장음표시 사용
181쪽
exemplo ex eodem prorsus genere petito utar, vox παρρησια a πας et ρπις , quae etymologice libertatem in loquendo denotat, ad confidentiam in agendo significandam nonnumquam uSurpatur : cs. Philip . I. 20.
Ecce quantus ignis quam magnam silvam incendit si Tertia
est similitudo quam ad potentiam linguae declarandam Apostolus adhibet. Desumitur porro e Scintilla quae magnam silvam incendere valet. - OLγον videsis var. legi. de eo etiam quod magnitudine,
nec numero tantum, exiguum est, dici constat ex Act. XIX. 25.
r. 6. Et lingua ignis est, universitas iniquitatis.) Praedictam
comparationem merito assumi ad vim linguae signiticandam, Apostolus asseverat καt, gallice : oui 3. Utique, ait, lingua igni 3 eat, lingua, inquam, mundus ille iniquitatis. - Metaphoram ignis de lingua pariter uSurpatam reperies Prov. XVI. 27; PS. CXIX. Heb. CXX. 5. 43. Verba universitas iniquitatis, ο κοσμος της α&ειας , οπμilionem eSSe ad subjectum lingua, non vero ad praedicatum ignis, praeSentia Articuli in graeco mihi suadet. Nee obest quod comma illud a voco declaranda aliquantisper removeatur : hoc enim nonnumquam fieri diserta exempla docent. CL 1 Cor. V. I; Heb. VII. 4. uuonam porro Sensu lingua dicatur ignia et mundus iniquitatis, in Sequentibus declarabitur. - Articulus Θ videtur hic vicem Supplere Pronominis Demonstrativi. idemque adeo valere quod εκεινος. Gallice verterem : la langue, ce monile finiquit . Cf. Rom. VII. 21 ' ον νομον . Sensum quidem longe diversum exhibet syriaca versio. Legit enim :r om l . - IMMO L Om l,MM. Nei. h. e. et lingua l9mSest: et munduS iniquitatu velut Silva est. Existimavit nempe Syrus utriusque membri comparationis applicationem heie fieri, quatenus lingua igni respondeat, et mundus iniquitatis silvae quam ignis accendit. Verum hanc lectionem codex graecus nullus agnoscit : nec est cur putemus hujusmodi codicem, qui sic legeret, Syrum prae manibus habuisse. Notum quippe est ipsum non solum translatoris sed et interpretis vices quandoque agere. Sensus tamen quem hic lacit, cum iis quae immediale sequuntur durius cohaeret ut admitti valeat. Ibidem enim materia circa quam lingua vim suam ignitam exserit, corpus humanaque vita esse haud obscure innuitur.
182쪽
y. 6-8. Lingua constituitur in membris nostri S, quae maculat totum corpuS, et inflammat rolam nativitatis nostrae inflammata a gehenna. y 0mnis enim natura bestiarum, et volucrum, et serpentium, et ceterorum domantur, et domita sunt a natura humana : ' linguam autem nullus hominum domare potest : inquietum
malum, plena veneno mo ii sero. y. 6-8. O υτως ' ἡ γλῶσσα
μεστη Βυ Θανατη*θρου. PARA PHRAsis. Lingua nimirum hanc inter membra nostra vicem sterit ut totum corpus peccatis coinquinet, eι tofum vitos decursum inflammet, et instammetur ipsa a diabolo. Etenim, dum omnis, qualiscumque ea sit, natura tam ferarum quam volucrum, tam serpentium quam marinarum belluorum, humana solertia domatur e linquam tamen nullus hominum domare valet. lassabile malum est lingua. lethisero veneno reserta est.
aὶ Particula auνώς vix aliquid auctoritatis hahel. Nec enim ipsam exhthoni ABCR. Ahest pariter a minureulis multis ot ab antiquis versionibus.
183쪽
y. 6. Lingua constituitur in membris nostris, quae maeulat cet. Quod Apostolus compendiose modo asseruerat : lingua ignis est, universitas iniquitatis, uberius nunc explicat et evolvit. Sensum in paraphrasi aperuimus. ouod ad Structuram phra Seos attinet, notandum est tria Participia πάλ-- , ῆλυιγυσα et τλογι- μενη cum Verbo Finito καΘ I acet arctissime construi. Vulgata
quidem, omissa particula και, Participium inflammata εγλογιζομενηὶ dependens a Verbo sinito inflammat graece Pari. ψογιγυσαὶ
habet, sicque innuit relationem causa' et effectus, quasi lingua ideo instam mel quia et ipsa a gehenna innam matur. Quae relatio quamvis logice vera sit, eamque procul dubio IACOBΓs in mente habuerit, grammatice tamen non exprimitur. Ceterum Participia illa Proesentis id quod si eri solet declarant. - Σπιλ proprie dicitur de vestium commaculatione, metaphorice vero de inquinatione peccati. Lingua porro lotum corpus inquinare clicitur quatenus ipsa cur totum corpus Sive cetera corporis membra peccent, Dequens causa est. - In Verbo ρλογγιν servatur metaphora ignis : qua dempta , putaverim non quidpiam a praecedenti verbo distinctum hic significari : ila ui quod linguae adscriptum suit respectu totius eorporis, idem nunc ipsi tribuatur respectu totius vitae. Vix credibile est quot et quam contortas interpretationes duae illae V0eeS, τροχος της γενεσεως , rota nativitatis, nactae sint. Quibus praetermiSSis, sententiam illam quae Simplicitate Sua, Servata tamen verborum proprietate, se commendat, proferre hic suffecerit. Itaque rotam nasivitatis intelligimus totum humanu' vilae decursum 1 . Et quidem τροχον, etiamsi in ultimam accentum reposueris, hunc significatum obtinere negari non potest. Nam Η ΥcHIUS inter varias hujus vocis notiones, et illam recenset qua τροχός idem est ac Dolum. Quamquam Si notionem propriam rotae ipsi servaveris, non incongrue metaphora haec ad vitam quadrabit. Ex altera parte vocem γενεσις , quae proprie originem et nasivitatem denotat, metonymice tamen pro
184쪽
vita usurpari, exemplis tum e classicis ), tum e versione septuaginta-virali desumptis conficitur. CL audith Xll. 18 ; Sap. VII. 5.
instammata a gehenna. Innuitur hisce verbis undenam lingua
Vim tantam habeat. Illam porro habere dicitur a diabolo, qui reapse lingua hominis tamquam instrumento uti Solet ad mala quaevis perpetranda. Pro diabolo ponitur gehenna, per metonymiam loci pro locato : gehenna enim sedes est ac domicilium diaboli. Mediantehac metonymia, metaphora ignia ad finem usque protrahitur. Est autem Γεεννα Aramaica vox cinam graecis litteris scripta.d aria vero composita vox est ex dies ri κη' quod plenius clicitur 4 Regum XXIII. 10ὶ : ri 'ra 'a - α Fuit vallis hiluorum Hinnom, uti scribit ili. D. BELLEN 2ὶ, locus prope Ierusalem, crudeli Molochi cultu aliquando infamis, quem JoSias rex narratur contaminasse, ut etiam hac ratione Israelitae a nefando cultu averterentur 4 Reg. XXIII. 10 . Videtur autem pius Rex praecepisse ut in eum locum conjicerentur morticina et immunda alia quaevis comburenda ; hinc et ignis in valle Hinnom alitus perpetuus ; unde deinceps , quia is locus speciem exhibebat poenarum Inferni, Gehenna nomine Infernus designari coepit; fuitque is usus loquendi, eo jam tempore quo Salvator noster cum hominibus versari dignatus cst, communissimus, uti vel ex N. Foederi S Seripluris abunde constat. n- Vocatus est etiam locus iste Thopheth niet 4 Reg. XXIII. 10ὶ, a ritu, ut quidam putant, sacrificandi, quod interim dum insantes in honorem Moloehi cremabantur, tymyana pulsarentur, ne parenteSeorum Vagitus audientes, dolore tangerentur. Tympanum enim hebraice
' dicitur. y. 7. Omnis enim natura bestiarum, et volucrum, cet.
Probat γαρὶ Apostolus linguam revera a diabolo inflammari, quum homo qui omnem, qualiscumque ea sit, animalium indolem domare novit, linguam tamen refrenare non valeat. Sicque quanta Sit linguae perniciosa vis, iterum apparet. - Πασα pυσις. absque Articulo, eSt
185쪽
omnia, quali Scumque ea rit, natura Sive indoles. - Particulae τε -καt, sine interjecta voce positae, nectunt et aequant, Valentque tam-qtiam. Prohibent igitur quominus θηρtα pro genere habeamus, Sub quo tres species subindicatae reducerentur, uti quidam voluerunt : ideoque quadripartita descriptio hic agnoscenda venit. - Pro voce ceter rum , quae in Vulgata occurrit, graece legitur, et quidem sine varietate codigum, ἐναλίων, q. e. belluarum marinarum εν, αλς mare . Probabile autem valde videtur interpretem nostrum scripsisse cetorum , quod, librariorum oscitantia in celerorum evaserit. Et Esetius quidem, post ERASMUM. nonnullos codices latinos qui sic haberent, se vidisse testatur. - Pulaverim Persectum δεθααασται Praesenti θαααζε rati conjunctum fuisse ad id quod eonstanter tit significantius exprimendum : quamvis Vel Praesenti vis illa jam inesset fl).
, 8. Linquam autem nullus hominum domare potest.
Voluit quondam PELAGIUS , teste AUGUSTINO lib. de nat. et strat. c. XV, haec interrogative esse Sumenda. Verum hoc non patitur Ontexta oratio, neque ulterior illa declaratio inquietum malum, Plena veneno mortifero. Non est autem intelligendus Apostolus de absoluta impossibilitate . cum et ipso supra D. 2) dixerit : si quis in verbo non ossenuit : me perfectus est vir: et mox v. 10ὶ Subjungat : non πortet hora ita fieri; quod utrumque, divina opitulante gratia, homini laetu possibile dicamus oportet. Sed intelligendus est vel de impoSsibilitate, spectatis solis naturae viribus; quo sensu CHRISTUs de salute divitum ait : apua homines hoc impossibile est e apud Deum autem omnia possibilia sunt Nait. XIX. 26); vel etiam de magna dissicultate linguam perfecte refrenandi, cum ordinariis gratiae auxiliis.
inquietum malum, plena veneno mortifero. in uuae verba
non sunt habenda pro appositione ad objectum phraseos si instuam :uti nonnulli iterum docent. Hoc enim manifestum sagit ca3us rectra
vocis μεστ . Sed agnoscenda hic est ellipsis tum subjecti s γλωσσαὶ tum Verbi substantivi s εστι in. Qua semel admissa, nil prohibet quominus verba plena veneno mortifero per appositionem ad subauditum subjectum dicta putemUS.
186쪽
EPIST. S. IACOBl. Pro ακατασχε quod in Complutensi editione est, Vulgatus auctor legit ακατασήr . Quae lectio, quamvis auctoritate alteri haud adeo praestet, melius tamen cum insequentibuS cohaeret, atque etiam disti cultatem linguam coercendi melius suadet. - Metaphora illa veneni semiferi recte exprimit teterrima mala quae lingua inferre nata est, corporis nempe et animae mortem procurare valens.
y. 9-12. In ipsa benedicimus Deum et Patrem : et in ipsa maledicimus homines. qui ad similitudinem Dei facti sunt. ' Ex ipso ore procedit benedictio, et maledictio. Νon oportet, fratres mei, haec ita fieri. Numquid lans de eodem soramine emanat dulcem, et amaram aquam Numquid poteSt, stat res mei, sicus uvas sacere, aut vitis sicus Sic neque salsa dulcem po
PARA PHRASIs. Per ipsam Deum eumque Patrem collaudamus ac deprecamur, atque per ipsam hominibus, qui ad similitudinem Dei faeti sunt, mala imprecamur. Eae eodem ore benedictio et maledictio proeedunt. Non possunt, fratres
dureti, talia peri. Numquid enim fons eae eodem foramine duleem fundit et amaram' Numquid potest, fratres, ficus Olivas proferre, aut vitis fleus y Nee aqua salsa dulcis ese Di potest. Diqiij by Coos e
187쪽
aὶ Loetioni Complutomi συδεμια πηγη αλικον και γλυκυ ποιησαt via praeserenda est illa συνε αλυκι γλυκν πσιν1ναι vδωρ. quam exhibent ABGet versiones antiquae plurimae, syriaca videlicet, itala, vulgata, arabica ot eoptica. tam pariter suaden L intorna argumenta : nam et dissicilior est isthaec lectio, et, nisi admittatur, tautologica prorsus evadit oratio 's. p. li).- Utrum particula Iegenda sit necne, vix definiri potest.
9-10. In ipsa benedicimus Deum et Patrem : cet.
Prodigiosae instabilitatis linguae atque venenosae duS malitiae praeclarum Specimen Apostolus exhibet. Eadem quippe lingua, qua ad Deum benedicendum usi sumus, ad ipsum in imagine Sua exsecrandum mox abutimurl - Si ae instrumento quo ut di hebraeorum , pro Dativo inStrumenti Graecorum. - Ευλνεtν Θεαι ut hebr. Ma. PSt gen ratim loqui in honorem divinum, sive deprecando, sive gratias agendo, sive collaudando. - Voces Θεον και IIατερα non duas distinctas personas significare, ideoque unum et eumdem esse qui mul et Paler hic dicitur, ex eo liquet quod Apostolus voci ποπερα Articulum non apposuit iij. - Καταρασθα proprie est imprecari mala. re Apud H0MBRuM αρῶσθαι est precari, quique pro populo Orabat, Sacer δ, αρητηρ. Apud HOMERO recentiores Significat verbum male necari, uiris devovere, qua vi Semper καzαρῆσθαι ponitur, apud Atticos scriptores junctum tertio Casui, in Novo Testamento plerumque quarto.nVuc NARIOS ad Luc. VI. 28.
qui ad similiιudinem Dei saeti sunt. Similitudinis Dei quae
in homine relucet Apostolus hic consulto meminit, ut maledictionis hujus deformitas melius innotescat, ac proinde quantum monstrum sit lingua magis perspectum habeant. In quo porro sita sit illa imago sive similitudo Dei, ad quam hominem factum esse, tum ex p senti loco, tum ex pluribus aliis Scrip
188쪽
iurarum testimoniis sin abunde conStat, magna quondam controverSiasuit. Plurimae propoSiue suerunt Sententiae, quarum Singulae quidem exclusoriae nimis videntur, sed simul sumptae veram hujusce quaeStionis solutionem priebent. In toto quippe homine divini conditoris relucet imago. Et ipsum quidem humanum corpus. vultu surSum Spectans, specie et majestate sua cunctis animalibus priminiis, nescio quid augusti ac divinae majestati consimilis prie se sert Anima Vero praesertim, simplicitate, libertate atque praecellentissimis dotibus suis; sed maxime donis illis supernaturalibus quibus ex speciali gratia divinitus exornata est. Similitudinem Dei refert. 0uod argumentum latius evolvere SS. Patres ac praesiantissimi Theologi, quorum plures 2ὶ ipsius Sanctissimae Trinitatis imaginem in anima humana relucere docent. - Exinde vero manifestum est imaginem Dei in homine per peccatum non prorsus deletam fuisse. Illa quidem quae in donis supernaturalibus reposita est in homine non regenerato desideratur. Cum tamen homo naturam Suam cum propriis lacultatibus, Simulque liberum arbitrium, viribus licet nitentiatum , et inclinatum, etiam post peccatum servaverit; imaginem Dei quae in ipsis insculpta est, licet non adeo persectam ac in Statu innocentiae, pariter retinuit. Nec Solum in homine lapso et peccatore, verum etiam, uti recte animadvertit ΕsTitis in lib. II. sent. dist. 16. I. I, in damnatis animabus atque daemonibus imaginem Dei perseverare latendum est : immo nec umquam deleri posse. Unde S. BERNA Rulls Sem. I de annunciat. Domini :α Imago, inquit, in gehenna ipsa videri poterit, non exuri, ardere, sed non deleri, et quocumque perveniat anima, simul et ipsa erit. n
y. 10. Eae ipso ore procedit benedictio, et maledictio.
Εκ του αυτου hic valet eae eodem δὶ, ut v. 1l αὐτης, ubi Vulgata re te vertit de eodem). Qui pronominis usus in libris N. T. haud infrequens est. CL Mait. XXVI. 44; Heb. I. 12; etc. - In locutionei CL Gen. I. 2G. 2 ; IX. s. - Sap. II. 23. - cli. XVII. l.-l Cor. XI. I. 2ὶ CL S. GREconius Nussgdius, De sto, quid sit, ad imaginem Dei et similitudi
189쪽
CAP. III. y. 9-12. ου χρη figuram illam rhetoricam agnoveris quam Litoten λιτπην
vocant, quaque negando contrarium plus Significatur.'. 11 - 12. Numquid fons de eodem foramine emanat dubem , cet.ὶ Quam insulsa sit atque ipsi naturae contraria isthaec agendi ratio, quadrupliei similitudine Apostolus vivide denuntiat. Prima porro desumitur ex fonte qui ex eodem foramine non landit dulcem
y. 12. Numquid potest, fratres mei, fleus uvas sacere '
cel. Secundam similitudinem ducit Apostolus ex ficu quae olivas proferre non potest, tertiamque ex Vite quae ficus non producit. Ubi Vulgata legit uvas, gmee est ελαιας i. e. olivas. BEDA certe legit olivo, non secuS ac vetus Itala; quod et in antiquis quibusdam manu scriptis exemplaribus occurrere EsTIEs testatur. Ceterum a voee olivas ad uvas non adeo dissicilis erat librariis transitus. - Facere fruetus refert hebraicum ' u tar' valetque yroferre, producere fruoluS.
Sic neque salsa dulcem potest sacere aquam. Quartam similitudinem Apostolo priubet aqua illa quae, natura Salsa, dulcis emci nequit. Sensum perspicuum sagit Syrus Vertendo : stimo l-- ... l-9. h. c. Sic etiam aquae inuast non possunt steri dulces.
y. 15-16. Quis sapiens, et disciplinatus inter vos Ostendat ex bona con Versatione operationem suam in mansuetudine sapientiae. Quod si gelum amarum habetis, et contentiones sint in eordibus vestris : nolite gloriari, et mendaces esse
190쪽
est enim ista sapientia desursum descendens : Sed terrena, animalis, diabolica. ' Ubi enim zelus et contentio : ibi inconstantia, et omne opuS praVum. α νωΘεν κα Ἀρχομένη , αλλ' in ens, δαι μανιωδης. ' ' Ondis γὰρ καὶ ἐρι-
πῶν νύλον πρῆγμα. PARAPBRASis. Estne aliquis inter vos sapientia et prudentia illa, quae magistro inesse debet, proeditus 3 Ostendat ipse eae reeta conversatione opera sua cum manSuetudine, quos veroe sapientiae propria est, conjuncta. Si vero invidiam et vitiosam cemulationem in animo geritis, nolite vos sapientes reputare r quod impudens gloriatio atque mendacium foret. Non enim ea est hae sapientia vestra quin desursum sit, sed terrena, humana dies, immo et diabolica. Nam Gieumque viget invidiosa semulatio, ibi quoque perturbatio et omne genus operis pravi: quod utrumque aversatur Deus. VARIANS LECTIO.
at Particula is omni auctoritate destituitur, ideoque phrasis Τις .... νυμιν, interrogative esserenda est.
p. 15. Quis sapiens, et disciplinatus inter vos 3ὶ Hucusque
Apostolus auditores suos ab inordinato magisterii capessendi desiderio, propositis hujusce muneris periculis, deterrere conatus eSt. Opportunam ero occasionem nactus, de lacilitate in verbis delinquendi, deque vitiis linguae generatim disseruit. Nunc porro, ad thema Suum re er-