Dialectica Ioannis Caesarii viri vndecunque doctissimi, nunc recens Hermani Raiiani Vuelsdalij fructuosis scholiis illustrata, & in multis locis emendata. Accessit huic Ioanni Murmelii Isagoge in decem Aristotelis Praedicamenta

발행: 1573년

분량: 426페이지

출처: archive.org

분류: 철학

381쪽

gare quoque quibus ex eausis huiuscemodi hvgura atq; deceptiones proueniatatas dicamus ex tele,' deceptio omnis prouenit in his quide , qua per aequivocatione O amphibologiasunt, sophismatis e.

quod ibo potest quispiam distinguere id quod multiplex

est,sive multipliciter dicitur, ab eo quod uno modo dieitur distaxat.At in his,quae per copositionem, diuisionemreo quod nihil interesse putatur inter orati ne copositam ct diuisam. Similiter aut O in his , quae per accentu fiunt Fropterea s nonustis ide significare videtur eade Nox intensa remi soboc es, acuto vel graui accetu prolata.Et in his ite, que per figura fiunt

ob dictionissimilitudine: quod difficilest dijudicare,

qu similiter atque aliter proferatur ferὸ enim quisquis hoc facere poteritiis in procinctu est,ut qδ verames videat:es per hocpropius erit Ῥel cocedere,qd concedendu est, vel negare,quod est negandu . Mjus au tin bis,qus per accidens eo quod quis nescit dijudicare,

idem nest an diuersum quod sumitur, tum an πnλαὶ multa.Similiter aut in bis,quae per cosequens fui: per hoc quod arbitramur,ut cosequens ab anteceate non siparatur νnqua est enim ipsum antecedetis pars qRedam ita nec a consequete anteced&separatu isti Porro in his,quaesiunt propter omissionE orationis,hoc si

alicuius particulare,quae in erecti rone positae sunt,crin his quaesumpropter iriquod aliquo modo e simpliciter dicitur: est' in his stri qua quod in principio est, siumunt:tu in his q p non causam ut ea W- accidui: quaecumq; plures interrogationes aut una faciunt: propterea s in his omnibus non exadu disceraismus,

382쪽

Y R A C T A T V s. X. neque sumptus propositioncs,neq; ipsius ollogi i me

rum terminum , hoc est, rationem definitionemq;: perhoe quod parum nobis disserre videantur ea, quae iam dicta sunt,ut no causa ct causa, quo impliciter qu=quomodo , ct interrogationes plures , late Tog

tio Nna. consentaneum. J Epilogo quodam ex sexto capite primi Itbri elcchorum fontem, S origi ncm omnium deceptionum indicat. Similiter autem. 2 Consequons non scpalaturabantecedente , posto antecedente, ut si homo est, animal est consequens tamen potest animo, & mente sepaiari ab ant cedente, ut Porphyrius in communitatibus docet.

De recta solutione paralogyssia ortim. Quia vero non minor ars est soluere nodos , qua eosdem implicare alaue constringere,quod quidem ita esse,argumento novis esse potδ , Gordi, Phogiae regis nodus in Iouis templa suspensus: quem Alexader Mamus cui est apud Iustinum historicam 9 idcirco quod ingenio soluere nequiuisset,gladio usus violenter abscidit,ob hanc nimirum causam , quia sophistarum argutias captionesq:,quὸd oncategorematu nexibus , ceu nodis quibusda implicitae atque inuiolataesint,vistruere fortassis non facili, ita pro I bis soluere loge est difficillimu Aristoteles tadem ipse cum queadmodum fruantur illae certis locis praescriptis id iam monstrasset, eadem quopacto etiam dissoluerentur , pari cura atq; diligentia docere instituit. Undectab eode recta

solutio definitur,false bllogiseni manifestatio . salsens yllogisinus duobus dicis modis. ut. v. quia ex falsis cotibus haut quia1θyogimus non es,tametsi γνi ai. go cu duobus modis falsum esse ologismum

383쪽

eonti neat, duobus quoque modis ipsi dissoluendu docet,nempe aut per interemptionem aut per distincti ncm.Per interem tionem quidem,νt quoties ex sal seollectus est.Per distinctionem vero, cum apparet;)Llogis; nus, est.Ver enimuero,νt id quod qugrimas breuiori via, quam quae ab Aristotele tradita est, assequi possumus ex Iacobo Fabro Stapulensi tres regulas in animu induxi hic subi ciedas . seu raptaxae hac est; in omnibus paralagitimis, qui fiunt per aequi- uocationem,amphibologia, compositione, diuisionem, est accentum, quod sumptum multiplex, distinguen . dum s. flioqui confusionem pari quae tollitur interim,rim ipsum disti utitur. insuper oe in eisdem comsiequentia ratio discutienda examinanda ue venit. Sec da,fn omnibus paralogismis, qui fiunt per figuram dictionis.per accidens,per id quod essecundu quid θ pliciter, per ignorantiam elenchi, per consequens, per non causam ut causam,per id quod est plures interrogationes facere ut unam, consiequentia neganda est, O mox cur negatast,ratio subiungenda. Tertia , In

omnibus paralogismis, qui fiunt per id quod est petere

id quod est in principio , ipsium antecedens aut nega dum pland est , aut certὰ addubitandum.

v I A lx tertio capite secudi libri Elenchorum rationein diluendorum sophithaatuin docet. omnis syllo pistatas aut verus, aut falsius est. verus admittendus cst, DI .us dissoluendus . quemadmodum syllogismus ess falsus duobus modis, aut enim vitiosus est secundum matcriani, aut secundum sormam,sic etiam duobus modis dissoluitur: si vitiosius es s.cundum materiam , ilegandum id quod DI- sum assumitiir t si vitiosus secundum formam negandum est

384쪽

mnsequens; & flatim ratio subijcienda , cur male colligata multum profuerit ad hac rem studiose legere Rodolphviii Agricolam libro secundo,de recta argumentorii solutione. Vi est apud Iustinuti J Locii, est apud tullinum libro undecimo. liabes, stridiose lector, in totitii Caesarium scholiola, qua tenebrosium Aristotelem euoluere voletibus,viccitas omina & verbo rum comentariorum esse poterunt. Etenim Ceserius unus ex omnibus qui post Aristotelem dialectica scripserui absit inuida verbo proxime Aristotelis metem, non Qit in adumbrasse,sed etiam ad viuum expresse vid tur. Vale. Lugduni, ad confluentes ex dius Trinitatis cel berrimo forentissimoque Gymnasios Anno dni M. D. Luti pridie Calendas Ianuarias.

PER ORATIO. Habes studiose lector,siue adolescens me adultae

alatis iuueni dialecticam tibiparatam,tron aliam ob

causam A mihi crede nisi utposthac, quicquid instudi s liberalibus addiscendum tibi fuerit citra crassam illam e foedam barbariem acile id iam assequi videripossis.Quippe quod haec sola νisa sit hactenus deesse ad ternarium illumstudiorum numeram, quae triuus communi nomine appellant: id quod in primis triuialium ludoru magiriri atque praeceptores sepe bacπηltum coquesti sunt aliquo t annis, tales νtiq; praecepto res qui ut pro comperto ipse habeo9 totis viribus ad

hoc contendunt, ut docilem iuuentutem ritὰ instituarici barbaris auocentibonas artes doceantataques haec dialectica norira talis tibi rufa fuerit, ut ex ea id , Τιβummopere tui moliunturpryceptores ,pro Noto asse quipotueris,bene est sin vero non m id a me praesi

tam sit quod equidem xereri possum conatu sali

quaeso , si non rem ipsam laudaueris. IN

385쪽

G A R R v L E qui nostrum tentas lapidare libellimi In lucem pueris ede Sophista tuum. decet hi rudium coetu traducere doctos, Vana loquitur turpe est , gloriolamque equi. Ecquid apud calathos , inter muliebria Densa Reddere te clarum laua caprina pote estuando nihil praeter νerbosa sophi ata nosti, Barbaris sordens, Grammaticaq; rudis. Ecquid habes s biae , quod te in penetralia ducate Eequid Aristotelem Porpbriumque tentae Haud operepretium est mἱhi credo refellere nugas, Digna legi scribens experiere virum. Mucius ct possum genuinum infitere dentem:

Deque meo crudum vulnere vulnus erit.

Ingensu hominum studeo prodesse iuuandis, Glque mihi νero gloria nulla prior. io Am

386쪽

RURE MUNDENSIS PETRO

S V o S. P. D.

Dc As me sedulo , crebro adhorta is Petre suauissim , ut breuite arte insi uam, quanam ratione voces eas, qus in cathegoriis locu habet,discertiere queast praedicametis: alienae sunt, in vi certos quosdam tibi ada canones,quibfacile discas, in quo

unaquaq; vox categorica praedicamento reponatur .

Ardua ρrofectis res est, ct saeuis caninae facundiae mormus exposita, in tam varia ct muli ga opinionum diuersitate i di lchficoru aliis alia sentientib. breui ea libello pesringere,quae pluribiloni simi operis voluminibus vix satis exactὰ potuerint vel 4 doctissimo Thysopho explicari. Cu in mecum cNite,quantum xtilitatis lihi pudiosisq; liberatiu artimn iuuenib. hoc quod petis, prρηζηturumsit,*tcunq; pro vis,quo suppetit oliu , breuitate , votis tuis non morem gerere non possem. Ac ipe igitur lumbratiuncula hac nyam, ut habeas quanda in inristotelis dece praedi .eamenta, ingenium tuum ne Gramatica solum , sed fuctuosis etia dialectica stu iis excolito, ut vera diagno ceni afalses, finiendi, liuidendi,argumetandiq;

rationem tenes,recta Viam habueris, iter expeditu

ad optimam quanq; disciplinam. Vale , ct praeceptorem tum dilige. Alcmariae Thrisorum oppido sudiis liberalibus sanὰ quam accommodato , Anno 2partu Virginis. M. D. XIII. Idibus Septembris.

387쪽

DECEM PRAEDICAMENTA

IOANNIS MUR MELII ' Rurem densis Isagogae.

S A G o G T v hanc in decem Aristotelis Peripateticorii principij κατηγοριαςt ribus .dj ero capitibuS , quorum pr:mo quidem agam de vocibus, a predicamentorum serie rei elis, & alienis, secundo autem superijs, quiabus in ordine categorico locus est : tertio vero dictiones aliquot tradam,quae vel ditiersa predicamcnta, vel ad uniut eiusdemque seiunctas species reseruntur . Porro ut Earς facilius memoriae commendari postit, & tenacius inhaerere , singula capita in suos cistulbs sunt distributa.

De vocibus a praedicamentorum serie reiectis , alienis Isagogus in Aristotelis risdicamenta , Caput primum

Decem esse praedicamenta tutu.j De praedicamentorum quisitiuis titu .ij. Noue regulis cognosci voces a praedicamelis aliedas ti. iij. De reiectis aprqdicamentorum ordine vocibus reῖularum ritu. iiij.

nouena, prima Secunda regula V . Tertia regula Quarta regula Quinta regula vSexta regula Septima regula . octaua regula Nona regula

visariam aliquid locum habere in pr dicamento

388쪽

De dictioniblis quibtis in ordine categorico locus est.

Caput Isagoges huius secundum. s

Series categorice Substantiae titulus prrimis De ijs,-siunt pridicamenti substantiae, regula primatulus secundus. ς. Regula securida Regula tertia Regula quarta Reguli quinta Begula sexta Regula septima Regula octava Regula nona Regula decima Regula undecima Regula duodecima Series categoris Quantitatis L. Gι. AHU. De i)s,quq sunt praedicamenti Quantitatis, regula pri

Qi arta regula ' titia.xviij.ini inta regula. ritu.xix. Series praedicamenti Ad aliquid ' titu.xx. Dei)s, quae fiunt pridicamenti Ad aliquid, prima resula . titu.XXI. Secunda regula titu.XXiJ. Tertia regula titu.xxij.

Series prsdicamenti Qualitatis. titu.xxiii3. De 'i3s, quae sunt primae speciei Qualitatis , regula prima . titu. XXV. Secunda

389쪽

solitudinem,cousequeris continuo et, ni sequidem qui res humanas despiciens abilitatem est qμidem quaerat, ct ob hoc ad loca a tumultibus u berassecedatiqu admodu Democritumfecisse memorie proditum est , proinde falso credituim est ab Athe niensibus,eum insanivisse. Qu admodu falso quoque creditum est olim ab infidei us nostrae religionis Dronachos despuisse, s relictis omnibus quae posscdermit inde forta loca secesserint νnde et Anachor dictissucst Eremitae t de paulo primo Eremita ct Hilarione Hieronymus,de diuo Antonio Amqnsus, et de sit scompluribus Seuerus Sulpitius in eo libro,que dς Nita diui Martini,inscribit memoriae prodiderunt.

A consecutivi. J Haec sallacia cominitatur, cum consequens conuerti cu antecedent quod tamen non com

erestu , ut si pluit,terra est madida, expo si terra est madida pluit. si iustitia est,uirtus cst,ergo si est virtus,est iust tia. hic captio complectitur omnes vitiosas nes,quae ellones consequentiarum n' obseruant. Visiat malo. J IJoc exemplum non conuenit huic primo moc , nam an al esse non iosert hominem essedum puto,si animal non est,erso homo non est, igitur ii homo noti ςst, animal non est. fallacia est consequentis, quin antecedens infert antecedens. cst in primo modo syllogistinoxum cqnditionalium, xn q' a posivione antecedentis ad positionem ligendum . Eι quemadmo tum.J De hac re vi lend. . .gilius Polydorus, de Inuentoribus rerum.1. p.vll.hbrl.i

loco ab eo quod est, nunc caussam ut catissam ponere

Hic locus ab eo nomen habet, quod es non cos nTt causam one ,quo quidemst dicente

390쪽

i eum a pumitur id quod non causa est,tanquamproptesti illaesiat regargutio. Accidit ala tale quid in his o logismis , quisunt ad impossibile,iu quibus scilicet urcessariu es interimere aliquid ex his, qus si piami

Huius quidem exemplum est, quo er .ari, toteles ipse 'titur, visi qreaeratur, Sunt ne anima xita idθ', ia respondente coincedatur,ita deinde elenchus sopbbricus fit, Omne quod est contrartu corruptioni, generatio est: at qui mors corruptio quadam est vitae contrari et,ct anima στ vita fant idem,vita igitur elii teneratio , ct viveregenerari. Hoc autem impcles sile diti quippe qui νiuit, iam non generatur , sed Donitus csi. Hrcsi is,qui proposuerat,inum anhna di vita sunt ide, per lateremptionem inferat ob consequetis scilicet sal Iitate,stitur idem nonsunt anima vita,'re1λυπ- dens hoc quoq; cocedat argumentationis vi impaLsus,ne tuc quidem subterfugere poterit redar eationismia. Quippe qui quae antea concessa sunt,eade ipso posea negaueritequod certa per imperitiam eius accidit, no aduertetis ea propositione quae inter ta es, causam non esse cur illatum seu consequens falsum , ac per hoc ne interimendam quidem fui sie , mandoquidem ipsa posita. aut non posita, nihilo minus id quod impossbile est,eodem syllogismo collectusequitur. V2in brecpotius interimeda erat , Mors corruptio Faedam est: que mimirum fassia propositio est. Siquidem neq; mors corruptio, neq; vita generatio eLl : scit vi generatione ita,ita corruptionem mors comitatur. Itaq; iubilo - Ismosi periusfacto, quaepropositio causa no erat , H

SEARCH

MENU NAVIGATION