장음표시 사용
331쪽
viis rupte natura melior est vita hominis sontis , tametsi, Principis . Porro quis que ordine tum naturaei tum caritatis magis diligit propriam quam alterius vi tam . Simul haec duo iungantur ζ innocentia , quae sempes magis prodest Reipublicae quam iniquitas; & naturalis inclinatio cuique insita defendendi propriam vitam : & continuo apparebit evidens ratio, quae concedit ius defendendae vitae adversus' quemcumque invasorem, sive Principem, si ve Regem, qui utilis Reipublieae minime est, eum subditorum vitae insidias struit; sed potius lupo comparatur devotanti gregem, iuxta.illud Ezechielis xx H. Principes eras is medio U Iius , 'quasi lupi rapientes praedam ad effundendum sanguinem . Ex quo insert D.
Thomas a. a. quaest. I, I x. art. 4. Sicut siret resistere latronibus , ita licet reverem tali easu malis Principibus e nisi forte propter scandalum vitandum , cum ex hoe asiqua gravis turbatio timeretur . Et D. Antoninus III. Parti tit. IV. cap. III. Verum est tamen secundum Thomam quod nullas tenetur ad bω scilicet ut sinat
se occidi sed maioris perfectionis esset , fi potius permitteret se interfici , qua/m sed fendendo occideret, eum non posseι aliter evadere . Et boe intellige, si est in b na dispositione animae suae. Nam alias fatue faceret exponendo se morιi corporis , ἐν animae , eum sibi per mortem praecludatur via paenitentiae . Idem docet Sylvester verb. Bellum num. q. Paulus Comitolus Lib. IV. quaest. M dc est communis, ut idem advertit, aiens , neminem se legisse eorum ii de iusta sui desensione I quuntur, qui in necessitatem subeundae mortis coniiciant aliquando eum qui per
vim de iniuriam ab altero petitur. His constitutis II. Quaeritur: Es ne lieita iniusti invaseris Oee o ob necessariam propri vitae δε- fensionem e Resp. Antequam dissicilis' taussae tractationem ingredior , quae penes
omnes certa sunt , praemittam fas est. Ut iusta defensio propriae vitae dicatur , sit oportet eum moderamine ineulpatae tutelae . Quibus verbis plures comprehendunt K cautiones. Prima. est, ut, si vitam tuam servare possis sine invasoris interitus caede omnino abstineas. Si sola mutilatione, Aut etiam minoti laesione repellere vim possis, haud licita occisio est. Si solis brachiis, pugnis, alapis resistere vales, armis uti non debes Seeunda cautio est, si fugae pateat via , arripienda est fuga, lac ab homicidio, vel alia quaeumque aggressioris Iaesione abstinendum. Tertia, ut qui vim illatam repellit , nia intendat invasoris necem : de qua cautione infra dicetur. Quarta cautela est, si is qui te invasit. post vulnus inflictum in fugam se dederit, tW fugientem insequi, & occidere nequis ,-ut in dicetur. Quinta, in . solo conflictu Iicita defensio est. Sexta, persuasus sit oportet qui vim sustinet, se occidendum reapse ab invasere , nisi ultimo conatu se se defendat, etiam cum illius ocelsione. Haes communiter admittuntur. III. Duplex igitur est super proposita quaestione sententia . Prima negat, etiam servatis cautionibus indicatis . licitam esse ullo in casu invasoris iniusti ocelsio
332쪽
nem . Nam ex recentioribus contendit Henricus a sancto Ignatio Tom. II. par. Q. cap. V. propugnatque, hanc communem esse sanctorum Patrum doctrinam, atque
saeculo duodecimo multorum Scholasticorum , ut testatur Alanus Magnus de I sulis, qui eodem saeculo scripsit, dicens : Multorum opinio est , non Ileere hominem oecidere, ne ab eo occidatur. Subdit hanc esse S. Thomae mentem e quod quam siesalsum , infra patebit . Pro eadem sententia laudat Augustinum de Ancona in Lib. de potest. Eccles quaest. lII. art. 3. Hugonem , Richardum , Glossam , Gers nem , Accurtium , Almainum , Cardinalem Norisium , Genetium, Neessen , vana Roy, pluresque alios Doctores Lovanienses. IV. Haec sunt istius sententiae argumenta . Praeceptum Domini est, Non Oeetiades : quo omnis prohibetur Occisio , praeter eam quae a Deo expresse conceditur . Porro Deus solis supremis potestatibus auctoritatem impertiit morte multandi facinorosos. Subdit laudatus Theologus, se maluisse a decem Casu istis quam ab uno is responsum illud audire, quo asseritur, iniuste invasum, tamquam ministrum publicae iustitiae , lege naturali, & positiva posse repellere invasorem etiam eum illius occisione . Argumentum secundum petitur ex praecepto caritatis , quo iubemur inimicos diligere, ut Christus Dominus Matth. v. praecipit : Audistis , quia dictum es : Diliges proximum tuum , odio babebis inimicum tuum . Ego autem die. vobis : Diligite inimicos vestros, benefacite illis qui oderunt vos, ἐγ Orate pro persequentibus, calumniantibus vos. Et iterum inquit Christus Ioan. xv. me est praeceptum meum, ut disgatis invicem , sicut dilexi vos . Sic autem Christus nos dilexit, ut animam suam pro nobis dederit; & nos ergo pro statribus inimicis animam ponere debemus . Christus nedum dilectionem erga inimicos praecipit , sed etiam beneficentiam. Numquid qui inimicum interimit, illi benefacit Tertium est. Matth. v. haec habentur : Ego autem dico vobis, non resistere malo; sed si quis te percusseriι in dexteram maxiliam tuam , pr.ebe illi is alteram . Et D.
Paulus ad Rom. x M. ulli malum pro malo reddentes . . . Non vosmetipsos de fendentes , earissimi, sed date locum irae. Scriptum est enim : Mibi vindicta , ego retribuam , dieit Dominus . Si esurierit inimicus tuus, ciba illam &c. Quibus verbis Praeceptum continetur . Quartum . Christus impetitus ab aggressoribus, qui venerant capturi eum morti tradendum , non modo non per sit Petro usum gladii ad suam desensionem ; sed illum gladio utentem reprehendit, atque in vaginam reponere gladium iussit , dicens Matth. xxvi. Converte gladium tuum in locum suum : 'Omnes enim qui acceperint gladium , gladio peribunt. Quod Ioannes repetit Apocalyp. xI II. Qui in gladio occiderit, oportet eum gladio occidi. Quintum .
Omnes Christiani habere debent spiritum Christi, ut Paulus testatur dicens Rom. v m. s. Qui spiritum Christi non babet , hic non es eius. Porro ille spiritum Christi non habet qui Christi patientiam non imitatur . Quapropter dicit Pe-
333쪽
arus Epist. I. cap. II. Christus passus est pro nobis, vobis relinquens exemplum, ut se quamini vestigia eius .... qui cum malediceretur, non maledicebat, cum pateretur , non comminabatur. Tradebat autem iudicanti se ini M. Sextum . Communis tradi tio Patrum vetat occisionem invasoris Caussa defendendae propriae vitae , ut colligitur ex Tertulliano de patientia cap. T. Cypriano Nis iv I. Lactantio divin. inst. Lib. VI. eap. x. Basilio vis ean. lin Cyrillo Lib. XI. Ambrosio Lib. III. o R. cap. iv. Augustino Lib.Lde eis. Dei ev xx I. O Nis xlv I I. iv Lib. I. de Lib. arb. cap. v. Beria nardo Lib. de praecep. Indi p. cap. vi I. Postremo id evincitur ratione. Homo chri stianus iuxta ordinem caritatis tenetur vitam suam corporalem postponere vitae spirituali proximi, etiam immanis aggressoris . Lex enim divina prohibet tenacem amorem earum rerum quas inviti amittere possumus . Porro vita corporalis bonum est temporaneum, quod tenaciter, & impotenter amare convincitur qui illud eaede proximi sui conservare nititur. Haec sunt argumenta Henrici a S. Igna. tio, qui tandem in communem sententiam concessit. V. Contraria sententia communis est inter Theologos . D. Thomas a. a. quaest. lx IV. art. 7. argumenta potissima quae indicavimus, sibi obiicit, & oppositam sententiam tanta perspicuitate explicat, propugnatque, ut Vix quidquam addendum supersit.. Integram tanti Doctoris rationem exscribere iuvat . Inquit ergo. Vibia prohibet unius actus esse duos effectus : quorum alter forum fit in intentione , alius vero fit praeter intentionem. Morales autem actus recipiunt speetem secundum id quod intenditur; non autem ab eo quod es pr.eter intenrionem, cum fit per accidens, ut ex supra
dictis patet . Ex actu ergo alicuius seipsum defendentis duplex est ectus sequi potes r unus
quidem conservatio propriae vitae; alius autem occim invadentis. Actus ergo huiusmodi ex hoc quod intenditur conservatio propriae vitae, non habet rationem iEiciti s cum hoc fit cuilibet naturale, quod se confervet in esse, quantum potes . Potest tamen adiaquis actus ex bona intentione proveniens, illicitus reddi, si non fit proportionatus fini. Et ideo, si aliquis ad defendendum propriam vitam utatur maiori violentia quam oporteat , eris illicitum. Si vero moderate violentiam repelut , erit sicita defensio . P amfecundum iura vim vi repellire licet eum moderamine inculpatae tute AE . Nee est necessarium ad salutem ut homo actum moderatae tutelae praetermi itat ad evitandam occisionem alterius r quia mus tenetur homo vitae fuae providere quam vitae alienae . Sed , quia occidere hominem non licet, nisi publica auctoritate propter bonum commune , ut
ex supra dictis patet, illicitum est quod homo istendat oecidere hominem , ut seipsum effendat, ns ei qui babet publicam auctoritatem ; qui intendens hominem occidere ad sui defensionem, refert boe ad publieam bonum; ut patet in minite pugnante contra hostes, is in ministro iudicis pugnante contra latrones; quamvis et am θ' si peccent, si privata libidine moveantur. Doctrinam hane D. Thomae aperte approbat Cate chismus Concilii Tridentini Part. III. de s. Decal. praecep. sec. 8. Licet etiam salutis
334쪽
fuae tuendae eausa alteram Oeeidere. Qua etiam ratione fi quis salutis fuae ldefendendae causa, omni adbibita cautione, asterum interemeris , hac lege non teneri fatis apparet.
VL Duo animadvertit Dominicus Soto Lib. V. quaest. I. art. s. in laudata D.Τhomae doctrina. Primum, nemini licere aggressorem occidere , si alia via possit vitam servare. Alterum, quod praecipuum, ac unicum est quaestionis caput , nimirum licitam esse hanc defensionem , dummodo necessaria sit. Rationem repetit Angelicus ex ipso naturae iure, vi cuius quisque innatam propensionem experitur in propriae vitae conservationem : quae inclinatio, utpote ab auctore naturae indita, optima est, actusque honestus. Ergo desensio, quae unice hanc spectat conservationem, licita erit; etiamsi ex eadem sequatur homicidium illius qui vi iniusta hane conservationem impedire nititur. Doctrinam hane D. Thomae confirmant iura omnia tum civilia, tum sacra. Florentius Iurisconsultus de iure naturali g. de ius & iuri in leg. Ut vim, haec habet. Hoc iure evenit ut quod quisque ob taleiam eorporis sui fecerit, iure Deisse existimetur. Et T. ad legem Aquiliam, I. Sed es, haec subdit. Sed, eis quemcumque alium ferro se perentem quis oeciderit , non videbitur iniuria occidisse. Et T. de iniuriis, & famosis libellis, lege Iniuriarum
s. r. Qui iure publico utitur, non dicitur iniuriae faciendae eaussa hoe facere et iuris enim executio non babet iniuriam. Item in Decretali Alexandri III. Si vero de sentent. excommunicat. haec leguntur. Si vero Clericum, vim sibi inferentem , vi quis repellat, veI laedat, non debet propter boe ad Sedem apostolieam transmitti, si in eontinenti vim vi repeliat ; eum vim vi repellere omnes leges, omniaque iura permittant.
Denique Marcus Tullius in defensione Milonis, qui Clodium intersecit , haec scribit. Si rempus es uitam iure hominis nerandi, quae multa sunt , certe illud es non
modo iustum, verum etiam necessarium, eum vi vis iliata defenditur . . . . me erratio doctis, is necessias barbaris, is mos gentibus , ἐν feris natura ipsa praescripsit,
ut omnem semper vim, quacumque ope possent, a corpore, a capite , a vita sua pr pulsarent. VII. Confirmat D. Thomae doctrinam Dominicus Soto Ae. eit. ubi consutat contrariam Gersonis sententiam, tamquam errorem manifestum . mippe opinio ine, quamquam Prima fronte praeferre videatur benignitatem, de caritatis evangelicae imaginem, Teapse tamen iura omnia pervertit. Et certe ius illud, tam extrinsecus latum, quam ipsi naturae insitum, conservandi propriam Vitam, Omnino convellit. Providentiae item ordinem perturbat, quo non Permittitur ut Parricidarum , & iniquorum temeritas hominibus vitam eripiat. Accedit opinionem hanc arma ministrare perversorum malitiae ad bonorum caedem, ad Rerumpublicarum eversionem ad flagitiorum quorum vis executionem : quae omnia ut de medio tollantur, nihili facienda est sceleratorum vita. Multo enim pluris virtutes habendae
335쪽
sunt, & multo magis ex divina caritate amandi homines virtutibus exornati quam iacinorosorum hominum vita, quando hi virtutibus, aliorumque innocentiae bellum inserunt exitiosissimum. t VIII. Explicandum superest quod in sua doctrina innuit Angelicus, nempe nulli licere ex intentione occidere iniustum aggressorem. Caietanus acutam exhibet interpretationem. Inquit enim, licere utique, ut quisque se se defendat , hostem
aggredientem occidere, non ita tamen ut occisio haec ceu medium eligatur squemadmodum medicus ex intentione pharmacum porrigit, ut aegrotus consequatur salutem e sed ut sit desensionis effectus; scuti debilitas infirmi non est a me dico intenta, sed est curationis effectus. Haec interpretatio nimis acuta, & m taphysica visa est Dominico Soto, qui ex Aristotele docet, ad essicacem voluntatem finis perinde sequi medii ad eumdem finem unice necessarii electionem , ae in speculabilibus eκ praemissis sequitur conclusio. Ergo qui iuste vult finem, iuste
velle potest & medium, eum eodem fine necessario connexum . Argumentatio videtur manifesta. Admisso enim defensionem licitam esse , nulla apparet ratio cur non liceat eligere medium necessarium ad talem defensionem. Addit laudatus Solo, animadvertens, D. Thomam asserere, tunc homicidium eligi ex intentione, quando quis alterum aggreditur ipsum praeveniens, ut se defendat, vel occidit ad praeteritam iniuriam vindicandam, aut ad praecavendam futuram. Ceterum, cum quis invaditur, quocumque modo occidat invasorem inculpata tutela , etiamsi directe gladio, aut sciom iugulum, vel cor petat invadentis , quia nulla alia viae potest illius manus evadere, non censetur intendere hominis occisionem, sed tantum sui defensionem. Hoe in sensu optima est Caietani interpretatio, nempe quod talis occisio non sit medium, sed conservationis effectus; tametsi consueto sermo ne recte etiam medium appelletuta. In hanc doctrinam, saltem ut a Caietano expositam , concedit vel ipse Henricus a S. Ignatio.
IX. Adversus hane interpretationem urget gravis, de permolesta dissicultas. Sit homo Occlusus in eadem domo eum hoste. Nullus evadendi locus patet. Paratus hostis est ad occisionem : nisi praeveniatur , innocentem Occidit . Innoxia uxor cum marito in lecto cubat. Evidenter deprehendit, maritum sub cervicali pugi nem habere ad se occidendam. Nullus ad fugam aditus Occurrit. Quid faciet rebi pugionem arripit, ut maritum perimat, homicidium eligit ut medium ad sui defensionem I si non praevenit, occiditur. Quid agendumst Recentiores Probabilistae praeveniendum invasorem docent. verum doctrinam hanc salsam reputamus peamque damnavit Clerus Gallicanus anno 37 . Numquam igitur 'venire aggressorem licet a sed tantum ab eo impetiti licite possumus nos defendere. Rep nunt Probabilistae , in his casibus uxorem non aggredi , sed se defendere . DOrmientem maritum necat, & non aggreditur i Cui vel Stoicorum hoc suadebitur Haec
336쪽
Haec doctrina suapte natura scandalum ingerit': quia, dum homines audiunt, liacitum esse praevenire aggressorem, lacillime insidias, neces , dc homicidia multuplicant X. Hinc colligas velim, quam sit in praxi difficilis innoxia occisio . Enixe orandum ne Deus permittat conflictum : quia paucissimi , mea quidem sententia reperiri possunt qui ab hoste impetiti, ita moderentur iram, immodicum propriae vitae amorem, odium ex iniusta aggressione confestim inardens, ceterosque animi motus, ut, servata animi tranquillitate, solam sui defensionem intendant. Ab homine christiano, iusto, caritate, Ceterisque virtutibus Ornato, atque earumdem exercitiis assueto, sperare iustam, innoxiamque defensionem possumus ; secus ab homine peccatore, christianis virtutibus destituto . Possibilitatem non nego ; sed ratitatem insinuO : atque adeo quotidie Deum Orandum subdo ne vos .in similem tentationem incidere sinat. XI. Argumenta quae ex Henrico a S. Ignatio retulimus, ex iis quae dicta sunt, convulsa remanent. Ad auctoritates ex Evangelio , & Apostolo Paulo petitas , respondet D. Thomas prohiberi desensionem quos est eum clivore vindictae . Quare Glossa ad textum Apostoli, N.on vos defendentes, inquit : Non sitis referientes adversarios. Et hoc in sensu explicandi sunt ceteri textus . Ad Patrum sententias pariter respondet D. Thomas, qui sibi opponit Augustimim, tum in epis ad Publicolim, tum in Lib. de lib. arbitri ubi clarius videtur non admittere necessariam defensionem cum occisione alterius o respondet, inquam, Augustinum, atque adeo ceteros Patres damnare occisionem qua quis intendit occidere hominem, ut seipsunx a morte liberet, modo supra explicato, praeveniendo nempe aggressorem. XII. Ad potissimum argumentum ex lege caritatis arcessitum, quod multis sa cessere negotium solet, responsio facilis, & vera est, videlicet nobis caritatis lege diligendam magis esse spiritualem proximi salutem quam temporalem propriam vitam. Haec autem caritatis lex tunc solum obligat , cum nostra temporalis vita medium necessariiun fuerit ad spiritualem proximi salutem . Laborat civitas , inquit Soto, aut persona aliqua vincibili ignorantia eorum sine quibus obtineri aeterna salus nequit. Ego solum possem occurrere. Lege caritatis teneor veritatem detegere, dc Occurrere animae aeternum periclitanti. Hac lege caritatis, immo dc
iustitiae tenetur Praelatus pestis tempore, & Princepς, ingruente bello , non derelinquere populum . Quoties autem vita mea haud est necessaria ad spiritualem
proximi vitam, minime teneor eam exponere. Porro qui me armata manu imis
petit, sua culpa, & iniquitate id facit : atque adeo mea vita halid est necessaria illius saluti; eum ipse desistere possit ab iniqua aggressione. Ergo non teneor illi succumbere. Id expresse docet Angelicus, ec eitata quaestione, dc quaest. xxv. art. 8.eiusdem a. a. Quin, si res penitius expendatur, ambo extrema sunt eiusdem or-
337쪽
dinis, vita nempe invasoris, & invasi . Spiritualis salus invasoris non Iaeditur a defensore; sed est prorsus extra illius intentionem; & 2lus iniustus aggressor spon
te, ac libere 4llam prodigere Vultis Perperam ergo opponitur ad impugnandam necessariam defensionem . Deus ipse neminem invitum salvare vult; sed liberorantum sibi obedientes. Vita ergo temporalis aggressi, & Vita Temporalis aggres soris sunt in conflictu : & vita innocentis iuxta omnes leges praeserenda est vitae sontis. Alioquin, ait inquit Solo, aperiretur via facinorosis hominibus iustos invadendi, si certi essent ab iisdem non fore occidendos. Simili ratione hostes Ma chabaeorum sabbato eos adoriebantur, arbitrantes, licitum illis haud esse tali die pugnare. Contra tamen accidit; cum decretum fuerit legem in tali eventu non obligare ad abstinendum bello necessario. Ne multa : Angelicus paucissimis verbis
solvit argumentum loc. citi Tlus tenetur homo vitae suae providero quam urtae alienae.
Sententia ergo D. Thomae, & communis Theologorum vera est , licitam stilicet esse delansionem propriae vitae, etiamsi hinc sequatur invasoris occisio
I. III. De occisisne calumniatoris ob conservationem bonoris oefamae. nuorumdam Casusarum opinationes, ab omni
humanitatis sensu abhorrentes , recensentur, estque yefutantur .
I. I Robabilistarum quorumdam Theologia, quae, ut animadvertimus supra. ubi-r que benignitatem iactat , in humani honoris defensione tantam prodit saevitiam, ut hominum vitam mundanae famae simulacro litare non resermidet. Si documenta istorum Probabilistarum in honoris desensionem typis edita conserantur cum lege evangelica , quam Christus IESUS nos docuit , vix credibile videbitur, theoremata adeo sanguinaria, & immania edi in lucem ab hominibus prosessione christianis potuisse. Quod ut palam sat, eorum reseramus opiniones. II. Et primum Testribamus opiniones quas in materia honoris novi Casu istae docuerunt, quasque summi Pontifices Alexander VII. & Innocentius XI. proscripserunt. Alexander VII. sequentem damnavit propositionem , quae est in ordine II. Est licitum Religiose, mel cleriso . ealumniatorem gravia erimina de Ie, vel de sua Religione Baetrire minantem, Quidere, quando alius modus defendendi non suppetit , hii suppetere non aeidetur, fi calumniator fit paratus via io Religiose, vel eius Religioni publice, eoram gravis is viris praedicta impingere, nisi oecidatur. Hanc propositionem docuit P. Franciscus Amieus diis. xxxv I. de iust. num. II 8. P. DO na ini-
338쪽
DISS . Um C. DE HOMICIDII. 31r
minicus viva in sua Trutinae in hanc II. propia contendit, P. Amicum disputationis gratia propugnasse hanc sententiam quam attribuit idem P. Viva Sancto, Navarra, Caramueli , & Sayro ia Audistin'ὸ. Disputationis gratia homicidia licita propugnantur Typis eduntur eiusmodi dogmata At quonam , quaeso , principio
id asserit P. Viva; cum hoc non indicet p. Amicus, qui absolute, nullaque decla ratione adiecta, hanc sanguinariam. doctrinam in lucemi publicis typis evulgavit Si interpretatio λ Vivae confiteret, quisque promulgans. errores, & haereses, excusare se posset dicendo, se disputationis gratia eas evulgasse .. Doctrinam hanc P. Amici primus omnium excogitavit Caiphas dum dixit : Expedit ut unus moriatur ..Hoc expedit tam amplam continet significationem , ut aptari cuique sere negotio ab improbis possit. Expedit ut moriatur qui laxis opinionibus bellum indicii r quia illarum Auctoribus damnum infert, quia splendorem. alicuius communitatis Obscurare imperitis videtur. An non expedit ut persona privata immoletur, ne communitati infamiae labes adspergatur Ceterum, ut quam arbitraria, & omnino salsa sit interpretatio P. Viva appareat, ob oculos reducamus propositionem P. Francisci Amici . supra transcriptam. A Negari non potest quin saltem honorem sa- is mamque illam quae ex virtute, & sapientia nascitur , quique verus honor est, is iuste defendere Clerici, & Religiosi valeant, ae saepe debeant, cum hic sit pro- is prius prosessionis ipsorum, quem si amittant, maximum bonum amittunt. Nam is per hunc redduntur summopere aestimabiles , & conspicui saecularibus quos suari virtute dirigere,. ae iuvare possunt : quo sublato nec illos dirigere , nec iuvareis poterunt .. Ergo saltem hunc honorem poterunt Clerici cum moderamine inculis patae tutelae ETIAM CUM MORTE INUASORIS defendere. Quin interdum,.
si segelsastem earitatis videntur ad illam defendendum teneri, si ex violatione propriiae is famae integra Religio infametur Haec ne disputationis gratia dicta sunt 3 Quid quod Tomus P. Amici, in quo haec doctrina continetur , damnatus a S. Congregatione indicis est Uine colligat lector quanti sint iacienda interpretamenta P.
Viva.. Probabilistarum nonnulli laxa commenta evulgant, opinionex erroneas typis edunt , quae lectorum mentes & animas inquinant . Cum autem ad evangelica doctrinae tribunal revocantur,. tum clamant, aut non esse sincere excerptas, aut
alio in sensu, aut disputationis gratiae propositas fuisse. Verum , misso P. AmicO,. dico ipsum P. Dominieum Viva in commentariis praefatae propositionis damnatae quidp3am docere,. quod, ut ego. quidem arbitror , aut peius est, aut saltem aeque noxium ac propositio damnata iaQuippe thesis proscripta Oh. enormia crimina, dc magnam infamiam irreparabilem, calumniatorem occidendum assecit ; at P. Viva ultra pergit, & magnitudine criminum, ae infamiae praetermissa, statuit in aliquocatu aliquam dehonorationem su Itinendam esse. Ideo toleranda potius in ALIQUO
ASU ab iunocente A UUA DEHO NOR CTIO quam permittenda defensio isbac
339쪽
olei a .' l . cit. num. 4. Ergo, excepto aliquo casu, absolute non est toleranda ab innocente aliqua dehonoratio. Ergo gravis dehonoratio, seu infamia absolute in nullo casu serenda erit. Quae sane illationes sunt in relata propositione evidenter proscriptae. III. Verum, ut luculentius compertam exploratamque habeas indolem probabilisticae benignitatis, audias velim aliud elusilem proscriptae sententiae II commentarium quod typis evulgavit P. Martinus Torrecilla in prop. damn. D Cyr. Haec sunt illius verba . In propositione In damnata ab Alexandro VII. quae aiebat licere Refigiose, vel clerico occidere calumniatorem, gravia crimina in eos minitantem , F alio modo vita i non possit, non venit damnatum dicere, licitum iEis esse calumnimiorem occidere, quando actu iniuriosa verba in eos profert famae valde laesi , si alia
via non es tantum malum vitandi. Subdit num. 22. Immo nee damnatum venit dice-νe, solummodo esse peccatum veniale in Resigioso, via clerico in casu propositionis da
IV. Sed pergamus adhuc, quandoquidem pergit Auctor iste, sic inquiens solio 472num. 9. In propositione I 8. ab Innocentio XL damnata de occisione fas accusatoris, fas testis, θ' iudicis, a quibus imminet damnvm quod evitari non potest, non venit damnatum dicere, doctrinam propositionis esse speculative probabilem; nee inbibi-ιum dicere, quod, si practice id fiat, tantummodo ventiae peccatum erit . Prosequitur P. TorrectiIa scribens solio 473. num. a . Adhue flante damnatione pri ictae' propositionis 18. probabile est inredigendam venire γ propositionem, , eius damnationem de aggressore in ACTU PRIMO , non de aggressore in. ACTU SECUM DO, seu de ACTUALI offendente
V. Undenam tam sanguinaria, tam immanis, & efferata erupit Theologia si Socrates, si Plato, si Demosthenes, si Cicero , si Seneca in vivis essent, quo im Petu irruerent in eiustu odi Scriptores, qua verborum severitate , qua eloquentiae Mbertate, quo servandae humanae societatis studio doctrinam hane crudelissima in , Deo, Principibus, & universo humano generi insestissimam profligarent, labefactarent, e Aterminarenti Nulla ergo confutatione egent rescriptae propositiones, cum
suo se horrore proscribant. Scholasticam phrasim dumtaxat de actu primo, & actu fecundo explicabo, ut clarius addueta doctrinae iniquitas pateat . Inquit ergo P. Torre cilla, probabile esse sen ubique serpentem veneficam probabilisticam luem Alemn-drum VII. damnasse dumtaxat propositionem qua asseritur, licitum esse oceidere hominem in actu primo aggredientem, idest hominem paratum, dispostumque ad impingendum falsum crimen; minime vero Pontificem damnasse doctrinam asserenterta, licitum esse occidere aggressorem in actu secundo , idest qui reipla salsum crimen imponit. Perspice hinc, amice lector, quam verum sit quod saepe inculcamus , nem Pe unica arbitraria distinctiuncula plures iuniores Probabilistas deludere Romanae Ecclesiae saluberrima decreta . P. Torrecilla citat pro sua doctri
340쪽
na Pradum , Lugonem', Navarrain , Bonacinam , Leandrum a Ss. Sacramento: VI. Quaest. I. Oeeidendus ne calumniator ob defensionem bonoris magni momenti eum moderamine inea palae tutelκ ρ Resp. Adfirmant communiter Probabilistae , etiam post damnatas ab Alexandro, dc Innocentio propositiones . Quin hanc opinionem
communem appellant Salmanticenses traft. XXV. cap. I. punct. -- g. 3. num. 69. Pro
eadem referunt Molinam , Lemum, FagundeΣ , Vasquea, Dicastillum , Tam burinum, Leandrum , Antonium a Spiritu sancto, Bannea, Lugo, Tapiam, Serram, Navarrum, & alios . P. Dominicus Viva hanc eamdem opinionem defendit sic
cit. num. I 2. his verbis. Constat demum eccidi pere eum moderamine lacti alae tute M invaserem vitae, pudicitiae, HONORIS &c. Patritius Sporer tradi. v. in s. praee r. Decal. cap. D. see. 3. s. q. haec scribit. Ettrem rid honorem necessarium tueηdum vito honorato ficere occidere iniustum , ac contumeliosum aggressorem, docent DD. communiteν fere omnes r is sine dubio verissimum est in hac suppositisne quod vir bonoratus in afqao casu aliteν ignominiam, Tel contumeliam repetaere, honoremque sibi a ι- rendum afiter tueri non pessit, nisi occidendo regressorem contumeliosum. VII. P. Carolus Antonius Camedi in propos damnat. disp. XIo. sec. I. num. IS. Resp. Antecedens ab omnibus T T. admitti , nempe quod vir nobiῶν non teneatur
fugere, quin possit pro fui honoris tuitione vitam suam morti exponere, On ocerdere aggressorem. Valet ergo vir nobilis semetipsum, & aggressorem in infernum licite detrudere tuendi humani honoris caussa Falsum est quod seribit P. Cas edi, omnes TbeoAgos hanc anti evangelicam , ut ego quidem arbitror. defendere doctrinamia Ex modernis plures etiam graves Probabilistas communiter illam propugnare verum est. Contra, Evangelium, Patres, Theologi omnes Antiprobabilistae, qui scrupsere post damnatas theses, illam detestantur. Unum, omissis ceteris, allegabo celebrem Iesu itam , quem loco La-Croix legendum vellem, P. Gabrielem Antoine tract. de ivst. , iuri cap. vi. quaest. κώ Sophisticas ea villationes quibus P. Calaedi eludit damnatas ab Alexandro VII. & Innocentio XI. theses, praetereo brevit iis gratia. VIII. Istius sententiae argumenta haee sunt. Honor vitae comparatur. Ergo, sicut ob vitae , ita propter honoris defensionem licita erit invasoris iniusti occisio cum moderamine inculpatae tutelae. Accedit quod etiam ob bonorum tempora Ilum CO servat ione G licet occidere raptorem. Porro honor, Et fama praevalent his bonis, ut habetur Prov. xxrr. Melius est nomen bouam quam Glitiae musta. Item Eccli. xl I. curam babe is bono nomine : hoe enim magis permanebit tibi quam mi e ιbesauri preti , , magni. Denique miles, vel eques potest oecidere iniustum invasorem , etsi tacite mortem sug endo vitare posset. IX. Relata sententia , quae inter Probabilistas communis est , ut mea praesert
opinio , hostiliter pugnat cum Christianismi spiritu , a lege evangelica conceptis