Antonii de Haen, quondam S.C.R. apostal. majestati a consiliis et archiatri ... Praelectiones in Hermanni Boerhaave institutiones pathologicas

발행: 1780년

분량: 526페이지

출처: archive.org

분류: 생리 & 의학

111쪽

S. 1I7O-72. IN DIU. IN Non n. coRRIG. FiUID. IO7 adesse noscebamus; nam dolor erat non ab inflammatione , non a motu aucto litimorum, sed sine eo ; erat

dolor sine tumore ab obstructione nato ipsaeque partes minime tumidae erodebantur. Unde dolor hic sine febri, sine tumore, cum ero- sone saepe, necessario acrimoniam denotabat; ubi vero ad examen pergebamus signorum variae acrimoniae, non poteramus ea signa detegere, quae speciem determina

rent.

Hinc manebat tantum acrimonia in genere, erantque in medendo excogitanda talia, quae cuivis acrimOniae speciei ex aequo Prosint. Haec narrantur in Textu: sunt eorum quaedam sa-cile putrescentia, quaedam aceScentia. Dicetis, isi acrimonia oculta illa in acidum incipiat vergere, magis abacescentibus irritabitur. Bene, tunc signum manifestius aderit, speciem determinans, adeoque tunc potero dareantacida. 1) iure carnis recentis Noverat BO ERIT AAvx Medicum aliquem GUILL iELΜi III. Angliae Regis& Gubernatoris IIollandiae, qui podagra adficiebatur. dum Regem in itinere ad venatum destinato sequeretur T3men, ut ostenderet, quam lubenter Regem vellet sequi, consilium inivit cum quinque Medicis, ut constaret inter omnes de morbo: Omnes adnuunt, veram esse

Podagram. Ergo, inquit, melius non novi, quam λ-Jo jure vitulino uti : etiam adnuunt omneS. Intra paucos dies hoc solo remedio iterum pedibus usus Regemque sequutus est.2ὰ 'tu aquae Lyc. ς aqua pura neutra est, nec alkalina, nee acescens ; hinc prodest omnibus : huc etiam reser serum lactis cum sapone V neto. 3 Quiete animi ta corporis; ne acre motum in-Prudenter tenerrima vascula dissicindat: saepius enim jam

112쪽

patuit, Venena Copiosa in mortuo non agere: vesicantia. in cadavere Visa sunt agere, ut olim ex Afiis Paristris communicavi Vobiscum: sed oportebat supra cantharides cataplasma ponere, & tunc adparebat quasi quid agerent. Forte in corpore mortuo, i. e. sphacelato, Cataplasma calidum diu inpossitum quoque spha celatas bullas excitaret e id est data occasione explorandum. Caeterum, quo vis vitae major, eo plus agit; quo minor, eo debilius furit. Igitur motus animi & corporis iis non inperandus, qui acrimonia obsidentur, ne acre motum nimis nervos irritet: quo maxime etiam referuntur M. 5. Opiata.

II 73. 3b Saepe inprudentes Medici homines

acido laborantes, adeoque debiles, ut passim in hac specie acrimoniae sit, cogunt ad debilitatem emendandam , se multum movere. Pessimo sane consiliol acre enim motu agitatum vehementer nocere potest: sed acrimonia magnam partem devicta, a lento gradu in majorem fiat motus. ' θβ) Acidum convertentia Dc.; sie fit tertium sal

blandum, non nocens, per urinam maxime expellendum. S. ΙΙ74- ') Etiam ipsum acidum est primo leniendum, Ante-qUam moveatur. Infans aegrotat ab acido in ventriculo: si indicatio non nimis urgeat, & si nouadmodum pauca copia sit, saepe Medicus hoc acre acidum trudit in intestina, ubi lata superficie adplicatum facit convulsiones & mortem. Ergo ac, dum primo mitigetur, ab Sorbeatur, inmutetur pro parte, per lapides Cancrorum, per saponem Uenetum, per oleum lini & dein purget. De α

113쪽

1174. Quin illud obtundunt inforbendo

trochisci de viperis, qui hic adducuntur, parantur eX pulvere Viserarum Carnis siccatae; pulvis miscetur cum pativillo vini canarini, in quo Vino gummi arabicumsolutum est: omnia mista simul rediguntur in pastam , e qua formantur trochisci. Hinc acre ali ali involvendo prodesse quandoque possunt. BOERII AAVE Uidetur potius haec scripsisse connivendo ad aliqua ossicinarum praeparata, quam ut commendaret, tanquam aliquid egregium. Est eadem ratio, cur anti toxicae vocatae sint terrae pleraeque pingues, ideoque omnes Conpositiones Contra Venena intrent. Parum certe erit, quod hinc lucremur in copioso aikali. II 75. Lixivisa ex calce vivat, dudum est , quod in navibus carnes nimio sale contra putredinem adservatas & inde durissimas, didicerint tali lixivio inmittere, ut inde sal marinum extraheretur. Hinc in muriatica acrimonia extricando salia juvat. Confert quoque, ut probata exempla demonstrant, ad calculum urinarum solvendum, doloresque a calculo mitigandos.

Vidimus in nos contio magnam partem calculi solvi in aqua calcis, omni biduo, vel triduo renovata. S. II 78. 79. Ponamus febrim continuam , putridam , acutam : ibi sanguis inflammatorie spissus est plerumque. Quid hic Medicus Τ Mittit sanguinem, ut Copia minuatur ac adtritus , sicque sanguis, minus pressus, minus conpingatur : hoc ut securius obtineat, replet hee corpus diluentibus, adtenuantibus: ergo occupatus hucusque est in adtenuatione spissi : & ubi adtenuata sunt inspissanda, occupatur in inspissatione adtenuati. Verum praeterea ali alina putrida humorum hic mo-

tuenda diathesis. Dat acida, quae Putridum praesens

114쪽

1 Iu

mutent, ac humores contra futuram putredinem muniant : dat decocta farinosa, quae Omne acre in genere involvant ; dat aquosa multa, catholica remedia contra Omnia acriar ergo occupatur in lenimine acris.

3b Adsunt hac in febri multae obstructiones, ita

ut corpus non perspiret; ut excrementa alvi non stimulentur ad exitum, & forte obstructa sunt exhalantia &smegma producentia oscula in intestinis e urina saepe admodum pauca redditur. Os siccum, lingua est arida, quia a materie morbosa oscula omnia, in ore obpleta, non exhalant salivam, mucum. Oculi sunt pulverulenti , sicci, quod humoris lacrymalis.& smegmatici viae obstructae sint. Aures obsurdescunt, quia obstructa alicubi vasa in organo auditus : ergo obstructiones genera

Medicus. quid hic ' Ponit corpus in balneum,

saltem inserius corpus, ut, praeterquam quod aqua per vasa bibula absorpta sanguinem diluat, etiam oscula perspiratoria obstructa laxentur, emolliantur , aperiantur. Per enemata laxat alvum primum, dein enemata maxime emollientia adplicat, ut & renes foti plus urinae excernant, dimittant, & ut aquosa per lacteas & absorbentes venas absorbeantur. Fomenta circumponit ventri lumbisque, eamdem ob causam. Tepidis mellitis os pertuo humectat, ut criista obstruens solvatur: oculostepida saponacea fovet, ut lacrymarum fontes deobstruantui. Aures fovet extrinsecus emoli entibus ', totumque corpus, quantum potest, replet aquosis, nitrosiis, solventibus, saponaceis, ut, quidquid obstructum sit, solvi queat. Ergo occupatur Medicus in aperiura νiarum obstructarum.

49 Sed non semper in tali dato morbo acuto labrili, viae obstructae sunt, ita, ut excretiones subin, sistant; verum saepe symptomatico sudore, alvo, urina,

115쪽

diffuit aeger, si ita pergat , periturus. Hic jam

quaerit in causam et an laXitate Vasorum, prae defectu viarum Τ quaerit in classe cardiacorum eYplicatorum, quibus hanc vasorum laXitatem emendet, roboret, Si inveniat causam in adtenuatione summa sanguinis, per spiritum vitrioli, aquae prudenter mistum, per succum berberis, granatorum, ') per decocta orygae, cCna cur hanc humorum tenuitatem auferre, sanguinem conpingere, roborare. Ergo in roboratione laxi Occupatur.5 Verum excretiones nullae sunt, quia vicaloris dissipatis liquidis omnia instar corii arescunt& constringuntur. Iisdem emollientibus internis externisque, quibus obstructiones cutis & utScerum emendabat, emendare conatur & hanc rigiditatem et unde aqua simplici, aqua cum mucilaginibus, calide fovet totum internum eXternumque Corpus, potu, latu, balneo, clysmate. Ergo Occ Upatur in laxatione rigidi. 6 J In multis morbis vel motus nimius adest, Vel motus debito debilior. In motu humorum nimio perv. s. , enemata, balnea , potus aquosos restigerantes, Paregorica, Conatur eum ad justum moderamen redigere, ut non tantus motus adsit, quo vasa destruantur, & ut subficiens maneat ad coquendam, movendam, expelleudam materiem morbosam.

116쪽

Si vero motus sit nimis parvus, quam ut Vires vitae coctionem, motum , expulsionem morbosae materiae perficiant, quaerit Medicus in classe cardiacorum illa, quae in tali morbo projesctas, vel labefactatas vires resuscitent, ad talem gradum, ac subiiciat. An Medicina nunc aliud facit in acutis Τ Prorsum nihil: immo neque in Chronicis omnibus quidquam praeterea agit; sumite, si lemcunque Vultis, chronicum

morbum.

II 8 o. De hac re per omnia ferma saecula garrierunt: verum suiSmet redarguntur experimenti S. Nunquam enim praestitere, quae dicunt; cur Τ quia non datur panacaea: quidquid quaesitores lapilis Philosophorum apud furnos suos delirant. 9. 118 I. Sic opto multa tollit, non omnia, vel dabitur, ut tollat omnia per mortem , sed ultra non est panacaea: diversitas 1 ) causarum, et ) diversitas morborum eX eadem causa, repugnat tale dari. Dum de epilepsia agebamus, vidimus epilepsiam oriri a causis diversissimis r vidimus & ab eadem causa illa in cadavere reperta, unde in hoc homine nata epilepsia , in aliis adparuisse plures alios mor- hos natos e ab inundatione serosa cerebri in alio epi-lepsia, in alio paralysis, in alio lethargus &c. nascis

II 82. 24qua in omnibus sere adhibetur, quae ad sanitatem conservandam, aut reparandam requirumtur. Quid sine aqua sit, & in quo non est aqua gignis; videte P Ros PERUM ALP1NUM de Medicina AEgyptiorum , l. 3. c. 12.; Videte prae omni

117쪽

videbitis plurimas nationes esse, apud quas universalissima cura sit inustione partium morbosarum. Μedici Japonenses habent in emgie corporis humani signatos locos omnes, in quibUS pro re nata mustiones fieri debent. Etiam Chirurgorum famosissimi famae suae plurimum igni debent. Videte apud Ruv- sc HIDM Cancros linguae igne sanatos, in Adi erfar an atom. Haemorrhoides ad pugni magnitudinem scirrhosas igne sanatas Vidi. Hinc HIPPOCRATES ait Aph. 8-6. - Quae medicamenta non sanant, serrum sanat quae ferrum non sanat, ignis sanat; quae ignis non sanat, ea insanabilia existimare oportet. HArgentum vivum ; quod , si quis bene moderetur, infinitos chronicos curabit: sed est gladius in mani-hus maniaci. Exempla innumera curarum inimitabi-Jium prostant quotidie. Optum; quo universalius nihil, tam in chronicis, quam in acutis; tam in morbis cum materie, quam sine illa ; tam in pueris, quam adultis. ' f. II 83. PARACELsUs tecte ruercurio usus, qui fuerat omnibus suspectus, stupendas fecit curas. Opio tecte usus, similiter. Hinc, fatentibus omnibus, praestabat sua arte, quae alius nemo. Vidi Medicos

' Videtur, Jal oportere addi pro quinto: salmarinum ,. nitri, ammoniacum, salia ossic. acida, aikalina, neutra, thermarum , pro usu in & externo , salia essentialia, ut saccharum &c. ruagnam Medicinae partem explent. Videtur salis certe usus, si non major , saltem non minor eω ,

mercurii esse. De R. Xoitu V. H

118쪽

PA THOLOGIA.

I 1411il omnino de praxi clinica scientes, plusquam Empiricos , qui audaci mercurii usu quamvis plures intersecerant, tamen haud paucos plane ad sanitatem restituerent, & exinde fama clar1 veherentur: quum enim ignorarent homines, quid adsumsissent, crede baut simplices, eos panacea pollere. S 1184. Cornei toria sua quoque in classe visa

sunt, adeo diversae obpositaeque naturae, ut nullum remedium exstet, quod viros omnium possideat, . quod eX aequo omnibus prosit. Immo, quod uno in casti proficuum , altero in casu oportet esse maxime ne-xium.

Dissertationem hanc Cl. Vindobonem

sum Practici D. Georgia ΗΑFFNER , de , H drope articularum capiti huic subjunxi, quum plures ob rationes locum hunc sibi vendicare videatur prae aliis; ut adservetur dissiculter enim jam eam invenire seorsim est, etsi anno 1762. primum prodierit)digna sit, contentas inprimis ob aegporum

119쪽

historias, ac animadversiones; & hydropem cenu, de quo HAE N ius rarius & paucis nonnisi in Collegiis egit, y. 5. Qic. exactius persequatur. Observationes poSteriores, hydropem articulorum non concernentes, omittere tamen nolui, quod vario sub respectu medicam praxin & chirurgicam inlustrare

queant.

uando serum aquosum extra vasa fusam O cavia

latrbus receptum est , νel O saguans alicubi 'asa nimium distendit, HYDROPs a scatur ἰ qui ideo Obtinere potes, ubicunque hujus feri vasa, id ot iuomni corporis habitu, atque in parte qualibet singulari. Ab hac parte, quam occupat, hydropis spe

cies determinatur, unde H dro ephalus , H dro thorax; Pericar iit, Ovarii , Uteri, Hydrops

audit. Demonstratum autem habetur, triplicem liquo

rem in articulorum cava concurre , Mempe uuiVer

sale perspirans, oleum medullo sum, O mucilaginem a glandulis hic postis secretam, ex quibus mistis lubricum nascitur linimentum e quod linimentum liquor haversantis adpellatur. Hoc igitur liquore naturali a quibuscunque causis adcumulato , aliove Iiquido praeternaturali ad cavum articuli delato, ibidem. que stagnante , morbus oritur , qui non incongrua H u. BOERHAAVE Aphor. 12I5ciat. YAN SWIETEN, commem. ad T. 36a.

120쪽

PATHOLOGIA.

patur; est enim liquidi serosi, aut aquosi, eXtra Vasa fuli, in quodam cavo receptio. 2. Hydrops iste quoscunque fere articulos occupare potest, eorumque in cavis suam figere sedem. Inter luxationis causas internas is jam ab ipso IIIPPoc RATE recensetur lib. de locis in homine, his verbis : - Mucus omnibus natura inest, &, quum M purus fuerit, sani sunt articuli, ideoque facile mo- Ventur, utpote lubrici inter se. Labor autem &- dolor oritur, quando a carne laborante fluit humor: - inprimis quidem rigescit articulus, non enim lubricaia est humiditas ex carne adstuenS ; deinde, utpote co- piosa & valde dispersa, neque ex carne irrigata, A semper re siccatur; quumque illam ob multitudinem

se articulus capere non posit, inuit, maleque con- creSCeΠS ne Vos, quibus articulus conligatur , adto

A lit, relaxat, G dissolvit : G ob illud claudi fiunt

se magis minusνe , prout illud magis urinusve fi . Nec non citra luxationis effectum malum hoc tumore molli sensim aucto, articulationis locum occupante, neque ultra huius limites exporrecto se saepius exhibet; atque hunc solummodo hydropem tumore ejus

modi adparentem mihi describendum proposui ; utpote qui sua in obcurrendo frequentia, in cognoscendo fallacia, in curando pertinacia sedulitatem Chirurgi

multum eXercere solet. ΡJures sunt articulationes, quas tumor hic hydropicus occupare deprehenditur: ad articulum manus, pedisve eum aliquoties Observavi: degit adhucdum meo in noso Omio puella, quae

ejusmodi tumorem hydropicum in eo articulo pedis habuit, qui per tibiam, fibulam & talum sit. Omnium ramen frequentissme in articulo cenu hic mor

SEARCH

MENU NAVIGATION