장음표시 사용
391쪽
FIressus. J Hic elenchus componitur, quando puramus aliquid esse causiam conclusionis, quod tamen non est causa,vi ebrietas est mala ergo vinu est matu. pia est. J Haec scilicet anima & vita sunt idem . nam ca 1ublata, nihilominus salsa sequitur conclusio. Siquidιm.J Huius ratio est,quia generalip est motus ad formam acquiredam, corruptio vero formae est abicct: o. Μors autem & vita non sint niotua, sed motu concomitatur, & stys terminis sunt.
De loco ab eo quod e st, plures interrogationes ut unam ficere.
Restat ultimis ex his , qui extra dictionem dicti sunt,locus,nome,hinc fortitus, quod per eu plures in terrogationesfacta, νna esse credantur. Quoties igitur os pluresve interrogationes fiunt, ad quas restonso datur perindriatq; et ossa sit,captio per hunc locu fieri dicitur Quod profecto tunc euenire βρlet, climrastodelitem plures esse, idq; νςlper imperitii, vel ob ηρ diligen em reipondendsi circμnspestione. Porrq interrMationes plures dicuntur , qu' pim et no,aut νnum de pluribus,aut plura de plurib.interrogatur, De quibus ristρteles hoc modo. In haruautem aliquibus quidem nquit,facile est videre,' novita , sed plurei quoque danda sunt resppiniones , ΥtΥtrum terra est mare, an coelum In alliquib. rerὸ nosta facilai vi putas ne hic ct hic homo cst Quo fit, micum aliquis per ' erit huηc, hunc hominem ct ηqhomines percussisse dicatur . Drsus i cum interrogamus,Sint ne hac bona an non demonistratis i m bonis quam malis,a trumuis responderit aliquis, redargutio
392쪽
sonete.Quandos arie assumptis, hoc est, admissis ρομBusta redargutio non minus fiet, ut si quis concedat similiter or unum cst plura dictivi exempli causis,al-'b vel nuda,vel caeca. ms caecum est ; quod visum non habet, iatu tamen habere, ct caeca erunt q visum nou habent,nata tamen habere. Igitur cu hoc quidem,sum habet,isiud autem non babet: si tum interroget Ustiam,seunt ne haec videntis,an no videntiae viruli et respondens dederit,erunt proculdubio ambo vel videntia,vel non videratia. Quod quidne viis falsum esse satim deprehenditur ex Dpotbemacta . Haec ita ex
Aristotele steuὸ ad verbu,ut caetera magna ex partes quae in hoc tiractatu continentur,omissis multoru ambagibus in re non m ni monotiz
REsTAT in hac impingimus captione, quan
do duet plures nobis proponitur intcrrogationes, ad quas unam damus respontione.similis captio est apud Gellium, Iib.xvj. cap. ij.postulo ut hespondeas, deserisne facere aduutcriu an noti utcunque dialectica lege respondeas, hqrebis in captione sue aias siue negas.ta si te dica, adulteru quam si neges. Vt tmm. J exemplum iri quo plura sir dicata interrogantur de uno subieclo. In aliquibus vero J Exemplum . in quo unum praedicatum de pluribus subiectis dicitur. Sira Distinctione hic cauillus est submouendus. haec sunt bona,haee verδ mala. II-.J Exempluin quando plura prae dicata dicuntur de pluribus subiectis, adhibenda est etiani distinctio, haec esse videnda, illa vero non.
madmodum ad ignorantiam Elenchi omnes praedicti loci reduci possint,&qudd dupliciter Elenchus
393쪽
ous , siue elenchi sophistici ad redargutionis inscitiam reliocari possint, idq; ex Aristotelis praesertim in ratu
to,νt qui de omnibus his ita in clat:.A ut diuingum . di sunt, inquit, parentes Io Iogi fini oramus,atq; redar igHtiones,assi ad ignorantiam elenchi reducendi. vel ab ih prycipud, qui hanc omnium dictoram modorupri cipium facixnt:qi atenus elenchus ipse generatim acci ipiatur, 'lq: omnes intra suae desinitionis ambitu po stas particulas amplectatur. Dico autem generatim, qVando alioqui ex dictis modis siue locis unus, ct ipse habeatur , nepe ad quatuor Nitimas particolas definitionis relatus. Itaq: sciendu,quod oes paralogis mi, quicunque iuxta praescriptos modos sunt, peccant lxel quia syllogi mi non sent,iametsi videntur Nel quia
cotradictio in his non rectὰ sese habeat, vel quaa no ca dem νbique tam res , quam nominis ratio observetur, lid quod nunc per se ulos locos discurendo breuiter edere ope pretiu fuerit.Ergo quicunq; funt ρ Ἐμi
uocationem,per amphibologiam, cst per figura disti NIS , Omnes ad elenchu reducuntMr, eo p in his duplex tum nomen, t m oratio sumitur, ob rei νidelicet δεχημficatae di ferstate.Similiter aut e qui per copositi nem, ct diuisone, accentu fiunt, ob ipsius tum ora
tionis,mυ nominis variatione.Torro qui secundu a
cides fiunt,c di ite propter consiequens, e per id, quod est smiere quod in principio est,trectio per id,qdest non ca Ni causa=n ponere propterea quod unusquisphorti praeuaricator sit praescriptae nuper syllogisticae t vera propter id quod quoquomodo, ct plicit 'r,ysioniam non de eodem affirmatio oe negatio es
394쪽
quare nec in his vlla eni vera contradictio,iicet creda
τur.Postremo aut qui fiunt propter id, quod est pla
yes interrogationes ut una facere: quod in his non enucleamus,nes discernimus propria ipsus propositionis rationeni, quae quide es ut unu de νno dicatur . mea de=n est unius rei oe reisimpliciter definitio, ut hominis,'νnius hominis . Cliam ergo,quae inollogiseno fumitur,apparet esse propositio, no en, quatenus iuvi non unu de viro praedicatur, manifeIlu quod hic ad inscitiam redargutionis reuocandus est.Est enim redargutio syllogismus quidem, nempe contradictionis. Ex quo iam palam factum sit,omnes locos siue modo ad ignorantiam elenchi reuocari posscibos quidemquiis dictione sunt,quoniam in his apparens eIi contradianitorisios autem, qui extra dictionem, maiori ex parte
propter o sicliseni rationem definitionemque
IN αν IR E N D v M.J Quoniam fallacia elenchi latissi- . .me patet docet quo quonaodo caeterae fallacie ad ea reduci. elenchus. Caesarius innuit elenchu duobus imodis accipi. primo generatim, ut est quoddam uniuersale omnium fallaciarum, & omnes fallacias suo ambitu c6ple-: ctitur,& sic omnes redargutiones ad elenchum reducutur. secundo modo elenchus accipit particulariter pro quatuor vltimis particulis finitionis,& hoc sensu, elenchus est ex numero fallaciarum.1yraeuarica tors t.JHoc est tras redit prae scriptas leges Vt num de uno.J Vna propositio est in qua Vnum, hoc est univocum de univoco dicat ut, ut histitia est Virtus. videndus est Aristoteles septimo capite primi libri de Interpletatione:
Ex quibus causis sephisticae prodeant
395쪽
DE LOCIS DIALEC T. gare quoque quibus ex eausis huiuscemodi impossurae atq; deceptiones proueniatatas dicamus ex Ars tetris deceptio omnis prouenit in his quide , qua per aequivocatione est amphibologiasiunt, sophismatisreo
quod no potes quistiam distinguere id quod multiplexes,sive multipliciter dicitur, ab eo quod uno modo dicitur distaxant in bis,quae per copositionemo diuisionemreo quod nihil interesse putatur inter orati ne copositam diuisam. Similiter aut ct in his, quae per accentu fiunt:propterea s nonustis ide ignificare Nidetur eade Nox intensa edi remisset,hoc est,acuto vel graui accrtu prolata.Et in his ite, que per figura fulit
ob dictionis similitudine: quod difficilest dijudicare,
quae similiter atque aliter proferatur.per ἡ enim quisquis hoc facere poterit,is in procinctu est,ut qδ verum es videat per hocpropius erit Ῥel cocedere,qd concedendu est, νel negare,quod est negandu . Mius aut in bis,qus per accidens eb quod quis nescit dijudicare,
idem ne sit an diuersum quod sumitur, tum an nu, multa.Similiter aut in bis,quae per cosequens fui: per hoc quod arbitramur,ut cosequens ab anteceate non separatur νnqua is enim ipsum antecedetis pars quedam ita nec a consequete antecedes separatu iri. Porr) in hi quae fiunt propter omissione orationis,hoc est, alicuius particularu,quae in electi rone posta sunt,oe' in his quae fiuntpropter iriquod aliquo modo ct simpliciter dicitur: est in his ite, qua quod in principio est, si
munt:tu est in his q p non causam vi causam actadutror quacumq; plures in terrogationes aut una faciunt: propteria sin his ominibus non exam discemimus,
396쪽
rum terminum , hoc est, rationem definitionemq;: perhoe quod parura nobis disserre videantur ea, quae iam dicta sunt,ut no causa est causa, quo impliciter qu quomodo , ετ interrogationes plures , is intorsi
bri elcchorum sontem, & origi ncm omnium deceptionum indicat. Similiter autem. 2 Conscquens non scpalatur ab antecedente , posito antecedente, ut si homo est, animal est consequens tamen potest animo, & mente sepat ari ab ant cedente, ut Porphyrius in communitatibus docet.
De recta solutione paralogysianorilm. Quia vero non minor ars est soluere nodos , qua eosdem implicine atque constringere,quod quidem ita esse,argumento novis esse potest , Gordij Phogiae regis nodus in Iouis templa sustensus: quem Alexader Maxnus cui est apud Iustinum historicam 9 idcirco quod ingenio soluere nequiuisset,gladio usus violenter abscidit,ob hanc nimirum causam , quia sophistarum argutias captionesq:,quὸd oncategorematu nexibus , ceu nodis quibusda implicitae atque inuiolata sint,vistruere fortassis non faciis, ita proculdubio soluere loge est difficillimu Aristotelestadem ipse cum queadmotam fruantur illae certis locis praescriptis id iam mox rasset, eaedem quopacto etiam dissoluerentur , pari cura atq; diligentia docere instituit. Vnde est ab eode recta
solutio definitur,falsi bllogiseni manifestatio. Torse salsus f yllogimus duobus dirit modis. Aut. I. quia ex falsis collectus,sit,aut quia syllogimus non es,tametsi rideaLErgo cu duobus modis falsum esse bilogismum
397쪽
eontineat, duobus cyi oqise modis ipsum dissoluendu do 'cet,uempe aut per interemptionem aut per distincti nem Per int8rem tionem quident,ut quoties ex falsis zollectus est.Per distinctionem vero, cum apparet fFLlogismus, non est. Veramenimuero, ut id quod qugrimas breuiori via,quam quae ab Aristotele tradita est, assequipossimus ex Iacobo Fabro Stapulensi tres r aulas in avimu induxi bic subiiciedas. Γ, primae haec est; in omnibus paralogisernis, qui fiunt per aegre uocationem,amphibologist, compositione, diuisonem, ct accentum, si quod si pium multiplex, distinguen dum est. 1lioqui confusionem paris,quae tollitur int rim,cum ipsum di linguitur. insuper oe in eisdem con-ρquentiae ratio discutienda examinandaque venit. Sec ulla,In omnibus paralogismis, qui fiunt per figuram dictionis.per accidens,per id quod est secundu quid Osimpliciter, per ignorantiam elenchi , per conseqIsens, per non causam Ni causam,per id quod est plures interrogationes facere vi unam, consequentia neganda est,moae cur negata sit ratio subiungenda. Tertia , In
omnibus paralogismis , qui fiunt per id quod est petere
id quod est in principio , ipsum antecedens aut negandum pland est , aut certὰ addubitandum.
I A Ex tertio capite secsidi libri Elcnchorum rationem diluendorum sophisi alum docet. omnis syli gismus aut verus, aut falsus est. verus admittendus est, sal . dissoluendus . quemadmodum syllogismus est falsus duobus modis aut enim vitiosiis est secundum materiam, aut secundum formam,sic etiam duobus modis dissoluitur si vitiosiis in f cundiam materiam , ilegandum id quod falsum assumitur: si vitiosus secundum formam negandum est
398쪽
consequens, & flatim ratio sub ijcienda , cur male tolligar. multum profuerit ad hac rem studiose legere Rodolphii iii Agricolam libro secundo,de recta argumentorii solutione. Vi est apud Iusi nunc J Locuti est apud lustilaum libro undecimo. habes, studiose lector, in toti tu Caesarium scholiola, qua tenebrosium Aristoteleni euoluere voletibus,vicevasto' in & verbo rum comentariorum esse poterunt. Etenim Cesarius unus ex omnibus qui post Aristotelem dialectica scripserui absit inuida verbo proxime Aristotelis metem, non sollini adumbrasse,sed etiam ad viuum expresisse vid tur. Vale. Lugduni, ad confluentes ex dius Trinitatis celeberrimo forentissimoque Gymnasios Anno dni M. D. Luti pridie Calendas Ianuarias.
Habes studiose lector,siue adolescens me adultae alatis iuueniridialecticam tibiparatam,tion aliam ob
causam mmihi crede nisi xtposthac, quicquid instudi s liberalibus addiscendum tibi fuerit citra crassa, nisiam ct foedam barbariem facile id iam assequi videripossis.Quippe quod haec sola visa si hactenus deesse ad tre arium illum Iudiorum numerum, quae triust communi nomine appellant: id quod in primis triuialium ludoru mist Bri atque praeceptores sepe bacπιδἰ tum coquesti sunt aliquo t annis, tales νtiq; praeceptor qui . Nipro comperto ipse habeo totis νiribus ad hoc contendunt, ut docilem iuuentutem ritὰ instituat, a barbaris auocentibonas artes doceantataque se bας dialectica nostra talis tibi Ῥisa fuerit, ut ex ea id , Τιμmmopere tui moliuntur prsceptores , pro Noto assem quipotueris,bene est;sin vero non m id a me praeli
tum sit quod equidem vereri possum9 conatu saltcm
quaeso , si non rem ipsam laudaueris. IN
399쪽
G A R R v L E nostrum tentas lapidare libellum In lucem pueris ede Sophila tuum. on decet in rudium coetu traducere doctos,
Vana loquitur turpe est , gloriolamque equi. Ecquid apud calathos , inter muliebria pensa Reddere te elarum laua caprina poteste Quando nihil praeter verbosa sopbimata nosti, Barbarie sordens, Grammaticaq; rudis. Ecquid habes sopbia , quod te in penetralia ducate quid Aristotelem Porpbisumque tenese Haud operepretium est shi credeo refellere nugas, Digna legi scribens experiere virum. Mucius ct possum genuinum insilere dentem:
Deque meo crudum vulnere vulnus erit.
Ingeni' hominum studeo prodesse iuuandis, Esque mihi νero gloria nulla prior. io Am
400쪽
Dc As sedulo i crebro adhortaris Petre suauissime, ut breuite arte insi
tuam, qua nam ratione voces eas,qus in cathegori' locii habet,discernere queas ι-u i praedicametis: aliena sunt 'ut certos quosdam tibi trada canones,quib facile discas, in quo unaquaeq; vox categorica praedicamento reponatur .
Ardua ρ fectis res est, ct saeuis caninae facundiae morsibus exposita, in tam ν ria ct multi'uga opinionum diuersitate i di sisticoru gliis alia sentientib. breui ea libello perstringere,quae plurib.lonis mi operis voluminibus vix satis exactὰ potuerint vel 4 dontissimqThyssopho explicari. Cu in mecum creite,quantum milliratis tibi studiosisq; liberauu artium iuuenib. hoc quod petis, prquentμ myt,νtcunq; pro vis,quo suppetit oliu , breuitate , votis tuis non morem gerere non possem. Accipe igitur lucubratiuncula hac firam, ut habeas quanda in inristotelis dece praedi .camenta,ctingenium tuum ne Gramatica solum , sed fuctuosis etia dialecti sturiis excolito , ut vera dignosceni afalses, Dumdi,diuidentit,argumetandiq;
rationem tendis, M iam habueris, iter expeditu
ad optimam quanq; disciplinam. Vale , ct praeceptorem tum dilige. A limaria Phrisiorum oppido studiis liberalibus sanὰ quam accommodato , Anno 2partu Virginis. M. D. XLII. Idibus Septembris.