장음표시 사용
221쪽
Syriam, Sahidim, Coptica et Vulgata, atque in minuseulis haud paueis. Et haec quidem lectio contextae orationi magis convenire videtur. hi Pro εσται quod in textu complutensi logitur et auctoritate non caret, et εστιs quod eum G vulgata nostra resert; Tiscit Esnoarius edidit εσο r quam quidem lectionem exhibet celeberrimus codex B cum nonnullis versionibus et miliusculis sere quinquaginta.
legunt Ala, versio Syriaca et codex latinus Corbeiensis antiquissimus. Quod ad divisionem eommatis attinet, illam insuper exhibent CYRILLns et antiquae versiones plerieque eum ipsa Vulgata.
y. 15. Mee nune qui dicitis : Hodie, aut erastino ibi
mus cet. J Opportunam occasionem nactus transit Apostolus ad redarguendum illud superbiae seu arrogantiae genuS, quo nimirum homo, imbecillitatis et caducitatis Suae immemor, unum alterumve pro lubitu agere continuo sibi proponit, non secus ac si Vilae et actionum suarum dominus esset: quum lamen Solius Dei sit de omnibus disponere. Nec ideo praecedentem sermonem PPOPSUS abrumpii IACOBUS.: Sed, praedictam superbiam retundendo, talia profert quae propositae modo interrogationi : tu autem quis es, qui judicra yrorimum ' indirecte respondeant, et arrogantiam illius qui fratrem judicare praesumit magis demonstrent. Ad hujus loci syntaxin quod attinet, monendum est orationem anacoluthicam esse, quum Verbum, cum quo Ot λεγοντες strammatice construatur, non habeat. Pulaverim autem Apostolum, quia Protatis vers. 15 et duobus Seqq. expressa prolixior erat, apo Sin consulto omisisse, et vers. 16 novam periodum inchoasse, quae grammatice
quidem sententiae vers. 15 traditae antithetice respondet , logiee vero praedictae periodi Apodosin continet. orationem hanc impersectam esse Syrus optime perspexit, et ad illam perficiendam quaedam de suo addidit. Graeca enim αγε ν- οι λεγαντες sic interpretatur :.l M. Meu tabe. h. e. quid vero dicam uelis qui dicunt, cet. A γε particula est quae hic transitioni simul et compellationi inservit : ipsius vim auget Superaddita particula ν l . A γε vero,
222쪽
ut et latinum age, cum plurali constructum etiam in oratione soluta occurrit. - οι λεγοντες in Vocativo legendum est, quamvis Nominatiuua ponatur. Qui Nominativi usus apud Graecos, ut et apud Hebraeos, haud infrequens est; ejusque exempla, etiam in alloquio, iii N. T. nonnulla reperiuntur : cs. Mait. XXVII. 29; doli. VIII. 10; et . - Demonstrativum etηυθε hic valet Gallicum telle ou telis : quo sensu ipsum pariter usurpavit PLLTARCHUS , Symp. I. 6 : et δε τηνηαεραν, tet ou tel jour l .-Verba quatuor in hoc versiculo occurrentia sive in Futuro legas squae quidem lectio potiori auctoritate gaudet , sive in conjunctivo adhortantis, res eodem recidit. oratio tamen vividior sit, majorque denotatur arrogantia, Futuro tempore adhibito. Ποιειν, sequente nomine temporis, de tranSigenas temyore non semel in libris sacris occurrit. CL Act. XV. 55; XX. I; 2 Cor. XI. 25, cet. Nolat tamen VALcΚENARI Us locutionem hanc Graecis elegantioribus insolentem esse, quamquam DEMOSTHENEs invenitur hoc sensu semel dixisse παειν Δοσνον. Latini vero ab hoc usu non adeo abhorrent; dixit siquidem CIcEsto ad Attio. V. 20 : Apameas quinque illas morati ... Iconii deum fecimu3.-In locutione ενιαυταν ενα. Nomen numerale non pro indefinito Pronomine τις ponitur, quod quandoque sit, Sed propriam suam vim oblinet.
y. 14. qui ignoratis quid eriι in craStino. in Totum vers. M,
prout in textu graeco componitur, intra parenthesim incluserim. In hac porro denunciat Apostolus Simulque probat quam insolens Sit isthaec loquendi ratio : cum homo, attenta vitae singilitate, ne crastinum quidem diem merito sibi polliceri queat. De dictione το της αυριον notandum est, in hae et similibus dictionibus v. g. to zης συκm Mati. XXI. 2; τα Tης ειρηνης nom. XIV. 19, cet.ὶ nullam ellipsim esse; neque etiam eas otiosas circumlocutiones esse, Sed potius elegantes quasdam de rebus finitia intinue loquendi rationes. Articulus in hisce dictionibus ad modum Pronominis Demonstrativi adhibetur. inservit autem hujusmodi Syniaxis ad exprimendam cognationem quamdam v. g. οι του Ζεεεδαου Ioli. XXI. 23, aut etiam ad indicandum, pertinere aliquid, quocumque tandem modo, ad rem sive personam quae Genitivo exprimitur i2 .
223쪽
y. 15. Quoe est enim vita vestra' vapor est cet. Id quod asseruit: qui ignoratis quid eril in erastino, Apostolus juatili eat γαρὶ,
vivida usus interrogatione, cui qualis responSio danda eSset, nemini dubium esse poterat. Ceterum interrogationis suae rationem γαρ , quae particula hic legenda videtur), eleganti similitudine adhibita, statim reddit. Non enim ratis, ait, nisi vapor, et quidem vapor quiaa exiguum tempus comparet, et deinde, fere dum conspicitur, evanescit. Notandum est Articulum praeponi epitheticae dictioni προς ολτουῖαν ba ενη, licet Nomen ατμις, cui additur, ipso careat. Hoc autem suctum est quia hujus locutionis ope Nomen infinitum α ις erat aliquo modo definiendum. Non enim de quocumque vayore Sermo est, sed de tali qui statim sero evanescit.
pro eo ut dicatis r Si Dominus voluerit, cet. . Haec verba
cum vers. 15 jungenda sunt, et homines, tales quum Sint, quomodo eloqui debeant, edocent. - Αντι του λεγειν φας novum exemplum est structurae in libris N. T. saepius obviae : Inlinitivi scilicet nominasientia in Casu obliquo cum Praepositione juncti. Quomodo legenda sit perioduS: εαν O κυριος Θεληση cet. , in Var. Iech. diximus. Sensus autem est : si Dominua voluerit et vivemuε faciemus hoc vel illud. Nimirum particula και quae ante ποι ομεν occurrit, nullam vim conjunctivam habet, sed ad modum ' Ηebraeorum , Simpliciter inservit inducendae orationis Apodosi, ut Supra cap. III. I. Eodem prorsus Sensu interpres Syrus praesentem logum intellexit. Vertit enim : os l)m esse is ti Liaci ilquae translationem, quam modo dedimus, verbo tenus reserunt. Nec mirari debemus ζησομεν in Futuro Indicativi una cum Conjunctivo legi : haec enim structura nequaquam inaudita est : cs. Luc. XI. 5. εξει. .. και πεπιεται. .. και ει πη γ. Quod hic commendat JAc0BUS , PAULUS in praxim pluries deducit :saepius enim voluntatem suam divinae voluntati expressis verbis sumjicit. CL Act. XVlli. 21; nom. I. 10; l Cor. IV. 19. XVI. 7, etc.
y. 16. Nune autem eaeulistis in superbiis vestris. 0ppo
nit δε huic modestae et opportunae sentiendi atque loquendi rationi, illam quam nunc prae se serunt superbam jactantiam : immo,
224쪽
quod impudentiae summum est, ipsam de laetantia quasi oloriationem, καυχα τΘεὶ : quam malam esse declarat Ixc0BUS. est vana jactatio et arrogantia. Plurali autem forma denotantur varii modi quibus illa jactatio se prodit. Cl. ea quae diximus de voce προσυπιολήιαις, pag. 104.
γ . 17. Scienti igitur ho- l λ. 17. Eunti ουν καλου num sacere, et non facienti, ποιεῖν καὶ μἡ ποιοῖντι, αμαρτία peccatum est illi. l αυτω ἐστιν. PARA PHRAsis. Itaque scienti bonum quod facere oportet, et nihilominus non facienti, omissio hac in peccatum reputabitur.
Ea quae inde a cap. l. v. 22 tradidit, hac generali sententia, admodum epiphonematis et conclusionis αν in Apostolus claudit. Haec autem Sententia re diversa non est ab illa quam suae disputationi praemisit : Estote baciores verbi, et non auditoreg tantum, fallentes 3melimoS. Refert pariter sententiam CHRISTI , quam JACOBUS praeoculis habuerit : ille Servva, qui cinnovit voluntatem uomini Sui, et non fecit Secunaum voluntatem eju3, vapulabit multis Luc. XII. 4T .
225쪽
ARGGMENTUM. Divites, quorum immisericordiam et eaeactiones jam supra i cap. ll. 6. IV. 2ὶ obiter commemoraverat, in pro senti eapite 4 AcoBLs eae professo aggreditur. Principuaiqitur stagitia, ab ipsis admitti solita, vivida deseriptione recenset , divinamque vindictam ipsis brevi rependendum, vividis iterum imaginibus usus, denunciat l-6 . Tum ad fideles adirilibus illis multis modis assi ictos et oppressos orationem desieetit : ipsos blande solatur, et ad patiens iam, mazime ob instantem Domini adventum, proposito insuper Prophetarum eaeempla qui et ipsi varie veaeati patientia usi sunt, enise adhortatur 7-11 . Absoluto vero, ut videtur, proprio epistolae themate, antequam dicendi sinem faciat, quoedam ClinisTi princepta in mentem auditorum suorum breviter et absque ordine Apostolus revocat 12-20ὶ. M autem proeul dubio selasserit quin fidelibus in illis rerum adjunctis imprimis profutura senserit. Proecipua porro sunt : de uiιando juramento, de Sacramento eatrem unctionis in gravi infirmitate suscipiendo, de orando pro invicem, ac tandem de eonversione fratrum a reeta via aberrantium studiose procuranda.
226쪽
vestris, quae advenient vo- his.
P RAPHRASIs. Agite nunc, divites, plorate et ululate superealamitatibus quod vobis imminent.
Divitum in pauperes exactiones atque inhumanitatem Apostolus insuperioribus scap. II. 6: IV. 2 obiter jam commemoraverat. In praesenti vero hanc materiam ex professo tractat, et ita quidem ut in flagitia a divitibus admitti solita acerrime invehatur, divinamque propter ea vindictam quasi instantem vivide denuntiet si-6ὶ. In hac porro pericopa IAC0BΓs divites directe ac serventer compellat, ipsorum erimina, congeStis imaginibus, describit, Salutaremque terrorem ipsis incutere nititur.
. l. agite nune divites, plorate ululantes cet. J Sensus
est : Agite nunc, uirites, flete et ululate Suyer calamitatibus quae vobis imminent. - Vocem δολυζειν , in N. T. Semel tantum obviam, de hymnis lariis et precibus, maxime mulierum, ciebus festis eum ululatu facti3, Graeci sere usurpabant cs. HOM. Od. γ. 450; EURIPID. Iphig. in Taur. v. 1157 : apud Seriores vero notionem ejulandi plerumque obtinet, et hoc Sensu vocem illam LXX Saepius frequentant: Isai. X. 10. xl II. 6, etc. - Praepositio eati post verba gaudium, moerorem , aliosque animi affectus exprimentia saepe adhibetur, inservitque inducendo objecto quod est cuma illius gaudii aut maeroris. Calamitales, quas Apostolus divitibus hic comminatur, de variis incommodis ex fortunae inconstantia rerumque humanarum vicisSitudinibus oriri solitis, plerique eorum qui a nationalistarum partibus stant interpretantur. Interpreti autem catholico, qui necesse non habet Seripturas in alienos et arbitrarios sensus, ne supernaturale quid in ipsis offendat, detorquere, vix dubium Este potest quin calamitates istae poenae in aeterna vita luendae intelligendae sint. Id enim tota contexta oratio clamat, ut suo loco videbimus. Quamquam Apostolum sagella temporalia, quibus divites perversi etiam in hac vita
227쪽
nonnumquam castigantur, exclusisse minime inde sequitur. Verum haec, utpote remotiora nec adeo communia , ad divites eoercendos nequaquam susticiunt.
Vix moneamus opus est IACOBUM non nisi divites justitiae et charitatis immemores hic impetere. Neque, ut inscite blasphemavit CALVINUS, Spem veniae ipsis adimunt Apostoli verba, quantumvis dura : sed comminatio ejus, ut plerumque sit, conditionale est intelligenda : nisi yamitentiam egeritis. Et ipsum quidem divites maxime prae oculis habuisse in exhortationibus illis quibus auditores suos ad paenitentiam modo incitabat cap. IV. T-10 , quis insiciabitur
putrefactae sunt : et vestimenta vestra a tineis comesta Sunt. y Aurum , et argentum vestrum aeruginavit : et aerugo eorum intestimonium vobis erit, et manducabit carnes vestras
sicut ignis. Τhesaurigastis vobis iram in novissimis
PARAPHR sis. Et merito quidem. Etenim uberrimae fruges vesιrm proe abundantia in horreis putrefactoe 3unt; vestimenta vestra, utpote quin proe multitudine viae semel gestari poterant, tinearum epula factoe sunt; pecunia vestra magnam partem, prae nimia copia, manibus diu haud versata , amr sine obsieta est; et serugo ejus testimonium adversum vos dicet, tenacitatem vestram redarguens, et tamquam ignis earnes vestras depascet et devorabit. Coacervastis vobis th
saurum divinoe irin in ultima die in vos essundendae. y. 2. Divitia vestroe putrefactoe sunt e cet. Illarum quas 28 Di siligeo by Corale
228쪽
Omminatus est pinnarum causas prolaturus, graviora sagitia a malis divitibus frequentius admissa jam describit, non quasi singulis singula adscribi debeant, sed alii aliud. Primo autem loco sordidam illam avaritiam recenset, quae nempe omnis generis divitias prae nimia earum copia quasi computrescere potius sinit, quam eas in sublevandas pauperum necesSitates expendat. Itaque Varias divitiarum species per lustrat , et quomodo singulae absque utilitate depereant, vividis metaphoris depingit. Notandum imprimis est Persecta, quae in hoc commate occurrunt idemque de Aoristis dixerim , non poni pro PraeSentibus aut Futuris, uti nonnulli existimarunt, sed propriam Suam vim obtinere. Apostolus quippe, vehementiori affectu raptus, Prophetarum more, Vindictam qua Si jam Proesentem exhibet, ae proinde Peccata, quae ipsam promeruere, quasi jam nunc perfecta et yraeterita respicit. - uuamquam πλαζος divitiag generatim denotat, putaverim tamen vocem illam in praesenti ad eas divitias quae putredini obnoxiae sunt, uberrimos puta terrae et arborum proventus, per synec chen restringi debere :quod mihi suadet tripartita illa, quam Apostolus statuit, divitiarum distinctio. Id quoque postulare videtur verbum σε IVπε, 'utrefactuSest: non Sunt enim metaphorae, duriores Praesertim, absque necessitate multiplicanda .
et vestimenta vestra a tineis comesta sunt. in Graece : et vestimenta veStra a tineiS erasa σηυερωτα a της tinea et βρωτος eaeraunsacta Sunt : quia nempe tanto numero praesto vobis erant, ut plurima eorum in areis inclusa remanere diu deberent, Sicque linearum epulae fierent. uuae dum proferret Apostolus, pauperes cibo vestituque carentes procul dubio in mente habebat.
F. 5. Aurum, eι argentum vestrum ueruginavit:ὶ sensus est:
pecunia Vestra quae iterum prae nimia copia tota expendi non valebat nec lamen in pauperum usus erogabatur, magnam partem manibus diu haud versata, sed permixte jacens in areis, colorem Suum amisit et quasi rubigine obducta est καTitiyrat . Nescio cur a multis anxie hic quaeratur an et quousque argentum et aurum rubigine corrumpi possint : cum non adeo urgenda
sit metaphorica Apostoli oratio, qui nil aliud sibi praestituisse vide-
229쪽
tur, quam vivide describere quomodo divites illi bona sua absque utilitate jacere aut etiam cleperire sinerent, dum tamen ea in sublevandaS egentium miserias expendere deberent.
et oerugo eorum in testimonium vobis erit. h. e. aerugo
illa in testimonium adversum vos erit coram tribunali Dei, tenacitatem vestram redarguens. - Εις ue essectu in quem quid cedit, uti Cor. XI. 17.- Μαρτυριον tralimonium simpliciter dicit : quod utrum in bonam an vero, ut hic, in malam partem Sumendum Sit, ex contexta oratione dijudicandum est. - fatis Dativus incommodi.
et manducabit earnes vestras sicut ignis. in litrum voces sicut
ignis cum praecedentibus sint conjungendae, uti Vulgata legit, an vero cum insequentibus, prout exhibet complutensis editio cujus tamen interpunctionem in textu exprimendo pro judicio nostro immutavimus , ex auctoritate certo dijudicari non potest. Notum quippe est libros Sacros N. T. pro more tunc vigente qui mos in codice Vaticano B servatus est , absque interpunctione ab auctoribus suis suisse conscriptos l . Res igitur exegeticis rationibus desinienda est. Lectio porro Vulgatae, quam et TiscΗΕΝD0RFIUS sequitur, contex orationi magi S convenire videtur : Syrus tamen interpres aliter intellexit. abjecta quidem particula ως. itaque aerugo illa non tantummodo testis, sed et earniseae erit :manuucabit quippe carnes sicut ionis. Quibus verbis quid praecise exprimere voluerit Apostolus, iterum non liquet. Possunt siquidem verba illa metaphorica poenam aliquam specialem avaris reSer alam, juxta illud Sapientiae XI. 17 : per quin peccat quis, ver fioec et tomquetur , deSignare : v. g. cruciatuS quos ipsis inseret divitiarum putrefactarum et inanium memoria. quibus utique iniquitates suas redimere, aeternamque felicitatem sibi comparare facillime potuissent. Sed iis forsitan nil aliud declaratur quam poena damnatis communiS, cujus quidem causa talibus exstiteril ptaedicta avaritia sub aeruginis imagine exhibita.
Thesaurizastis vobis iram in novissimis diebus.ὶ vix dubi
230쪽
tari potest quin voces vobis iram, quas Vulgata legit, pro glossemate ex Bom. II. 5 desumpto sint habendae. Non enim in griecis codicibus lantum desunt, sed nequidem in latinis omnibus occurrunt; nec ipsas legit ALGΠsTIΝΠs in Speculo. Ceterum Apostoli mentem glossema illud rite exprimit : nam in praesenti loco IAcollus non aliud intenderit, quam divitibus illis denunciare quod, thpsauros his interris, neglectis pauperibus, coacervando, iram in die judicii in se effundendam Sibi coacervaverint. Neque huic interpretationi obstat quod dicatur Γυ ημεραις, non autem εις ημερας : nam locutioni thesaurizassis iram j in vilimia aiebus structuram praegnantem inesse recte dixeris, eamque proinde valere : thraaurizastia stramὶ est una en-aam in ultimis diebus. Idem obtinet Rom. II. I. - Locutio ευ ταις επαταις ημεραις in ultimis diebus, refert hebraicam hanc Prophetis Solemnem : rvmNNI h. e. in eriremitate dieram. Haec autem formula non unum idemque tempus ubique denotat. Nam et quandoque dies Messiae sive initium novi Testamenti designat Isai. ll. 2; Hebr. l. 2); quandoque totam epocham, quae ab adventu Messiae ad finem usque mundi protenditur, notat. Ille vero, ut et Iob. VI. 24, et passim, de ipsa die extremi judicii locutionem hane intelligere non dubitaverim.
r. 4. Ecce merces operariorum , qui messuerunt regiones vestras, quae fraudata est a vobis, clamat: et clamor eorum in aures Domini
sabaoth introivit. t. 4. 'Id , ο μισεις των
Κυρίου σαεα Θ εἰσεληλύΘασιν. PARA PHRASIS. Ecce, merces operariis, qui campos vestros messuere, debita, aι inique detenta a vobis, Dei vindietam clamat : et elamores messorum illorum in aures Domini Dei eaeercituum penetrarunt. h. 4. Mee merres operariorum, qui messuerunt cet.
Aliud divitum scelus, et quidem valde nefandum, hic denunciat: illud