Dialectica Ioannis Caesarii viri vndecunque doctissimi, nunc recens Hermani Raiiani Vuelsdalij fructuosis scholiis illustrata, & in multis locis emendata. Accessit huic Ioanni Murmelii Isagoge in decem Aristotelis Praedicamenta

발행: 1573년

분량: 426페이지

출처: archive.org

분류: 철학

361쪽

nias sequidem qui res humanas dessiciensiabilitatemqMidem quaerat, ct ob hoc ad loca d tumultibus si bera secedat,qucmadmodu Democritum fecisse memoris proditum es , proinde falso creditum est ab Ath niensebus um insaniuisse. Quemadmodu falso quoque creditum est olim ab infidelibus nostrae religionis monachos despuisse, relictis omnibus quae possederant in deserta loca secesserint νnde et Anactorita dicti unt cir Eremitae,νt de paulo primo Eremita Hilarione Hieronymus,de diuo Antonio Athanasus, et de ali scompluribus Seuerus Sulpitius in eo libro,que dστita diui Martini,inscribit memoriae prodiderunt.

A consequemi. J Haec sallacia committitur, cum credimus conseqtiens conuerti cu antecedent quod tamen non con

uertitur, ut si pluit,terra est madida, erso si terra est madida, pluit. si iustitia est,uirtus est,ergo si est virtus,est iustutia. hic captio complectitur omnes vitiosas argumentati nes, quae eanones consequentiarum no obseruant. Visi animal es. J Hoc exemplum non conuenit huic primo modo, nam animal esse non tostri hominem esse quare sic lesendum puto,si animal non est,erso homo non est, igitur si homo non est , animal non est. fallacia est consequontis, quia antecedens infert antecedens. Secundus J Hic syllogisnuis est in primo modo syllogisimorum conditionalium, in quo a positione antecedentis ad positionem consequetis est colligendum. Eι quemadmodum.) De hac re videndus est Vit-gilius Polydorus, de Inuesitoribus rerum.i. p.vij.libri

loco ab eo quod est, minc caussam ut catissam ponere Hic locus ab eo nomen habet, quod es non causa n

362쪽

T R A C T A T V s. IX. I 6 aram asumitur id quod non causa est,tanquamproptestilladstiti regargutio. Accidit aut tale quid in hisb logi reus , quisunt ad impossibile,iu quibus scilicet urcessariu es interimere aliquid ex his, us sumpta 1ibit

Huius quidem exemplum est, quo er .ari, toteles ipse 'titur vis quaeratur, Sunt ne anima xitu ide' ' si a respondente concedatur,ita deinde elenchus subbiicus fit, Omne quod est contrartu corruptioni, generatio est: atqui mors corruptio quadam est vitae contraria, anima ct vita sunt idem,νita igitur e t teneratio, ct νiueregenerari. Hoc aut impo si te ei quippe qui vivit, iam non generatur, sed genitus cst. Hic si is,qui proposuerat,inum anima vita sunt ide, per Interemptionem inserat ob consequetis scilicet falstate,igitur idem non sunt anima vita, ct re1bondens hoc quoq; cocedat argumentationis vi impaLsus,ne tuc quidem subterfugere poterit redar eationis nota. Quippe qui quae antea concessa sunt,eade ipse postea negauerit quod certa per imperitiam eius accidit, no aduertetis ea propositionem,quae inter ta est, causam non esse eur illatum sit consequens falsum , ac per hoc ne interimendam quidem fuisse , Quandoquidem ipsa posita. aut non posita, nihilo minus id quod impossibile est,eodem syllogismo collectu sequitur. Qvin haec

potius interimeda erat , Mors corruptio quaedam est: que mimirum faba propositio est. SiquidemBeq; mors corruptio, neq; vita generatio eLi r scael vi generatione Nita,ita corruptionem mors comitatur. Itaq; iubilo

363쪽

Ηr c ιμ-.J Hic elenchus componitur, quando smus aliquid esse causam conclusionis, quod tam CD non est scausa,vi ebrietas est mala crgo vinu est malu. intrem. pia est. J Haec scilicet anima & vita simi idem . nam ca subda ta, nihilominus salsa sequitus conclusio. Huius uratio est,quia genςrati0 est motus ad formam acqiliredam, ucorruptio vero formae est abiectro. Μors autem & vata non sunt motua, sed motu concomitatur, S ςtys tei minis sunt.

De loco ab eo quod e st, plures ini rogationes ut unam facere. I Restat visimis ex his, qui extra dictionem dicti sisnt,locus,uomedainc sortitus, quod per eu plures ii terrogationes facta , una esse credantur . Quoties igitur due pluresve interrogationei fiunt, ad quas restonso datur perindriatq; νna sista sit,captio per hunc laesi fieri dicitur.God profecto tunc eueniresolet, cumlat 'odeytem plures esse, idq; volper imperitii, mel ob M diligen em ad respqndendu cirmi pestione.

Porro interrNationes plures dicuntur , qu- p uno ut unum de plurisius,au plura de plurib.interrogatur, De quibus ct in pteles hoc mo . In haruautem aliauibu quidem inquit,facile est mi ere,s ηρνna , se plures qμoque danda sunt respρη-nes, νt utrum terra est mare, an coelum Iti aliquib. reris no l

ita facilei mi putat ne bicct hic homo est um timi

cum aliquis per usserit hunc, hunc hρminem ct ηρ homines percussisse dicatur . Rιrsus i cum interrogamus,Sint ne haec bona an non demonstratis tgm bonis quam malis,utrumuis responderit aliquis, redargutio ιυ - ncm hqudquaquam effugiet, Ob fas videlicet conces

' : . sionem i

364쪽

TRACTATUS. X. sone.Quandos aur3 assumptis, hoc est, admiseis qui-Busta redargutio non minus fiet, vis quis concedat similiter or unum ct plura dictivi exempli causa L ha, et nuda,vel caeca di amsi caecum est ; quod visum

non habet, iatu tamem habere, ct caca erunt q visum non habent,nata tamen habere. Igitur cu hoc quidem

Ῥisum habet,illud autem non babet: si tum interroget qui 'iam sunt ne haec videntis,an no videntiae viruli Det restondens dederit,eruns proculdubio ambo vel videntia,vel non videntia. Q d quide viis falsum esse flatim depfeheuditur ex hypothesifacta . Haec ita ex

Aristotele peuὸ ad verbu,ut caetera magna ex partes quae in hoc tiractatu continentur omissis multoru -- lagibus in re non magni momentἱοῦ

RΕsTAT in hac impingimus captione, quaἀdo duet plures nobis proponitiir intcrrogationes, ad quas unam damus respontione.similis captio est apud Gellium, Iib.xvj. cap. ij.fostulo ut respondeas, deserisne facere adurutcriu an non utcunque dialectica lege respondeas, hqrebis in captione siue aias siue negas.ta si te dica, adulteru quam si neges. Vt tmis. J exemplum in quo plura pr dicata interrogantur de uno subiecto In aliquibus vero.J Exemplum in quo unum praedicatum de pluribus subiectis dicitur. Simne.J Distinctione hic cauillus est submouendus. haec sint bona,haee vero mala. Ig-.J Excmplum quando plura prae dicata dicuntur de pluribus subiectis, adhibenda est etiani distinctio, haec esse videnda, illa vero non.

Qismadmodiim ad ignorantiam Elenchi omnes praedicti loci reduci possint,

&qudd dupliciter Elenchus

accipiatur. - . .

365쪽

. DE LOCIS DIALECT. . I

ous , siue elenchi sophistici ad redargutionis inscitiam regocari possint, idq; ex Aristotelis praesertim in ista

to,Nt qui de omnibus his ita onunciat:.A At di tinguendi sunt,inquit, parentes I 'Io iliui omnus,atq; rectar ragritiones,aut ad ignorantiam elenchi reducend mel ab Ii s precipud, qui hanc omnitim dictorum modoruprm- 1cipium facixiit:quatenus elenchus ipse generatisn acci lpiatur, 'V7: omnes intra suae desinitionis ambitupo i sitas particulas amplectatur. Dico autem generatim, quando alioqui ex dictis modis siue locis unus, ipse habeatur , nepe ad quatuor vltimas particolas factae definitionis relatus. Itaq; sciendu,quod dies parat s mi, quicunque iuxta praescriptos modossunt, peccant

cotradictio in his non rectὰ est habeat, Nel quia no cadem ubique tam rei, quam nominis ratio observetur,

id quod nunc per singulos locos discurendo breuiter Gedere ope pretiu fuerit.Ergo quicunq; fiunt Diuocationemler amphibologiam, cin per figura dicti Mis , omnes ad elenchu reducuntMr, eo st in his Dplex tum nomemttim oratio sumitur, ob rei videlicet ignificatae disersitate. Similiter aute ct qui per copositi nem, ct diuisone, P accentu fiunt, ob ipseMes tum ora

cides fiunt, ite propter consiequens, Oper id , quod est smiere quod in principio est,trecno per triq/est non cariora ut causa=nponere propterea quod unusquisvhorti praevaricatorsit praescriptae nuperbilogisticae legis, lini vera propter id quod quoquomodo, ct simpli ic iter,quoniam non de eodem Uyrmatio O negatio est

366쪽

quare nec in his vlla in Nera contradi dicet credaτur.Postremo aut iv qui fiunt propter id, quod est playes interrogationes ut una facererquδd in his non enueleamus,neq; discernimiis propria ipsius propositionis rationem,quae quide est ut Nnu de νno dicatur . Nam eadem est unius rei reisimpliciter definitio, Ni hominis, or Nnius hominis. Cum ergo,quae inollogisemo fumitur,apparet esse propositio,or no eLt, quatenus iuea non unu de viro praedicatur, manifestu quod or hic ad inscitiam redargutionis reuocandus est.Est enim redargutio syllogismus quidem, nempe contradictionis. Ex quo im palam fastum est, nes locos siue modo ad knorantiam elenchi reuocari posse,bos quidemquiis dictione sunt,quoniam in his apparens eIi contradictio illos autem, qui extra dictionem, maiori ex parte propter fγilogi i rationem definitionemque.

IN OF IR E N D v M.J Quoniam sallacia elenchi latissime patet,docet quoquonaodo caeterae fallacie ad careduci. elenchus. JCaesarius innuit elenchu duobus modis accipi. primogeneratim, ut est quoddam uniuersale omnium sallaciarum, & omnes fallacias suo ambitu c6ple-ἰ et itur,& sic omnes redargutiones ad elenchum reducutura secundo modo elenchus accipit particulariter pro quatuor vltimis particulis finitionis,& hoc sensit,elenclatis est ex numero fallaciarum.1yraeuarica tors t.JHoc est irriredit prae- rscriptas leges omnum de uno. J Vna propositio est in qua Vnum,hoc est univocum de univoco dicatur, ut Iustitia est virtus. videndus est Aristoteles septimo capite primi libri de Interpletatione:

Ex quibus causis sophisticae prodeant. deception S.

367쪽

sti in hon o Rrgo tu no cslaomo, in maiore Ppositione pr ponitur me, Mimn a te cile, secundu personῖ proprietatem, in minori vero est entiam,& natura intelligimus clitare fit..ia intestigitur conclusio. Item hoc modoJ Gluuntur hi duo: Dilogi sini fallaces, quia mutatur genus suppositionis , siue significationis terminorv. nam a termino primae intenti nis ad terminum secundς proceditur. Sedper accMens.3 ratio huius est,quia omnis praedicatio, in qua prςdicatur temminus secundae intentiolais,de tormino prime est accidentatria,ut animal es genus, homo est species. Propterea quod Jsensus huius loci hic est. non eodem modo accipitur animal

eum predicatur de homine, & cum sub ijcitur generi, nam in hae praedicatione, homo est animal, animal sumitur pro re ipsa quam significat ex impositione,sed in hac,animal est genus,animal sumitur pr o ipso vocabulo,quod talis rei est

significatiuuiaristis pacto a rece itioribtis hic ibciis tractetur . ec tamen ignoro hunc locum ab accidenti latius explicari a recentiorsus hoc Viodo sit aecidens,re id cui accidit videlicet resfubiecta, ct p ter haec at

tributum quae ct ita distinga ut Fominibus magis familiaribus,ut accidens sit, quoά medium in 'tagi a

dicitur, res subiecta minor extremias, attributu ma

iser extremitar. Hinc paralogismus per hunc locu si ridicimi, quoties vel medium, vel maior extremitas, vel minor extremitas tu stilogismo non rocte sumitur

Medium quidem,ut si ita arguatur, Cuiuslibet contraedictionis altera pars est vera ct accipio hic nunc verb uni, cuiuslibet,mρre forum, contra vim propria pro

ino di bibutivo, ut ipse dic sit, qualia sunt omnis est nullus atqui Me propositio, homo est lapis,est cura di

ctionis altera pars ,igitur haec propUitio, homo vi I sis, ν ra est . captio es in verbo contradi lionis assum

368쪽

mnendum nanque erat. Atqui haecpropositio homo si lapis, est contradictio: eo quod hic terminus in maiore solum vniuersaliter sumebatur. Maior vero extremiacas, νtsi ita proponas. Omne animal substantia non est.omnis autem homo es animal, igitur nullus homo substantia est. Hic caditio est in verbo substantie , quod in maiori ut oportebat νniuersalitersumptu non est, propterea quod negatio ei praeposita non sit. Verum id ita hises pro arbitriostatuerunt,contra autorum Oeorum qui recte loqui didicerunt,consuetudine.Minor pomo extremitas,non recte sumitumsita cotexasoti log nu.2 ullum dextrum esseni'u,cuiuslbet autem hominis oculus est dexter, ergo neuter oculus hominis Hi sinister.Hic oculus minor extremitas particularia ter sumi in minore contra prescriptam secundi niori prima figurae legem , Quare ita assumendum erat cu-issidet autem hominis νters oculus est dexter.

l NEC ramen.J Latiuina e patet hic fallatia accidetis nam complectitur omnes syllogisitio in materia & forma vitio. sos. Captio estJ nam lite terminus contradictio: .lum sumiatur uniuersaliter in maiore, debet aute totum esse megium in minore ,& non hoc totum aggregatum contradiction, , altera pars. propterea deceptio pendet a termino medio

Maisr vero extremitasJ substantia maior extremitas,sumitur particulariter in maiore,quia nota uniuersalis affirmativa, distribuit terminum tantum immediate sequentena: at in conclusione uniuersaliter sumitur.

De loco ab eo quod est secundum quid,

ad id quod simpliciter est. Definitur hie loeus ab Arimieleper id, quuhoc quidem simpliciter d citar, istud Autem, quo

369쪽

U,vel secundi locum,uel secundum tempus, νel ad aliud,DAsecundum aliud , videlicet cum quod secun dum partem dicitur impliciter accipitur . Itaque est paralog mi secundum hunc locum quatuor fiunt m dis . Primo in his, quae secundum loco dicuntur: ut Apud Thraces quaedam gentes olim,vi Solinus autor est , recos natos cum fletu excipere , de Ductos ga

dio professui pium esse ducebant rigitur pium est, pue peria deflere, ct funera gaudis prosequi. Secumdo in his quae simi secundum tempus ut bonum est vii

tenui cum syrotamus igitur simpliciter uti bonum di. Item,expedit merces in mare projcere , cum timetura agium , igitur expedat proiicere merces. Tertio in his , quae sunt ad aliud Ni diuitia male utentibus non sunt bonae , ergo diuitiae bonae non sunt cum tamem

ipse mi diuus Ambrosius ait 9 virtutum tinfirm

menta.darto autem in bis quaesunt secundu aliquid ut Aethiop ς dentibus albus est,igitur albus est. Tr terea cum ex diuisis coniunctum infertur , hoc pacto, coriscus bonus est,ein ideis citharoedus Coriscus igitur bonus est citharoedus. Esto autem vita botius set, non

arte.Huiusmodi paralogismus per hunc locum factus esse intelligitur.

Definitur. J Techna ex hoc Ioco struituri quando id quod

particulariter, siue secundum partem in antecedente sitimi-e tur, in conclusione semitur uniuersa Iiter& secundum rotum. talis non est rara collectio quoniam a particulari uno d uniuersale non est firma consecutio, ut diuitie malo utentilairit, uni magis quam prosunt, ergo diuitiae maIae sunt ., ncitum est apud Tribalos populos patrem sacrificare:er-

370쪽

go id ubiq; honestum. Vt apud Thraces.J..Historia haec est apud Pomponium Mel. ,secundo capite secudi libri. sta iuulugeritiis upud puerperia,natiq; defientur, sunera contra L sta sint,& veluti sacra,cantu deflentur. Huius rati', ut existimo, nil, lnia ut plenius ait, existimabant vel optimum in se non nasci, vel natos statim emori. Vide Plini*m primo capite septimi libri. Suundo in his. J Huius loci multa exempla sunt apud Aristotclem in fine ult. capitis secundi libri Topico. Viriuium1um inmumenta. se λrist'. viii cap j. lib. Ethieo.fieri non potest,aut non facile fit, ut is res agat pre- claras, cui facultates desunt.

i De loco ab ignorantia Flenchi. Per ignoratiam Eleuchi, siue quod idem est, per in-. Iciliam redargutiqnis, fiunt paralogigni, quoties omittitur aliquid eorum,que ad orationem νt Aristoteles ait hoc est, ad ipsus Uenchi definitionem requirutur. Definitur autem ab eodem hoc pacto, Elenchus est contradictio unius er eiusdem non nominis, sed rei, ct nominis nono nimi, sed eiusdem, ex his quae data sunt ex necessitate 'on connumerato eo quod i in princia pis,ad idem, secundum idem, similiter, Oper ide tempus. Qua quidem definitione certum est nusquam ab Aristotele longiorem factaM esse, idque cui reor9 propter sophistarum importunitates, Quapropter disngulas eius particular latius explicare. atque distinguere necessumfortassis iuerit . Quandoquidem in ea qMaedam Io Ismi tantum causa ponuntur, quaedam ob contradictionenobium, q'aedam etiam ad νtrunq; Demi. 04Mimi causa ponuntur, metim ex his quadata sunt ex necessitate, partim, non connumerato est

SEARCH

MENU NAVIGATION