장음표시 사용
191쪽
SuS, quibusnam potissimum dotibus praecellere quis debeat, ut docendi munere rite iungatur, ipsos edocet. Ad hunc autem tractatum transit per hujusmodi interrogationem qu:B viros hisce dotibus praeditos perpaucos esse haud obscure innuat. Hanc enim interrogationem Sensum hypotheticum hunc habere putaverim : ponite aliquem esse i=nter vos sapientia et prudentia yra uitum : o3lendat ille.... Itaque dotes quas Apostolus ei, qui ad munus alios religionem edocendi aspirat, primario inesse debere non sine industria insinuat,
hae Sunt : sapientia i σοροὶ et prudentia επιστημων 3. Sapientiam
autem illam intellexerim quae sita est in notitia, per cauSas Superiores accepta ses. v. 15ὶ, eorum quae ad doctrinam religionis ac pietatis spectant; maximeque se retiorum et altiorum mysteriorum :cujus Sapientiae PALLUs in epistola sua prima ad Corinthios saepius meminit. - R-ημπα vero dixerim illum qui ea prudentia informalus est, quae apprime novit quando et quem Sermonem proferre debeat ad alios erudiendos. Επισυγ- Sane, in N. T. non amplius comparens, pluries in versione septuaginta-virali respondet hebraico 7 2:. intelligens, prudens, a radico a'n, animum advertit. Vulgatus auctor, ISat. V. 21, επισπημονες prudentes ipse Vertit.
Ostendat eae bona eonversatione operationem suam in man-Suetudine sapientiost.) Signa quibus dignosci queat haec sapientia,
utrum vera sit atque divina, Apostolus generatim tradit. Debet porro sapientia ex operibus, maximeque ex manguetudine innotescere. α Dicitur autem quis ostendere eae bona converausione oyerationem suam sive opera εua graece enim est τα εργα αυτουὶ : dum bene conversando facit opera sua lucere coram hominibus juxta Praeceptum Domini, vel maxime pertinens ad magistros : Sic luceat tuae vestra coram hominibus, ut videant opera vestra bona, et glarisscent Patremvratrum qui in coelig rat. D ESTIVS ad h. l. - Εκ translata significatione
hic dicitur de statu, eae quo quiS, dum in eo statu est, agit aliquid si , ut 2 Cor. II. 4. - Αναστρορ η ex ανοπτρεξομαι, me sero est vita
ratio, quatenuS factis et moribus conspicua sit. Quae utique recla κα ηὶ erit, si ad praeceptorum normam componatur. - Non Sumcit igitur magistro sapientia Syeculativa, sed practica de et esse, ita ut ipsa humanam vitam secundum rationes divinas moderetur.
192쪽
mansuetudo sive lenitas qine sapientiae ita propria est, ut ab ipsa non possit abesse. Di recte opponitur irae illi quam Apostolus supra cap. I. 19ὶ commemorabat dicens : tardus ad iram. - Parii ulam εν sotietatis hic esse, ut Phili p. I. 20 ευ πατη παρρησια, putaVerim. - Nee est cur miremur Articulum vocibus προυζης et σοφια adjunctum non fuisse. Nomina enim abstracta virtutum, sicut et vitiorum absque Articulo scripta frequenter occurrunt.
y. 14. Quod si zelum amarum habetis, et eontentiones cet.
Declarat Apostolus desectum 'εὶ praedictae mansuetudinis certissimum praebere argumentum, quod ibi non adsit vera sapientia, illa, dico, quae desursum est et quae in magistro requiritur. lndirecte vero magistros carpit, eOSque quid vitare, quidque praeStare debeant, non sine industria admonet: ideo enim a tertia ad secundam Personam tranSit. Ζηλος proprie studium intensum Rom. X. 2ὶ denotat : saepe tamen in malam partem sumitur, ad significandam indignationem aut invidiam Aet. XIII. 46 . Qui signissicatus et in praesenti loco obtinet, ut Satis patet ex epitheto πικρον, acerbum - Εριθεια obscurior Vox est quae non unico Sensu in libris N. T. usurpatur : nam modo contentionem et rizam notat 2 Cor. XII. 20; Gal. V. 20 ; modo inobedientiam aut rebellionem Rom. II. 83. Hic vero quum in animo sedem habere dicatur, UtΘειαν putaverim intelligendam quamdam animi assectionem quae a ζηλω πικρ* vix disserat, vitiosam scilicet inmutationem. Eumdem Sensum εριθεια obtinet Philip. l. 16 si , ubi dicitonaeo locutionem δια εμναν και εριν explicat. Vox porro Uiθειαν construenda est cum Verbo , non secus ac ζηλω : ideo enim
nolite gloriari, et mendaces esse adversus veritatem. Sensus
est : nolito salso gloriari jactantes VeStram Sapientiam, Sicque mentiri adversus Veritatem : nam revera SapienteS non estis. Quod uberius
statim declarabitur. - Ρarticula μη, in priori membro posita, ad posterius siliευδεσθε pariter referri debet : quae Structura nonnumquam
193쪽
Occurrit. Cf. 2 Cor. XII. 2 . Vicissim locutio καπα της αληΘetας ad utrumque Verbum reserenda est. De Voce κατακαυχωuat vid. Supra pag. 126. - Est autem in locutione ψευδὴσ2ται κατα de uireetione hostili) της αληΘειας Pleonasmus qui vi non caret.
F. 15. Non est enim ista sapientia desursum descendens:
In graeco sententia haec antecedenti asyndetiee jungitur : dubitari tamen nequit quin ipsa rationem contineat illius quod JAcoBUS proxime innuit : non estis vera Mylantia imbuti, ideoque veritati detrahitis vometipsos Sumento pra dicanus. Demonstrativum αἴτη adjective hic adhibetur, ut ostendit Articulus Nomini praemissuS. Aπη κὶ ptα est sapientia illa quae Zelum amarum adjunctum habet et contentiones. - Participium κατερχομενη non est hic cum antegresso επιν jungendum, Sed ad modum Praedicati sumondum, non secus ac reliqua. Sensus igitur est : non ea est hinc rapientia quae desursum Sit, Sed et e.
sed terrena , animalis , diabolica. Interpretes plerique,
D. ΤΗOM Ε, Sum. Tu l. 2. 2. q. 15. ad 1, Vestigiis inhaerentes, autumant cum ESTIO ad h. l. , α sapientiam malorum magistrorum dici terrenam, quia Servit avaritiae, quae circa res terrenas versatur: dici
animalem, quia servit voluptatibus carnis : dici stiabolicam, quia servit ambitioni et superbiae, quod proprie diabolicum est vitium. Itaque hic observare esse tripartitam divisionem mundanae Sapientiae :Sicut apud IoΗ. Epist. II. 16 : omne quod in mundo est, trifariam dividitur, in concumstentiam emis, et concupiscentiam oculorum et superbiam vilo . Nam concupiscentiam oculorum spectat sapientia terrena; concupiscentiam cornis, sapientia animalis; et Superbiam vitae, Sapientia diabolica . nVerumtamen, interpretum illorum venia, ingenue dicam hane ipsorum interpretationem, quantumvis acutam, a longiori petitam, et Apostoli menti parum consentaneam videri. Primum enim talem verbis Sacris significatum tribuit, qualis in scriptura nullitii occurrit : notum autem est non licere metaphoras pro lubitu cuique lingere. Deinde putaverim JACOBUM in praesenti loco salsae sapientiae asseelus describere minime intendisse : sed solummodo vitiatam ipsius originem origini verae Sapientiae, quae omni magistro inesse debet, opponere αλλπι voluisse : quod
194쪽
EPIST. S. IACOB l. Scopo suo sincere duxerit. Neque valet argumentum ex eo ductum quod verae et coelestis sapientiae dotes statim v. 17ὶ recenseantur. Nam opportunum quidem erat ut sapientiae illius, quam cuique magi Stro inesse necessario debere predicabat, attributa delinearet Apostolus; nec ideo oportebat ipsum salsae sapientiae, quam ab unoquoque procul abesse vult, pravos affectus describere. Indubia certe, quibus ipsa dignosceretur, versiculo praecedenti signa tradidit. - Vide0 insuper interpretem syrum idem plane sensisse. Vertit enim : thl- --Mo l. ar iri . .. ..is r. N. kl e 2 l pi h. e. 1eural terrestris, ea costitationibus animi, et ea mEmonibuS. Itaque salsae sapientiae originem Apostolum per gradationem h Iedescribere putaverim. Illam porro primum vocat επι γειον i. e. ter g trem, in terra natam ): quod magis desinit per epitheton ψυχικην. PALLUS autem significare volens legem Mosaicam Deo auctori esSereserendam, illam vocat νομον me αυκον Rom. VII. 14 . Manna pariter, utpote quae divinitus subministrabatur, βρωμα πνευματικον, cibus spiritualis ab ipso dicitur Cor. X. 33. Cum autem ψυχικος ευμαrim Saepius opponatur, quidni dicamus φυχγκιον in praesenti Ioco originem prorsus humanam, ideoque, uti Syrus intellexit, Sapientiam eae asseelibus hominis oriundam denotare Et quidem huic nostrae interpretationi aliquid lucis astundere videtur locus parallelus PAGLI 1 Cor. III. 5, 4: Cum enim git inter vos zel , et contentis: nonne carnalea esti3, et secundum hominem ambulatis Illam tandem Vocat δα mi θη, i. e. aiabolicam : in quantum scilicet affectus illi pravi e quibus salsa haec sapientia ortum ducit, daemonem auctorem habent.
y. 16. Ubi enim zelus et e lentio : ibi cet. Probat γαρὶ
hane praedictam Sapientiam, quatenus nempe invidiosam aemulationem conjunctam habet, nullo pacto a Deo venire posse. natio autem haec in eo sita est quod e ubieumque invidiosa viget a mulatio : ibi quoque perturbatio ac dissensio, atque omne genua operia pravi O currat. Porro non egi augengionis ακαzαστασιαςὶ Deu3, 4ea pacisti Cor. XIV. 55ὶ: et qui facit peccatum eae dictolo eει- omnis autem, qui natu3 eει eae Deo, peccatum non facit Ioli. III. 8. sin.
195쪽
y. 17- 8. Quae autem desursum est sapientia, primum quidem pudica est, deinde pacisca , modeSta , suadibilis, bonis consentiens, plena misericordia, et fructibus bonis, non judicans, sine simulatione. ' Fructus autem justitiae,
in pace seminatur, laetentibus pacem. PAR 1PHRAsis. Sapientia vero quin desursum venit, primum quidem est omnis vitii expers : est insuper pacis studiosa, modesta , bonis suasionibus facile tonsentiens, plena miserationis asseetibus et fructibus, nec personarum acceptionem nec simu lationem admittens. Fructus porro debitus, pam inquam, seminatur et proeparatur iis qui pae ei fuerint. y. 17. Quoe autem desursum est sapiensia, primum quidem pudica est, cet. Opponit δε ὶ nune iis quae inde a vers. 14
de salsa sapientia praedicavit, dotes atque characteres quibus eminet ac dignoscitur caelestis et vera sapientia. Indi recte vero auditores Suos simul admonet quales exsistere debeant, si vere sapientes esse et haberi, atque proinde ad munus Religionem edocendi legitime et absque periculo aspirare velint. Μεν hic ponitur non sequente M. Notat porro DEVARIUS 1ὶ re nonnumquam fieri, ut μεν sine δε subsequente non ad sejungenda disserentia Seu diversa vel opposita adhibeatur. sed per se posita sit habeatque vim simpliciter περιγρα pnκνην et περιοριστιμην N h. e. vim circumscribendi . Cf. Rom. X. 1; Aci. XIX. 4. - Epitheton αγυνὶ quod
ti) De graecae lingvae particulis, cap. XIII. I.ipsiae, inst.
196쪽
EPIST. S. IACOBI. ex adverso respondere videtur verbis illis v. 16. omne opus yravum, in generalissima sua notione intellexerim , ita ut valeat nullo vilio contaminata; quo sensu adhibetur 2 Cor. VII. 11; 1 Ioh. lli. I. Epitheta vero quae per eπειτα inducuntur, maximam partem Vακατατ ασια directe opponi putaverim : omnia quippe ad pacem et mansuetudinem plus minuSue collineare videntur. - EIrrenum im
aesta j qualitas est milis, lenis elementisque animi. Hanc latini humanitatem et modestiam vita 2ὶ vocarunt. - ΕυπεtΘης vadibilis j is dicitur qui rationibus idoneis se facile persuaderi sinit. bonis consentiens. in vi Haec pars nec in graeco est nec Syriaco. Quidam etiam vetusti codices Latini non habent. Verisimile est, huc ascriptam ex alia translatione, in qua pro vo abulo suadibilis, legebatur, bonis consentienS. Nam graeca vox επιειΘης etiam hanc interpretationem non respuit: ut bonis eonsentire, sit acquiescere honorum monitis ei consiliis. n Haec ESTIVS ad h. l.
non judicans. Graece est αλακριτα ία pri v. et διακρινομαι
quod proprie sonat : indiscretus, qui diuerni nequit. Cum tamon Verbalia in τος exeuntia, quamquam communiter Passive significant, non raro tamen activo sensu Occurrant, αλακριζος eum qui perSonarum discrimen non facit designare potest. Et hic sensus praesenti tractatui optime convenit. Addiderim Apostolum de personarum acceptione supra cap. I. v. εὶ sermonem faciens, ipSum Verbum διακρι- νομαι usurpasse. Nec aliter intellexerit Syrus, quippe qui vertit :ιMaia is q. e. et vultus non accipiens. - Nisi dicere malueris αλακριτον hic eum denotare qui a litibuS alienus ext. Nam δακρινεσθαι litigare etiam sonat. 1Lec tamen sapientiae qualitas sum- cienter declarata fuit cum diceretur paci sica, modegis, 4uadibilis. Iam notavit EsTius sensum quem Vulgata refert non judicans , ex dictione graeca nonnisi aegre pOSSe accipi.
y. 18. Fructus autem jussitim, in pace seminatur, facien
tibus pacem. Quum pacis studium iis qui docendi munere sunguntur maxime necessarium edixerit, quodnam suturum sit hujusce
197쪽
studii praemium, ad modum epiphonematis, opportune tradit. Modo v. 16ὶ pariter tradiderat, quisnam fructus ex amaro Zelo et contentione oriatur.
Locutionem καρπος δικαιοσυνης Articulus της omni auctoritate caret hstbrairare putaverim, quemadmodum locutio βασιλευ- δι- κα-Ἀννὶς και ειρηνης Ileb. VII. 2 . In istiusmodi nempe locutionibus aleclivi loco substantivum qualitatem significans adhibetur ingenitivo casu. Dicitur autem fructus ille juatua gallice, servata orationis forma, eicerem : un fruit de justiee in quatenus colligitur tamquam merces. - In pace sev ειρηνηὶ notat in quo repositus sit Ductus ille sive merces . - Τοις ποιουσιν ειρυμνην, pro quo Mati. V. 0, uniea Voce dixit : εἰρηναοιοι, dativus est commovi. - Sensum igitur sub eleganti imagine traditum, liberius sic reddiderim : ii qui pacifici
Sunt, pacissice conversando Sementem faciunt ex qua fructus meritu S, in pace consistens, ipsis orietur.
198쪽
ARGUMENTUM. In praecedenti Capite JAconus auditores suos admonens ne ad magisterium passim aspirarent, praecipuas, quibus magister praefulgere debeat, dotes recensuit: mazimeque parem eι mansuetudinem ipsi necessarias esse declaravit. . Opportunam porro inde oecasionem nactus, fideles nunc generatim reprehendit quod huis paei servandoe non satis studeant, sed eontentionibus atque litibus prave indulgeant. Qui tractatus non est sine aliqua relatione ad illud quod supra cap. I. 19ὶ tradidit monitum : tardus ad iram. - Itaque orditur Apostolus a detegenda earum quas carpit dissensionum radice, illamque in variis, quibus unusquisque abstrahitur, cupiditatibus sitam esse declaraι lj. Eaeterna igitur cupiditatum illarum rertamina quomodo oriantur describit, eι grande quod facessunt periculum denunciat 2-5ὶ. te ιamen e caae ad ipsas superandas medium, gratiam sei licet, opponit 6ὶς cujus asseque in media tradit 6-10 . Quo proestito, novum dissensionum fontem indigitat in disputatibus illis, ores apostolieo frequentissimis, de testalium observatione. Quem disputandi morem acriter impugnat, ejusque inordinationem demonstrat 11 - 15 . Inde vero occasione accepta, brevitatem et incertitudinem vitar inculcat, eosque earpit qui ita sibi proponere solent quasi vita et actionum suarum dominium haberent f 4-16 . Tandem universum quos propcessit adhortalionem generali quadam sententia, qua necessitatem Ue
199쪽
y. 1-5. Unde bella, et lites in vobis Τ Nonne hinc' ex concupiscentiis vestris, quae militant in membris vestris Concupiscitis, et non habetis : oeciditis, et Zelatis :et non potestis adipisci :litigatis, et belligeratis, et non habetis, propter quod non postulatis.' Petitis, et non accipitis: eo quod male
petatis : ut in concupiscentiis vestris insumati S.
PAR APBRAsis. Undenam contentiones, undenam lites inter vos eaesurgunt 8 Nonne exinde, eae pravis eupiditatibus, dico,qum secum invicem pugnant in membris vestris 3 Concupis- eitis, et non habetis unde cupiditates vestras e leatis; ideo ad neeem usque iis semulamini qui ea habent quod vos habere cupitis, necdum sic assequi potestis id quod concupiscitis. Line ad lites et eontentiones devenitis. Equidem non habetis omnia quibus indigetis : sed ideo ea non habetis quia a Deo non postulatis; auι etiam postulatis nee tamen accipitis, quia male petitis, eo scilicet me ut ea qua assecuti fueritis in cupiditates vestras impendatis.
.aὶ Particulam και ad textum non pertinere videtur. Quamvis enim ipsam exhiheant plures antiquae versiones, et minusculi non pauci, eamque legerint
200쪽
THEOPuT crus et M unoENius; prorsus tamen abest a Cod. ABGΚ IC hae parte mutilus est , necnon a minusculis multis.
In praecedenti Capite JAmBΓs auditores suos admonens ne Religionis mysteria et praecepta aliis tradendi munus indebite appeterent, ymeipuas, quibus magister praesulgere debeat, dotes recensuit : pacem porro et mansuetudinem neceSsarias ipsi imprimis esse declara-Vit. Unde opportunam occasionem nactus, fideles nunc generatim reprehendit quod huic paci servandae non satis studeant, sed con- lentionibus atque litibus prave indulgeant. Quarum dissensionum radicem detegens, perieulla ex ipsa orituria denunciat, atque media ad eam resecandam adhibenda proponit. - Contentiones quidem et lites inter primos fideles haud infrequenter subortas fuisse, tum ex iis quae supra Cap. II. 6 innuit Apostolus, tum maxime ex vivida PAULI 1 Cor. VI. T Sqq. reprehensione constat. - Notandum autem est orationem JAc0BI ex vehementiori asse tu prosectam, per totiussere hujus capitis decursum Myndelicam esse : quod quidem ad nexum sententiarum, qui ex particulis maxime pendet, statuendum non Parum negotii interpreti lacessit.
. Unde bella, et lites in vobis 8 Nonne hine 3 eae eon
piscentiis cet. in Per vividam interrogationem , quae attentiorem animum provocet, iterum orditur. - ΓΙολεμους et uαχας, Sicut insequentia v. 2ὶ μαχεσει et εμειτε . de contentionibus ac
litibus inter privatos intelligenda esse ambigendum non videtur. Tota enim contexta oratio id clamat; nec aliunde vocabula obstant. Nam μαχην de Simplici lite saepius usurpari constat ex Iob. VI. 55;2 Τim. II. 25. 24. Πολεμος quidem in X. T. hoc sensu non legitur, verum apud LXX interpretes pIuries illa notione gaudet. CL Ps. 119. I. - Nonne hinc' emphaseos causa ponitur, Statimque explicatur per verba ea concupiScentiis vratris, graece tac των ηλγνων. ΗΕνη autem proprie est voluptas, ut Luc. VIII. 14 et 2 Pet. II. 15; hic vero metonymice adhibetur pro επιΘυμιαις, Sive cupiditatiora rerum Voluptati inservientium. Et hunc sensum postulat tum ipsa natura rei de qua agitur, tum additum illud : quin militant i. e. secum invicem yliguunt των τ ατει λενων med. ὶ in membris vestria tin homine