장음표시 사용
211쪽
tur, et gaudium in maerorem. ἐνωπαν του Κηγω, ' Humiliamini in conspectu καὶ ωσει ὐμας. Domini, et exaltabit vos. PABA PHRASIS. Verum, si vultis, majorem eoneuplaeentiis vestris gratiam dat vobis Spiritus Sanetus. Ideo Seriptura dieit : Deus superbis resistit, humilibus autem dat gratiam. Itaque subjicile vos Deo ejusque mandatis r resistite diabolo et siιggestionibus ejus, et fugiet a vobis confusus. Hamente eonvertimini ad Deum, et ipse opem asseret vobis. Emundate manus vestras, peccatores, ab operibus pravis; munda facite corda vestra a cupiditatibus malis, viri Deum inter et mundum divisi. Ad hoc autem opera poenitentias suscipite; lugete et plorate; risui vestro succedat luctus, et Iottitiae moesta tristitia. Sie humilia te vos eorum Domino, et ipse eriget et eaealtabiι vos. . 6. Majorem autem da ι gratiam. Contentionum causam in
pravis cupiditatibus sitam esse Apostolus declaravit, eaque occasione cupiditatum illarum grande periculum denuntiavit. Nunc vero rem, clium ipsis opponit δεὶ, Scilicet gratiam divinam, quam Spiritus S. impertitur, et ea quidem mensura qua cupiditatibus emcacior μι- ζοναὶ sit. - Comparativus hie ita usurpatur, ut alterum membrum reticeatur, et ex contexta oratione intelligendum relinquatur. Quod in libris N. T. haud infrequenter obtinere jam Supra pag. 166 mo
Propter quod dicit : Deus superbis resistit, humilibus
autem dat gratiam. J Quod asseruit Apostolus, nempe Spiritum A. gratiam ad resistendum pravis cupiditatibus impertiri, tali Scripturae effato jam comprobat, quod simul innuat, qualiter dispositi esse debeamus si gratiam illam adipisci velimus.- A Uet, scilicet η γραξη :quae Subjecti ellipsis frequens est in formulis Scripturae loeis recitandis inservientibus. CL Heb. I. 7; IV. 4; VI l. 17. Locus porro quem JACOBΠs hic recitat, ex Proverb. III. 54 juxta
212쪽
EPIST. S. IACOBI. VerSionem septuaginta-viralem verbolemis desumitur : nisi quod pro κυμος qui ibidem occurrit, et quem complutensis editio pariter exhibet , JAcoBUs legit ο θως, ut ex auctoritate omnium sere codicum constat. Septuaginta autem , verbis sere neglectis, generalem Solummodo hebraicorum sensum reserunt. Hebraice enim sic legitur :: ar,' ybr rem 'Σ,, ure quae Vulgatus auetor scite vertit :ipse deludet illusores, et mansuetis dabit stratiam. Iam vero yb sa r is
ulusor seu irrisor is dicitur qui omnia divina humanaque contemnit :quod utique nonnisi ex vesana superbia oriri potest. Ex altera parte υπερηραιος intelligitur is qui dotibus suis voris aut siclis ita superbilut alios prae se contemnat l . - Tales autem Deus eludit, ut hebraico habetur, dum fastosos eorum conatus irritos em it, sicque sese ipsis opponil ανζιτασσεταt med. . - Εquidem 'II Seu ri τ asictum proprie denotat, sed adjuncta plerumque notione animi demissi, pii et modesti, qui injuriam ferre mavult quam inferre 23 : qualis procul dubio esse non valet nisi τοπαινος, qui nimirum modegis et humiliter de seipso sentit. - ari ara usitatissima formula est, de eo quialteri benevolentiam seu misericordiam Proestat usurpari solita. De eo autem qui hujus benevolentiae particeps effectus est dicitur ari RSU gratiam invenit apud aliquem, i. e. acceptus, carus et uilectus est itii. Porro inter gratiam hac generaliori notione sumptam, et peculiar millam gratiam χαριν internam, quam Apostolus hic adstruere intendit , relatio datur causae et esseelus. Verum igitur est, id quod modo
monebamus, graeca verba generalem hebraicorum sensum referre.
y. 7. Subditi ergo estote Deo, resistite autem diabolo, cet.
Ex allegato Scripturae testimonio concluatonem ad praxim Apostolus eruit, hoc modo : quoniam Deus superbis resistit, et humilibus solummodo dat gratiam; si gratiam Dei assequi vultis, qua adversus cupiditates vestras reluctari valeatis, vere humiles sitis. Ad hoc autem Sequentia praestetis necesse est. imprimis subditi estote Deo sinρταγητε, Aor. 2. PaSS. cum notione Media , i. e. subjicite vos Deo, ejusquo mandatis obsequimini. - Εcontra resistite diabolo , qui SuggeStionibus suis concupiscentiae lamitem excitat et incendii : et Dyiet a vobis
213쪽
confusus ac debilitatus. ΑντατΣηνα . notante FABRO in Agonist. lib. I. cap. XlI , dicebantur etiam pugiled qui contra adverSarios invicti Stabant. Atque hoc sensu, sed metaphorice, VOX αντι πηναι hic Sumenda est., ut et Act. VI. 10 et EpheS. VI. 15. - Φευγειν απον-gnanter dictum est ut Matth. lli. 7ὶ, pro fugere atque ita abScessere. Quousque vero diabolus ab illo discedat quem adversum Sc invicte consistentem experitur, non una est SS. Patrum sententia. S. GREGORIUS vorat. l. III. cap. X. n. 18, existimat ci diabolum, quo valentius vincitur, eo ardentius ad insidias instigari, is ut qui viribus victus est, insidiis et dolis vineat. illudque comprobat variis tentationibuS quibus Vir Sanctus JOB a parte daemonis obnoxius suit. In hoc quidem plures Patres consentientes habet : ex quorum sententia sequitur diabolum non nisi post diuturna certamina et iteratas victorias fugari, nec nisi sere ad tempus. - Probabilius tamen dici putat D. THOMAS Sum. y. I. q. 114. art. 5, diabolum non amplius tentare eum a quo Superatus est, saltem usque ad aliquod tempus. Cujus duplicem rationem asseri : unam ex divina clementia petitam, quae si permittat paulisper tentare, tamen repellit propter infirmam naturam; alteram ex ipsa diaboli astutia ductam, qui nempe instare formidat, quia Dinquentius refugit triumphari.
y. 8. Appropinquate Deo, eι appropinquabit vobis. in Pergit
Apostolus in enumerandis iis quae praestare debeant ut vere humiles Sint, Sicque divi me gratiae participes efficiantur. - γιγιν τω Θεώ Dativus acerasua, moralis nempe loculio hebraica est, qua dicitur Deo appropinquare seu tam in tum qui ministerio templi iungitur EZech. XL. 46 , tum qui ad Deum se convertit eumque pie colit Soph. III. 2; Isai. XXIX. 15 . Et hoc ultimo sensu locutio illa in
praesenti loco intelligenda est, ut Hebr. VII. 19. Deus autem Gyym-
lὶ Sic ΤERTOLLiirius, de ne)ittentia, cap. VII ea Sed enim, ait, pervicaci simus hostis ille numquam malitiae suae otium facit. Atquin lunc maxime saevit, Cum hominem plano sentit liberatum; tunc plurimum accenditur dum extinguitur. ν-S. C PRlAXus, Epist. U. n. III scd. Mignei: a Fortiorem quemque magis aggreditur, et acrior factus hoc ipso quod victus ost, superantem superare conatur. . - S. AMBROSivs, in Luc. lib. IV. n. 39: a Non unum telum diabolus habet, frequentat spicula; ut aut praemio vincat, aut taedio. a Notandum tamen est ipsum n. M scripsisse diabolum a cedere solere verae virtuti. Et si invidero non defluat, tamen instare formidat quia frequentius refugit triumphari.
214쪽
EPIST. S. IACOBI. pinquare nobis eadem locutione hebraica dicitur, dum nobis opem asseri Thren. III. 56 . - Cum praesenti Sententia Sensu prorsus con venit illud Zachar. I. I : Convertimini ad me, ait Dominus exercituum : et convertar ad vos, dicit Dominus eaeercituum. a Porro appropinquamus Deo, ut recte animadvertit C0RNELIUS ALAPIDE ad h. l. , non puris natum et liberi arbitrii viribus, quasi iis nos praeparemus ad Dei gratiam recipiendum : uti contendebant semi- pelagiani lactentes gratiam pedissequam liberi arbitrii; sed praeventi et excitati a Dei gratia. Haec enim nostrae 'converSionis et acceSsus ad Deum est lux, et principium, uti desinit Conc. Trid. Sess. VI.
undate manus, peccatores : eι purimate eo Gu, duplices animo. Quomodo igitur Deo appropinquare debeant, Apostolus hic
tradit. Bene iterum CORNELIPS :u Per manu3 intelligit metonymice omne opus externum : hoc enim manibus sit et perpetratur; sicut per eorda intelligit opus internum. Manuι ergo significant externas actiones, cor internas affectiones : q. d. : Purisscate corda ab omni prava cogitatione, machinatione, delectatione; ac vicissim et manus ab omni pravo opere, ut nec mali quidquam agatis, vel Velitis. n si Peccatores vocat, propter opera laris conSpicua, quae supra nominavit Bella et lites. Duplices autem animo vocat, propter ancipites cordium affectiones et cogitationes, quibus fluctuabant inter amicitiam Dei ei mundi. Volebant enim esse Dei amici, quo fides urgebat ; sed cupiditatibus impliciti mundo valedicere nequibant. D llae
y. 9. Miseri estote, et Iugete, et plorate : cet. opera paeni
tentiae, tum externa tum interna, ad hane emundationem procurandam neceSSaria, vivida quadam gradatione 4 AcoBLs recenset. Miseri citote graece το λαιπωρτατε ὶ: proprie laborea et cerumnas Suscivi te, affligite vos per opera poeni lentiae, qualia sunt jejunia variaeque corporis almictationes. - Lugete et plorate, quae saepius in N. T. Simul juncta leguntur, vehementem quemdam dolorem, externum maxime, denotant.
215쪽
rorem. Parallelismus, in Psalmis frequenter obvius, hic pariter agnoscenduS videtur : ita tamen, ut prius membrum ad laetitiam et luctum externum, posterius vero ad gaudium et moestitiam internam pressius respiciat. - Κατηρεια sa καρπα et τα ρνη, tumina, oculi proprie es L: Minis1io vultua, et per metonymiam tristitia, quae vultu ad terram demi SSo sese prodit.
y. 10. Humiliamini in conspeeιu Domini, et Gallabit vos.
Exhortationem suam claudit ipsos iterum, per modum epiphonemaliS, ad humilitatis exercitium generatim incitando, atque fructum inde colligendum duel arando. - Ille porro coram Deo sese humiliaverit, qui, ut Lucae BRLGENSis in Naith. XXIII. 12. verbis utar u humiliter demissoque senserit de seipso; seipsum honore indignum judicaverit, adeoque nihil se reputaverit coram Deo, agnoscens se nihil boni habere proprium, sed a Deo omnia; ac proinde honores non ambiverit; nec oblatis fuerit elatus, sed usus ad utilitatem aliorum; denique infirmitatis suae probo sibi conscius nihil sublime spiraverit. neι eaealtabit vos. in in praesenti quidem, gratiam qua victor Sdiaboli ae amici Dei emeiamini, vobis impertiendo; in futuro autem, immarcessibili corona vos decorando. Haec est pariter sententia CHRISTI: Qui se humiliaverit, eaealtabitur tu ait. XXIII. 12 ; quam et PETRUSeliam expressit : Humiliamini sub potenti manu Dei, uι vos Gallet in tempore visitationis l Epist. V. 63.
1 - 15. Nolite detrahere alterutrum fratres. Qui detrahit fratri, aut qui judicat fratrem suum, detrahit
autem judicas legem : non es factor legis, sed judex. Unus est legislator, et judex, qui potest perdere,
216쪽
et liberare ij. Tu autem etsi εἶ, ος κρίνeις τω quis es, qui judicas proxi- περον ἰ
mum ΤPARAPBRAsis. Sedulo cavete, fratres, ne vobis invicem obloquamini. Qui enim fratri obloquitur eumque criminatur, ipsi tegi, quam frater eae conscientia servandam ducit, omtrectat , ipsamque legem tamquam malam traducit. Si autem legem condemnas, jam obsequium non proestas legi, Sed judicium in ipsam exerres. Unus porro est legislator et judeae, ille nempe qui potestatem habet salvandi et perdendi. Tu autem quis tandem es tu qui non dubitas prorimum condemnare
at Addenda hie sunt verba κριτης eum AB, antiquis versionihus sere omni
L 11 - 12. Notum est non defuisse aevo apostolico ex Judaeo- Christianis qui existimarent etiamnum observanda sibi esse ritualia quaedam legis Mosaicae praecepta. Et eos quidem qui, uti Galatae, ritualia illa ita frequentabant ut legi virtutem justificandi tribuerent, ab hoc usu, tamquam adversario et destruetivo Evangelii, acriter prohibebat PλυLLS. lis vero qui Evangelii virtutem agnoscentes et
1ὶ Notandum est versiculorum partitionem, quae inde a vers. I ad vers. i5 usque in Vulgata occurrit, a partiti otio textus graeci nonnihil disserre. Hanc autem, utpote quae ad perspicuitatem orationis magis faciat, latinae partitioni in praesenti praetulerim.
217쪽
confitentes, ceremonias illas tamquam a Deo, non taui en ad hominis justificationem procurandam, institutas, pro imbecillitate sua et nimio legis Mosaicae Zelo adhuc relinebant, illud initio Lenigne indulserunt Apostoli. Plerique porro Christiani, melius edocti, praecepta illa, utpote nullam amplius obligationem inducentia, praetermittebant : et jure quidem. Nonnulli tamen eorum non ea, qua par erat, charitate fratres infirmos aliterque sentientes prosequebantur. IPSOS enim tamquam imhe illes atque Christianae libertatis osores traducebant : isti vicissim contradictoribus suis non magis parcebant, sed violatae legis eos insimulabant. Hinc disputationes et irae plurimae. Jam vero IACOBUM mutuas illas increpationes et disceptationes praeoculis hic habuisse, easque impugnare intendisse, haud arbitrario prorsus, ni fallor, conjeceris. Et sane mirum videretur. Ap0Stolum Iudaeos alloquentem , et in ipsorum dissensiones ac lites earumque causas invehentem, causae adeo frequentis nullam mentionem intulisse. Deinde non parvam inter praesens da coni ratiocinium et illa quae PAULUS eadem de re Rom. cap. XIV. disputat, analogiam deprehendere mihi videor. Aliunde, quum de vitiis linguae Apostolus suse supra scap. III. 1 - 123 disserustrit, cur, quaeso, eamdem materiam tractandam hic iterum assumeret Addiderim tandem admissa hac nostra Sententia, omnia sere plana fieri, imprimisque probe intelligi quid sit detrahere legi et judicare legem: quarum locutionum explicationem, quae non verbis quidem sed rebus constet, in aliis interpretationibus frustra quaesivi. Nec EsTIEM penitus latuit praesens haec dissicultas. Qui porro cum ipso dicunt trahere legi idem esseae astere contra legem, isti quidem primum idem vocabulum sint λαλεινὶ in eodem loco diversa prorsus significatione uSurpare coguntur : quos carpit TiTTMANNUs de Syn. in IV. T. pag. 753. Deinde, quum omne peccatum contra legem sit, nil peculiare peccato illi καταλαλιας hujusmodi interpretatio tribuit: quum tamen argumentatio Apostoli hoc innuere videatur. Necdum sic explicant quid sit judicare
Fateor quidem unum esse quod me aliquatenus moveat : illud nimirum quod in hujusce interpretationis patrocinium nullum nomen allegare valeam. Quo tamen non obStante, iis, quas protulimuS, rationibus innixus, praedictam Sententiam modeSte propono.
218쪽
Nolite detrahere alterutrum fratres. in Sensus est : cavete, fratres, ne vobis invicem αλληλων obisquamini. Quod utique fiebat
cum is, qui ritualibus legis se non amplius teneri recte judicabat, eum, qui ipsa Sihi etiamnum observanda esse erronee putabat, tamquam Christianae libertatis osorem traduceret; atque iste vicissim ontradictorem suum violatae legis mosaicae reum contenderet. Quam muttiam seu reciprocam increpationem non obscure innuit vox αλληλ6iv quae pro latino alterutrum ponitur.
Qui detrahit fratri, aut qui judicat fraι rem suum, cet.
nationem affert Apostolus ad auditores suos ab illo vitio avertendos. Ratio autem haec in eo sita est, quod ille qui praedicto modo statriobloquitur atque ipsum condemnat, ipsi legi, cui frater Sic agendo obedientiam pria stat, obtrectet, ipsamque legem tamquam malam traducat. Enimvero is qui fratrem criminatur, quia ipse ritualia MOYSIS P eepta adhuc servat, praeceptis illis quodammodo detrahit, et quasi mala condemnat . vicissim vero is qui fratrem, aliundo bene edoctum ideoque praecepta illa juremerito negligentem, impugnat, libertati Christianae detrahit, atque legem evangelicam quodammodo damnat, quasi nimirum ipsa suis asseclis peceandi licentiam faciat. Gειν per se non valet nisi juvicem agere, judicium ferre. Hujus autem judicii qualitas dijudicanda est ex contexta oratione : quae quidem in praesenti loco vocem κρινειν de serendo juvicio condemnatorio intelligendam esSe, ut Rom. ll. 1; XIV. 5. 4, salis indicat.
Si autem judicas legem : non es factor legis, sed judeae.
Incoeptum ratiocinium continuat λὶ Apostolus, ostendens quam inordinata sit isthaeo agendi ratio : cum homo qui legem simpliciter observare debet, judicem supra ipsam ita se constituat, sicque Dei, cujus solius propria eSt legislativa atque judiciaria potestas, vices usurpet v. 123. Equidem latendum est verba illa : non es factor testis, aliquod negotium huic noStrae interpretationi lacessere. Non poterat enim Apostolus Christiano vitio veriere, quod legem Mosaicam non SerVaret, quum ad id revera non amplius teneretur. Putaverim autem huic dissicultati responderi posse, vim argumenti in eo maxime consistere quod hujusmodi viro exprobret ipsum legis judicem agere.
219쪽
'. 12. Unus est legislator, eι judeae, qui potest perdere, et
liberare. Ixcollus eos qui vices Dei in judicando usurpant redarguens, sanctionis quam Deus legibus et judiciis suis praebere valet, non inconsulto mentionem ingerit : Sic enim poenam, quae ipsos manet, indirecte comminatur. Sensus autem verborum est: non gumus alii alionum juvices constituti, sed unus est qui legislator sit et judeae, ille nempe qui potestatem habet salvandi et perdendi in interarum. Eadem est sere PAULI, Rom. XIV. 10 ea de re disputantis, argumentandi ratio, licet aliis verbis expressa : Tu autem, ait, quia judicaa fratrem tuum' Aut tu quare spernis fratrem tuum' Omnes enim Stabimus ante tribunal christi. Ex praesentibus dAγBI verbiS stolide argumentatus est CALVINus adversus potestatem Ecclesiae legislativam et judiciariam : quum tamen mira quadam contradictione, Sectariis ceterum haud insolita, eamdem potestalem principibus civilibus agnosceret. Quasi CHRISTus potestatis suae Ecclesiam ejusque praelatos participes non fecisset, dum PETRO diceret : quodcumque ligaveris suyer terram, eru ligatum et in caelis r et quodcumque asiveris luper terram, erit Solutum et in coelia iugit. XVI. 19ὶ; et omnibus Apostolis : qui vos audii, me audit: et qui vos spernit, me spernit Luc. X. 16ὶ.
y. 15. Tu autem quis es, qui judicas proaimum Zὶ 0ppo
nit jam δε, quae particula certo legenda est j supremo illi legislatori et judici hominem eaducum et impotentem qui judicium in Datrem
Sibi arrogare praesumit : sicque eam, quam modo denuncia it, inordinationem exaggerat. Per interrogationem. cui responsum directum non praebet, procedit : quod Sane vi et arte non caret : plus enim ita significat quam dicere potuisset. In sequenti tamen commate talia tradit quae praesenti interrogationi indirecte respondeant.
p. 15-16. Ecce nunc qui dicitis : Hodie, aut crastino ibimus in illam civitatem, et laetemus ibi quidem annum,
et mercabimur, et lucrum y. 15-16. Αγε υον, es λε-
220쪽
faciemus : qui ignoratis quid erit in crastino. Quae
est enim vita vestra ' vapor est ad modicum parens, et deinceps exterminabitur ;pro eo ut dicatis : Si Dominus voluerit. Et: Si vixerimus, faciemus hoc, aut illud. ' Nunc autem exultatis insuperbiis vestris. Omnis exultatio talis, maligna DSt.
PARAPHRAsis. Age nunc, qui dicere soletis : hodie aut eras prosiciscemur in hancce illamve civitatem, et transigemus ibi annum integrum, et mereaturam faciemus, et Iucrabimur vos qui nescitis quid allatura sit erastina dies et Quid est enim vita vestra' nam vapor estis, vapor, inquam, qui ad breve tempus comparet, et illico evanescit si, quum potius dicere deberetis r si Dominus voluerit et vivemus, faciemus hoe vel illud. . Nunc vero soriamini vobisque placetis in vestra jactantia. Omnis porro hujuscemodi jaetabunda gloriatio prava est.
aὶ Utrum eum editione complutensi και αυρι os, an vero, quod Vulgata refert. 33 αυριεν Iegendum sit, merito dubitaveris. Quamvis enim και oecurrat in AGK, in minuseulis multis. itemque apud cunil Luu et THEOPHYLAcruti a tamen legitur in vetustissimo codice B, necnon in antiquis versionibus Itala,