장음표시 사용
101쪽
AENEIDOS LIB. Ι. 89 Triginta magnos volvondis mensibus orbis Inperio eXplebit, regnumquo ab sodo Lavini 270
Transseret, et longam multa vi munici Albam. Hic iam ter contum totos regnabitur nDDOS Gonto sub Hectorea, donec regina Sacerdos
Marte gravis geminam partu dabit Ilia proloni. Indo lupae fulvo nutricis tegmine laetus 275 Romulus excipiet gentem, et Mavortia condet
Moenia Romanosque suo de nomine dicet. His ego nec motaS rerum nec tempora pono;
Inperium sine fine dedi. Quin aspera Iuno, Quae mare nune terrasque metu caelumquo satigat, 280 Consilia in melius roseret, mecumque fovebit Romanos, rerum dominOS, gentemque togatam. Sic placitum. Veniet lustris labentibus aetas, Cum domus Assaraci Phthiam clarasque Myeen Servitio premet ac victis dominabitur Argis. 285Nuscetur pulchra Troianus Origine CaeSar, Inperium Oceano, famam qui terminet astris, Iulius, a magno demisSum nomen Iulo. Hunc tu olim caelo, spoliis Orientis OnuStum, Accipies secura; vocabitur hic quoque VOtiS. 290
Aspera tum positis mitescent saecula bellis Cana Fides, et Vesta, Remo cum fratre Quirinus, Iura dabunt; dirae ferro et conpagibus artis Claudentur Belli portae; Furor impius intus
SaoVn Sedens Super arma et centum vinetus aenis 295 Post tergum nodis Demet horridus ore eruento.
Haec ait, et Maia genitum domittit ab alto,
Ut terrae, utque novae pateant Karthaginis areeSHospitio Teucris, ne sati nescia IDido Finibus arceret. Volat ille per aera magnum 300 Remigio alarum, ae Libyae citus adstitit oris. Et iam iussa facit, ponuntquo serocia Poeni Corda volente deo; in primis regina quietum Accipit in Teucros animum mentemque benignam. At pius Aeneas, per noctem plurima VolvenS, 305 Ut primum lux alma data est, exire loeOSquo
Qui teneant, nam inculta videt, ii omineSne feraen
102쪽
Quaerere constituit, Socii8que eXacta reserre Classem in convexo nemorum Sub rupe caVata 310 Arboribus clausam circum utque horrentibus umbris
Occulit; ipse uno graditur comitatus Achate, Bina manu lato crispans hastilia surro. Cui mater media sese tulit Obvia silva, Virginis os habitumque gerens et Virginis arma, 315SPartanae, Vel qualis equos Throissa fatigat
Harpalyce Volucremque fuga praevertitur Hebrum. Namque humeris de more habilem suspenderat arcum Venatrix, dederatque comam diffundere Ventis, Nuda genu, nodoque sinus collecta fluentis. 320 Ac prior, Heus, inquit, iuVenes, monStrato, mearum Vidistis si quam hic erraniona forte Sororum, Succinctam pharetra et maculosae tegmine lyncis, Aut spumantis apri cursum clamore Prementem. Sic Venus; et Veneris contra sic filiuA Orsus: 325Nulla tuarum audita mihi neque ViSa Sororum, O quam te memorem, virgo i namque haud tibi voltus Mortalis, nec vox hominem Sonat: O, dea certe;
An Phoebi soror i an Nympharum sanguinis unal Sis felix, nostrumque leves, quaecumque, laborem, 330 Et, qu0 Sub caelo tandem, quibus orbis in oris Iaetemur, doceas: ignari hominumque locorumque ErramuS, Vento huc vastis et fluctibus acti: Multa tibi auto aras nostra cadet hostia dextra. Τum Venus: Haud equidem tali me dignor honore; 335Virginibus Tyriis mos est gestare pharetram,
Purpureoque alte suras Vincire cothurno.
Punica regna vides, Tyrios et Agenoris urbem;
Sed fines Libyci, genus intractabile bello. Inperium Dido Tyria regit urbe profecta, 34s
Germanum fugiens. Longa ost iniuria, longae Ambages; sed summa sequar fastigia rerum. Huic coniunx Sychaeus orat, ditissimus agri Phoenicum, et magno miserae dilectus amore,
Cui pater intactam dederat, primisque iugarat 31dominibus. Sed regna Tyri germanus habebat Pygmali0n, Scelere ante alios inmanior omniS. Qu0s inter medius venit suror. Illo Sychaeum
103쪽
AENEIDOS LIB. I. Impius ante aras atque auri caecuS amore Clam serro incautum superat, securus amorume Germanae; laetumque diu celavit, et aegram, Multa malu8 Simulans, vana spe lusit amantem Ipsa sed in somnis inhumati vcnit imago Coniugis, ora modis attollens pallida miris; Crudelis aras traiectaque pectora serro 355 NudaVit, caecumque domus Scelus omne retexit. Tum colorare fugam patriaque caecedere Suadet, a Auxiliumquo viao votoris tolluro recludit ThoSauros, ignotum argenti Pondus Ct auri. His commota fugam Dido sociOSque parabat. 2 360 COnVeniunt, quibus aut Odium crudele tyranni Aut motus acer orat; naViS, quae forto Parata D, C0rripiunt, Onorantque auro; portantur avari Pygmalionis opes pelago; dux femina facti. Devenere locos, ubi nunc ingentia cernis SMoenia Surgentemque novae Karthaginis arcoin Mercatique solum, laeti de nomine ByrSam, Taurino quantum 908Sent circumdare tergo
Sed vos qui tandem, quibus aut venistis ab oris, Quove tonetis iter ' Quaeronti talibus illo
Suspirans imoque trahens a Dectore VOCOm: O dea, si prima repetens ab Origine pergam, Et vacui annalis nostrorum audire laborum, Ante diem clauso conponat Vesper Olympo. Nos Troia antiqua, Si VeStras forte per auri8 Troiuo nomen iit, divor 8a per aequora Vectos
Forte sua Libycis tempestas adpulit oris. Sum pius Aeneas, raptos qui ex hoste Penatis
Classe veho mecum, fama Super aethera notUS.
Italiam quaero patriam et genu8 ub IOVO Summo. Bis donis Phrygium conscendi navibuS aequor, Matro dea monstrante viam, data fata Secutus; Vix septem convol8ae undis Euroque SuperSunt.
Ipse ignotus, egens, Libyae deSerta peragro, Europa atque Asia pul8us. Nee Plura querentem Passa Venus medio sic interfata doloro est: Quisquis es, haud, credo, invisus caeleStibus auras Vitalis carpis, Tyriam qui adveneris urbem.
104쪽
92 P. VERGILI MARONIA Pergo modo, atque itinc te roginae ad limina perfer.
Namquo tibi reducos 800i08 cla88omque rotatam 390 Nuntio ct in tutum vorSi8 aquilonibus nutam, Ni frustra augurium Vani docuere parenteS. Aspico bis sonos laetanti8 agmine cycnOS,
Aetheria quos lapsa plaga Iovis ales aperto Turbabat caelo; nunc terras Ordine longo 395 Aut capere aut captas iam despectaro videntur: ψ Ut roducos illi ludunt stridentibus alis, Et coetu cinxere polum, cantuSque dedero, Haud aliter puppesque tuae pubeSque tuorum Aut portum tenet, aut pleno subit ostia velo. 400 Perge modo, et, qua te ducit Via, dirige gre8Sum.
Dixit, et avertenS rosea cervice refulsit, Ambro8inoque comae divinum Vertice odorem
Spiravero, pedes vostis defluxit ad imos, Et vera incessu patuit dea. Illo ubi matrem 405 Adgnovit, tali fugientem eAt VOee Secutu8 Quid natum totiens, crudelis tu quoque, salSis Ludis imaginibus i cur dextrae iungere dextram
Non datur ac veras audire et reddere Voces ΤΤalibus incusat, gre8Sumque ad moenia tendit. 4I0 At Venus obscuro gradientis aere SaepSit, Et multo nebulae circum dea sudit amictu,
Cernere ne quiA QOS, neu quis contingere 908Sol, Molirive moram, aut Veniendi POSeere eaUSSRS.
Ipsa Paphum sublimis abit, sedesque revisit g15 Laeta suas, ubi templum illi, contumque Sabaeo
Ture eatent arae Sortisque recentibus halant. Corripuere viam interea, qua Semita monStrat. Iamque ascendebant collem, qui plurimus urbiImminet adversasque adspectat deSuper arceS. 120Miratur molem Aeneas, magalia quondam, Miratur portas strepitumque et Strata Viarum. Instant ardentes Tyrii pars ducere murOSMolirique arcem et manibus SubVolvere SI Xn, Pars Optare locum tacto et concludere Sulco; 625 Iura magistratuSque legunt sanetumque Senutiim;
Hic portus alii offodiunt: hic alta thuatri
Fundamenta locant alii, inmanisque columnas
105쪽
Rupibus excidunt, Scaenis decora alta suturis. Qualis apes aestate nova per florea rura 430 Exoreot sub sole labor, cum gentis adultos Educunt fetus, aut cum liquentia molia Stipant et dulci distendunt nectare cellas, Aut onera accipiunt venientum aut agmine laeto Ignavum sueOS pecu8 a praeSepibus arcent: 435 Fervet opus, redolentque thymo fragrantia mella. o fortunati, quorum iam moenia Surgunt lΛcneas ait, et fa8tigia suspicit urbis. Iusert so saeptus nebula mirabilo dictu Per medios, mi Seetque ViriS, neque cernitur ulli. 410 Lucus in urbe fuit media, laetissimus umbrae, Quo primum iactati undis et turbine Poeni Esso loro loco signum, quod regia Iuno MonStrarat, caput acris equi; Sic nam foro bello Egregiam ot facilem victu per saecula gentem. 115Hic templum Iunoni ingens Sidonia Dido
Condebat, donis opulentum et numine diVne, Aerea cui gradibus surgebant limina noxaeque Aere trabes, soribus cardo Stridebat aenis. Hoc primum in luco nova res oblata timorem ii 450 Leuiit, hic primum Aeneas sperare Salutem Ausus ot adflictis melius confidere rebUS.
Namque Sub ingenti lustrat dum singula templo, Regiliam opperiens, dum, quae Fortuna Sit urbi, Artificumque manus intor so operumque laborem 455 Miratur, videt Iliacas ex ordine pugna SBellaque iam fama totum volgata per orbem, Atrida S, Priamumque, et saevum ambobus Achillon Constitit, et lacrimans, Quis iam locus, inquit, Achate, Quae regio in terris nostri non plena laboris' 430En Priamus. Sunt hic otiam sua praemia laudi; Sunt lacrimae rorum et mentem mortalia tangunt. 80lvo metus; forsi haec aliquam tibi fama Salutem. Sic ait, atque animum pictura pascit inani, Multa gemens, largoque humectat flumine Voltum. 465Namque videbat, uti bellantos Pergama circum Hac fugerent Graii, premeret Troiana iuVentUS, Hac Phryges, instaret curru cristatus Achille8.
106쪽
91 P. VERGILI AIA RONIS Noc procul hinc Rhosi niveis tentoria votis
Adgnoscit lacrimans, Primo qHae prodita Somno 470 Tydidos multa vastabat caede eruentuS, Ardontisque avertit equos in ca8tra, Prius quam Pabula gustassent Troiae Xanthum quo bibi8sunt. Pario alia fugiens amissis Troilus armis, Infelix puer atque inpar congressus Achilli, 475 Fertur equis, curruque haeret rosupinus inani, Lora torions tamen; huic cerviXque Comaeque trahuntur Per torram, et vorsa pulvis inscribitur hasta. Intorea nil tomplum non ac iusto Palladis ibant Crinibus Iliados passis peplumque ferebant, 480 Suppliciter tristes et tunsae Pectora palmis; Diva solo fixos oculos averSa tenebat. Tor circum Iliacos raptaverat Hectora murOS, EXanimumque auro corpus vendebat Achilles. Tum vero ingentem gemitum dat pectore ab imo, 485Ut spolia, ut currus, utque ipSum eOPPUS amici, Tondentemque manuA Priamum conspexit inormis. Se quoque principibus permixtum adgnovit Achivis, Eoasque acies et nigri Memnoni8 arma. Ducit Amagonidum lunatis agmina peltis 4m Penthesiloa furens, mediisque in milibus ardet,
Aurea subnectens oXSertne cingula mammae, Bollatrix, nudetque Viris concurrere Virgo.
Hauc dum Dardanio Aeneae miranda Videntur, Dum stupet, obtutuque 'ineret des1Xus in uno, 495 Regina d templum, forma pulcherrima Dido, Incessit, magna iuvenum Stipante CaterVa. Qualis in Eurotae ripis aut per iuga Cynthi EXorcot Diana choros, quam mille Secutae 499Hinc atque hinc glomerantur oreades; illa pharotram Fort humero, gradiensque deus Supereminet omnis: Latonao tacitum pertemptant gaudia pectus: Talis erat Dido, talem so lacta serebat Por modi is, instans Opori regnisque suturis. Tum foribus divae, media testudine templi, 505 Saepta armis, Solioque alto subniXa resedit. Iura dabat legesque viris, operumque lab0rem
107쪽
A ENEIDOS LIB. I. 95i artibus acquabat iustis, aut Sorto trahebat: . Cum subito Aeneas concursu necedere magno
Anthea Sergestumque videt sortemque Cloanthum, 510
Teucrorumque ali OS, ater quos aequore turbo Dispulerat ponitusque aliaS RVOXerat OrnS.
Obstipuit simul ipso simul pereulsus Achatos Laetitiaque motuque; avidi coniungere doXtras Ardebant; sed res animos incognita turbat. 515 Dissimulant, et nube cava Speculantur analeti, Quac sortuna viris, classem quo litore linquunt, Quid veniant; cunctis nam lecti navibus ibant,
Orantes Veniam, of templum clamore petebant. Postquam introgressi ot coram data copia fandi, 520Maxumus IlioneuA placido sic poetore coepit: O Regina, novam cui condere Iuppiter urbem Iustitiaque dedit gentis frenare SuperbuS, Troes te migeri, ventis maria Omnia Vecti, Oramus, prohibe infandos a navibus ignis, 525 Pareo Blo generi, et propius reS RSPiee BOStra S. Non nos aut serro Libycos populare Penatis Venimus, aut raptas ad litora Vertere Praedas; Non ea vis unimo, nec tanta Superbia Vietis. Est locus, Hesperiam Graii cognomine dicunt, 530 Terra antiqua, potens armis atque ubere glaebae; Oenotri coluere viri; nunc fama, minores Italiam dixisse ducis de nomine gentem. Hic cursus fuit: Cum subito adsurgens fluctu nimbosus Orion 535 In vada caeca tulit, penitusque procacibu8 9uStris Perque UndaS, SUPerante Salo, Perque invia Saxa
Dispulit; huc pauci vestris adnavimus oris.' et Qu0d gonus hoc h0minum i quaevo hunc tam barbara
Pormittit patriai hospitio prohibemur arenae; 5
Bella cient, primaque Vetant consistere terra. Si genus humanum et mortalia temnitis ni ma, At sperato deos, memores sandi atque ne audi. Rex erat Aeneas nobis, quo iustior alter, Nec pictato fuit nec bello maior et armis. Quem si sata virum Servant, Si veScitur Rura 515
108쪽
P. VERGILI MARONIS Aetheria, neque adhuc crudelibus Occubat umbris, Non metus; Ossicio noc te certass. prioren P00niteat. Sunt ot Siculis regionibus urbe8Λrvaque, Troi noquo a Sanguine clarus AeeStos Quassatam votitia licini subduceresciaSSem, Et silvis aptare trabes ot Stringere remOS,
Si datur Italiam, sociis et rege recepto, Tondero, ut Italiam lacti Latiumque petamus, Sin absumpta Salus, et te, pater Optume Tellerum, Pontus habet Libyae, nec spes iam restat Iuli, At Dota Sicaniae saltum SodeSquo Parnta S, Unde huc advecti, rogemque petamUS A COSten. Talibus Ilioneus; cuncti simul oro fremebant Dardanida Q. Tum breviter Dido, voltum domiSAa, profatur: Solvite corde metum, Teucri, Seeludite curas. Ros dura ot regni novitas me talia cogunt M0liri, ct lato finis custode tueri. Quis genus Aeneadum, quis Troiae nesciat urbem, Virtutesque virosque, aut tanti incondia belli' Non obtunsa adeo geStamu8 pectora Poeni, Nec tam aversus equos Tyria Sol iungit ab urbe. Seu VOS Hesperiam magnam Saturniaque arva, Sive Erycis sinis rogemque Optati8 AceSten, Auxilio tutos dimittam, opibusque iuvabo. Voltis ot his mecum pariter considere regnis' Urbem quam Statuo, Vestra est; Subducito navis; Tros Tyriusque mihi nullo discrimine agetur. Atque utinam rex ipse Noto comPutSUS eodem Adlarot Aeneast Equidem per litora certos Dimittam et Libyao lustraro cxtrema iubebo, Si quibus eiectus silvis aut urbibu8 errat. His animum arrecti dictis ot fortis Achatus Et pater Aeneas iamdudum erumpere nubOm Ardebant. Prior Aenean compellat AchateS: Nate dea, quae nunc animo sententia surgiti homnia tuta vides, classem Sociosque receptOS. Unus abest, modio in fluctu quom vidimus ipsi Submersum; dictis respondent cetera matriS. Vix ea satus erat, cum circumfusa repetito
109쪽
AENEIDOS LIB. I. Seiudit se nubes et in aethera purgat apertum. t ostitit Aeneas claraque in luco refulsit, os humorosque duo similis; namque ipsa doc0ram
Caesariem nato genetrix lumenque iuventae 590 Purpureum et lautos oculis adstarat honores: Quale manus addunt obori docus, aut ubi flavo Argentum Pariusve lapis circumdatur auro. Tum si2 reginam adloquitur, cunctisque repente Inprovisus ait: Coram, quem quaeritis, ad8um, 595 Troius Aeneas, Libycis ereptus ab undis. O s0la infandos Troiae miserata laboreS, Quae nos, reliquias Danaum, terraeque mari Sque omnibus exhaustos iam casibuS, Omnium egenOS, Urbe, domo, SociaS, grates perSolvere digna8 600 Non opis est nostrae, Dido, neu quidquid ubique est Gentis Dardaniae, magnum quae SPRI Su Per orbem.
Di tibis si qua pios respectant numina, Si quid
Usquam iustitia est et mens sibi conscia rectio Praemia digna sorant. Quae tu tam laeta tulerunt 605 Saeculat qui tanti talem genuere parenteSi In Dota dum fluvii current, dum montibus umbractLustrabunt convexa, polus dum Sidera Pa Seet, Semper honos nomenque tuum laudesque manebunt, uno me cumque VOeant terrae. Sic fatus, amicum 610
Ilionea potit deaetra, laevaque ScrOStum, Post alios, sortemque Gyan, sortemque Cloanthum. Obstipuit primo aspectu Sidonia Dido, Casu deludo viri tanto, et sic oro locuta est: Quis te, nate dea, per tanta perieula casus 615 Insequituri quae vis inmanibus adplicat oris'
Tune ille Aeneasti isdem, D ardanio Adphisae Alma Velius Phrygii gonuit Simoontis ad undami
Atque equidem Teucrum momini Sidona venire Finibus expulSum patriis, nova rogna petentem 620Λuxilio Beli; genitor tum Belus opimam Vastabat Cyprum, et victor dicione tenebat. Tempore iam ex illo casus mihi cognitus urbis Troianae nomenque tuum rege8que Pelasgi. Ipso hostis Teucros insigni laude ferebat, aes Seque ortum antiqua Foucrorum ab stirpe Volebat.
110쪽
98 P. VERGILI MARONIS Quare agito, o tecti8, iuvenes, Succedite nostris. Me quoquo per inultos similis fortuna laboros Inctatum hau domum Voluit consiStero torra. Non ignara mali miseriA Suecurrere diSCO. 630 Sic memorat; simul Aonoan in regia ducit scuta, simul divom tomplis iudicit honorom. Nec minus interea sociis ad litora mittit Viginti tauros, magnorum horrentia centum Terga Suum, pinguis centum cum matribu8 agnOS, 635
At domus lintorii,r rogali isplendida luxu Instruituri modi s iup pa ant c0nvivia tectis: Arto laboratae vestes ostroque superb0,
IngenS argentum mensis, caelata quo in auruis Moy Ortia facta patrum, serios longissima rerum MPor tot ducta viros antiquae ab Origine gin is. AeneaS-neque enim Patrius consiStere mentemPISSus amo rapidum ad navis praemittit Achaten, Ascanio serat haec, ipsumque ad moenia ducat; 615Omnis in Ascanio cari stat cura parenti8. Munera praeterea, Iliaci8 erepta ruinis, Ferre iubet, pallam Signi8 auroque rigentem, Et circumtextum croceo velamen neantho, Ornatus Argivae Helenae, quos illa Myconis, 650 Pergama cum peteret inconceSSOSque HymenaeOS, Extulerat, matris Ledae mirabile donum Praeterea Sceptrum, Ilione quod ge38erat olim, Maxuma natarum Priami, colloque monile Hacatum, et duplicem gemmiS a Uroque Coronam. 655 Haec celerans iter ad navis tondebat Achates. At Cytheroa novas artis, noVa pectoro VeΓSat
Consilia, ut faciem mutatus ot ora Cupido Pro dulci Ascanio veniat, donisque furentem Incendat reginam, ut quo ossibus inplicet ignem; 660Quippe domum timet ambiguam Tyriosque bilinguis; Urit atrox Iuno, et sub noctem cura recurSat. Ergo his aligerum dictis adlatur Amorem: Nato. neae vires, mea magna potentia Solus, Nate, patris summi qui tela Typhoia temnis, osci Ad to confugio ot Ari Plox tua numinR P0800.