장음표시 사용
231쪽
nempe quo merces operariis debita ipsis inique subtrahitur. Ex variis vero operariis illos potius qui Segetes colligunt seligit, tum propter peculiares hujuscemodi laboris molestias, tum quia ad abundantiam clivitibus procurandam propius concurrebant : quae sane circumstantiae divitum nequitiam magis in aperto ponunt. - Xωρα agrum Syatiosum hie denotat ut Luc. XII. 16 ubi eamdem vocem interpres noster per agrum reddidit. Vox tamen regio hanc notionem nonnumquam etiam obtinet. - uuod autem per audacem quamdam y -δoyopa iam merces Daudata ad Deum clamare dicitur, hoc ejusmodi stagitii atrocitatem demonstrat. Haec enim formula nonnisi de grandioribus sceleribus in Scripturis usurpatur : sic de fratricidio Gen. IV. 10ὶ; de nefando Sodomorum peccato Gen. XVIII. 20 ; de opyressione Israeliticae gentis Exod. II. 25).
et elamor eorum in aures Domini sabaoth introivit.
Graeco : et clamorea messorum in aures Domini subaoth intraverunt. Qua phrasi divinae vindiciae certitudo procul dubio inculcatur : eam insuper terribilem esse suturam satis innuit epitheton illud sabaoth de Domino praedicatum. Vox enim illa tquae est ipsum vocabulum hebraicum graecis litteris conscriptum ad divinam omnipotentiam suadendam maxime usurpatur; ideoque locutio ri Xax ri rir saepius a LXX vertitur : κύρας πανzοκρατωρ, Dominu3 omnipotenS ies. 2.Reg. V. 10; VII. 8, 26, etc.
y. 5. Epulati estis super terram, et in luxuriis enu- tristis corda vestra in die occisionis. y. 5. Eτρυγήσατε em τῆς
eρα σξαγῆς. PARAPHR1sis. In deliciis visistis super terram et linuriati estis e saginastis eorta vestra quas pinguia forent in die
a 4 Partieulam ως ad textum non pertinere haud temoro suspicatus fueris:
232쪽
nam non legitur in AB, nec in minusculis pluribus, inter quos Parisionsis unus, Barberinus alter, uterque Saee. XI. eminent; nec eam exhibent versiones Itala, Vulgata et Coptica.
p. 5. Epulati estis super terram, eι in luxuriis enutristis
cet. Novum divitum flagitium Apostolus commemorat, vitam nempe eorum essu Sam et luxuriosam. - Structuram graecam interpreS noSter paulisper neglexit; g ca enim Sic sonant : in steliciis viristisse Κησαtεὶ εuper terram et luxuriati ratis εσπαταλη ζεὶ: Sagi- nastu corra etc. Corda autem dixerit Apostolus, et non comora, ad connotandam voluptatem cui divites in epulis suis indulgebant.
in die occisionis. in Tria haec vocabula non parvam difficultatem
faciunt, et in iis explicandis interpretes maxime dissentiunt. Sunt etenim qui verba illa cum sequentibus conjungunt : quum autem ibidem clo CHRISTO sermonem fieri existiment, diem occisionis intelligunt diem in quo CHRIsTris morti traditus est. Verum etiamsi defendi posset haec versiculi sequentis interpretatio, quam quidem injiciendam plura suadent, uti modo videbimus, necdum tamen pra dicta conjunctio admitti valeret. Nam dura nimis videtur, et dum oratio Vers. 6 ipsa gravatur et tautologica sere redditur, ultimum vers. 5 membrum omni nervo destituitur. Quid enim valet tune illud enutristi3 corda veStra nude positum, quando jam praecessit longe sortior sententia; in aeliciis viatilis et linuriali estis Alii praedicta verba ad v. 5 pertinere recte judicant : com malis autem sensum hunc Statuunt : singulis diebus enutriglis corda vestra quemadmodum in utebra brativis, quibuε nemm osseruntur ε nilicia, steri solet. Verum gratis assumunt isti particulam genuinam cSSe, cum, uti Supra monuimus, probatior lectio eam serpe non videatur.
Deinde, admissa hae interpretatione, nil iterum dicitur quod jam dictum non sit. Addiderim loeutionem ημραν αγης , diem occi Moniti, de die epularum nullibi, de die autem milia pluries adhibitam reperiri :cs. Jerem. XII. I; XXV. 34, etc. Pulaverim itaque IACOBLM hi Sec verbis alludere ad morem quo pecora, priusquam mactentur, Saginantur : ita ut, quemadmodum
supra vv. 3 et 1, aliis usus metaphoris, divinam vindictam divitibus avaris et injustis denunciavit, Sic in praesenti loeo eamdem divites
233쪽
luxuriosos manentem per diem occisionis nervose Subindicet. Sensum igitur hunc facio, quem in paraphrasi descripsi e 1aginclatis cordave3tra quae in illa mactationis pinguia borent. Haec autem interpretatio cum contexta oriatione optime quadrare Videtur, et apostolicae vituperationi magnam vim praebere. Equidem praepositio su quae hic occurrit, aliquam difficultatem prima specie ipsi lacessit: a qua se expediunt nonnulli statuendo hic, ut alibi, G pro εις simpliciter positum fuisse. uuem promiscuum praepositionum usum cum rejiciant melioris notae grammatiei, maluerim locutionem praegnantem, ut vers. b, denuo agnoScere : quatenus nempe enutrire coma in uis mactationis dictum fuerit pro enutrire corva qum in uie occisionia mactationi idonea reperiantur. Per diem occisionis, sicut per diem irae Rom. Il. 5ὶ intelligitur dies jussicii sive adventus Domini relate ad malos. Genitivus συγχοῦς reduci potest ad Genitivos luaeioris dependentiae Glemoe: intelligitur dies mactationi indicta. -Eodem prorsus modo praesens comma intellexit syrus in te pres, nisi quod particulam ως tamquam genuinam receperit. Vertit enimo la- ar c 2 . . e . 2- ,ἀ: . q. e. et cibaStia corpora veatra tamquam au illam maetationis.
restitit vobis. t ζαπεζαι υμῖν. PARAPHRASis. Ad necem usque oppressistis virum justum ripse autem non resistebat vobis, nec etiamnum resistit.
'. 6. Addisistis, et oecidistis justum, cet.ὶ in quo Situm
sit flagitium illud quod in praesenti loco Apostolus divitibus exprobrat,
non una est omnium sententia. Uti enim modo monebamus, non
desunt interpretes qui THEOPHYLACTUM , OEcΓΗMNIUM ct BEDAM Secuti, per juatum του δικαιω) ipsum Cis RisTLM, justum per eaecellentiam, intelligendum esse censeant, ut Act. VII. 52; cujus proinde necem divitibus Judaeis a JAcollo hic imputari et exprobrari volunt. Verum quominus hanc interpretationem amplectamur plura prohibent. Et primo quidem, scribit Apostolus ad Iussino-Chri3lianos disperios, ideoque extra Hierosolymam commorantes; inter quos pIures adsuisse
234쪽
qui neci Domini cooperati suissent, parum verisimile eSt. Deinde Scriptura moriem Salvatoris divitibus speciali ori modo nulli bi tribuit, sed Pharisaus et principibus sacerdotum. Tandem de justo, quem IACOBUS hic inducit, dieitur : et non resistit vobis. Graece enim Tempus P e-SenS αυτιζασσεται ὶ ο currit : quod ΕsTlo teste, in latinis manuscriptis non paucis pariter reperitur. Porro de CHRISTO , a cujus morte anni plusquam triginta jam emuxerant, diei non poterat : non resistit vobis. Quae quidem dissicultas cc MMNivM non latuit : ideo enim in n. l. scribit: Per illud tamen quou audit non resistit vobis, communem efficit sermonem etiam ad alios qui similia a Iudaeis passi 3unt. Fortassis autem et yroyhellae suam uesignat passionem si . Verum quonam iundamento nitatur hujusmodi interpretamentum, non perSpicio , nec nisi ad disticultatem expediendam excogit alum videtur. Itaque justum cum KSTIO potius intellexerim pauperem probum p S , variis divitum vexationibus facile obnoxium. Frequenter autem fieri ut nomen Singularis numeri cum articulo structum Sensu collectivo significet, jam ad cap. II. G diximus. - Graece porro asyndeticelegitur : condemnastis, occisistia justum : non restitit vobis. Quibus verbis Apostolus illud oppressionis genus maxime connotare voluerit, cujus jam supra scap. II. GJ meminerat scribens : nonne civiles per potentiam orarimunt vos, et ipsi trahunt τω ad judicia ' Quamquam, ut recte animadvertit ESTIGs, verbum illud addisistis κατεδικασατε, condemnaglis, ut Mait. XII. Tὶ synecdochice sic accipi potest, ut comprehendat omne genus calumniae, violentiae, et oppresSionis , quae interdum etiam usque ad mortis machinationem proceSSerint. Per hoc quod addit: et non resistit vobis, divitum Scelus exaggerat: qui enim innocentem, et quidem non resistentem, opprimit, duplicis flagitii reus agnoscitur. Jam monuimuS non Aorisium sed PraesenStempus in graeco Occurrere : αντιτασσεzαι med. . Notum autem eSt, nonnumquam Praesens simul Persecti quoque aut Imperfecti habere potestatem : una nempe indicans et olim rem fuisse, et etiamnum esse, adeoque rei continuationem significans: exemplum sit illud Joh. VIII. 58:
235쪽
obtinere putem. Signilleando autem justum pergere in non resiStendo, innuit clivilem pergere in opprimendo.'. 7-9. Patientes igitur
estote fratres usque ad adventum Domini. Ecce agricola expectat pretiosum fructum terrae, patienter serens donec accipiat tem-p0raneum , et Serotinum. Patientes igitur estote et vos, et confirmate corda vestra : quoniam adventus Domini appropinquavit. ' Nolite ingemiscere fratres in alterutrum, ut non judicemini. Ecce judex ante januam assistit.
ροἰ, 7γα -ὶ κ μει τε ' ο κριτης πρὸ τῶν Θυρῶν εστ κεν. PAR APBRASiS. Itaque, fratres, longanimes estote usque ad aduentum Domini, qui unicuique reddet secundum opera ejus. Agricolam considerate . pretiosum fructum terrae eaespectat, propter ipsum longanimiter sustinens usquedum a divinalamitate aeeipiat imbrem temporaneum eι serotinum. Longanimes estote vos quoque : corda vestra robore ac eonstantia accingite : nam proXimus est adventus Domini. Cavete, fratres, ne ingemiscatis adversus eos qui vos eaeercent, ne et ipsi judicium vobis assumalis r Dominus proximus est.
236쪽
at Pro a. αυνον quod exhibent CK oi Tapopvet cetus , legorim εατ αυτώeum ΛΒ et OEcutiopsio. Vulgata autem verbum hoc omisit, ii et antiquissimus eodex Corboionsis illud legerit: veriti enim : patiens in ipso.
y. 7. Patientes iqitur estote fratres usque ad adventum
Domini. in Ex denunciata iteratis vicibus nstmpo o. s. 5. 4. I in divina vindicia divitibus illis improbis concludit ουνὶ Apostolus adhortando tum pauperes vestitu cibo ni e carentes, tum operarios mercede sua inique inaudatos, tum justos a divitibus diversimode asilictos atque oppressos, ut iram cohibeant et longanimiter exspectent adventum Domini qui reddet unicuique secundum onera ejus.
Μακροθυμειν proprie de iis dicitur qui aisserunt iram ei se ipsos cohibent quominus ulciscantur R0an. I l. εὶς deinde autem do iis qui leni 'alientique animo aliquid tolerant : quam ultimam notionem vocem illam hic. ut et Heb. VI. 15. obtinere satis suadent allegata ab Apostolo ad μακροθυμlαν suadendam.
Adventum Domini sτην παρουσιαν τα κυριαὶ THEOPHYLACTUs ei OEcΓΜωΝIUS , quoS nonnulli interpretes sequuntur, in ipsa Hierosolymorum eversi0ne atque clade a Romanis Iudaeis illata oblinuisse censent. Cui sententiae quominus assentiamur duo praesertim obstant. Unum est, quod locutionem την παρουσtαν ταυ κυριου alicubi in N. T. ad eversionem regni judaici declarandam adhibitam fuisse, nullo firmo exemplo confici posse putem : dum reontra de ultimo CunisTi in sine Saeculorum adventu si non unice, frequentissime saltem usurpetur. Alterum : Semper prae oculis habendum est Apostolum ad Iudaeos dispersos jamque ad CHRISTUM conversos monita sua dirigere. Porro quodnam tantum incommodum ex redactione Iudaeae in provinciam Romanam passi suerint Iudaei illi, non video : minus autem adhuc comperio quam nam dolorum suorum mercedem exinde reportaverint pauperes illi ac inique vexati, quos tamen, proposito Domini adventu, consolari et confortare Apostolus intendit. Itaque, interpretes plurimos secutus, adventum Domini hie, ut
237쪽
alibi, illum intellexerim qui Mall. XXV. Il sqq. hisce verbis describitur : Quum autem venerit Filiu3 hominis in majestate sua, et omnes Angeli cum eo, tunc sedebit guyer 1euem majestatis suae r et congregabuntur ante eum omnes stenteδ, et Semrabit eos ab invicem, riculpatior gegressat oves ab hastilla : et statuet sura quidem a Matris suid, haedos autem a sinistris. Tunc ilicet reae his, qui a cleatris ejus erunt :Venite, beneuieti Patris mei, Rossidete paratum vobis regnum a constitutione mundi dicet autem et hiS, qui a sinistris erunt :Disceaite a me, maledicti, in ionem celemum, qui varatuS est diabolo, et angelis σω. Neque ab illa interpretatione nos avertere debet id quod vers. seq. dicitur : quoniam adventus Domini appropinquavit, et v. 9 : ecce j aeae ante januam uastilil. Huic enim dissicultati optime respondere nobis videntur ea quae L As BRLGENSIs ad Mati. XXIV. 42 annotavit. Recitatis nimirum D. HIERONYMI, comment . in Ioelem eay. II, verbis :α Diem autem Domini, diem intellige judicii, Sive diem exitus uniuscujusque de corpore. duod enim in die judicii suturum est omnibus, hoc in singulis die mortis impletur n haec Subjungit : α Pro uno itaque et eodem habetur, mortis uniuScujuSque et extremi judicii dies :nam quamvis tempora diversa Sint, Status tamen, et causa, atque sententia eadem est, ita ut illud solum propemodum differre videantur, quod hic singuli judicentur, illic Omnium simul judicia promulgentur. Sed quare igitur, in hujus generis argumento, potius nominatur dies judicii quam dies mortis' Causa est, quia in die judicii,
omnes, publieo judicati, persectam pro meritis retributionem accipient : in die mortis, non omnes, Sed singuli, non publice, Sed occulte judicantur, nec persecte remunerantur, Sed juxta animam tantum; corporis enim remuneratio dissertur in resurrectionem. NotaeSi autem ea Sacrae Scripturae consuetudo, qua tum polius rem fieri commemorat cum innoteScit, quam cum lite ob quam etiam, piorum praemia et supplicia impiorum adscribit dici mundi novissimo, non quod ante eum diem nihil reseratur aut praemii aut supplicii, sed quod non perinde manifeStum sit. Itaque cum pro uno eodemque habeantur dies mundi novissimus et dies m0rti S uniuscujusque, qui propter illum vigilare monentur, monentur simul propter hunc : et
238쪽
quibus ineutitur sollicitudo ob incertitudinem Dominici adventus, tam adventum in fine vitae, quam adventum in mundi fine, ob oculos habere jubentur. n Hactenus B REGENSIS. Notandum est Apostolum hic et in sequentibus imperativos Aoristi saepius uSurpare, tum ut auditor s suos hortius adhortetur, tum etiam, opinor, ut patientiam, quam ipsis suadet, quantumvis continuandam, ii uno tamen habita praemii ipsi rependendi, quaSi momentaneam cs. 2. Cor. Iv. lTὶ reputandam Signineet.
Ecce agricola e relat pretiosum fructum terrae, cet. Quia
longanimitas illa ad quam Apostolus auditores suos incitat, non eStres adeo facilis, ideo huic suadendae immoratur, ad similitudines et exempla provocans. Hinc familiari comparatione e vita agresti de- Sumpta primum utitur. Agricolam nempe exhibet qui, mullis exanclatis laboribus, de messe sutura nondum Securus est; sed tamen Pr0pter ipsam quam Sperat, patienter et longanimiter exSpectat donec placuerit Deo imbrem immittere, non eum tantum qui agros irriget et Recundet, sed et illum qui segetes ad maturitatem disponat. Sciendum quippe est omnem agriculturae Successum in Palaestina a pluviissere pendere cs. Isai. LV. 103; unde ipsae inter maxima Dei beneficia computari solent cs. Deuter. XΙ- 14; XXVIII. 12 . Verum pluvia nonnisi bis in anno frequens ibi cadit : scilicet inde a medio Octobri ad medium usque Decembrem, et vocatur imber temporaneu4, hebraicet 'i', irrigan3, qui terram, jacto Semine, irrigat. Altera pluvia mensibus Martio et Aprili cadit : dicitur autem ejipbra sive serotina :ipSa Spicas turgescere facit et ad maturitatem perducit. Duplicis hujus pluviae frequens in libris V. T. mentio sit : cs. Deuter. xl. is; dorem. V. 24; Osae V l. 5. etc. Locutionem επ αυτ o vid. var. leci. objectum Verbi μακρολμων inducere plerique asserunt: quod sane orationem tautologicam saceret, eum jam dictum fuerit : Gyectui pretiosum fructum terrae. Maluerim igitur praepositionem επι Se l. Dativoὶ hic dictam esse de ea uaa ut Mati. XIX. 9: Luc. v. 5, etc. ob quam quid sit : agricola nimirum longanimiter e pectat propter fructum quem Sperat.
F. S. Patientes igitur estote et vos, et confirmate corda vestra:
Fideles hortatur 4 Aconus ut ei και inducens alterum comparationis
239쪽
membrum ipsi ad Dxemplum agricolae longanimes Sint, et corda Sua sortitudine atque constantia accingant. - Στηριζειν καρδιαν, cor strinum et comtung reddere.
quoniam adventus Domini appropinquavit.) Haec est ratio
quae laciliorem efficere debeat longanimitatem, quippe quae haud diu duratura sit: adventuδ enim Domini νroximus est : quod quo Sensu sit intelligendum, modo diximus. - γιγιν est apyroyinquare :unde Persectum ηγγικε valet oppropinquavis. duod autem ammyinquavit jam incipit quasi adesse, ac proinde proaimus est. Sic sit ut Persecta mullorum verborum , quorum haec vis propria est ut actionis sive status cujuspiam inchoationem indicent, Prmentia Significationem in usu loquendi obtineant ).
y. 9. Nolite ingemiseere fratres in alterutrum, ut non
judicemini. Exhortationem suam, quo magis eam inculcet, Sub forma negativa iterat Apostolus, nOVa pariter ratione proposita. Ratio autem haec est, ne et ipsi propter impatientes adversus oppressores suos gemitus et querelas, judicium Sibi coram Deo assumant, atque priaemio sibi rependendo ex parte Saltem careant. - 0uod ad pronomen o λλέλους attinet, non putaverim ipsum reproritalean hic connotare. IACOBUS quippe Pauperes et oppreSSOs directe alloquitur, qui utique cur adversus divites ingemiscerent habebant : non sic divites respectu pauperum. Itaque αλλέλους hic e0dem sensu intellexerim atque Math. XXIV. 10, ubi, uti merito observat LUCAS BRLG. :α quod dicitur invicem, αλλη λαυς alii alios, non intelligitur quod fidelis salsum fratrem prodet, quemadmodum salsus frater fidelem :sed quod alii et alii, complures salsi fratres, prodent alios et alios, complures, inquam . fideles. DMee judeae ante januam assistit. i. e. proximus est, uti iam
monuit. Eadem periphrasis Mati. XXIV. II et Mare. XIII. 29 Occurrit. - Εστηκε - stat. Vide quae ad v. 8. de nonnullorum Verborum Pe sectis notavimus.
240쪽
L 10-11. Exemplum ac- L 10-11. 'Υπόδειγμα λα- cipite, fratres, exitus mali, επε, αθελῆά ρου, τῆς κακο- laboris, et patientiae, Pro - παθείας καὶ zijς μακρολμίας phelas : qui locuti sunt in τοῖς προ τας ' Κ ελαλπαν
nomine Domini. Ecce bea- τω ονόματι ' κυμου. 'Istiati sicamus eos, qui sustinue- μακαρ μεν υπομDπrας ''runt. Susserentiam Job au- - μνὰ/ VA ηκούσατε distis, et finem Domini καὶ το τδος κυρίου εἴδετε , vidistis, quoniam misericors οτι πολυείκτπλαγχνός eστι καὶ D0minus est, et miserator. οἰκτίρμων. PARA PHRASis. Eaeemplum sumite, fratres, longanimitatis in quibusvis alpietionibus, Prophetas, qui tamen tamquam legati Domini loquebantur. Ecce beatos praedicamus eos quieonstantes perstiterunt. Constantiam Iob audistis, et quem sinem calamitatibus ejus Deus imposuerit, vidistis : amore enim et miseratione plenus est Dominus.
at Lectioni complutensi suffragantur AGΚ ol OEcuti sius et B aut m legit εν Tas oxoaεανι, quam lectionem pariter exhibout versiones Srriaca, Itala et Vulgata r nocnon THEOPHYLA TUA.bὶ Pro υπομεν.ννας quod est in GK, quodque legerunt TapopvvL1crus et ccam ius , plurimique minusculi r AB υπομειναντας oxhibent i nec aliter versiones SFriacae et Latinae.
B'Κ, in aliis plurihus, itemque apud OEccti NiLu.
y. 10. Memplum accipite, fratres, mitus mali, laboris,eet. in duo magis patientiam suadeat, auditores suos ad exempla Dissiliam by Cooste