiones secesserit multum quoque per ingestiones restituatur necesse est . Qui autem parum excernit eum ingerere parum oportet, qui parum ingerit , is moderatius debet excernere an certa itaque e convenienti mensura, proe ortione ciborum ac laborum quibus peripi ratio juvatur , punctum sanitatis non inepte veteres polis erunt , atque ex iis irraxime ipροevates, ut Libr. I. de Diae. f. a. oes ait : labores ansa Munso, ibi , qua vae nata sent, ex

plent

s. X. Sicut in univet sum hae e lex sirma elistabilis valet, omne nimium naturae esse contrarium, inimicum ita etiam ciborum eo pia vitae viribus S sanitati hominis erit inimicissima

gehallanis Caudet enim natura animantium certa Proportione , ordine , temperie, symme

erit aequabilitate motuum tam in solidis

quam in fluidis . si quis in hae ipsa sani

integri statiis genuinam proximam calisam quaerere 4onstituere velit , is prorsus non errabit . Quoniam vero omnenim him, sive ad materiam , sive ad motum id pertineat, adversus illam proportionem atque temperiem , qua gaudet na tura , pugnat, hinc recte ab Hippaeνare se a. a. aph. 4. Ictum οῦν τἐ υ λυ γου -

s. XI.

Qitoniam omne nimium ad mole exsuperans motibus naturae ordinatis evproportionatis , quibus sanitatis na. tura continetur , est contrarium , ei-bus quoque praeter naturam copiosius ingestus, ut prudenter admodum pro- Tom. 11.bum facit. Et libr. de diata aeutorum ρrava hae est diata , eum qui plures ei-bοι eorpori praebet, & hinc impotentia gulae non inepte dira generis humani

carni sex nuncupatur.

Huic sententiae suffragatur etiam celsos

At vero id maxime hic in quaestionem venire video , quid to nimium sit , atque ex quo illud aestimari debeat , utpote culmadvertamus , quod aliis naturis est nimium atque inimicum, id tursus aliis es Iemoderatum adeoque amicum quod aliis est minus sumciens, id certis ruritis infestum esse ac nimium . Mirum ni inest , quantum distri ininis corpora humana inter se recte iant, tam ratione structurae habitudinis partium , quam ratione vasorum capacitatis solidorum potentiae motricis seu roboris. Quinimo ipsae

naturae per aetates, per anni tempora , per vitae genus, per ipsum victum , per climata mirifice mutantur, adeoque pro tu i ta varietate mutatione corporum dissicile admodum erit, unam et certam ciborum quantitatem et mensuram omnibus et singulis commodam et sufficientem invenire. Nam quod uno tempore homini conveniens et Lus iciens est alimentum , id saepius eidem alio tempore nimium et noxium esse usu atque experientia animad

vertimus.

g. XII. Igitur rectissime justa keonveniens

alimentorum enim adeoque vel nimium vel parum ex solidorum robore a viribus semper aestimari debet munienim est temni Hippocrate Lor.de

alimentis quantitas ad vires sterti ratio .einatisne adaptata.

Nam neque ullius corporis vires et e scacia in rerum natura absoIute , sed semper relative considerari debent , hinc etiam to nimium vel duarum cibo rum ratione individui aestimare oportet, robustum an imbecilI st, vasa ha-ὶ beat capacia , an aneusta, exilia mine

202쪽

ri, ut docente Hippocrate Ibr. de Alfe liam sine ullo incommodo oneoque .dώμην, t ferre potest . Videmus inde homh

I. XIII. Quo major copia virium d plus ro-

His in corpore humano inque ejus ventriculo est, eo plus nutrimenti fer. re potest homo re contra.

Quam paucos cibos senes requirunt, lacilius jejunium tolerant quam juvenes quia attestante 'rerat Ses. l. aph. 4. illis parum coloris inest, propterea paucis alimentis indigent.

Si euticia reium natui virium motricium est cacia recte aestimatur ex effectu , cum plus vel minus relistentia vincere possunt et ita etiam robusta corporis humani natura vel ventricii lus fit musis nobis habetur, qui motu petist alti eo fortiori instructus alimen

ta probe subigere, miscere, digere

re, ex uno loco ad alium propellere imo convenienti tempore expellere evpuras hylosas partes in valorum lacteorum oscula impellere possit.

Canalis enim illius nervos de alimentarii robur maxime consistit in vigore motus peristallici, sive successiva vividiori ejus dilatatione, constrictione : nam hujus beneficio solventes illi ac semente scibiles humores ex landitiis decenti quantitate profitiunt, b: lis non mediocris quantitas ex ejus fluctibus in duodenum descendit, hujus etiam beneficio alimenta non modo Inter se, sed Meum dictis solventibus intime alterantur, miscentur, dissolvuntur et hujiis beneficio succi utiles chylosi per crustam vi Ilosam debite secreti per canales lacteos transeunt , hujiis tandem beneficio inutiles excrementitiae sordes Teculentiae utilissime et cito alvo ejiciuntur.

S. X V. Quo robustior itaque est ventri . ius, eo plus cibi desiderat, eo plus .em

nes robustos, agrestes, plebeios, aboli deditos, ingentem prorsus Ilia mentorum copiam sine ullo periculo optime ferre posses, adeo ut inde fit-miores, robustiores evadant, avaimbecilles Minfirmi laeduntur.

Videmus cibum non modo copiosiorem, sed et saepius intemperantiorem non tam facile officere robust quam imbecilli hornini, iii illius ventrici ius motu et robore instrvinis euincie Ieriter expellit, ut non diu ibi moram trahere et corrumpi possit. Neque quantitate , vel qualitate delinquentes humores facile sanitatum o sendunt, si in perpetuo progressivo cit Rconstituti sunt neque diu in loco morantur, sed cho propelluntur. Siquidem ii demuhiimores nisteriam morbo dant eumque fovent, qui motus progressivi expertes sunt, qui stagnant, nam e magnat one corruta, puntur et acorem induunt, et vim partis, cui inhaerent, valde lacessunt ejusque minium turbant.

S. XVI.

Infirmus itaque homo parum alimenti desiderat, mita non multum d gerere, subigere e propellere motus

tui imbeciuitate potest, unde fit, ut imbeeilles facile a cibis paulomasori copia sumptis , quos optime robusti

ferre possunt, laedantur.

Innumero imbecillium nobis sunt ii qui non multum sanguinis et parum ejus subtilioris , spiritu oiae , mobilis , sulphureae , elasticae portionis , quae omnium virium tam vitalium , quam naturali iam in corpore humano causa ac fons est habent et hujusmodi sunt, qui ex nimia sane uinis profusione laborarunt, qui exoravi morbo sive acuto convaluerunt qui nocturna vigilia et inquieta cogitatione, meditatione vel diuturno anim fasse tu , praesertim moerore, corporis sui robur imminuerunt et, uno verbo, om nes valetudinarii. Quo pertinent rationematis insantes , senes , ratione ab Itus

203쪽

corpori; qui saxo S spongioso praediti

copiosa de exilissima vasa habent ii omnes propter virium infirmitatem animia alimentorumcoeia sibi cavere debent, ii, si fomitem morbis praebere velint.

S. XUII.

nectim bile corrosva mi propemodio virulentam naturam induit hinc seces coat, illa taedes, iridi colore tinctae tam corrodentes sat pius lunt, ut linteamina exedant. Mirum enim est, lac diuturna morae, stagnatione in intestinis acidissimum vadere', ut flavum bilis colorem in riri- Tanto oravior It noxa cibi copo . - dem convertat qui adfuso oleo tartari perstus adiumpta, quam O δ Qxio idi saetidulum orotinus in flavum rursus trani late ingeritur.

Nimia ciborum copia per se semper res stit eorum intimae solucioni atque Concoctioni, in axime ob eam causam , quia necessaria proportio illa inter menstruum Geliquium protinutatur. A cruditate hac corrosva ex coactis male digesti graves M periculi

plenissimae, quae hanc aetatem inscitant, aeraritudines , ut tormina cardialgicae an-x tates de convultiones, oboriuntur 3 si Ila iando a lactis viscido coagulo tunica vil-Ωlvencksolvendit in laesa est. Deinde , sillosa 5e crustos intestinorum , in quam va- celeriter magna clim aviditate cibus inge forum lacteorum innumera ostiola desi-ritur, cum o bene masticatur, nequa nunt, obstruitur, abdominis intumescen-

cum tali i , quae menstrii vicem gerit, Ha , atrophia reliqui corporis cum alvi in pribbe subigitur . Accedit, quod nimia genti deiectione innascuntur . . copia repente ingesti cibi , vel etiam po- S. A. eus , ventriculi tunicas nimium distendat, Qui proaei me a morbo Aes bre fati earumque libera in actionem dc morum is oti eonvaluerunt, ob nimiam vora

miticum contractivum impedi und p riuam quidam medici stoma-

diutius haerens inventriculo laedit de Vel ΡΗ 'S' T; C TAM Leo; --εIicando paulo sortius totum nervorum lchicis acrioribus o aromaticis vel aci- contexmum incommunicationem trahit. dulis spiritibus promovere conlueve-

f. XVIII. Misera res est, imbecillos plerumque ingenti cum aviditate atq; in tem perantia comedere ita videmus infantes .fame diuturna prellos , item eos qui mox ex morbo evaserunt, itemque valetudinarios phthisicos, melancholicos , hypochondriacos , Pqui vermibus laborant, pueros nimium voraces esse .exinde multas sibi contrahere aegritudines.

S. XIX. Infantes lactentes ex copia lactis, diutius in stomacho detenti bilis aerioris adfluxu corrosivi redditi, gravissime aegrotant.

sanitatis in infantibus tutelam, ac alvus bene fluida , aptius est ita lac copiosius ingurgitarum , quam ventriculi teneritudo subigere, expellere potest , stagnat, acore inficitur consermentatio-runt, tardius vires amissas recuperant,

saepius recidivam sibi accersum vel in lentum chronicum morbum incidunt. Mi . Sine injuria culpandus hic venit per

versus saepe stomachicorum appetentiqexcitandae causa usus , quem non semel, sed saepius in infirmioribus summe noxium deprehendi; nam cum eius adstimant, quam . ferreac regere imbecillior ventriculus potest, necenario ingens cruditatum sitir ventus , qui in corpore adhuc debili quam facile languorem, lentum calorem in stea ciborum fastidiunt cum male olente ex ore spiritu , sitim quoque inquietu' dinem concitat . Atque adeo optimam medicinam intempestive datam morbis causam dare o suggerere posse clarissime ostenditur

g. XXII.

Nunquam nimia repletio eum a

jori periculo iuncta est, quam aptassil

204쪽

II De Malorum origine ex copio eos , qui per diuturnam inediami: tui e valde debilitati suiu .

Plures post inediam nimis sortiter pastos mortem sibi accelerasse testis est Fore-slusai i8 absis in schoI. ubi inquit, nota est multorum historia , quia longa inedia se se repleverunt, adeo ut inde suffocati nomine venit, ab ingenti rectus perissaltici cu structione ejusque ad superiora retrocessione, meo quidem iudicio nascitur, ω spasmodica partium membranacea rum universi corpcris rathes fovetur de augetur. Quare in iis semper vitiata dioestio est, Ne excretio a tuum ac secum segnior, inflationes, Didituos ac Idae, quae stimulant ripasmo assiciunt has par fuerint, uti nos cognovimus in obsidione ites, semper adsunt. Eccuis igitur non vi, Halle mensi icidan id praecipue con- det a copiosis cibi hoc malum semper a tisisse, quando obsidione liberati cives geri, de deterius , imo habituale rvddi. victu pleniori se replentes mollem quam plurimi incurrerunt. Denique non agnOtum est , milites ex castris in hibernia se-e edentes liberiter pastos ex corruptela ciborum in debili ad inodum corpore in se-bres pessimi moris stomachicas e caput

validissime assicientes incidisse.

Qui quartana laborant, plerumque sunt nimium voraces ob exuperant cmpnimis in viis acidum uni Oretii, qui ventriculi oscillationem, in qua appetentiae caiisa residet, sortiorem inducit, sed quo plus comedunt, eo lon-pioic e dissicilioris sanationis fieri

febrem, citissimum ei S XXIV.

Evenit laepissime ante accessionem podagrae , colyzae , vel tiam intermittentis febris inordinate crescere ciborum appetentiam , languido lice ecoi pote, idque semper cum incommodo fieri.

Videtur haec insciit a ciborum avid Hasab acriori stomachica lue in pha, accedent peregrino ex prohibita transpiratione stimulo , derivanda quia hanc alvi tardior se cellio ordinario comitatur , rn mi nens morbus, pabulum copiosius nactus, necessario ma)ora accipit incrementa bapieriti Eliu constiti statim ejusmod,

morborum s montis occurrendum est . Prisma nempe regio commoda medicina o puro an da , si vespc si periora sue interios holion. Hujus libris contumaciam non tam fa-ς ite etiam praestantissimis praesidiis evinci posse , nisi prius infracta fuerit nimia illatia , pr amissa tamen semper humorum, qua voracitas , peritis practicis non obscurum in vitio sunt, correctione . Ita Orportune est . Nam quo plus ingeritur in ventrem praescinditur morbi semes, morbi inse. cruditatibus obsessum , eo magis illa au- quentes levissime succedunt brevi egentur,4 eomao is semes morbi increscit, iam finiuntur. atque hepatis in farctus, ubi praecipue ledem suam haec febris fixam habet incrementa capiunt.

S. XXIII. Hypochondriaciis melancholicii dentidem ob eo pio sui inprimis viis

acidum plus appetunt cingerunt, otiam ipsis utile est, ex quo fit, ut morbi symptomata exacerbent, morbumiuinus sanahil .m reddant

mus ille affectus i qui hypochondriaci S. XX U. Neque tantum imbecilli debiles edis iani ae robusti homines ii supra

modum comedunt morborum semina sibi fabri eant , abutram in limis viis cumulando

aph. 7. geminam satietatem sue ciborum redundantiam statuit, ad vasa scilicet atoue ad virtutem . satietas ad vasa est , ubi tanta ciborum ingesta copia It, ut ventriculi capacitas nimium distenda. tur, satietas vero ad virtutem sive fac ut

taliam

205쪽

O vitio ingesorum. Io I

tatem est, ubi pilis cibi ingeritur , quam liculas, panem aqua madentem ad mediam vero materiam aves minores pisciculos exqii adrupedibus leporem re fert, item ex oleribus ea, Quorum radices vel bulbos adsumimus

S. XXVIII. Multa eaque gravia sunt mala, quae

ex vitiola alimentorum concoctione deque facultas eius motiva contractoria iminuitur, ut diutius, quam par est, cibi ς udita: e ex sit per ante oboliuntur. ipsi inhaereant eumque onerent , ex quo Scholion.

multa vitia incidunt, robustos etiam 'ηνπιε haec ipsa optime recenset

L; de νisca Medicina g. i Si νans fue natura , ai: faculta corpus nostrum regens, superare poliis . Saepe vero accidit, ut magna cibi copia non grave facultatem robustam, contra vero imbecillem exigua admodui de mediocris alim eriti copia non Iaro gravet. Si vero nimii imventriculus a sumto cibo distendit tir , uti

premunt.

S. XXVI.

manifestissime hominem ladunt, μι so

Differunt enim miri sic alimentorum

genera : quaedam sunt valentior; naturae,

ruaedam imbecillae , de haec omnia bene

istinguit Menarrat atque in classes redivit celsι Πι. a. eap. ig. Valentiora illa dicuntur , quae difficilius resolvuntur plus al:menti habent, sunt maxime legum in. de ex frumentis panificia, Omne animal quadrupes, omnis bellua marina, item panis, mel, caseus, annosiores carnes, Pt in omne opus pistorium valentissim tum est, ii od ecfarina , butyro , ovis,faccham conflatum : nam hae dii scilius Hibiguntur, firmum ventriculum exigunt, de aegrius ventre dimittuntur.

S. XXVII. Cum iborum genera multum inter se diiserant, rapientissimum cerie cel- se piae ceptum est , quod tradit Lib. 2. cap. 18 inities imbecillis corporibus rebus infirmissimi vus est, mediocνite φ- mos media materia optime fudine em robustis apta mulidi ma . Plus alia vis a d. sumere ex levioribus potest, in his magis, qua valeatissima sunt , temperare fibrdεbent

Inter imbecillia alimenta refert εἰμι amne olus, quicquid in caulicvla nascitur, item omnia sorbilia , mollia , on Rra poma, cucurbitas, cucumeres, pul-

celsus lib. I. tap. 8 haec recenset stomachi laborantis vitia his verbi. stomaehώm in

S. XXIX. Fameliciti plus justo sese avidissime

sumptis cibis, praesertim pinguibus replent, in febriculam quandam ephe meram, quae digestionis adpellari poterit, subinde incidunt sit quidem non mulio post cibum sumptum ventriculi

inflationem cum summa anxietate, in

quietudine & spirandi angustia 4 do

lorem ventriculi tensivum persentiun , qui ad scapulas , ad fauces&ad ipsum caput progreditur, quod graviter dolet, acies rubet semens incipit fieri inquietior. Praeterea languor totum corpus occupat, extremae partes inal gescunt, tempora pulsant, ut Ius durior de frequentior fit, alvus conlitia-gitur,& hic paroxysmus plerumq;intra aliqtio horas supervenientibus ructibus es vomitu aut sudore solvitur

Hunc assectum ego aliquoties observavi in hypochondriacis famelicis hujuasymptomata ab instatione Itomachi unico milu

206쪽

Cap. I. De morbori in origine ex topia

inllii repetenda videntur , cujus dextra pars calaus in tumorem vesicae inflatae instar juxta scorbiculum cordis in dextro tere attollitur . A nimia igitur ventriculi, qui totus nervosus est , distensione nervorum paries, praesertim intercos tale -- clavum , tens emi tractionem patiuntur, unde partes , quas pertranseunt, spa

tui a smet, te veniunt morvi , vacuatisne curantur. Optima ad vitia , quae ex

nimis copioso sumpto cibo de cruditate prima in regione proveniunt, tam praeea venda, quam sananda sutilatasti castrictura& crispatura aifici, hac itinentia, alvi ductio, vomitu stilia mala produci, non mirandum est simi nerior iners tii,4 medicamenta

a de rerudite descripsit. l . X XII L xx X. Abstinent in cinedia sunt validi Cr uditas, a nimia ingestorum eo piae concoctione dissiciliori orta, placidum somnum impedit, capiti acricti corpori gravitatem infert.

S. bolion. Neque certe Sanctorii dictum es. 4.aι b. o. experientia vel ratione caret, vi delicet Ioianum nihil magis me νιΛν ba ei quam ibortim εννωρι elais Nam sortitis lacessitis ventriculi nerve is tunicis totum sustem nervorum , cum quo princeps haec partium magnam communicationem consensionem fovet, praeter naturam tenditu ac stringitur, unde inquietudinis origo, Qquia constrictis excretoriorum meatibus auca seceduntis perspiratio minuitur, sequitur, ut totum corpus inde

ia adversus vitia stomachi ex repl tione praesidia .

. iam lion Si ullum , certe hoc magni praero Issa hilare praeceptum diaeteticum est , quod LI. . de morbis f. Io proponit a si bom ραν iam edic partim bibia, inistillism mersum incidiι. Neque enim ulla res sunt verba celsi , i. a. cap. Is magis a sua taborantem , quam tempestiva abstinentia , quam ρι iam semper ονιο νω monilia desiderant:

nam ut ea summas in secunda valetudine sibi partes vindicat ita quoque in adversa plurimum momenti obtinet, sanat enim plenitudinem nimiam , obessis, Ituato-lbs, vitiaque ex cruditate nata , qu C-ctius inedia a veteribus inter ea auxitiorum genera recensetur, quae corpus noctibiis nec effaria omnib usu vitii occulrit, ita eruditas maxime ladit, C qaoties offensum corpus est, vitiosa par maxime sentit.

Quare prudentes medici , tam immi. ntibus , quam eraesentibus morbis, item in omni dosore , in vulneratione , id omni cura enicere debent, ut cruditates praeca veant larum cibi adsumatur; nam excretionibus sub morbis labascentibus fomentum semper novum majus illi ab intemperantiavi cruditate, omnium malo-ἔum matre , accipium,.

nedia vacuet.

s XXXIV. Vomitio, alvi perinfusa eluitio

optima quoque sunt adversus nimiata repletionem a cibis auxilia

Nihil enim tam tempestive saburram

in ventriculo contentam mmolestam crborum copiam exonerat, quam vomitus νqui brevissima via statim , quod mole stum est , expellit , unde mox in Com moda disparere incipiunt. Et erant haec duo repletionis praesidia olim athleti,

207쪽

Θ mitio gestorum

lamiliarissima , qui ut melius serrent tamInas commendamus 9 quarum tam n ope copiosum alimentum et novo ingerendo ratio auspicatior semper erit, si anteea idonei essent, et clysmatibin et vomitiodriim usum acidum temperantia , quolnibus tantiam non quotidianis utebantur Vomitum vero ciebant lenissimis , bibe-Dant enim hyopum contritum in aqua cui aliquid aceti vel salis miscebant. Et veteres quoque Romani utebantur vomitu sapitis ex aqua tepida , adiecto sale et melle, ante et Most cenam , et vomitandi consuetudine Imperatores Vitellius et Caligula luxuriae et comessationibus frequenti Dus sufficiebant , id Sue ιο- in Viteti. p. 3. item in , ενοne cap. a O.' cessis aἀib. r. cap. 3. meminit athletarum conluetudinis, qui quini die ejicientes vorandi facultatem moliuntur . Ut vero ad vomendum faciliores cstent veteres, familiari in usu habebant certa instrumenta Pennas nempe et lora vomitori , quae in trudebant in ventriculum, digito quoque quam longissime in fauces intruso vomitum provocabant, qua de re lati iis egit c ι. m. Sehul sua in eoιdis tyma laser ν dε

athleth I vereνωm ammque Iara in habitis s. 6 i. sa. 63. Idem laudatus celsus alio lo

co, nempe L. I. c. 3. vomitum mi um re

Iletis, et qui parum concoxerunt, suae et hanc adiicit rationem : sive tua U , quam quod eaneoqui misit I perielirari

f. XXXV. Denique ciborum nimia eo pia robu. stam naturam saepius ad purgationem sollieitat.

cibis etiam adscribit vim purgantem si supra modum edantur, et addit, quod homines urgentur ab iis , velut a sin. ceris medicamentis , id est , purganti

Dus , Verum minus et tardius, hinc conc Iudit his verbis r clarum igitur est quod et cibi medicamenta existant . Si vero natura non sponte se liberet a cruditatibus per secessum , tunc utique eam simulare clementiori laxante oportet jus rei gratia piluIa aloephanginas vel viuennae , Cratonis vel Becheria- alvum moventibus valde resisti , exhi

beantur

Vitia ex mala toncoctione nat a -ptime somnusis perspiratio liberior discutit.

sebosion Sicuti somniis et quies praeter naturalem nervosarum partium agitationem , motum

et palmum, qui perspirationi liberae admodum ad verius est, sedat ac sisti : ita etiam illas generis nervos adflictiones, quae ex Iacessente et nimium distendente ventriculum cruditate proveniunt, com ponit, hinc facta liberior perspiratio quicquid adhuc residet vitii in partibus lolidis, prompte discutit. Praeclara igitur sunt et sapientiae plena illa sanitatis , quae nobis hanc in rem tradit celsis cap. a.

perientia, ceu optima rerum magistra deprehendimus , opportuno reddito somno per urinam et perspirationem , itemper alvum mesius et coprosiu excretiones fieri, et totum corpus levius atque agilius inde reddi. Qua de causa etiam ex meo quidem certe salutari consilio omnia evacuantium genera , quo etiam pertinent thermae et acidulae , eum multo utiliori fiuctu post sufficientem somnum et corico ctionem factam usurpantur . Tum etiam insus herbarum ex aqua calida ad promovendam perspirationem utilissime sumuntii , et frictiones ad discutiendum inhabitu corporis, qui in vitio est, humorem adhibentur.

S. XXXVIL

Liberior perspi ratio , quae aucto sanguinis cireulo fit, stomacho laborantibus bene suecurrit, ad concoctionem juvat.

Perspirationem egregie adiuvat corpo ris

208쪽

so cap. I De morborum origine e copia

ris motus exercitatio , unde celsus Lib. dem sanus utatur, nam redit huic imbe 4. cap. c. in omnibus stomachi vitiis hanc cillitas fila, nisi iisdem defenditur bona ipsam primo levem , de n de majorem Qualetudo, ilibus reddita est . Tandem maxime eam, quae superiores partes mo illud ad Iiciendum putamus , motum inveat, laudat, idque adserit quoque Libr aere sereno ac puro, qualis est ruralis, i. cap. 8 his verbis in quia Homacho Ia animum ab omni cura solicitudine va-

barat, egre elare debet, 'st lectionem ara cuum mirifice concoctionem adjuvare flebulare i sum pliave armis aliove gene=e , stomachi vitiis tollendis aptum esse quo superior pars movetur , exere eν . Spectat huc quoque sapiens dictum Hippoera. εῖν , quod proponit ἰόν Epid. 6. ea. 4.exereitatio sanitati est vesci eitra satietatem edi non efugere laborem

Neque tantum laboranti stomacho in concoctione juvanda evacuationibus. sed, roborantibus succurae re

Oportet, quo eo melius digestio&expulsio ingestorum fieri possit.

A P. III.

De alimentis intemperatis ingratique acidorum noxa .

aquam , sed vinum ealidum jejuni bibant item post cibum vinum frigidum , sed per sphonem . Idem quoque lentit Iripp. ub.

commendat i Jubet uti cibi Empotbux calidis primo qlia vel etiam vini austeri . Patet hinc egregius roborantium

A Limenta , quae temperi gau

dent, sicuti sanguinis cras aenaturae admodum convenientia atque amica sunt, & corpus nutriunt&robur ae vires ipsi praeliant ita eminenti saeuitate&sapore praedita, tum adnii tritionem , tum ad vires conservandas minus iunt idonea , ut potius morbis materiam Miamitem praebeant.

, vssopo, ruta cine esto, trilere, qui intemperati sunt aut nimis a is, acidi , aut amara , aut dulces aut sortes , copiose exponit laicit, eos humana natura potentiores esse stomachum usus, quo in genere sunt sal qui non superari possint, quibus conferri volatile oleosum Sylvii, stomachale Mi potest lib. de nasura humana s. s. g. II. Temperata alimenta corpus humachaelis, nostrum , item liquores balsamici ex oleis penetrantibus aethereis fuaveolentibus parati, qui balsama vitae audiunt, quae utique moderata arequentidos egregie discutiunt cruditates, concoctionem adjuvant, stomachi vitiis succurrunt, modo Tapiens, egregium illud celsi praeceptum , quod proponit lib. . cap. s. Dservetur. Whoc est i illud in omnibus stomachi vitiis praecipiendum ut quomodo se quisque aeger refecerit, eonum conservant roborant, quia vi. tales humores, temperie blanda gau. dentes, calore Motu amissos resar

Sanguis temporatiis admodum humor est, gelatinosus , omnis saporis expers ex variis elementis , oleos , aquis,

209쪽

ingentique acidorum noxa .

subtilioribus terreis commixtus, de cujus natura, mixtione atque ingredientibus la tius egimus Tam priori, qui philosophiam corporis humani vivi de sani pertractat ,

cap. s. Et clan temperat , ut carnes , lac,

ovaci panis, ratione mixtionis valde conveniunt cum sano uine, quare non modo elim enerant, sed, ad nutriendum robur corpori conciliandum prae aliis admodum lunt idonea

S. III.

Omnia itaque intemperata esculenta de potulenta crebrius Se eoptole ingesta, quia non conveniunt cum tem perata de blanda sanguinis mixtura, Selaedunt corpus Se ianitatem Crrendunt. Si h .lion Equidem non mea est sententia, ac si lane nullum intemperatum intus lumi decat, cum videamus , de dulciam amara

salia , de spira tuosa moderatiori ulu non facile nocere , sed saepius medicinae loco eis, sed illud tantum urgeo , quod haec ipsa copiosius ingesta nocere, neque cor pori alimonia praebere pol snt. Quare

etiam Hippocratas i. eia non in totum

damnat diversos cibos, si probe inter se commixti e contemperati fuerint, sed statim in suo genere sortissima , separata ne ire aliis contemperat , ut inter acida acidissimum

S. U. Ex intemperatis nullii in tam infe mi humane naturae et , variisque in , , dis lςdu, quam aeidum copiosius adsumptu in quia mixtioni sanguinis plane et adversum eamque deuruit, crassiores eo agulat subtiliores sul

phureas ejus partes figit.

Neque hae in re destituti sumus veterum consensu. Ipse Hippoerare lib.de m s. at utar. acida plus nocere seminis, quam viris, adfirmat, ib. de assio albus vim vent, id haben neommodi, ut excre

tiones retardent, anguinem de lymphaticos humores ini pist. nt, eoaau lent vi Icera ad obitructiones e iu- farctus disponant, solennes sanguinii

excretiones morentur e hae ratione d ingenerandas onsas de graves .gritudines magnam vim de potentia in

obtineant. Quum diligenti observationerae attenta ac crebra experientia teste liberior acidor in in cibo de potu usus nunquam serenia valde noxius de naturae humanae inim cissimi is deprehensus sit, inde perducti eci sunt quidam superiori seculo medici, ut

acidum omnium morborum causam adserere non dubita derint, quam sententiam tamen peculiari tractatu ego adhuc ii venis olim sat validis argumentis infirmare laboravi. Quamvis autem non omnes morbcssoveant atque ingenerent acida , ad plurimos tamen producendos utiq; conseiunt.

S. I. Quae acidi sunt generis atque natu-iae, ea cumulatius assumpta alvinam excretionem retardare, indubia docet expetientia minc recte θροι rate a Libr. de diatis acetum alvum potius si-ilere, quam movere pronunciat.

Neque dissiculter hujus rei inveniri poterit ratio. Nam biliosi succi , qui salix largiter ex amplo hepatis viscere primum

in intestinum descendunt , detersva sua alea lina sulphurea virtute acidos, e ven triculo egredientes succos , non modo contemperant, sed .intestinorum uni eas ad propulsorium motum stimulant quod cum omnibus amaris commune habent , quae excretiones alvinas egregie

juvare solent. Iam vero nihil est , quod eam valide bilis a Icalmam de abstersivam erodendi ipsis adscribit cessor i. - βρ ' rutam infringat , quam sorte acidum, i 8. acerum infirmis nunquam dari dςbes age , Ut inuis Imixtione postea corrosim praecipit, Se eap. ao acida alimentis mali

succi annumerat.

S. V. vam subinde naturam induat , id ito a aeruginosa bilis testatue . Deinde videmus in dies, hypochondriacos se dictos, ne et Alimenta , quae acidos saccas to non melanchollaosia quartanarios nona.

210쪽

iretentique acidorum misis ac 7

i a viedum etiam Insula ira, quo tim venari cholera vel tunicarum intestinati, im contocul O braeeseunc, nam tam munite taliεω Dio metuenda sit , temper cum dolo te

tenesmovi sine odore excrementa alvi pallida dejiciantur. Eodem modo pingui ributyro frixa, si in ventricula acidum MVfendunt humorem, mutua effervescenti & confitertiis excitant ardentissimos flatus seu ructus, summa cummolesti Junctos ut subinde tussis vel vomitio irritetur Quia etiam optime alias nutrientes ibi ut sunt ova sorbilia, carnes juniorum animantium gelatinosae, in impuro acidis succis reserto ventriculo ut plurimum corrumpantur, ut major laesio, quam nutritio, robur inde exspectanda sint . Ex quo jam liquidius apparet ratio, cur hypochondriaci nystericae febricitantes . . ut eum alvo adstricta flatu lentiis i palmis subinde exercentur , ad omnem

eoagula adeoque ad ei reui tum per mi-I. . nima rasa ita eptos, ad stagnationem Illud quoque incommodi liabent ex aptissimos reddit, quam ei dumi

eruditates, quae in pria regione consistunt, acidae, ut lacticinia, duleinde pinguia corrumpendo, ea quasi in

venenum convertant, I honore.

Lae, si ventriculus est firmus, purus, optimum alias corpori praebet nutrimen tum , si vero infirmus et 4 acidis suecti

consertus, hostile illi inducit coagulum inde magnae molestiae, ut eardi sitae, anxietates, ventriculi inflationes , capitis dolores , flatu lentiae intestinorum , alvi

ob st diu tabcines oriuntur , atque ob eam causam hypochondriacis, senibus , quibus compressa alvus est, nihil lacte potest Dis in sestius eque dulcia n si insenti mole firmis&qui laboribus dediti sunt, facile noce fit, sed alvum apertam mollemque servant. Si vero acidum restagnat in ventricules, ve cum acidis adsumum tur,m paula diutius intus retinentur sermentatione tam coriosva evadunt, ut nihil quoque est, quod teneriori eris vosarum partium ζη rura , tum ob constiparionem, tum ob arrosionem

tam hostile sit, quam illud ipsum

unde non mirum est, astectus spasmodi eos de hypochondria eos ab hise Aegenerari , praesertim concuriantibus aliis causis, Mab iisdem foveri.

Et hac in re experientiam e te stem provoco , ex ingenti hystericarum numero vix unam dari, quae non ex acidorum εα tu tuum holarorum abus sub pauco potu de vita sedentaria in inordin tum mensium fluxum&malum inde subortum hypochondriaco hysteri cum inciderit, quod moestitia diuturniori terversa in medendo tractatione ita saepius invalescit , ut nulla arte evinci possit sum vero elures caiisae, cur sexu teminIno tam insensum sit acidiim

SEARCH

MENU NAVIGATION