장음표시 사용
151쪽
tisitatus est, offerens Isaae filium suum super altare V Vides quoniam fides e00-perabatur operibus illius :et ex operibus fides consummata est 3 Et suppleta est Scriptura, dicens : Credidit Abraham Deo, et reputatum est illi ad justitiam, et amicus Dei appellatus est. Videtis quoniam ex ope ribus justificatur homo, et non ex fide tantum Τ
PARA PHRAsIs. Vis porro, o homo de inani side inaniter gloriam, eae Scripturis ipsis addiscere quod fides absque operibus mortua sit 8 Abraham pater noster secundum ea nem et justimationis nostrae Memplar, nonne eae operibus justitiam aecepit, quum nempe Isaac silium suum super altare Deo obtulisset ' Videsne et sidem operibus ejus cooperatam esse, et vicissim eae operibus sidem perseelam fuisser Sicque suppleta est Scriptura illa quod dicite Credidi ι Abraham Deo, et reputatum est illi ad justitiam; et amicus Dei singularis esseetus est. Videtisne eae operibus justifleuri hominem et non de tantum Τ
aὶ Partieulam hane eum Vulgata omittunt ABC, minusculi multi, omnesque sere antiquae versiones. THEOPHYLAous pariter eam non legit.
152쪽
j 20. Vis autem scire o homo inanis, cet. u euoniam
PAΠLΓs apostolus praedicans justificari hominem per fidem sine operibus , non bene intellectus est ab eis qui sic acceperunt dictum, ut putarent, cum semel in CHRISTLM credidissent, etiamsi male operarentur, et facinorose flagitioseque viverent, Salvos Se esse posse per fidem : locus iste hujus epistolae eumdem sensum PAULI apostoli , quomodo sit intelligendus, exponit. Ideoque magis ABRAHAE utitur exemplo, Vacuam esse fidem si non bene operetur, quoniam ABRAHR exemplo etiam PAULUS apostolus usus est Rom. IV. 2. 1 ut probaret justificari hominem per sidem sine operibus legis. DHaec ALGUSTINUS l . Itaque thesim suam, stilem sine operibua mortuam esse, exemplis ABRAHAE et RAHAB jam confirmaturus, quo magis auditorum attentionem provocet, per vividam interrogationem, more suo, rem aggreditur. Ad enunciandum vero novum hoc argumentum, Per particulam δε iterum transit. - Κενος , qui proprie eSt vacuu3, inaniS, talem in praesenti loco hominem designare videtur, qui, cum operum
sit vacuus, de nucla siue gloriatur 23.
y. 21. Abraham pater noster nonne eae operibus justiti
catus est, cet.) Λrgumentatur Apostolus a eontrario : stilem scilicet sine operibua erae mortuam ex eo conficit, quod ABRAHAM non ea sidetantum seu et eae operibus justisseationem hauserit. Noverint autem Judaei se habere in ABRAHAM0 veluti formam suae justificationis : quod et PAdLvs Rom IV. 11-12, 25, et Gal. III. 6-9 diserto tradit. Porro quin de ju4tisicatione quam Theologi secundam vocant, et quae in incremento ipsius justitiae per CHRISTI gratiam aceeptae consistit, praesens locus intelligendus sit, vix dubitari posse putaverim. Et quidem, praeter auctoritatem ALGΓSTINI l. c. ὶ ei PATRLM TRIDENTlNDRLM qui, Sen. VI de justis cap. X, Apostoli verba hoc sensu interpretati Surit, ipsa contexta oratio id omnino suadet. Agitur enim
πληρωσιν ' h. e. inanem vocavit hominem, qui, nudia me glorians, nihil ejus. quae per opera e3t, furui3lentice nacitas eat ad completionem.
153쪽
de illa justificatione quam adeptus est ABRAllAM quando fide obtulit
Isaae r jam vero, ABRAHAMUM multo ante tempore quam eximium illud fidei et obedientiae documentum praestitisset, coram Deo justificatum fuisse, non obseure tradit PALLUS Heb. XI. 8. sqq.ὶ Scribens :Fide qui voeatur Abraham obedivit in locum erire, quem accepturus erat in hereditatem : et exiit, nesciens quo iret. Fide demoratus ratin terra repromissionis, tanquam in aliena ... pectabat enim fundamenta habentem civitatem e cujus artiseae et conditor Deus. Idem exinde pariter eruitur quod jampridem de ipso dictum suerat : ere- diuit Abram Deo, et reputatum est illi ad justitiam Gen. XV. 63. Addiderim ipsum Apostoli scopum hanc quam defendimus interpretationem suadere. Quid enim in praesenti loco sibi velit Ixconus, nisi, uti modo ex ALGΠSTINO audiebamus, illos erudire qui putarent, cum semel in Christum crediaissent, etiamsi male oyerarentur, et facinorosesiastitioseque viverent, salvos Se esse νωδe per fidem y Ideoque ipsos, ABRAHAE. exemplo proposito, edocet quid praestare debeant ad justitiam per fidem semel acceptam conservandam ac perficiendam. Quo sensu verbum θαασυσΘαι legitur Apocal. XXII. ll. Novatores, maximeque CALVINUS, cum principio suo constantes, hanc ABRAHAE ex operibus justificationem de mera declaratione justitis intelligunt. Quoniam, dicunt, ex operibus ab ABRAHAMo praestitis, manifestum evasit ipsum veram habuisse fidem, hinc declaratus est juStus, utpote justitiam per veram stilem unice adeptus. Verum quum inane sit hujusmodi commentum, ipSemel IACOBΓs demonstrat. Etenim v. 24 docet ea operibvε juglisicari hominem, et non eae sidetantum. Atqui fides, fatentibus ipsis adversariis, non ad justitiae declarationem sed ad ipsius collationem confert; ergo pariter opera. Immo, v. 22 tradit Apostolus iidem ABRAHAE ex ipsius operibus
consummatam fuisse : unde palet opera, ex mente IΛCOBI, non merae
declarationi justitiae jam acceptae, sed et ipsius incremento ac persectioni inserVire.
offerens Isaac tilium suum super altare 3ὶ Ad hoc peculiare
ABRAHAE sactum JAc0BΓs provoeat, utpote praeclarissimum atque Judaeis notissimum fidei et obedientiae Sancti Patriarchae documentum , ex quo insigne quoddam praemium reportaverat. Tune enim
audire meruit : per memetip3um jurceri, uicit Dominus: quia fecisti
154쪽
EPIST. S. IACOBI. hanc rem, et non 'epercisti filio tuo unigenito proyter me r benedieam tibi, et mutitylicabo semen tuum sicut stellag coeli, et velut arenam quae est in littore maris r yossidebit semen tuum norias inimicorum morum, et benedicentur in semine tuo omnes gentes terrae, quia obediati voei me E Gen. XXII. 16 sqq. . Pro latino osterens, in graeco est participium Aori Sti m/Nγ κας , quod ideo vel per Ablativum, uti dicunt, adigolutum, reddendum erat, vel in verbum Finitum, adhibita conjunctione quum quia , resolvendum. - Αναγρειν quod proprie est sursum ferre, suraum duceTe, Mati. XVII. 1ὶ, in praesenti loco, ut et Heb. VII. 27, refert hebraicum
3. 22. Vides quoniam fides cooperabatur operibus illius, cet.)
Doctrinam ex illo ABRAHAE exemplo accipiendam diserte tradit Apostolus, ut auditores sui ipsam alta in mente repositam habeant. D cet itaque, et iidem cooperatam esse συ ηργερὶ operibus ABRAHAE . quippe quae Sine ipsa salutaria esse nequivissent; et vicissim ex operibus fidem, quae sine ipsis mortua fuisset nec eum salvare potuisset, congum matam et versectam fuisse. Vult igitur, ut monet EsTILs ad h. I. ,α innuere societatem quamdam individuam inter fidem et opera; ut sicut fides sine operibus esse non debet, ita nec opera sine fide :tametsi partes fidei potiores sunt, utpote dirigentis, et imperantis . net eae operibus sides consummata est. Ετελειωλγ. yerfectaeSt, abSolula est: non quod antea fides vera non fuerit; quod enim nondum est, perlici non valet : sed quod fides ABRAHAE persectior Deoque gratior evaserit per charitatem operan . Ideoque insigne praemium reportare meruit.
y. 25. Et suppleta est Scriptura, diems : Credidit Abraham Deo, et reputatum est illi ad jusιitiam. Qui a P uLus
Rom. IV. 5 hoc ipsum scripturae effatum usurpaverat ad probandum ABRAHAM non eae operibua sed eae liue justitieulum suisse: ideo I co-Bus, qui id quod a PALLO obscurius dictum videri poterat, clarius exponere, et id quod ab ipso, utpote extra Paulinam thesim positum, Omissum fuerat, supplere intendebat, quo sensu hIec scriptura intelligi deberet, auditores suos edocere voluit.
155쪽
Verba porro quae hic allegantur desumpta sunt ex Genes. cap. XV. 6; recitantur autem juxta versionem Septuaginta - viralem, quae leX-tus hebraici sensum exprimit. Hebraice enim legitur e ri mn auremnetrix b ri: ur' h. e. et credidit Deo, et reputavit Deus uiua credere ipsi justitiam. - Κλουσθη grammatice quidem dictum est impersonaliter; logicum tamen ejus verbi 3ubjectum in antecedente επιστευσε continetur. Λογοσλα Depon. med. autem verbum est Denominativum, a λογος computatis ductum, quod primario de orithmetieis
plures numeros in unum redistentibua dicitur, mox vero in rationes referre, imputare, Simpliciter valet. - PraepOSitio εις sumenda hic est, ut 1 Cor. XI. 17. de esseelu divinae illius imputationis. Jam vero quonam Sensu praesens effatum a MosE prolatum fuerit, definire non adeo facile est. Et quidem verba remistum eat ad justitiam per se ad unam iustificationem significandam coarctari non videntur. Sane i Maeli. ΙΙ. 52 incrementum justitiae designant. Quod si contextam orationem Gen. XV, ubi prolata sunt verba crevidit Abraham etc., inspexeris, utique facilior et contextui muIto magis consentanea tibi videbitur interpretatio quae verba illa de seeunda Abrahae justieatione dicta intelligit. Nemini enim dubium esse potest ABRAHAMGM multo ante tempore quam relata in praedicto capite apparitione dignaretur, justificationis gratiam adeptum fuisse. Si tamen ad rationem qua PAULus Rom. IV. I ex laudato textu argumen latur debite attendatur, non amplius video quomodo Gene-seos verba ad primam Abrahae justifcationem non referri possint. duod ut rite perspiciatur, prae oculis habeamus necesse est Scopum quem PALLLS in epistola sua ad Romanos conScribenda sibi praestituit. Volens igitur redarguere Romanos, tam Iudaeo-Christianos quam Ethnic Christianos, qui justificationis gratiam non gratuitae Dei mi. Sericordiae, Sed Suis suaeque gentis meritis perperam adscribebant, totus in eo est Apostolus ut ostendat justificationem esse donum Dei, illudque homini stratis obtingere per sidem, non vero ex ullo operum merito. Ad hanc vero illesim stabiliendam, declarat primum et probat tam Iudaeos quam Gentiles peccatores fuisse, ac proinde eos, qui justificationis gratiam consecuti fuerant, ipSam operum Suorum merito nullo pacto deputare posse. Deinde thesim suam ex ipsis scripturis confirmare volens, provocat ad exemplum ABRAHAE , quem praedicat exemplar fuisse ae veluti patrem eorum omnium qui credituri erant
156쪽
et justi sieandi IV. 31. 12. . ABRAHAM Ual porro non eae praecedentiumoyreum merito sed eae fide juglificatum fuisse, deducit ex praelaudato Geneseos testimonio : creatuit Abraham Deo, et reputatum estiui ua justitiam ilV. d. . Iam vero interpretes et theologi qui verba Mosis de secunda Abra suae justi iratione intelligenda opinantur, et quidem nec pauci sunt nec
infimi subsellii, PΑΓLLM a minori aa m M argumentari censent. Dicunt nimirum cum BELLARMINO, ae jugiis l. IV. c. XVIII, Apostoli ratiocinium huc reduci : si ABRAHAM .ustus, non est factus justior ex operibus siue fide, multo magis impius non poterit fieri iustus ex operibus sine fide. Verum haec interpretatio quae, si vera esseι, commoditate non e reret , quominus admittatur duo maxime prohibere videntur. Unum est, quod ex ea multum ommotae Paulinae argumentationi detrahatur. Poterant enim Romani argumentum hoc modo retorquere et utique fides ad justificationem ABRAH E secundam necessaria fuit; sed opera non minus necessaria suere : ergo et a sortiori opera ad justificationem primam requiruntur. Quae illatio, rite intellecta, veria quidem est: illam tamen tunc temporis lacere merito volebat Apostolus : caveudum enim erat ne Romanis, doctrinam hanc perverse intelligentibus, ulla in errore permanendi ansa praeberetur. - immo longius progredi poterant Romani, ut Scite animadvertit Card. TOLETvs lin, si et dicere, postquam Operibus justificatus est, ABRAHAM fide etiam auxisse justitiam, non tamen fidem ipsam praecipuam, et primam justitiam esse. n Et sic infirmior fuisset ratiocinatio PAGLI. Alierum autem quod praedictae interpretationis patronis majus adhu negotium lacessit, et a quo qui se expedire valeant non video. hoc est, quod PALLUS illud reputatum est ita interpretetur. ut ad jualiticationem primam necessario coarctandum sit. Hanc enim argumentationem praelaudatis verbis subjungit cap. IV. 4. 5 : Ei autem, qui operatur, mercra non imputatur secundum straliam, seu 3ecundum debitum. Et vero, qui non operatur, creaenti autem in eum, qui ju5tificat impium, reputatur fides ora ad jualitiam Secundum prom- situm gratiae Dei. Quorum verborum Sensum sequenti paraphrasi aporit ili. ΒΕΕl,EN t ad h. l. : Iam vero laboranti mercea non impu-
157쪽
P. ll. y. 25. tatur eae oratia, seu rependitur ea debito. Illi autem l Abrahar non operanti seu tantum credenti in eum qui justiti cat impium, Ades duo imputatur au justitiam; is ergo gratia ju3liticatur. Verum si verba Geneseos de secunda justificatione simpliciter intelligenda forent,
ex ipsis ita argumentari PALLO nequaquam liceret. ipse enim fidei actuS, a viro lusio, gratia adjuvante, elicitus, qualis stlit assensus ab ABRAHAMo verbo Dei praestitus Gen. XV. 6ὶ, revera est opus meritorium, cui incrementum justitiae rependitur non ex gratia tantum, sed etiam ut mercei l, - Ceterum eadem Geneseos verba de prima justificatione iterum intelligit P,ULΓs au Gal. III. 6. Itaque verba illa Mosis : credidit Abraham Deo, et reputatum est uti ad justitiam, ad primam ABRAHAE justissicationem esse reserenda non dubitaverim. Equidem objiciet aliquis, nec immerito : si Verba Gene- Seos ad primam ABRAHAE justissicationem referenda sint, ad quid Mosmea tandem protulerit eum jam a multo temporo ABRAHAM justificatus esset; immo elicito statim actu fidei, incrementi justitiae meritorio 'Objectionem hane climicultate non carero fateor, ipsamque decretorio modo solvi non posse facile existimaverim. Ceterum hujusmodi solutionem in re tam ardua, urgentibus utrimque disticulialibus. immerito exigere quisque videretur : eo vel magis quod , ubi de auctoribus sacris inter se componendis agitur, probabilibus rationibus contenti esse debeamus. Itaque cum Care. TOLETO in eylat. ad Rom. I. c. responderim : α Sententiam hanc a MOYSE prolatam, credidit Abraham Deo, es reputatum est ei in juMiliam, non esse reserendam lantum ad promissionem tunc a Deo illi laetam : sed ad omnia praecedentia Simul. Cum enim jam multa de ABRAHAM , et de promisSionibus a Deo lactis, et de operibus ipsius ABRAHAE narrasset, ne quis Deo gratum esse, aut justitiam apud Deum habuisse ex Oporibus arbitratus esset: declaravit MOYSEs unde suerit apud Deum justificatus , et ex peccatore
et impio Deo reconciliatus : ex fide, inquit, quia credissit Abraham Deo, et reyulatum eat illi in justitiam. Merito autem non statim MOYSES id dixit, quando primo credidit ABRAHAM , sed narravit prius praetersidem opera mulla insignia: et tunc protulit side justissicatum. Sic enim manifestum faciebat, non operum virtute, sed side justificatum esse coram Deo, quia credidit, et id reputatum eat ei in juglitiam. Verba
ιὶ Cone. Trid. Sera. N. de justi . can. XXIV.
158쪽
ergo de prima justificatione intelligenda sunt; sed non sunt reserenda ad solam promissionem immediate praeeedentem. Sed ad omnia pridi dentia , per quae expressit MOYSES , narratis operibus ABRAHAE et fide, non ex operibus, Sed ex side justificatum, nec praecessisse opera, sed iidem, per quam sunt postea opera facta. n Hucusque Tol.ETUS. Voluerit autem MosEs illud eo potius Gen. XV. 6 quam alio loco significare, occasione scilicet accepta a p stantissimo illo fidei actu quo ABRAHAM contra gyem in spem creuiuit, ut fieret pater multarum gentium 1ecundum quoa dictum est ei r Sic erit semen tuum. Et non infirmatv3 est liue, nec e Siderarit eoryua Suum emortuum, cum jam fere centum esset annorum : et emortuam vulvam Sarae. In repromissione etiam Dei non si 1itavit ut tuentia : sed confortatus est tiae, dans 9Ioriam Deo : plenissime sciens quia quo eumque nromisit, potens rat et facere Bom. IV. 18 sqq. . Nec improbabilis apparet conjectura THOMAE AM, LICI fli dicentis r re Secunda causa est, quia in sub- Sequenti apparitione Dei, ABRis circumcisus est. Voluit autem ostendere divina scriptura, AB M justi ligatum esse per fidem, et non per corporalem circumcisionem; eoque palam fieret, Semen ejus similiter quoque justiti calum iri; nee quicquam per se profuturam circumcisionem, sed propter fidem tantum quae in ipsa sacramentaliter ineludebatur. NItaque dum IacoBES scribit : et suryleta e δι Scriptura, mons rcredidit et c., auditores suos admonet, ne forsan existiment Solam praedictam scripturam de totali Abrahae jussiticatione audiendam eSse. Ipsam quippe εuyyletam sulare per narrationem operum quae praestitit ABRAHAM postquam credidisset, et quibus justitiam, per fidem primum acceptam, conservavit mirumque in modum auxit. - Επληρωθη scitissime ab interprete nostro hic redditum est per suppleta est: quam notionem verbum istud Mati. XXIlI. 52 pariter obtinet.
et amicus Dei appellatus est. in Non sunt amplius Geneseos
verba , sed ipsius IACOBI , qui tamen procul dubio in mente habuerit illud Iudith VIII. 22 : Memorra rare debent, quomodo pater no4ter Abraham tentatua rat, et per multat tribulationes probatus , amicus Dei essectus est. Amicitiam autem non eam intelligit qua homo cum
lὶ Ap. PBRTRlua, Comment. et disput. in Genesim, ad cap. XV. r. 6. Disput. II.
159쪽
justificatur eae inimita amicus Dei evadit, et quae omnibus justis communis est; sed Speciali orem quamdam quae sanctioribus et a Deo probatis viris tantum competit, et in peculiaribus prorsus divini sa-voris documentis maxime consistit. - Εκληθη non indicat ABRAHAMLM ami ei Dei appellationem alicubi sortitum fuisse; sed ipsum revera Singularem Dei amicum esseetum esse. duo Sensu verbum καλαυμπι Heb. V. 4, et 1 Ioh. lII. 1 occurrit.
y. 24. Videtis quoniam eae operibus justificatur homo, et non eae side tunsum 'in Apostolus quo magis doctrinam suam in-
eulcet, et omnem salsum intelleetum praecaveat, conciliatonem ex ABRAHAE exemplo eruendam , quam v. 22 aliquo modo jam expresserat, disertius ae vividius, adhibita interrogatione, hic iterum proponit.
meretrix, nonne ex operibus justificata est suscipiens nuncios, et alia via diciens': . 25. Ouάως δέ και Ρααoη πίρνη ουκ ἐξ εργων ἐλκπιώ- Θη, ωοδεξαμογη τἀς αγγ ους κού ετέρα ὀδω εκεα ουσα; PAR APBRASss. Immo, Rahab meretriae nonne et ipsa haud sine operibus justisicationis gratiam primum adepta est, nun-eiis nempe hospitio benigne susceptis atque alia via secure dimissis ry. 25. Similiter et Rahab meretriae, nonne eae operibus
juslibeata est cet. in Apostolus, ABRAHAE exemplo uSUS, hucuSque probavit opera bona ad justitiam ex fide acceptam conservandam et augendam necessaria esse. Nunc vero ulterius progreditur, et opera vel ad primam justitiam obtinendam requiri, altero notissimo exemplo docti. Ad quod producendum transit per particulam δε, quae in praesenti loco ita tranεitioni in Servit ut simul aliquid novi superinducat r quo Sensu Vocula haec Act. XII l. 54 legitur. Non desunt quidem interpretes qui exemplum It ΑΗΑΒ, non secus ac
s) De qua particulae δε notione videsis ΗΕau1NNdu ad Uigerum, Pag. 845.
160쪽
illud ABRknae , ad justificationem secundam pertinere arbitrentur. Dicunt nimirum n AlsAB tunc primum justificationis gratiam adeptam PSSe cum, auditis prodigiis a Domino Hebraeorum patratis, credidit quod lyse esset Delia in caelo Suraum, et in terra deorsum dos. II. 10. H ;hanc porro gratiam speciali modo auxisse, opera misericordiae erga speculatores a J0sΓΕ missos side exhibendo. Verum quo pacto haec sententia defendi queat, iterum non video. RAHAB enim, ut ex I ue II. 1patet, meretriae erat quando nuntios hospitio suscepit : ergo in peccato adhuc erat, ac proinde nondum justificata. Atque hanc sententiam diserte tradunt omnes sere Patres quos in nota subjicimuS. Equidem novi non defuisse qui, ad hane difficultatem elevandam, RAHAB cauponam quidem, nequaquam vero meretricem suisse contenderent. Dicunt Scilicet, quorumdam Rabbinorum auctoritate nixi, hebraicum quod in textu habetur; meretricem denotare quando derivatur a radice ri r: sed eamdem vocem haberi posse pro derivato a radice a 3, quod est cibare, et tune ipsam nil aliud quam cauponam seu hospitam designare pretetendunt. Sed conjecturam suam aliquo argumento Sive ex usu loquendi, sive ex antiquis versionibus, si parraphrasim chaldaicam excipius, petito, firmare nondum
Nec intelligo quomodo huic sententiae viri catholici subscribere potuerint. PAGLUS enim Heb. XI. Ilὶ et JACOBUS RAHAB meretricem την πορνηνὶ diserte vocarunt: quae Si caupona tantum et non meretris suisset, errorem Deli admisissent auctores sacri : quod sane ingyirationig notio non patitur. Quod autem asserit ScΗLEUSNER ad h. v. , Vocabulum πορνην in N. T. hunc significatum obtinere ut cauponam seu hogyitam designet, hoc merum commentum est nullo lexi ographorum testimonio nixum. Ceterum quo sine tune hujusce qualitatis meminissent PALLUS et JAc0BUs Addiderim tandem non aliam suisse SS. Patrum mentem, qui magno consensu mulierem hanc meretricio deditam suisse tradiderunt 13.