장음표시 사용
171쪽
piis operibus non vivi ι : quia mediantibus operibus fidei, potis est ad vivenssum. Quod testantur Smuturae l . Possemus et alia plurima testimonia hic congerere 2ὶ; verum ea quae protulimus abunde susticiunt ad ostendendum primitivae Ecclesiae fidem Novatorum placitis nequaquam lavere ; ipsam econtra cum doctrina I Aco BI aliorumque Scriptorum sacrorum mirum in modum convenire. Ex iis vero pariter constat quid sentiendum sit de Rationalistarum hujusce aetatis systemate, qui nempe commenta sua aliqua veri sprete adornare non Valent, nisi sanctos Ecclesiae Patres perpetuis calumniis proscindendo, atque monumenta historica, etiam apertissima, aut tacendo aut pro salsis gratis traducendo. V. Itaque ex iis quae hucusque disputavimus, illud certo certius conficiendum est, quod Si nempe Scriptura aliqua doctrinae IACOBI repugnans deprehenderetur, non jam ipSa IACOBI epistola pro spuria habenda foret, uti arbitrario prorSus modo secit LGTHERUS ; sed
scriptura illa, quae huic non tantum IACOBI Sed et universae Scripturae et SS. Patrum doctrinae adversaretur, rejicienda foret. Verum, hujusmodi Scriptura nuSpiam occurrit. Loca enim Paulina quae adversarii allegare solent, nil tale prae se serunt; et Si mente a praejudicatis opinionibus aliena perpendantur, cum illa, quam expOSuimUS, doctrina ad amussim conveniunt.
172쪽
uuid enim sibi velit PALLus quando scribit r Arbitramur justisteari hominem per sidem sine syeribus lassis Rom. li I. 28 ; et scientes quod non juSsiflcatur Mino eae operibus tegis nisi per Mem Iesu Christi s Gal. lI. 163; aut gratia estis salvati per sidem, et hoc non eae vobis Eph. II. 8 ; et iterum : si autem gratia, jam non eae operibus : alioquin stratia jam non est gratia snom. XI. 6ὶ ' Unum
porro in istis et similibus prae oculis habet, unumque auditoribus suis inculcare intendit Apostolus : omnimodam videlicet primae juStificationis stratuitatem, quam proinde homo nullis operibus yromereri valet. in illa quippe salsa persuasione erant, uti Saepius jam monuimus, Iudaei ad CHRISTUM recens conversi, sibi, utpote ex ABRAHAE semine, et circumcisis, et legem habentibus, justificationis gratiam debitam suisso. Ex altera parte Ethnico-Christiani adversus Iudaeos gloriari solebant, quasi Gentiles propterea vocati essent quod, Iudaeis legem suam non servantibus et idcirco rejectis, ipsi legem naturalem probe servavissent. Itaque in hoc errore refellendo totus est Apostolus in locis objectis : ideoque saepius ibidem asserit neque Iudaeos neque Gentiles ullis operibus legis sive mosaicae sive naturalis, justist tionis gratiam promereri potuisse; quippe quae per sidem eae gratuita prorsus Dei benignitate homini oblingat. Hanc porro veritalem Ihconcs nullibi negavit : ipsam econtra asseruit, uti supra diximus, licet obiter tantum ejus, utpote extra propositum suum, meminerit. Sed posita semel justificationis gratuitate, duo ulterius inquiri poterant : unum nempe: uirum homo ad justificationis gratiam obtinendam sese praeparare non dobeat, non quidem per opera ex sola notitia legis sine spiritu gratiae moventis lacta, Sed per operaeae Viritu gratiae et Mei praestita: alterum autem : qui homo, justificationis gratiam jam adeptus, relative ad opera legis sese habere debeat. Iam vero duplicem hanc quaestionem, quotiescumque ipsam tractandi occasio opportuna visa est, eodem plane sensu quam IACOBUS, PAELEs resolvit. Quod Si nonnumquam quaestiones illas silentio pre-
173쪽
mat, hac sola ratione ducitur, ne scilicet ex malo ipsarum intellectu auditores sui errandi ansam accipiant. JA BUS vero, quum perspectum haberet plurimos e Iudaeis recens conversis doctrinam PAULI de gratuita justificatione perverse intelligere, ipsaque abuti tales ex ea sequelas deducendo a quibus PAVLLs abhorrebat; fideles illos edocere voluit quomodo intelligenda esset haec Apostoli doctrina. Itaque ea quae a PAULO in nonnullis locis, non absque ratione, praetermissa suerant, ipse optimo jure supplevit atque disertius tradidit, non secus tamen ac ipse PAdLus in aliis scriptorum suorum locis secerat. Quae cum ita Sint, ne minimum quidem inter PAΠLdM et IAcoHUM dissidium vigere manifesto palet. VI. Finem porro praesenti nostrae quaestioni imposituri, non possumus quin mirandam nimis catholicae doctrinae cum iis quae tum ex Scripturis tum ex Patribu S cruimus, concordiam praedicemus. Ad hoc autem canones quatuor a sacrosancta Tridentina Synodo definitos recitare suffecerit. Itaque Sess. VI. ue justi catione Canon Isic sonat : u Si quis dixerit, hominem sui S operibus, quae vel pern humanae naturae vires, vel per legis doctrinam fiant, absque divinan per Iesum Christum gratia posse justificari coram Deo; anatheman sit. n- can. Ix : si Si quis dixerit, sola fide impium justisscari,n ita ut intelligat nihil aliud requiri, quod ad justificationis gratiamu consequendam cooperetur, et nulla ex parte neceSSe eSse, eum Suaen Voluntatis motu praeparari, atque disponi; anathema sit. 13 - Can. III:u Si quis dixerit, sine praeveniente Spiritus Sancti inspiratione, abn que ejus adjutorio, hominem credere, sperare, diligere, aut paeniture M POSSe, Sicut oportet, ut ei justificationis gratia conseratur, anatheman sit. n - Can. XXIV:u Si quis dixerit, justitiam acceptam non con-n Servari, atque etiam uon augeri eorum Deo per bona opera; sedis opera ipsa fructus solummodo, et signa esse justificationis adeptae. n non autem ipsius augendae causam ; anathema Sit. n
174쪽
ARGLMENTUM. Supra Cap. l. 1. 19ὶ bipartitum generalem
propositionem Iacobus protulit r sit omnis homo uelox ad audiendum : tardus autem ad loquendum. Priorem porro hujusce propositionis partem capite antecedenti evolvit : posteriorem tardus ad loquendumὶ nunc assumit tractandam. Orditur itaque a Melarando quid proesertim intelleaeerit dum tarditatem ad loquendum commendaret e vitium quippe Iudaeis recens conversis iterum familiare, alios scilicet religionem edocendi pruritum, impugnare intendebat 1 . Hujus autem eommendationis suin rationem remdendo 2ὶ, adversus peccata linquos invehendi occasionem nanciscitur. Descripta igiιur, triplicis imaginis ope, linguse potentia l5-6ὶ, quam di cile sit membrum istud, quanιumvis pusillum, debila moderari, demonstrat l6-8 . Quod ut
magis in aperto ponat, quosdam actus e diametro oppositos, quibus tamen eadem linqua inservit, recenset 9-l0ὶ : cujus ministerii deformitatem, variis iterum usus similitudinibus, denuntiat 11 - 12ὶ. Τum ad propositum suum rediens, qualis quis esse debeat ut ad munus alios religionem edocendi legitime aspirare queat, generatim edieit 15ὶ. Statim vero quaenam huic muneri debile obeundo maxime obstent aperit 1 16ὶ, ac demum quibusnam spretusim dotibus magisterproefulgere debeat exponiι 17 , proposito simul praemio ipsi reservato il8 .
175쪽
16oy. 1-2. Nolite plures magistri fieri fratres mei, Scientes quoniam majus judicium sumitis. in multis enim offendimus omnes. Si quis in verbo non ossendit: hie perfectus est vir. poteStetiam freno circumducere
PARAPHRASis. Ne multi eae vobis, fratres mei, magistritieri aspirent, quippe qui seitis quod nos magistri severiori plectemur sententia, si nempe in illo munere obeundo defecerimus. Hoc autem facillime contingere potest. In mullis enim ossendimus omnes quotquot sumus : sed maaeime in lingua; adeo ut si quis in verbis suis non offendat, hie perfectus censeatur vir, utpote qui potens sit et totum corpus suum debite moderari.
Supra cap. I. v. 19ὶ bipartilam propositionem emiserat IACOBUS, sit autem omnis homo veloae ad audiendum : tardus autem ad loquendum. Priorem porro hujusce propositionis partem hucusque evolVit, quonam Sensu quisque ad audiendum velox esse debeat perspicue tradens. Nunc vero posteriorem ejus partem, nimirum larilva Sil adloquendum, tractandam assumit. Itaque quid per haec verba maxime intenderit, statim explicat dicens : Nolite mures magistri fleri: indeque occasionem nactus, varia linguae pericula et incommoda recenset, et adVersus ipsam invehitur. - Non est autem cur putemus Apostolum ad hoc novum argumentum tractandum ex abrupto transire : nec enim descit quilibet cum praecedentibus nexus. Innuerat siquidem modo IAC0BΓs non deesse qui vel ex inscitia vel ex imbecillitate ingenii PAULLM aliter quam oporteret interpretarentur, Sicque salsa dogmata Spargerent. Non incongrue igitur ad hoc devenit, ut auditores SuoS
176쪽
ΕΡlST. S. IACOBI. admoneat ne docendi munus indebite sibi arripiant. Notum autem est fastuosum admodum habuisse ludaeos titulum magistri sive Rabbi, nee ullo alio delectari magis suisse solitos superbos homines. Hinc Scribas et Pharisaeos increpat CHRISTLs quod ament vocari ab hominibus Rabbi Mait. XX lil. Ti; ideoque discipulos suoS monet: vos autem nolite vocari Rabbi ib. v. η . Intempestivi hujus alios edocendi pruritus PAVLLs pariter meminit 1 Τim. l. 6. I et Tit. l. 10. 11.
3. 1. Nolue plures magistri sieri fratres mei. Itaque ab
immoderato illo magisterii assumendi ambitu auditores suos Apostolus compeScit. Nolite, ait, yanim irro multi, quod eSt Orationis subjectum ad magisteria Gyirare.
scientes quoniam majus judicium sumitis. Adhortationis suae
rationem reddit Apostolus : quam quidem non absolutam sed conditionatam esse ipsa rei natura suadet. Procul enim dubio subintelligit, si hoc munere non uisite suncti fuerimu3. Ceterum conditionem hanc saepissime et lacillime verisii cari, mox declarabit.- Pro eo quod in Vulgata dicitur sumitis, in grieco est λη μαεΘα h. e. Sume uua, ita ut et ad seipsum Apostolus, modestiae causa, sententium tranS-serat. - Dictio κριμα λαucανειν occurrit pariter Mati. XXIII. 15; Marc. Xll. 40; Luc. XX. 4T. et Rom. Xli I. 2, et ubique pararas dare Signiticat: κριμα scilicet, judicium, per metonymiam ibi dicitur clopama , et respondet hebraico cinaura Exod. VI. 6ὶ. Qui sensus et in praesenti obtinere videtur : melius enim ad poenam quam ad judicium quadrat tum notio acclytenui, tum attributum m M. - C0mparativus μειζον hic usurpatur ita , ut alterum comparationis membrum reticeatur , et relinquatur intelligendum ex contexta oratione. Quod in libris N. T. saepius obtinet 13. Itaque Sensus est : graviori plectemur Senientia quam it qui uocendi munere insigniti non fuerint.
F. 2. In multis enim olfendimus omnes. Probaι γαρὶ
jam generali quadain ratione, desectum illum quem in munere e toris obeundo Severioris poenae causam futurum innuerat, facillime
177쪽
admitti posse. Ratio autem haec est . quod imbeeillitatis nostrae proprium sit, ut in multis deficiamu3 ac delinquamus omne3. Locutio πολλα habenda non est pro Regimine Verbi, sed pro Accusativo, ut vocant, auuerbiali 1j. Valet autem hic in mulsis, ut vulgatuA scite vertit. - Απαντεις i. e. univerat OmneS, nemine excepto. Differt igitur a παντες quod nonnumquam plerosque solummodo e signat : cs. Act. II. 12 collato v. 15. Huic essalo IACOBI prorsus concinit IOHANNEs scribens l epist. I. 8ὶ : si morimus quoniam peccatum non habemus, ipsi nos seducimus, et veritas in nobis non rat. Duo porro errores sibi invicem oppositi paucis istis JAc0BI vocibus profligantur. Unus est Pelagianorum, qui contenderunt hominem propriis liberi arbitrii viribus ad eam justitiae persectionem pervenire posse, ut absque ullo prorsus pectato vivat. Novatorum alter est, qui docuere omne opus, etiam justi, damnabile esSe et peccatum mortale, si judicio Dei judicetur. Sed non dicit Apostolus in omnibus, sed in multu peccare omnes. Ceterum vix moneamus opus est IAc0BLM non velle significare omnes in multis lethaliter peccare. Cf. quae scripsimus Supra pag. 122.
Si quis in verbo non ossendit e hic perfectus est vis.
0uod Apostolus generali sententia dixerat in multis ollienuinitia omnes, id in verbis maxime obtinere nunc edocet : qui enim in verbo non offendit, hie perfectuS est vir. uuum autem ex una parte nemo facile se persectum aestimare possit; et ex allera is qui magisterium susceperit saepius verba sacere debeat; hinc etiam ipse in majori periculo delinquendi ideoque severius judicium sibi assumendi sese versari agnoscat necesse est. Cur porro Vir ille perfectra praedicetur, sinquentibus verbis declaratur :potest etiam freno cireumducere totum corpus.ὶ Graeco: yotens
δυνατος in et totum corpus refrenare : quae sententia praecedenti asyndelice jungitur : cujusmodi asyndeton saepe obtinet ubi dicti alicujus ratio subjicitur. Igitur res adeo dissicilis apparet linguam ita moderari ut in verbis non delinquat, ut qui eouSque progreSSUS
178쪽
EPIST. S. IAC0BI. est possit eliam totum corpus suum debile moderari, ac proinde vir perfectus reputari. Per eorpus intelligit EsTHIs ad h. l. corpus actionum, sed infirma prorsus ratione ductus. Quamquam enim Apostolus linguam nondum nominavit, linguae tamen moderamen omnes intellexerint audiendo : si quia in verbo non ostiendit. Nec video quomodo notio Verbi χλυαγωγειν de quo vid. Sup. pag. 87 ad corpus actionum quadrare valeat. Homo quidem affectiones animi et membra corporis, e quibus variae actiones prodeunt, refrenare ac domare potest; ipaas vero actiones transeuntra refrenare durius diceretur.'. 5-6. Si autem equis frena in ora mittimus ad
consentiendum nobis, et omne eorpus illorum ci cum serimus. Ecce et naveS, cum magnae sint, et a ventis validis minentur, circumseruntur a m0dico guberna
voluerit. Ita et lingua modicum quidem membrum est, et magna exaltat. Ecce quantus ignis quam magnam silvam incenditi ' Et lingua ignis est, universitas iniquitati S.
est adeo mirandum. Quod si, ut Gemplis uιar, equis frena in ora injicimus, ut nobis obediant e totum simul ipsorum corpus moderamur et circumassimus. En etiam naves, liceι tantin magnitudinis sinι, Disiti od by Cooste
179쪽
et a ventis validis eaeagitentur, modico gubernaculo circumseruntur quocumque stubernator decreverit. Sie et lingua pusillum quidem membrum est, sed magna ellieit. Mee, modicus ignis quantam silvam incendere potesti inique lingua ignis est, lingua, mundus ille iniquitatis.
VARIANA LECTIO.aὶ Pro reponendum est ει M : quam lectionem exhibent ABGK, minusculi multi, versionesque itala, eopti ea et vulgata svriaca legit ιδεο γαρ ἰ habet
enim im , pariterque D Masc Nus et OriuvoENius. Suffragatur porro lectionis hujus dissicultas, eum, ea admissa, phrasis apodosi carere videatur. Dein, cum Apostolus in hae opistola ιδου s xies scripserit sIll. 4. 5; V. 4. I. s. 3ὶ, nusquam ιδι, non apparet eur in praesenti . t non ιδου scripsisset. hJ Pro ελιγον quod est in textu complutensi, vulgatus auctor legit ηλιμον :quae quidem lectio mulios et graves testos habet loreurrit in A' BC', apud Cupvsos et unti, AI Tio Buti et OECEMBE Niuul, et a TiscvgΝnoario recepta fuit. Quia tamen Complutonsis ieetio et auctoritato non earet sipsam quippe exhibent A sudir C 'GΚ, Syrus, minumuli sero omnes, atque DAMasCENus ei TvgopsvLhocs), et eum eontexta orationo long melius cohaeret, ideo eam praetulerim; eo magis quod ob insequons ηλικην librarii oeulus aborrare saeillime potuerit. BEni sano testatur nonnullos eodicos latinos habore t ecce modicus ignis; vetus Itala logit modicus imis ipsoque nigno vuns in Isnim LXVI. 35. Is habet: parvus imis.
r. 5. Si autem equis frena in ora mittimus cet. Non esse
cur mirentur auditores sui quod dixerit, eum qui linguam Suam refrenare novit, posse et totum corpus debite moderari, Apostolus hic ostendit, triplici similitudine adhibita. Prima porro similitudo desumitur ex freno, quod, in ore equi injectum, quantumvis in Se parvum, loli tamen ejus corpori subigendoae dirigendo inservit. Haec autem comparatio peris transeuntis inducitur. - Verba ει δε των traici ν κ. z. λ. praesentis orationis prolatis sunt : amori3 vero a verbis και ολαν incipit. Luc. II. 15 et infra cap. IV. 15 particula και apodosin pariter inducit. Construc-
180쪽
tio grium protaseos paulo impeditior est, propter verborum transpositionem, qualis et Iob. XIl. 47 deprehenditur. Expeditior phrasis haec fuisset : et δε εις τα στοαα α των iππων χαλ νους βαλλομεν. icissim vero latina au consentiendum nobis, quia subjectum Verbi nullum exprimitur, Obscuriora sunt. Vertendum erat : ut obediant ipsi nobis e quem sensum verba graeca manifestum faciunt. - Προς de consilio seu fine, ut Mati. VI. 1. - Infinitivus πειθεσΘαι hic nominascit et in quarto casu ponitur : quae quidem structura in libris N. Τ. saepius Occurrit quam apud Scriptores profanos. - Μεταγειν proprie est ste loco in locum transferre.
. . 4. Ecce et naves, cum magna' sint, et a ventis cet.
Secunda similitudo ducitur a gubernaculo quod, licet iterum modicum , navem etiam ingentem atque a Ventis agitatam, quocumque gubernator decreverit dirigere valet. - Verborum sensus perspicuus est, nisi quod latinum impetus notionem quam ορμη in praeSenti obtinet non satis accurate exprimat. Νon enim dubitaverim voe millam animi impetum sive voluntatem metaphorice hic Significare,
y. 5. Ita et lingua modicum quidem membrum est, et
magna mauat.ὶ Duplicis praemissae similitudinis applicatio α πω
και) sit. Apostolus nempe declarat linguam, quantumvis pusillum membrum sit, magna tamen efficere posse r haud secus ac frenum et gubernaculum quae quidem res parvae sunt. Sed magnos producunt effectus. - Particula και posteriori loco posita, vim adversativam obtinet, ut supra cat . II. 5. - Τεγαλαυχγειν sex μεγαλα et ασχειν proprie est: magna jactare verbis. Verum Sensus ille praesenti Apostoli scopo parum convenire videtur : idcirco putaverim cum OECM MOENIO , quem ESTIΓs etiam sequitur, IACOBUM vocem illam SicuSurpare ut valeat mastna vi pollere, mayna cilicere. Et certe in omnibus linguis, et graeca praesertim, usu contingit ut voces usignificatione grammatica in aliam quandoque stellectant. Sic, ut
3ὶ H γλωσσα .... o καν ρώκρον μελος ε ν, αλλα μεγαλα ε ργα ζ τ α ι, καλα δ ια η nata κακα h. e. lingua.... quin erat pusillum sit membrum, magna lumen Operatur e bona videlicet et mala.