Antonii de Haen, quondam S.C.R. apostal. majestati a consiliis et archiatri ... Praelectiones in Hermanni Boerhaave institutiones pathologicas

발행: 1780년

분량: 526페이지

출처: archive.org

분류: 생리 & 의학

381쪽

S. 1237. Sc ARIFIcATIO. singulis corporis partibus educito, fomentisque utitor, 'ci semper, quod apertum est, calefaciente medicamento inlinito. In adultis vero, pag. eadem, praefert Varias ventris inustiones circum umbilicum & supra illum : rem tamen ait periculo plenam; sed tentari posse, ubi alioqui homini certo est pereundUm. Hac lege videmur potius intel ligere, quomodo sint para centcses V. V. intelligendae; nempe ut eva-Cuationes modicae, plures , repetitae, per scalpellum incideRdo, vel per linum inurendo, ut sic sensim educeretur aqua, Vel Pus. Sic videmur intelligere sensum Aph. 6-27. Qui subpurati, aut hydropici uruntur, vel secantur, si pus, aut aqua, uniVersim Emuxerit, omnes moriuntur. PSunt ecquidem multi casus apud HIPPOCRATEM , in quibus sectiones & inustiones infelices fuere; verum rationes non latent, ob quas bono caruerunt successu.1) Non omnes curantur, a quocumque remedio , vel optimo; est enim saepe morbus natura superior. 2) Operationes illae tempore H1PPoc RATIS sebant, Ut nunc, haud raro nimis sero; quum a pure, aut aqua , acrioribus redditis, partes internae destru- ctae, humoresque corrupti. Vidimus hoc pluribus exemplis in Epidemicis. Ubi dolor coxarius aut cum morte, aut cum claudicatione conmutabatur, eo quod

sectio, aut ustio, nimis sero adhibita e1set. Lib. 5. Epid. p. 1Ι43. II 46. Unde toties inculcat, hydropi

Si videamus adcuratam industriam V. V; videntur gangraenam partium incisarum praevenisse multum inposto medicamento calefacienter si quis curam tentare Vollet, per incissiones partis cujusdam, Vinum CO-ctum cum roremarino, salvia , abrotano, foribus rosa-

382쪽

rum rubrarum DC. Oporteret adplicare calide, diu noctu- que : sile gangraenam videtur I 1PPoc RATEs praecavisse: maxime prodesset Cortex pertivianus. Verum, ut di xi, cura mihi nunquam in Belgio successit, neque cuipiam Medico successisse vidi, licet talis cautela esset adhibita. In Graecia videtur res felicius HIPPOCRATI

HIRUDINES.

H in unisues actio lino bene intelligitur; quia

ore suo trisulco scarificant vasa & sic sanguinem trahunt: - ubi decidunt, sanguis emuit ad libram & ultra: ergo est mera scari si cytio. AEgyptii hirudines adplicant internis naribus, quando stillicidium sanguinis in acuta febri denotat, conamen naturae adesse , sed vires debiliores : hinc saepe proliciunt copiam ingentem. Vel etiam scarificant subtiliter internas nares, & sic promovent haemorrhagiam narium. Potestis omnia haec apud P Ros PERUM ALPiNUM l. 3. de Medio. AEgyptiorum videre. Loco hirudinum, corumve defeetu, magno cum emolumento Chirurgi vasa oculo patentia in ano, ac turgida, lanceola scarificant, ut fluat sanguis copiose A. Cel. ab Huae BURG Dis s. ergo havrorrhoidi rece' terrumidi festio non hirudo. Caeterum AEgyptii, &plures V. V. Videntur plus scarificationibus tribuisse , quam venaesectioni. An ideo

383쪽

' 1238. HIRUDINES.

saepe praeferenda foret, quia sanguis tum etiam fluit ex arteriis 3 Unde & multi observarunt, missionem sanguinis ex arteriis longe nielius juvare hominem in

acutis.

Circa practicam hirudinum usim inprimis bsne

meruit Cel. ScΗΜ UcKER vermisit te ii irurgisthee christen, T. E. Gro. 2. Θ. 5. rc. Unde , quae . Caput hoc, ab H AENro sat obiter tractatum, inlustrare queant, Partim excerpta, partim traducta hic insu-

Hirudo in dica, seu hirudo mejicinalis secundum cel. L1NNAEUM in dorso lineis notatur sex fla-Vis , quarum duae sti premae denuo punctis nigris insigniuntur. cl. BERGΜANN octo tales lineas numeravit, CI. MULLER autem exactius haecce determinavit. Dorso bifariam divis 5, utrinque lineae quatuor Ob currunt: primae duae ex flavo rubent, punctis tamen nigris notatae : tertia linea nigra, quartaque flava est: in quibusdam speciebus linea nigra denuo in duas ab invicem distinctas dirimitur. Abdomen nigrum , maculis flavis variegatum. Ct. ΜORAND animantium horum structuram intornam descripsit; ''J quum vero non notaverit, quibusnam speciebus ad experimenta sua usus fuerit, descriptioni huic non sidendum prae- primis erit. Hi-

') Cel. ScunucκEκ exhibuit duplicem figuram librudinis medicinalis . ad vivum pictam. Memoire de l' Academie des scienςes 1739

384쪽

Nirudo medicinalis ad aperturam oris Corporiabus instruitur tribus semilunaribus, quorum margines cartilaginei serra quasi asperi sunt. Dum itaque ore lato parti nectitur, & Vacuum producit, instrumenta haec secantia cuti admoventur; vermis illa in circulum quasi ducit, adducit sibi invicem, ac removet, hacqtie ratione cutim vulnerat. Diductis hisce serris amplior evadit pharynx, & sanguis ejus ingreditur cavum. Hirudine a cuti abscedente nunquam non vulnus triquetrum cuti inflictum cernitur. Mitto hic reliqua, historiam hirudinum naturalem magis concernentia, eo exactius , quae usum eorum medico - chirurgicum exponunt, relaturuS.

HIPPOcRAT 1 jam hirudinum usum cognitum fuisse , GALBNus testatur. ARΕΤ AEus CAPPADox in hepatitide cucurbitis scarificatis praefert, quum vulnera profundiora faciant. Diosco RIDES, AEGINETA, & CELSUs in operibus suis saepius hirudinum injiciunt mentionem. Dixerat PL1N1us, hirudines vario scopo adhiberi posse, in plothora sanguinem adinstar cucurbitarum educere, poros etiam aperire obstructos. HORATI Us in suis Saoeris inquit: - Non missura cutim, nisii plena cruoris, hirudo.

Arabes hirudinum utilitatem probe norunt; commendarunt eas in adfectionibus melancholicis & h pochondriaeis. RHAZEs multos felices casus refert, ut quibus ad animantia haec ipsa coniugerat. ΡΑ-

De hirudinibus, cum Commentario SEBΙZII. ''') Histor. Naturat. I. 32. c. IO.

385쪽

f. 1238. HIRUDINES. ' 381

RAc RLsus eas laudat in ictero. Apud Medicos

chemicos autem non adhibebantur, quum hi omnem sanguinis missionem , ceu rationi contrariam, & noxiam, rejiciebant, & HELmo NTIUS ne quidem in tumidis haemorrhoidibus eccum usum adprobat. RAN ZOVI Us peculiari capite de sanguisugis agit, simulque monet, V. V. iis usos fuisse ad educendum sanguinem atrum melancholicum , summo inde enascente commodo; suo vero aevo neglectam denuo hane fuisse methodum. Exemplum adduxit sororis propriae robustae ac plethoricae, quae in octuagesimum usque annum sana permanserit, admovendo singulis annis cuivis pedi quatuor, cuivis brachio duas , interscapulio insuper aliquot hirudines. SENNER aeus & ZACUTUS LUSITAN υs hirudinum usum denuo introduxerunt. G. HIR-scti Et in Diarium Uerliner Nannigialtigieiten pul chram diatriben de diversis adfectionibus, in quibus hirudines cum successu adhibentur, inseri curavit. Catalogum hunc eumdem additamentis quibusdam augere constitui. Utiles sunt hirudines 1) in omnibus speciebus pleuritidis, a phlogosi sanguinis enatis. Cl. ΜΕ Dic υ s. in febribus biliosis epidemicis, ubi bilis nimia corrupta, & receptacula sua egressa pleuriticos dolores excitabat, admotis loco doleati sanguisugis manifestum Produm xit levamen.

De valetudine conservanda ,

386쪽

E) In morbis epidemicis, hirudines tum adhue

utiles sunt, ubi venaesectio ipsa maximum adferre valet damnum. Quod si morbis his adjungatur delirium,& furor, tum temporibus, tum retro aures adponi queunt sangui fugae , ut symptomatu in horum minuatur periculum. Notum habetur, in febribus acutis ac inflammatoriis haemorrhagiam rein istiorem narium plus producere utilitatis, quam si plures librae sanguinis ex remotiori CX trahantur Vena; quum sanguis in primo casu illico ac inmediate ex adfect a parte petatur. Hinc Vetores Medici in majori congestione sanguinis ad enkephalon nunquam non haemorrhagiam artificialem narium producere tentarunt, aut arteriO- tomen capitis fecerunt; hirudines idem anserunt commodum, securiori tamen ae certiori ratione.

3 In infantibus junioribus ac tenellis, tum 2

in hominibus phlebotomen horrentibus proficuae fieri queunt sanguisugae A praesentibus Variolis , morbillis ac inflammationibus : lenta sanguinis evacuatione simul praecaventur omnes debilitates, in peS e. s. P. In febribus continuis, ubi VireS jam eo usque fractae sunt, ut cita evacuatio non amplius tentari queat, CI. ΜΕ AD hirudines ut securum maxime medium sanguinem educendi commendat. Dum aeger

delirans est in hujuscemodi febribus, aut pulsus exiguus , simulque indicia percipiuntur inflammationis en-kephali, usus hirudinum tanto magis indicatur.5 In phrenitide a caloris aestivi excessu , aut febres putridas, malignas Concomitante Cel. PRINCLE jubet, ut sex vel septem hirudines, praemissis largioribus venaesectionibus admoveantur temporibus: testatur, hoc facto nunquam indiguisse arteriotome arteriae temporalis. Quod si phrenitis ut symptomas ebribus jungatur, & debilitas pulsus vetet venaesecti

387쪽

ctionem, egregii sunt usus hirudines. MEDIC Us hoc eX propria experientia adseverat: inevitabilem hoc in casu sanguinis ex cnkophalo eductionem, huic scopo maximopere Convenire sanguisugas. , subficienti autem numero adplicandaS esse, autumat. PETRUSSA Litis DivERs Us Jam suaserat, ut in febribus malignis ac pestilentialibus temporibus ad fgantur. Phrenitidem ab obstructis mensibus ZACU TUS LUSITAN Uscuravit admotis quatuor hirudinibus ad genitalia eXterna; incasstim antea tentatis venaesectionibus,

scarificationibus , ipsisque sanguisugis pedibus & circa

anum adplicatis. Utiles etiam expertus est in icteroa subpressis Iochiis. In vertigine chronica ut retro aures admoveantur sanguisugae suasit ALEXANDER EA - NEDICTUS, & Cl. SALOMON ' ) curavit juvenem a debilitate capitis, eo usque provecta, ut aeger solus non amplius ire posset, sed nunquam non ab aliis duci deberet: hirudines adfgehantur Circa anum, etsi nulla cernerentur haemorrhoidum indicia. 6) In epilepsa & apopleXiis sanguineis a sanguinis copia enatis sanguisugae laudantur a V ILQ-sro , & DoLAEo laudantur insuper a Do- si retro aures adponantur, in kephalalgia

vertigine, incubo, '''''' scorbulo

232,

388쪽

& mictu cruento. Etiamsi ipsa causa non foret congestio sanguinis, per dolores tamen excitatur congestio, atque tum quoque utiles sunt sanguisugae. Si doloreS capitis veniant a rheumatismis, secundum Eo RusTUM hirudines retro aures & intra narium foramina adplicandae sunt Quin & in doloribus capitis ab acrimonia venerea, ubi ipsum optum graviora reddebat symptomata, Cl. HIRSCHEI.

hirudines egregium praebere remedium palliativum didicit. In labri variolosa & morbillosa , si quarta ' die indicia observentur phrenitidis, cum pulsu e i

guo, SAUL AGEs ) vermes hosce temporibus admovendos esse ait , indeque oriturum certum Valde iuvamen. In anginis commendantur a BRUELE , ac ZACUTO LUSITANO. HILDAN Us in febri quartana

magno cum fructu in se ipso illis usus fuit. 8) In doloribus validis aurium ac dentium ab 'inflammatione gingivarum, tum in doloribug capitis ac podagricis , pulcherrimos effectus praestant sani guisugae, si locis dolentibus retro aures, vel gingivis & temporibus, admoveantur. Rofert CI. G1st BR ') virum quinquagenarium doloribus podagricis adfectum, obsidente simul femur tumore lymphatico, inducias sibi semper procurasse per semiannum, adplicatis calci sanguisugis. Narrat

389쪽

1238. HIRUDINES.

Praeterea casum alterius viri, quadragenarii, cui post febrim chronicam dolor magnus in pede remanserat , admotis hirudinibus quinque ad annum integrum fugatus , incassum antea adhibitis balneis, aquis medicatis, decoctis & fulmine ipso electrico. - Alteripodagrico cutis pedum sub paroxysmis plurimum CXtenuabatur, simulque nascebantur bullae lymphaticae ardentes. Adplicabat digitis ac malleolis hirudines, atque hac methodo per seX menses semper doloribus reddebatur liber. In kephalalgiis cele

in doloribus ischiaticis, si musculis pias adfigantur, tum quoque in chiragra & podagra corpus tamen antea probe purgatum sit, & si in podagricis obstructae sint haemorrhoides , hirudines non admoVeantur loco dolenti, sed potius ano. In odontaigiis a P Ariago ex propria laudantur experientia.

9) In exanthematibus scabiolis corporis & capitis. Discimus ex Cl. G1sLER boreales in omnibus adfectionibus, a sanguine corrupto, aeri, enatis cum successu uti hisce animalibus; inprimis autem in scorbulo hujusque sequellis, in erysipelate, arthritide & omnibus vulneribus insanabilibus, antiquis, carie, malis etiam Venereis.; in quibus tamen casibus ad minimum admovendae erunt hirudines triginta , nec in nimia vicinia cutis tenuioris vulneris orificium ambientis. In scabie & exanthematibus adplicentur, ubi artus maxime cernuntur obsessi. In scabie sicca, aegerrime, inprimis in manibus, sananda, optimctagunt. Ulcera in hac specie nonnunquam eX tremitates ac apices unguium & digitorum occupant, atque sic dictam reduviam unguium producunt. Vero videtur

simile , sanguisugas ideo inprimis egregios adeo est.-

390쪽

PATHOLOGIA.

ctus producere, quod sanguinem acrem extremita- tum , ubi venas cum arteriis confluunt , inmediate educant, quem quidem effectum venaesectionum & Purgantium internorum ope non ex facili adeo coim sequimur. In exulcerationibus capitis RHΑΣΕs illis saepissime usus fuit ac in maculis & pustulis fa- ciei incurabilibus ZACUI Us Lus1TAN Us decem hirudines quater fronti & cuti capillatae bono cum effectu admoVit. In universum notandum est, longam docuisse expaerientiam , in casibus, ubi sanguis corruptus & acrimoniis infectus est, paucas hirudines plus nocuisse, ac in magna satis copia iis utendum esse, si usui esse cupias et sanguis enim acrimoniosuS, nisi subsicienter educatur, Versus locum , ubi irritatio facta fuerit, adigitur, atque dolores cum instaminatione aUget.

Io In doloribus ac inflammationibus oculorum jam ab HoLLERIO & FOREsTo extolluntur. Cel. PRINGLE Justit , ut in morbis oculorum gravibus epidemicis cantho oculorum externo adfigantur; monuit tamen simul, ut humores antea remediis evacuantibus, antipyreticis, & cantharidibus reddantur meliores. ΗΕ1sTEnus ''' illas adhibuit in tumore glandulae lacrymalis , in oculorum inflammationibus aliisque gravibus horum adfectionibus ; quod& St. Yvps fecit, ct ego ipse praestantissimos inde nasci vidi effectus.11 In diffcili dentitione omnibusque inde promanantibus symptomatibus hirudines peculiarem

' L. 36. Tract. 2. C. 2. ' Med. Histor. 4. Obs. 3. Institui. chirurg. P. 46I.

SEARCH

MENU NAVIGATION