장음표시 사용
241쪽
Sanctorum provocat. Prophetarum nempe in quibusvis tribulationibus conflantiam, speciatim vero mirandam prorsus JOBI longanimi talem praemiumque ab eo inde reportatum, in exemplum adducit. Pro vocibus gr eis κακααΘεια et μακροθυutα, editio n0Stra Ialina habet : eritus muti, laboriis, et patientiae. Nolat vero Esrius multos codices latinos duo tantum legere : nonnullos quidem, exilus mali et longanimitatis: complures autem, laboris et patientia': quod in bibliis est castigationis Lovaniensis, et in prima correctione Sixtina .
Nec immerito suspicatur, cum graecaS VoceS της κα κ ΠαΘειας καιτης μακρολευας alii aliter in latinum vertissent, intempestiva scribarum diligentia factum, ut diversas interpretationes in iisdem codicibus haberemus conjunetas. TITIM ΝΝΓs De Syn. in F. T. pag. 156 et 170ὶ voces κακοπαΘεια et μακρ Θυμια pro synonymis habet. Vereor an recte. Etenim vox κακααΘεια, quae alibi in N. T. non oceundi, in versione septuaginta-virali v. g. Malacii. I. 13; 2 Maec. II. 27 , et apud classicos scriptores 1ὶ pluries eo sensu adhibila reperitur ut nonnisi mole tiam ot astrictionem Signi licet absque ulla constantire aut lonstanimitatis con notatione. Et hanc quidem notionem Verbo κακααλι, quod v. 15 legitur, abnegaverit nemo : ideo enim Apostolus orationem in casu commendaverit, ut vatienter et longanimiter κακααΘειαν quis sustinere possit. Addiderim SUDAM vocem κακααΘειαν per ταλαιπωριαν, ΗΕSYCHIUM vero per μοχθηριαν molestiamὶ in te pretari. Nil porro vetat quominus in praesenti voci huic notionsem suam communem tribuamus. Nec aliter ipsam intellexit Syrus, quamvis ulramque vocem non ad Prophetas, quod tamen verborum structura et scopus Apostoli suadent, sed ad ipsos fideles retulerit. Veriit quippe r
h. e. exemplum yrophetaa sumite vobis, fratres. au longanimem tolerantiam uJlictiovum vetirarum.
qui laetiti sunt in nomine Domini. in uuam lectionem si se
cutus fueris vid. Var. lect.), Sensum hunc habebiS : qui locuti sunt
242쪽
auel oritate Domini seu de eo quo quis instructus est , sive tamquam legali Dei e quo tam n non obstante, omnis generis vexationibus atque molestiis obnoxii fuere. - Si vero lectionem complutensem praetuleris, tunc Dativum τω ουομαrt Iiro Dativo clirectionis recte habueris, et sensus hic exsurget: qui locuti sunt in nomen Domini, sicut Luc. XVIll. 51 τα γεγραμμ&γα δια τυνυ πίχθηζων ζω υιωτου ανθ ρω- valent qiue scripta sunt a yrophetis in filium hominis. Notum autem est ονομα per metonymiam de persona etiam a classicis usurpari. Cf. Aet. l. 15: XXVI. 9 etc. IACOBLs itaque ad id alluserit quod STEPH1Nus Iudaeis exprobrabat Act. VII. 52ὶ : Quem Proyhetarum non sunt persecuti Ratres vestri ' Et occiderunt eos, qui pro nunciabant de adventu justi.
y. 11. Eece beatificamus eos qui sustinuerunt. in Ad proprium
sensum auditores suox Apostolus hic provocat. Ecce, ait, beatosynedicamus s μακαριζομεο ὶ eoa qui tribulationes constanti animo Wrtulerunt τους υπομειναντας : cs. Var. leci. . Conclusio in promptu erat : quidni igitur et nos patienti animo quaevis adversaritia tolerabimus '
Susserentiam Iob audistis, et finem Domini vidistis, cet.
Finem exhortationi suae facturus, famosissimum ex toto veteri laedere patientiae in adversis documentum pro coronide auditoribus suis IAcollus proponit. Constantiam nimirum viri sancti Ion et exitum quem a Deo habuit, ad eorum memoriam revocat.
et linem Domini vidistis. Existimat AvcvsTINUS, quem Sequitur
BEDA . novum hic ab Apostolo tradi exemplum , illud scilicet stupendum nimis quod CHRISTUS in passione sua pro suo erga nos amore exhibere dignatus est. Sic scribit S. Doctor s):α .... duid ait Scriptura divina. exhortando ud patientiam et spem suturorum, non mercedemptaesentium 3 Pallentiam Iob audistis, et sinem Domini vivistis. Quare patientiam Iob, et non, sinem ipsius Iob vidistis 3 Fauces aperires ad dupla ; diceres, Deo gratias, sustineam, duplum recipio sicut Job. Patientiam Iob, sinem Domini. Patientiam Iob novimus, et finem
si De Symbolo. Serm. ad catechumenos. n. 10. Opp. tom. VI. pag. 55l Sqq. CL Epist. CXI, i alias CXX , seu de 'ratia X. T. lib. n. 2G. tom. II. pag. 431.
243쪽
Domini novimus. Quem finem Domini ' De ιδ, DeuS mera, ut quid me uereliquisti ' verba sunt Domini pendentis in ligno. nVerum, tanti Doctoris venia dicere liceat, haec ipsius interpretatio et fundamento firmo carere et cum contexta oratione nimis dure cohaerere videtur. Et primo quidem insitiabitur nemo opportunum valde suisse Apostolum, magnum illud patientiae et constantiae exemplum commemorantem, praemii quo his in terris ipsam remunerare Voluit Deus, pariter meminisse : quin ideo patiendi desiderium ob mercedem temporalem tantum auditoribus suis ingerere sormidaret. Deinde putaverim Apostolum, Si magnum pietatis sacramentum quo Filius Dei mortem pro nobis subire dignatus est, hic significare voluisset, amplioribus verbis usurum fuisse. Tandem non Video quo, admissa semel AUGLSTINI interpretatione, referri valeant illa quae immediate sequuntur : quoniam misericora Dominus e3t, et miserator; dum econtra, posita nostra sententia, ratio praeclare redditur felicis illius exilus quem Deus calamitatibus doni fecit. Concinit Syrus qui τελος κυριου Gen. auctoriSὶ interpretatur :h. e. Anem quem fecit ei Dominus. - Neque hic dissicultatis plus facessit illud vidistis quam praecedens audistis: eadem est enim utriusque ratio. Aκουειν Porro de lectoribua usu pari, sicut λεγειν de Scriptoribui, exemplis e POLYBIo et HERODOTO mutuatis probat BAPHELIUS, tom. II. pag. 749 Sq. Nee alio Sensu verbum βλεπεni adhibetur Heb. III. 19. μ d, ut cap. I. I, conStantiam proprie denotat. - Πολυσ-
πλαγχνος quod lectioni πιλυειυσαλ αγχγος auctoritate longe praestat
est a πολυς et Wrλαγνα ζ οικτιρμ.ων Vero ab oeκTtρμοι. Porro et λαγχροα et Otκτιρμπι saepiSSime respondent hebraico tam, viscera. Non vult tamen ΤITTMANNUS duas illas voces pro mere Synonymis habere. ει Nimirum, ait, ut m ὐαγχνα proprie Sunt viscera illa, nobiliora vocata, cor, pulmones, hepar et lien . . . . ita metaphorice de vehementioribus animi assectionibus et Sensibus usurpantur, qui ex illis potissimum visceribus oriri credebantur. . . . Disterunt igitur σπλαγχγα et Otκτιρμοι. Nam illud quidem amorem vehementiorem quemcumque denotat . hoc autem miserico iam proprio denotat, seu Sensum doloris ex malis seu incommodis aliorum si . n
244쪽
EPIST. S. IAC0BI. Merito prorsus ex praesenti loco duo doctrinae capita cruit ESTIUS, cujus verba hic recitare opportunum arbitramur. α Ηine. ait ad h. l. duo discimus. adversus Sectarios quosdam notanda : Primum, ea, quae de sancto IOB scribuntur, hi Storiam esse rei gestpst; non argumentum confictum exhortationis aut doctrinae causa, veluti fit in comoediis ac tragoediis; ut Anabaptistae volunt et veteres quidam Hebraei : nam scia exempla serio non monent. Nec, si ficta narratio esset, conjungeret hunc virum Dominus, Mechiel. XIV. 20, cum aliis duobus, quorum justitiam sibi vehementer acceptam fuisse declarat his verbis : Si fuerint tres viri isti in medio ejus, Noe, Daniel et Iob, ipsi justitia sua liberabunt animas Sua3.u Alterum; non esse audiendum blaSphemum CALVINBM, calumniantem beatum Ion , quum dicit eum caeco impetu abreptum multa impatientiae signa edidisse. Nam si ila est, quomodo Apostolus remittit fideles ad exemplum patientiae ejus, tamquam illustre et Singulare Non quidem nigamus sanctum virum in tanta afflictione positum, ei amicorum disputatione exagitatum, passum fuisse aliquid humanum, ut prae carnis infirmitate diceret aliqua non dicenda, de quibus a Domino reprehensus cap. XL , ipse etiam se reprehenditae poenitentiam agit cap. XVI : Sed ea verbis atrocibus exaggerare, quod CALVINGS facit, ab apostolico Spiritu valde alienum est. ny. 12. Ante omnia autem fratres mei nolite jurare, neque per casum, neque per terram , neque aliud quodcumque juramentum. Sit
autem sermo vester : Est, est: Ν0n, non : ut non sub
P RAPHRASIs. Imprimis autem, fratres mei, ea te ne juretis , neque per caelum, neque per terram, neque aliud quod- eumque jusjurandum juretis. Sit vero vestrum Esι, est: et vestrum Aon, non : ne aliter condemnationem incurratis. Diqitigod by Corale
245쪽
aὶ Meiloni εις υποκρι - , qtice hic occurrit, auctoritate praestat lectio υπρ κρι νιν quam cum Vulgata reserunt AB, multi magnae antiquitatis minu uti, ei antiquae versiones sero omnes. Nec ad contextam Orationem probo quadrat Complutensis lectio.
y. 12. Ante omnia aulem fratres mei nolite jurare, cet.
duomodo ea quae inde a praesenti versiculo ad finem usque capitis traduntur, sive cum antecedentibus sive inter se coluereant, frustra Prorsus, opinor, quaesieris. Videtur si quidem 4 AconLs, absoluto jam proprio epistolae themate, antequam dicendi sinem saceret, nonnulla CHRISTI monita, auditorum suorum necessitatibus maxime accommodata, ad ipsorum memoriam obiter revocare volui SSe : quae, utpote ab invicem omnino diverSa, inter Se connecti nec debebant nec poterant. Orditur porro a juramento, a quo fideles avertere satagit. Ad hoc autem transit per verba προ παντων δε : quae locutio rem gravioris momenti hic tradi haud dubio munet. Nolum quippe cSt praepositionem προ translato sensu de quavis praestantia dici. Verbum ομνυειν ex illa classe intran3itivorum est, quae in spriore graeci late et in libris N. T. tamquam transitiva nonnumquam tractantur, ideoque cum Aecusativo construuntur; quamvis in X. T. etiam, et quidem frequentius, ομνυειν neutraliter adhibitum Oecurrat : V. g. Heb. VI. 15 ubi cum κατα- et Mall. V. 54 ubi cum εν construitur :quae ultima structura frequentior eSt; refert autem hebraicam locutionem
Siι autem sermo vester : ΕSι, est : cet. in Commatis graeci
ητω δε υμῶν το ναὶ ναὶ και Io γυ ου , quod Latinus quidem paulo liberius reddidit, construelio grammatica haec est : To ναι nati νῆm ναι, και το ου ηιων ηrω ω : ita ut το vota et zo αι sint Subjecta orationis. να vero ei ου Praulicata. Sensum recie exprimit EsTius :u Sermo vester, quo quid affirma iis . Sit simplex et nuda allirmatio :ei Sermo, quo quid negatis, sit simplex et nuda negalio. Dieit hoc
246쪽
ad exclusionem juramenti. Nam amrmatio vel negatio jurata non simplex affirmatio vel negatio est. - Λε antithesi hic inservit.- Forma ητω pro εο ζω ν, quae pariter Cor. XVI. 22 occurrit, Dorica est.
ut non sub judicio decidatis. Ratio est apostolici moniti: tvα
ste sine. - Υπο sq. Accusativo metaphori eo dicitur de νotestate sive imperio cui quia subjicitur. - Κρισις de sententia condemnatoria rquod contextuS suadet. Dubitandum porro non est quin praesens Apostoli monitum cum iis quae eadem de re in sermone supra montem habito CHRISTLS praecepit sensu prorsus conveniat. Audistis, ait CHRISTLS Mall. V. 55. Sq. , quia ilicium est antiquis : Non perjurabis : redura autem Domino juramenta tua. Ego autem uiso vobis, non jurare omnino, neque per coelum , quia thronus Dei eει : neque Per terram, quia scabellum ratyeuum eju3 : neque per Ierosolymam, quia civitas eat magni regis :neque per caput tuum juraveris, quia non Motea unum capitium album facere, aut nigrum. Sit autem Sermo ve3ter, rat, eSt : non , non :quoa autem his abundantius en, a malo Gl. Iam vero quonam sensu intelligendum sit hoc CHRISTI praeceptum, a IACOBO denuo propositum, decernere facile non est. AdGUSTINUS certe non parvam in eo deprehendebat climcultatem. α Scio, ait S. Doctor
de Script . Serm. CLXXX, alias de verbis Ays3t. Serm. XXVIII, n. 4ὶ, scio esse ei mei lem quaestionem, et charitati vestrae fateor, Semperitiam vitavi. Nunc autem cum die dominico debito reddendi sermonis recitaretur eadem lectio, divinitus mihi inspiratum esse credidi, ut
Non est ergo adeo mirandum haud defuisse qui ex praesenti Domini et Apostoli effato docuerint non licere umquam jurare. Qui fuit olim error Waldensium ci Uielelistarum; et adhuc est Anabaptistarum. Attamen ex perpetuo Ecclesiae sensu et praxi tenendum est, non ita accipienda esse illa verba ut nullo in casu iuramentum licite fieri
judicetur. Enimvero, ut recte animadvertit AUGUSTINUS Serm. cit., n. 2ὶ, M invenimus juraSSe Sanctos, jurasSe primitus ipsum Dominum, in quo non est Omnino peccatum. n PAULuM pariter jurejurando pluries usum suisSe n. 5 probat. - Id etiam Suadet ipsa ratio. α auramentum enim, ut merito observat ΕsTIUS in lib. III. Sent. , dist. 59. I. I, licitum cSSe secunaum se, atque ex genere suo, tum ex Origine, tum
247쪽
ex fine ostenditur. Ex origine quidem; quia juramentum introductum
est ex fide, qua persuasum est hominibus, penes Deum esse insallibilem veritatem , omIuumque rerum notitiam et Pro identiam .... Ex sine vero; quia juramentum proprie ordinatur ad veritatem inter homines confirmandam, et finiendas controversias, quemadmodum Heb. VI. 16 testatur Apostolus. nuuid igitur sibi velit urgens sante omniaὶ illud magistri et discipuli praeceptum Fuere qui putarent non quidem juramentum, sed
periurium, etiam per creaturat, hic prohiberi : hoc praetendentes quod o stylo Seripturae jurare pro pejerare nonnumquam ponatur. duod etiamsi ipsis concederetur, verum Semper maneret CHRISTI verba hujusmodi interpretationem nequaquam pati. Etenim Salvator in praesenti sermone totus est in antiquo jure emendando et jure novo persectori ipsi sumetendo. Verum jus antiquum penurium, etiam per creaturas, quamvis hoc ultimum negarent Pharisaei, jam prohibebat. Nil igitur novi statuisset CHRISTΓs si ultra periurii damnationem non proceSSiSSet.
Itaque alii putant non penurium tantummodo sed etiam juramentum per creaturas a Domino prohiberi : et in hanc sententiam propendet D. HIERONYMUS in nati. F. 34 Sqq. . Verumtamen nec ipsa defendi posse videtur. Ex una enim parte, juramentum per creaturas deterius non est juramento per Deum; cum per ipsas non vere juratur nisi quatenus in ipsis manifestatur veritas divina. Ex altera parte, verba CHRISTI praedictam exceptionem non admittunt. Praecipit enim ipSe non jurare omnino, i. e. , ut IACOBLS interpretatur, non jurare ullum quodcumque juramentum e vult autem ut sermo nosterest sit rat simpliciter; non vero non Simpliciter. S. BERNARDLs Serm. 65 in Cantica, n. 2ὶ existimare videtur non praeceptum his verbis intimari, sed concilium tantummodo proponi. Verum hoe iterum non patiuntur verba Sacra. Ecquis etiam credet ipsum CHRISTUM proprio consilio non stetisse, nec ρομύκ illud Servasse 'Restat igitur ut, AUGESTINO duce, non usum juramenti indiscriminatim, sed solum ejus abvium prohiberi dicamus. Duo Scilicet hic priestat CHRISTLS : docet primum adversus Pharisaeos juramentum per creaturas eumdem sortiri essectum ae juramentum per ipsum Deum. Deinde monet, ut ipsis AEGUSTINI sue mendacio cap. XV. n. 28
248쪽
quasi pro bono cum aliqua delectatione appetas jusjurandum. M uu0il ad se transferens S. Doctor : re quantum ad me pertinet, ait Sem. cit. n. 10 , juro, Sed quantum milii videtur, magna nerenitate compulaua. Cum videro non mihi credi nisi faciam, et ei qui mihi non eredit non expedire quod non credit, hac perpensa ratione et consideratione librata, cum magno timore dico, Coram Deo, aut, Testis
est Deus, etc. nHujus porro doctrinae rationem poSt S. TH0MAM 2. 2. q. 89. ari. 2 ESTIVS sequentibus verbis reddit : α Quod suapte natura licitum et bonum est, ait, potest cuipiam in malum cedere, Si non recto utatur; ut in naturalibus ignis, vinum, pharmacum; ct in spiritualibus Corpus Domini, quod qui indigne Sumit, judicium Sibi manducat, 1 Corinth. XI. Sic igitur et de juramento sentiendum est. Quod etsi per Se bonum sit, male tamen utenti vertitur in peccatum; si videli et absque justa necessitate, seu evidenti utilitate, vel absque dinbita cautela, illud usurpet. Nam priori modo peceat in Deum per irreverentiam, dum eum ita facile et ex levi causa testem inducit: quod ne homines quidem authoritate praediti erga Se fieri patiuntur. Posteriori per temeritatem , qua se conjicit in periculum periurii, quod nihilominus ad magnam divini nominis irreverentiam spectat. Cum enim in verbis facilis Sit lapsus, et opinione saepe sallamur, periculum est, ne Deum salsitatis testem adducat, qui inconsiderate
ad jurandum procedit. n Hucusque ΕSTIUS. Itaque, ut ipsa CHRISTI verba, ita et cum praedicta limitatione intelligenda sunt dicta nonnullorum veterum qui adversus juramentum plus aequo invehi quandoque videntur. Loquuntur nimirum de communiter contingentibus, ubi certo non expedit nec licet juramentum. Cum insuper pessima indiScriminatim jurandi consuetudo antiquitus maxime viguisse videatur, mirum non eSt SS. Ecelestre Patres durioribus verbis adversus ipsam usos suisSe. Quod tamen ad Gil RYSOS-T0MLM attinet, qui omnium vehementius in Homulis ad populum in jurantes invehitur, quomodo excuSari queat, non video. Neque hoc adeo mirabimur, Si ΑΓ GUSTINI hac de re angustias, quae in praedicto sermone continuo sese produnt, PerSpectas habeamus.
249쪽
:1. 15. Tristatur aliquis vestrum' oret : AEquo animo est 3 psallat. p. 15. ΚακοπαΘεῖ τις ἐν
p. 15. Νonnullos vitae casus perluStrans Apostolus, quid in Singulis lacero debeamus, ut ipsis debite utamur et spiritualem fructum a divina Providentia intentum m iis reportemus, breviter nunc edocet. In praesenti porro versiculo ad duos status oppositos quidem, attamen sibi invicem in homine succedere solitos, respicit : tristitiam seu dejectionem animi dico, et laetitiam seu aequalitatem mentis. in priori casu orationem ad exemplum CHRISTI Mati. XXVI. 58-44; Luc. XXIl. 41-45 , in posteriori hymnos, quibus nempe laetitia ad Deum reseratur, Suadet. ΚακοπαΘειν generatim est in labore esse, male se habere. Quum vero verbo ευλμειν s bono hilarique animo es3eὶ ex adverso hiereSpondeat, vocem illam de labore animi sive de trutilia speciatim intellexerim. Ψαλλειν e Stylo Scripturae de cauenilis hymnis ad laudandum Deum uSurpatur. . Quod autem ad syntaxin attinet, nihil opus est has duas Sententias, ut et immediate sequentem : instrinatur quis etc., pro interrogativis habere; re neque pro Conjunctivo adhibitus est Indicativus, neque ollipsis est εἰ Particulae, verum res, quae accidere possit, ex vivaciori sermone sumitur tamquam revera nunc accidens. Itaque in his Indicativus modus nativam suam vim obtinet. Conser illud TERENTII I un. II. 2. 2 : Festat quia, nego : ait, aio. Indicativum Ηνν theticum vocat BERNHARDY , qui et hypothetici illius Indicativi usus plurima asseri exempla ex Scriptoribus profanis l . n
i 15. Infirmatur quis in vobis' inducat presbyteros Ecclesiae, et orent
250쪽
oleo in nomine Domini : F et oratio sui ei salvabit infirmum , et alleviabit eum Dominus : et si in peccatis sit , remitten
PAR APBRAsis. Infirmatur quis in vobis, advocet presbyteros Ecclesiae, qui orent super ipsum, ungendo eum oleo in nomine Domini : et oratio licii salvum faciet infirmum, et animum ejus allevabit Dominus, et si peccata habeat, remittentur illi.
y. 14-15. In duobus istis versiculis Apostolus ad statum gravis Infirmitatis corporalis respicit, quidque in ipso, ex instituto CHRIGI, fideles praestare debeant, perspicue triadit. Bujusmodi porro praesens locus est, ut interpreti catholico non liceat unam alteramve ipsius interpretationem pro suo judicio contexere, sed stare debeat sapientissimae illi a Tridentina Synodo statulae regulae, qua decernitur, ut nems, 3uin yrudentiae inniaeus, iurebva lidei et morum ad a disticationem doetrinae christianat pertinentium , saeram Scripturam ad suo3 Sen a contorquenS, contra eum sensum, quem tenuit et tenet sancta mater Ecclesia, cujus est judicare de vero sensu et interpretatione 3cripturarum Sanctarum, aut etiam eontra unanimem congensum Patrum , limam scripturam sacram interpretari audeat Sess. IV. de Canon. Scrip. i. Habemus quippe hujus loci authenticam Ecclesiae desinitionem : cujus opportunitatem , immo et neeesSitatem, manifestam plane faciunt contortae ac ridiculae prorsus Sectariorum in re tanti momenti interpretationes seu potius depravationes. Haec est autem Ecclesiae desinitio, a Cong. Tridentino Sess. XIV. ae eaeir. unci. praestita :CANON I. Si quis dixerit, extremam unctionem non esse vere et proprie sacramentum, a Christo domino nostro institutum, et a beato