장음표시 사용
81쪽
II Εω. IX. 6 ; qui est tuae vera quae illuminat omnem hominem Ioh. l. 9ὶ: a quo demum procedunt quaecumque ad homines beandos
spectant. Nolum est Hebraeos imaginem lucis frequenter usurpare ad prosperitatem et felici talem quamvis exprimendam. Apposite valde JA BLs Patrem luminum illum vocat, a quo concupiscentiae, cujus proprium est animos hominum obtenebrare et excaecare, causam Procul arcendam prasedicat. - Per Patrem luminum lotam SS. Trinitatem esse intelligendam, dubitari non potest : cum Omnia Operaail extra tribus Personis communia sint.
apud quem non est transmutatio, nec vicissitudinis obumbratio. Dixerat Apostolus : quidquid est boni et perfecti, coelestis
Mendit, vi licet a Patre luminum. Nunc subdit : cui nulla inest mutatio, immo nequidem mulationis umbra. Unde cuique pronum enat concludere : ergo Deus lentationum auctor esse nequit. Quod erat probandum. De sorma ενι quae hic occurrit, ut ei l Cor. VI. I, Gal. III. 28. et Coloss. III. 11, non una est omnium sontentia : aliis ex evecteti
contra iam, aliis pro Simplici eme positam existimantibus. Equidem ill . D. BEELEN secutus, Senserim cum VALCRENARIO cui WiNERUS, ΚυΗNERUS , aliique consentiunt. u Verborum παρειμt, inquit VALcΚENARIus Schol. in I Cor. V l. 5ὶ, επειμι, μεζειρο et ενειρα tertius yersonae tam singulares quam pluraleS, apud elegantiores scriptores graecos nonnumquam designantur per Solas Proeyositiones, in quibus accentus tum ex ultima retrahitur in penultimam. Sic πάρα scribitur pro παρεστι, vel παρεισι. eademque ratio eSi in επι, μετα. Quia autem ἐν emat monosyllabi cum, ad illud i adjecerunt, ut scribi posset et pronunciari ενι quod nostrum est Paulinum ωκ ενι εν Utta. I. Cor. VI. S). Propter loca N. T. paulo Propius spectandum est ενι.Εximie illud ponitur pro Dεστι incit. Sed hoc compoSi tum quandoquidem ponitur saepe pro Simplici εστι, non mirum est ενι quoque in hunc sensum adhiberi. In PAULI locis citatis Gal. IlI. 28; Coloss. III. 11 evt ponitur pro εστί est. Sed nostro loco si Cor. V l. 5. ponitur propria vi, et significat inest, uti etiam in ep. IACOB. I. 17.... Fluxit autem ille usus ad HOMERO, in cujus observari poterit Iliad. ξ. v. 216.
82쪽
EPIST. S. IACOBI. Prae ceteris frequentavit SOPHOCLES .... In Electra v. 1057 ; OMip. Tyr. v. 178; OMiy. col. v. 1129; in Philoct. v. 650. v Hactenus ille. Igitur παρ ω ακ ενι pleonastice dictum fuerit pro αὶ ρυκ ενι : nec hujusmodi pleonasmus griecis infrequenS eSt. V eS παραλλαγη η τροπης αm πικιατμα, quae alibi in N. T. non Occurrunt, o Scientia astronomica desumptas esse, jam notarunt CORN. A luAP., ESTIVS et LORINES , ac defendunt nonnulli recentiores Philologi. Nolim tamen vim illam astronomicam urgere : tum quia in ipsa vocabulorum notione desinienda non parum dissentiunt Philologi illi; lum quia IACOBUM de subtiliori hae metaphora vix cogitasse facile crediderim; tum demum, quia voces graecas notionem propriam per se habere ex Lexicographis abunde eonstat. Sic HESYcillo παραδλαγηost ἔναλ αγη, αλλά τις ' n. e. immutatio, converato; et τρασκἀποσκιασμα ' ἁλὶ οἱώσεως καὶ 7αντασίας ὁμοίωΗΣ ' h. e. conversionis et imaginationiS Simulacrum. Quod ETYM. M. explicat per μετα&λης
h. e. converatonig et mtitationis uratisium, et imaginationis simulacrum. Quidquid sit, mens Apostoli aperta est, et omnimodam mutationem a Deo removet. Praecipuus est priosens locus ad firmandam absolutam Dei immutabilitatem, quam SequentibuS Verbis praeclare describit S. HIL RIUS : Nihil, ait, in aeteream illam et perfectam naturam novum incivile neque qui ita est, ut qualis est, talis et sempersit, ne aliquando non idem sit, potest estici aliquia aliua esse quam semper est Deut beatus atque versect- profectu non esset, cui nihil deest: aemulatione non novus est qui origine caret. Iyge e St, qui quoa rat non aliunde est : in sele rat, δecum rat, a Se rat, Sura
sibi est, et ipse tibi omnia est, carens omni demutatione novitati3, qui nihil aliud quod in se posset incidere , per id quod ipse sibi totum totus eSt, reliquit.
y. 18. Voluntarie enim genuit nos verbo veritatis. Quamquam
versiculus iste cum praecedentibus nulla particula tuid. var. legi. copulatur, non est tamen dubitandum quin cum antecedente ver-
83쪽
siculo intime cohaereat. seuod ovincit vel ipse sullaeeti desectus in Verbo sinito απελααυσε. Noxum autem rite perspexit Ven. BEDA. si Quod ergo dixerat, ait, omne datum utimum et omne uisum yemsectum a Deo aracendere, consequentor astruit addendo, quia non nostris meritis, sed suae beneficio voluntatis, per aquam regenerationis , clo filiis tenebrarum nos in filios lucis mutaverit. B Addiderim IA OBUM thesim suam , quod nimirum Deus non Sit tentationum auctor, in praesenti loco indirecte confirmare. Ex his enim quae hic scribit, non concludere nemo poterat Deum, qui ex mera benignitate nos regenerare dignatus est, tentationes nullo pacto immittere posse : quum illae ad regenerationis gratiam in homine perimendam praecise tendant. Βαβηθεις. quod Vulgata vertit voluntarie, Participium est Aoristi Verbi β λομα. de classe Deponentium PasSivorum. Putaverim autem a AconΠu per illud βάλη Θεις nil aliud significare voluisse, quam
quod Paulus significat quando Scribit : καzα πηυ ευδοκιαν του Θεληριατος αυτου Εph. Ι. 5 , et κατ ιλαν προΘεσιν και Παριν II Tim. I. 9ὶ vel simpliciter κατα προεσιν Rom. VIII. 28 . Intelligimus igitur Dei. Meretum qim ab interno statuit lapsum percitumque hominum genus ea mera gua bonitate et elementia per Christum realituere in viam Salutis in. - δεπε me de mera vitae ac morum emendatione per Christianam Religionem essecta . Rationalistae, quoiquot sunt, intelligunt. Ast insolens est valde isthaec interpretatio. Quamvis enim verbum αμαιειν de vera ac naturali generatione, quae in Divinis soli Verbo competit, hin intelligi nullatenus valeat non ideo tamen cuique licet quemlibet Sensum metaphoricum prolubitu ipsi astingere , sed illum solum quem fert communis usus :nam ad ejus normam omnis metaphora redigenda est. Porro nil laequentius in libris N. T. occurrit, quam notio illius generationis seu potius regenerationis spiritualis qua silii Dei nominamur et sumus I Joh. III. 1. 23. Et si mente a praejudicalis opinionibus aliena ea loca 2ὶ quis pervolverit, utique cum S. Tridentina Synodo Sess. VI. de justificatione j saleatur necesse erit : hanc regenerationem hujus-
84쪽
EPIST. S. IACOBl. modi esse qua transferamur ab eo statu, in quo homo nascitur filius primi Adae, in statum stratim, et auoytionis tiliorum Dei per secundum Attam Iesum Christum, salvatorem nostrum cap. IV ; et justificationem consequamur quas non est sola peecatorum remissio, sea et sanctificatio, et renovatio interioris hominis per voluntariam suaeπ-tionem stratim et donorum, unde homo eae inju3lo sit justus, et eae inimico amicu3, ut sit meres Secundum syem vitae interna cap. VII . Quod sit dum d Esu CHRISTI sanctissimae passionis. merito yer Spiritum Sanctum charitas Dei stili tinclitur in eoruibus nostris, atque imis inhaeret sibi dem . Hanc, quam descripsimus, spiritualem regenerationem, per vocabulum απεκω σε JACOB M intellexisse, suadent et tota contexta oratio et locus parallelus . I Pet. I. 25. 25 : Renati non
ea Semine corruptibili, sed incorruptibili per verbum λα λογου
Dei vivi . Hoc est autem verbum quod evangelizatum est iu S. Equidem interpretationi nostrae contradicunt S. ATHANASIUS, Orat. III in Arianos 2 , et M LMOENIUS , απικυπιν intelligentes ipsum creationis beneficium quo Deus Sponte sua nos genuit, idque Verbo veritatis, h. c. per Verbum Sibi consubstantiale, quod est ipsa veritas :consormiter ad illud Iob. I. I : omnia per ipsum Verbum facta Sunt. - Verum haec interpretatio ad scopum Apostoli et ea quae in Sequentibus iraduntur minus recte quadrat. Deinde verbum veritatis intelligere debet ipsum Dei Filium. Porro CHRISTuM a nemine nisi a solo 40HANNE in N. T. Verbum appellari, interpretes merito observant. - In dictione
εὶ Ad hoc vocabulum apposito notat VEGA , de Iustiscatione lib. V. cap. s. a Ut significaretur, nominem adultorum absque propria voluntate sanctificari, adiec-lum mi verbum voluntariam. Voluerunt enim Patres hoc loco stabilire veritatem fidei adversus dogma Lutheri, asserentis etiam nolentes et reluctantes adulto justificari. v
sὶ Opp. tom. I. pag. 483. n. 61. Ed. BENEDicT. Haec sunt ejus verba : Tα μιν γαρ μη οντα ποτε, ἀλλ επιγινομενα , o Δημιουργος βουλευ παι συνσαι νον δε ιδιον Λογον αυτου φυσει γεννώμενον ευ προύου λευεται 'εν τουτω γαρ o Πατηρ παε αλλα, o σοι βουλευε ται, πο ει, και δημιουργειεν νουν ' καρως και Iακώβος ο απο λ- διδασκ- ελεγε ἀπεκνησεν ημας Λογω αληθειας. h. e. Nam ea quidem, quae aIiquando non erant, sed extrinsecus postea sunt, facere Creator deliberat: eum autem Verbum uum ex seipso natura gignit, praeviam nullam adhibet deliberationem. Siquidem in eo Pater, quaecumque producere gratuit, facit et creat : uti nos etiam Iacobus apostolus his verbis docet : Volens 9enuit nos Verbo veritatis.
85쪽
γυ αὐηΘειας, λογω est Dativus inStrumenti, αληθειας vero pro Genitivo appositionia habuerim, ita ut Sensus sit: verbo quod est veritas: sicut aiebat CHRISTLS Ioli. XVI l. 17 : ο λογος ο σος αληβεια εστι. Illud porro verbum veritatu proculdubio doctrina Evangelica est, quae in S. Litteris modo ο λογος Simpliciter Act. VIII. 4, et passim , modo ο λογ&ς του Θεου Act. Vl. 7. XIlI. 44. etc. ; nunc ο λογα
II Cor. VI. T dicitur. Atque hanc etiam interpretationis noStriae partem locus PETRI , quem modo recitabamus, maxime commendat. Et re quidem vera verbum evangelicum regenerationis sive justificationis quaεi-in1trumentum merito habetur : nam, ut ait Paulus Rom. I. 17ὶ:justitia Dei eae Ade in sidem; verum quomodo credent ei quem non aucterunt X. 14 3 Ergo Adra ea auditu, audituS autem per verbum Christi su 17 . Ideoque Evangelium virtus Dei est in salutem omni credenti I. 16 , h. e. Dei Salvisica qMisam via cuicumque qui creuit.
ut simus initium aliquod creaturin ejus. Indicatur con3itium seu sinia εις ut Rom. IV. 113 quem Deus in hac regeneratione
nostra sibi proposuit. - Eις υ et ναι reddendum erat, non ut Simm, sed ut regemus. Hoc enim postulabat conrecutio Temporum, eum prideoSSiSSet Aoris lus απεκωπε genuit . Ceterum interpres noster saepissime hanc consecutionem negligit. - Απαρχην cur Vulgatus auctor verterit initium, quod sane orationem obscuriorem facit, non video. Novies in N. T. vox illa occurrit, et nulli bi sic reddita est. Vetus itala primitiae legit, nec aliter ipse HIERONYMUS, lib. I. adv. Iovinianum. Porro αναρχη proprie designat primitias frugum, qua a reliquis frugibus separandae et Deo consecrandae erant i Levit. XXIII. 30, 11. Deuter. XXVI. 23. Itaque, clempta metaphora, IACOBΓs significare voluerit, Deum nos regenerasse, ut esSemus primitiae quaedam, id est, pars selecta generis humani, quae ipsi offerretur et consecraretur : uno verbo, genua electum et populu3 acquiritionis 1 Pet. II. 93. Qua sane interpretatione et excellentia doni nodis a Deo gratis con-eessi multum commendatur, et adhortationibus quae statim sequuntur via Sternitur. - Τα Substantivis Nominibus interdum additur ad extenuandam eorumdem notionem , maxime ubi inusitata aut audacior quintam metaphora. ut in hoc loco, adhibita fuit. l . -
1ὶ Granim. Graec. I. 25. q. pag. 369.
86쪽
EPIST. S. IACOBl. quamvis proprie ad Omnem creaturam pertineat. de hominibus per synecdochen usurpari posse, desii eientibus quidem exemplis, haud immerito ex eo concluseris quod κτισις , quocum in multis conveni ικτισελδ, quae purioris graecitatis vox est, de hominibus saepe adhibeatur. Cf. Marc. XVI. 15; Colos. I. 25, etc. Ad homines porro vocem illam in praesenti restringendam PSse, ipsa rei, de qua hic agitur, natura Suadet.'. 19-20. Scitis fratres mei dilectissimi. Sit autem omnis homo velox ad audiendum : tardus autem adloquendum, et tardus ad iram. V Ira enim viri, justitiam Dei non operatur.
PAR APBRAsIs : Hoc scitis, fratres mei dileeli. Sit porro quivis homo celer ad audiendum verbum illud veritatis: tardus autem et providus ad illud proferendum, ut sie ad iram non deveniat. Vir quippe iratus Ionge est ab illa justitia quam Deus a nobis requirit.
aὶ Quamvis Complutensis lectio testibus gravibus non destituatur, ipsi tamen lectionem Vulgatae auctoritate praestare putaverim. 'Iστε enim logitur in eodd. ABC, ae in antiquis pluribus minuseulis. Ita ne quoque loetionem reserunt veniones itala, Copii , et Armonica. hὶ Post εστ, additur particula δε in eodd. BC et Barhorino saec. XI; De non in vorsionibus Itala, Coptica et vulgata.
γ. 19. . Scitis fratres mei dilectissimi. Sit autem omnis
homo cet. Ex indicato regeneralionis sine a Deo intento, Apostolus Occasionem sumit varias proponendi exhortationes ad vitam, uti regeneratorum genu1 electum decet, instituendam.
87쪽
duae parienesis, si complutensem iee ionem sequaris, inducitur per ωσζε concludenti 5 Sig ωστε legitur Ilom. XIlI. 2ὶ; si vero Vulgatae adhaereas, inducitur per Oe tranMuntis εσζω in J. Oratio sane gra- ior apparet, si cum Vulgata legas : scitis fratres. Est enim iti illa
quasi-contestatione, aliquid solemnitatis quod animos ad considerationem magis attentam sollicitet. Dubium autem non est, illud gestis reserendum esse ad ineffabile regenerationis mysterium, quod ApoStolus modo declaravit. -Iστε, pro quo in seriore graecitate adhibitum reserimus ριδατε. apud veteres in usu frequentissimo fuit. Legitur etiam Ephes. v. I; Hebr. XIl. 17. - Πας ανθρώπιος, quivis homo :πας ut Supra v. 17.
Misae ad audiendum : tardus autem ad loquendum, et
tardus ad iram. in Graece tria haec Myndetice enunciantur : quod orationem vividiorem facit. Hujusmodi asyndeton saepe obtinet in Sententiis antitheticis, quo nempe sortior fiat oppoSitio. Cf. 1 Cor. XV. 45 Seq.; 2 Tim. IV. 2. etc. Sensus est : eSis porro quivi3 homo celer ad audiendum, tardus ad loquendum, tardus ad iram. Bene ESTIUS ad h. l. : α Quoniam mentionem fecit ApoStolus, ait, de verbo veritatis, per quod suerant renati; nunc, ut in eo, per quod renati erant, permaneant atque proficiant, hortatur ad eiusdem verbi audiendi velocitatem, id est, promptitudinem ei diligentiam .n- Εις hic valet quoa attinet ad si . - Infinitivus α υσαι, ut et insequens λαλκΠαι, nominaacit, ideoque praemissum Articulum habet: est autem uterque in Accusativo casu. Qui infinitivi nominascentis usus, etiam in casibus obliquis, frequens est in libris N. T.
ιardus autem ad loquendum. Utique idem verbum veritatis:
hoc enim postulat antithetica propositionis ratio. SMMERO ad h. l. apposito notat : si VeriSimile est in illis Ecclesiae incunabulis viguisse Spiritum aemulationis, ut apostolicum et ecclesiasticum munus multi appeterent scs. Phil. I. 153. Unde ei in principio tertii capitis habet : Nolite plures musti atri fieri, fratres mei. Unde et de hoc erunt disputationes, ex quibus irae, rixae, et contentiones oriebantur : quod quidem vitium frater Domini tollere conatur, dumisi Exempla illius usus praepositionis Mς e seriptoribus graecis collegit IlΚR
MANNux ad Vs. cap. IX. seel. II. n. XI. not. 93.
88쪽
EPIST. S. JACOBI. hortatur ut omnes sint veloces ad audiendum, tardi autem ad proserendum Sermonem .n Hoc autem ultimum in praesenti loco obiter tantum, et ex occasione, tangit : idipsum in cap. IH uberius tractaturus.
et tardus ad iram. in Putaverim Jhc0BLM iram illam respicere de qua modo Sal.MERO; de ipsa autem mentionem nunc secerit, quo magis fideles ab inordinato docendi desiderio jam deterreret. Quod ad rem attinet, vix aliud per ρογυν intelligendum hic videtur, quam id quod Apostolus infra scap. III. per inco ου πικρον et εμειαν
expressit. Notandum porro est, quod merito observat ESTIVS ad h. l. , Apostolum ci non sic praecipere tarditatem irascendi, quomodo praecepit tarditatem loquendi: quasi honum sit irasci, sicut honum est loqui, modo tardi et providi simus ad utrumque : sed ab ira revocare tamquam ab assectu vitioso. ny. 20. Ira enim viri, justitiam Dei non operatur. Rationem
brevi tor reddit γαρὶ cur ad iram, proinque ad loquendum, tardi Simus oportet.- Οργη αυθρος metonymice pro ανηρ οργιγαενος. - Operatur justitiam Dei phrasis hebraica est rios rarer ri nu
Deuter. XXXIII. 21): in qua vox amplissimam notionem obtinet, et de recte factit universe usurpatur. Quo SenSu Anαιοσυνη pluries in libris N. Τ. occurrit. Cf. Mati. III. 15; Luc. XII. 51; Act. X. IIcet. - IuStitia Dei ea est quam Deus requirit ac praecipit. Litotes est in illo non operatur justitiam Dei r negando enim contrarium, pluS significat quam dicit. Vult autem dicere : vir iratus multa committit contraria ilii justitiae quam Deus omni Christiano Servandam principit.
y. 21-25. Propter quod abjicientes omnem immunditiam, et abundantiam malitiae, in mansuetudine SuMcipite insitum verbum, quod potest salvare animas VeStras. V Estote autem fact0- res verbi, et non auditores
89쪽
CAP. I. L 19-20. tantum: sallentes vosmetipsos. Quia si quis auditor est verbi, et non factor: hic comparabitur viro consideranti vultum nativitatis suae in speculo : consideravit enim se, et abiit, et statim
oblitus est qualis suerit. J Qui autem perspexerit in legem persectam libertatis,
et permanserit in ea, non auditor obliviosus factus, sed factor operis: hic beatus in laeto suo erit.
' Ο Ε παρακυφας εις νομον τελειον του τῆς ελευειρίας καὶ
PARA PHRASIS. Itaque, abjecta omni carnis immundiιia, omnique animi malitia, eum omni spiritus modestia suscipite doetrinam vobis traditam, quin animabus vestris inter nam valet afferre salutem. Ad hoc autem ea, quin Ieae Evangelica jubet, opere praestetis necesse est, et non auditores tantum hujus legis sitis, vosmetipsos graviter decipientes. Nam si quis legis quidem eognitionem habeat, eam vero opere adimplere non satagat, is similis est viro qui faciem suam in speculo obiter tantum conspicit : qui scilicet semetipsum consideravit, et statim abiit, ideoque statim oblitus est qualis esset, ac proinde nullum eaeinde commodum reportavit. Oui vero inrubuerit in legem perfectam, quin est leae veroe libertatis, et inhoeserit ei, non mera cognitione, quin cito oblivioni datur, contentus, sed ea, quorum cognitionem adeptus est, eaeseeutioni mandans, hic utique beatus eriι eo quod legi obs euius fuerit. Diuili ed by Cooste
90쪽
y. 21. Propter quod abieientes omnem immunditiam, cet.
Revertitur jam Apostolus ad praeceptum de verbo Dei cum omni animi promptitudine audiendo, illudque disertius tradit et explicat. Transitio autem sit per λο h. e. o. quare, Significatione relativa ut Rom. II. 1): resertur enim ad hoc : sit autem omnis homo veloae ad audienuum s v. 19 . Sensum hujus commatis in paraphrasi expressimus. Vis vocabuli ot Θεμενοι, quod est participium Aoristi II medii verbi αποrtΘημι, non poterat quidem latine adaequa te reddi : nec tamen per participium Praesentis temporis erat vertendum t). Melius certe secisset interpres, si, Ablativo absoluto usus, scripsisSet: Quare, deposita omni immunditia et c. - Pro immunditia graece est μααρια quae aliaS in Ν. Τ. nulli bi occurrit. Porro μααρια a ρυπος proprie est sordes, 3purcitia corporibus adhaerens: sic infra cap. II. 2, adjectivum μυπαρος de veste sordibus laedata praedicatur. Iam vero existimaverim JAconLM vocem illam sensu ethico de peccatis quoecarnem commaculant hic usurpasse. Quam Sane interpretationem imprimis commendat ipsa natura rei de qua in praesenti loco agitur. Notum quippe est peccata carnis, eo ipso quod mentem obnubilant et hebetant, maximum ponere verbi divini susceptioni impedimentum.
Περισσειαν κακιας pro κακιαν περισσην poni putem: Sic Rom. VI. 4. καt ζης ζc ης est pro και νη ζω η et i Tim. VI. 17, πλοπου αθόλοrm pro πλατος αλλος : cujusmodi structura epitast aliqua Seu majori vi significationis non caret. Κακιαν in amplissima sua notione intellexerim de omni animi improbitate seu malitia: quam ideo Apostolus περιστην Vocaverit, ut illam innumeris modis vim suam exerere Signiss- caret. Huic nostrae interprelationi concinit BEDA, qui Apostoli in hisce proserendis scopum optime perSpexit. α Prius, ait, et corpus et mentem a vitiis jubet expurgare, ut digni existere possint, qui verbum salutis percipiant.... Omnem quippe immunditiam et carnis et animae
Hoc translationis vilium interpres noster non semel admisit i unde sactum est ut nonnumquam sensus obscurior evaserit. Sic, ut exemplo manifesto utar, quod Hebr. I. I legitur : καθαριι εον πονροσαμυor αρ est τι νημο-, ε καί σεν. . . obscure fiane vertit e purgationem peceatorum faciens, se- ι... cum sensus sit : eum purstationem precatorum fecisset, sediι.