장음표시 사용
71쪽
asiquis fecundum ordinem iuris a iudice interrogatur, non ipse se prodit, sed ab alia proditur, dum ei necessias respondendi imponitur per eum exi obedire tenetur. XXVIII. Obiiciunt ultimo . Mendacium ossiciosum non est peccatum mortale . Eiusmodi est mendacium quo reus in iudicio interrogatus negat crimen a se commissum, ut mortis poenam vitet; quemadmodum mendacium tantum ossici sum est illud quod quis profert, ut proximum suum a morte liberet . Hoc namisque mendacium neque iustitiae . neque caritati adversatur. XXIX. Res p. Huic obiectioni respondet Angelicus Le. eis. ad a. is ad a. his verbis. Illa qui mentitur in iudicio se excusando, facit is eontra dilectionem Dei, ius est iudicium, is eontra dilectionem proximi, tum ex parte iudicis, eui debit m negat , tum ex parte accusatoris, qui punitu , si in probatione deficiat . Unde is in Psalm. Ol. dieitur : Non declines eor meum in verba malitiae ad excusanis das excusationes in peccatis r ubi dicit Goga: Haee est consuetudo impudentium, ut deprehensi per aliqua falsa se excusent. Et Gregorius lib. XXII. Mor. exponens isiud Iob xxx r. Si abscondi quasi homo peccatum meum, dieit: Uruatum humani gen ris vitium est, ἐν labenda peecataem committere, is commissum negando abscondere , is convictum defendendo multiplicare. Hactenus Angelicus. Non est ergo mendacium istud solummodo ossiciosum , sed perniciosum sitnui . Animadvertendum tamen, quod, licet mendacium istud perniciosum sit genere suo mortale; potest tamen veniale dumtaxat fieri ob materiae parvitatem quae negatur ἱ ut cum reus ,
vel testis mentitur in aliqua facti circumstantia , a qua minime pendet It/tus
caussae ἱ dummodo tamen non adsit iuramentum. Si enim mendacium iuramento firmetur, semper est peccatum mortale. XXX. Plures alias dissicultates de reorum peccatis resolvemus in tractatu de iustitia vindicante. Nunc finem huic quaestioni imponimus, lectorem iterum admonentes de aperta contrariae, quam impugnamus, sententiae falsitate; ut iacile colligere potest ex rationibus quibus Auctores eiusdem utuntur . Sunt enim mera sophismata. Multitudo vero Auctorum, quae alioquin satis parva est, non maius pondus addit quam addere solent centum testes de auditu . Omnes autem , uno aut altero excepto, Auctores contrarii sunt testes de auditu e eo quod omnes alii
post alios dicunt sua in opinionem non eo improbabilem: quia Lessus, dc quidam alius Summista prius id scripserat . interum nemo unus, ut iam indicavimus, eκ instituto hane quaestionem ad mentem sacrae Scripturae, Patrum, dc Catechisini Tri dentini expendit. Ratio potissima quam omnes asterunt, est evidenter falsa, nempe quod lex, & praecepta Principum legitime imperantium ea quae conserunt in eo servationem boni communis, non obligant cum periculo vitae. Hoc siquidem manifeste salsum est, ne quid plus dieam. Nulla itaqne probabilitate fruitur contraria opinior quia, ut communiter docent Probabilistae, nequit probabile esse illud quod
72쪽
DE IURAMENTIS PRINCIPUM SERVANDAE IUSTITIAE
Iificillima , si qua alia , est controversia proposita e non quidem suaptet natura, quia hoc ex capite potius facillima esset ; sed ob Theologo-
in rum subtilissima inventa amphibologiarum , restrictionumque ment i lium. Harum siquidem usum tum maxime necessarium praedicant , cum utilitasi & eommodum suadent. Et quia in praemiorum , dc dignitatum tollatione frequens est occasio & damni subeundi, dc utilitatis captandae ; idcirco iuramenta mentis, restrictione , verborumque dolosa collocatione, dc significatione ad praemia asse i quenda , damnaque vitanda inflectuntur, dc aptantur. Ut perspicue rem hane . quoad fieri potest, enucleem, in plura capita disputationem tribuam i & in pria - mis discutiam, an iuramenta subditis imponere , quaenam sub iuramento praecipere, quaenam vetare Principes licite valeant. Deinde quae reipsa in prineipatu subi iuramento praescribuntur, edisseram. Tandem difficultates quae praxim, & observantiam iuramentorum 1pectant, explicabo.
CAPUT I. Principes valent iuramento adigere subditos ut incia, ab jcisto personarum res pectu, solamque distribuentem is
sitiam spectantes, exerceant ; ut in osciorum, via dignitatum ambitu suo, agatores nec muneribus, nec ob
sequiis , nee promissionibus in sectant.
I. Uod Reges, & Prineipes possint subditos suos sacramento adstringere ut in iustitiae sive commutantis , sive distribuentis muneribus officiisque implendis sola virtutum merita respiciant, oeulo ite cui*ue humano affectui claudant , extra controversiam positum est. Iustitiae siquidem integritas, dc eiusdem
intaminata administratio cuiusque recti regiminis, dc optimi Principatus basis est . Ipsa Disit iroo by Cooste
73쪽
Ipsa bonum publicum promovet, dc auget; subditosilue ad pericula subeunda, ad
dissiciles conatus , magnosque ausus impellit. Porro ea omnia quae in bonum commune principatus . conserunt, Rex praescribere iure valet . Cum ergo prospiticit, iuramentum opportunum sore ad iustitiae integritatem servandam, eodem obstringere subditos peroptime potet . Exempla tum ab Lthnicis, tum a sacris litteris arcessita rem confirmabunt. II. Alexander ab Alexandro Lib. III. diem gen. cap. XVII. leges refert quas plebis Tribuni rogarunt in ambitum illorum qui emendicatis aut pecunia, aut obsequio suffragiis dignitates , dc gradus assequebantur. - Petilius Tribunus plebis le-- gem tulit inquit in ad populum , qua largitiones illorum qui pecunia honoresis mercarentur, gravi damno, dc poena multavit e fuitque severissima disciplina , - dc sub gravi censura lex servata , qua ambitioni, di cupiditati obviam saepet, itum est; ita ut inter exempla relatum sit, Q. Coponium , quod vini amph
- ram ei cuius suffragio magistratum petebat, do o dederat, ambitus condemnais tum poenas luisse.
III. Lucius Calphurnius Caelius, Caius Servilius, & Caius Gracchus , dc Mariscus Linius, Cornelius Silla, Pompeius, dc Quatinius Consules, Dictatores, de Tribuni innumeras pene leges adversus vecales gradus, dc dignitates condiderunt ;donee tandem Iata suit Lex Ialia. IV. Marcus Tullius tamdiu duraturam Romanorum Rempublieam aiebat, quam diu administratio iustitiae , largitio praemiorum, ae scelerum punitio viguissent. ιMulta hac de re scribit Lib. II. ossiciori cap. xvi. Caput autem est in omni procuratione negotii, is muneris publici , ut avaritiae peliarur etiam minima suspicis. Utinam, inquit C. Pontius Samnis, ad ilia tempora fortuna me se vasset, is tune essem natus, quando Romani dona accipere coepissent r non essem passus diutius eos imper re. HAE illi quidem malia saecula expectanda fuerunt : modo enim boe malum in banc dempublicam invasit. . . Hu um igitur vitiam tetrius quam avaritia, pr ertim in Principibus . ἐν Rempublicam tubernantibus. Habere enim quaesiui Rempublicam non modo turpe est, sed sceleratum etiam , is nefarium. Porro quaestui Respublica habetur, non modo cum dignitates , dc gradus pecunia, & donis emuntur, verum etiam cum sussragia ossiciis , & promissionibus captantur , seu cum Vota mutuo dantur hac pactione, ut occasione data mutuo accipiantur.
V. At, omissis Ethnicorum sanctionibus , ex ipsa Scriptura , dc Christianorum Principum edictis evincitur quam sit sancta consuetudo adstringendi sacramento homines, ut recte, & iuste principatus procurent negotia . Patriarcha Iacob fraῆttem suum Esau adegit ut promissionem sibi iactam vendendi primogenita iura mento firmaret. Ai3 Iacob : Iura ergo mihi. Iuravit ei Esau, is vendidit primogenita. Gen. xxm vers. 33. Eodem sacramenti vinculo Mesrinxit filiam suum Ioseph.
74쪽
ui suum cadaver transferret in sepulcrum patrum suorum. Ego faciam, inquit Ioseph, quod iussisti. Et illa, Iura ergo, inquit, mihi. Gen. xlv M. Vers. 3I. VI. Imperator Iustinianus in Ieg. XIV. Cod. de iudiciis. Omnec omnino iudices Ra mani iuris dispensatores non aliter litium primordium σccipere, nis prius ante sedem iudicialem sacrosanctae deponantur Scripturσοῦ-ba permaneant non solum in principio MD, sed etiam in omnibus cognitionibu/ usque Od ipsum terminum, is definitivae senteutiae recitationem. Sic enim attendentes ad sacrosanctas Scripturas, is Dei praesentia rans crati, ex maiore praesidio lites diriment, scituri quod non magis alios iudieant quam
ipsi iudieantur ; eum etiam ipsis magis quom portib*s terribile iudicium est : Mui dem litigatores sub hominibus , i σμι m D st i pectore adbibito causas proferunt
VII. Plura tum Imperatorum, tum Principum edicta quae iuramenta continent quibus ministri, sive Reipublicae Nobiles devincuntur ad rectam administrationem iustitiae absque cuiusque retributionis spe, transcribere isthuc possem ; sed ea missa facio. Nimi* enim compertum est, laudabilem esse consuetudinem iuramentorum, quae instituuntur ad maiorem observantiam earum rerum quae in bonum commune Reipublicae, & Principatus selicitatem conducunt.
Explicatur iuramentum probibens ambitum, vulgo br
glio, quo R publici e vetare folent Nobilibus suis ne in assequendis dignitatibus, ct magisratibus, jeu qui-bWcumque gradibus ambitum exerceant.
L Emel admisso, Principibus licitum, immo dc expediens saepius esse iuramen O to adstringere ministros, & subditos ut .in graduum assecutione, seu collatione sola merita, bonumque publicum respiciant; remanet inquirendum, quodnam genus ambitur, vulgo brutio, vetitum sub iuramento sit. Lex prohibens ambitum Potissimum locum habuit in Republica Romana, quae repetitis edictis, ac multuplicatis poenis ambitus crimen prohibuit : quoniam in Republica . qualibet multi sunt dignitatum collatores, seu suffragatores ; dc ideo gravius periculum imminetne eandidati prensationibus vota sibi comparent. I. Porro, ut perspicue quoad fieri potes summi momenti, dc difficillimae r solutionis argumentum edisseram , ambitus notionem, & diversa genera promam Oportet. Et quamvis nomen istud ambitus, vulgo uffitio, seu brulis, multa significot, nequeatque praecisa definitione exponi; nihilominus dicere possumus, ambi
75쪽
tum generice acceptum esse quamdam meritorum expositionem & supplieationem a candidato iactam suffragatoribus, qui conserre dignitatem debent . Ambitus isto nil mali suapte natura prodit. Verum alius ambitus est, qui, praeter meritorum expositionem, simplicemque precationem, qua candidatus orat ut suffragatores fixa memoria sua teneant merita , addit peculiaria obsequia, promissiones, pacta , reo tributionem , munera, & alia, quae movent suffragatorem ad votum conserendum, non intuitu meritorum candidati , sed proprii commodi ex tali voto reportandi. Quibus positis, duabus conclusionibus rem totam exhauriam. III. Dieo primum . Nullas Princeps lege aliqua interdisit Nobilibus suis diligentias, sollicitudines, is industrias necessarias, neque simplicem meritorum narrationem, immo neque precationem itum quae unice eo spectat ut suffragatores memoria teneant merita eandidati, eaque expendant . Adeo vera est exposita conclusio , ut quilibet Principatus iubeat, Nobiles suos hoc prensationis genus exercere . Heinc in Republica Romana veste alba candidati, qui officia , ct dignitates petebant, in publieum prodibant. Alibi sua signa peculiaria habent, quae ambitum indicant. Pr fundis quoque corporis inclinationibus, submissaque voce merita sua insinuant; a
que ad labores in commune Reipublicae bonum perlatos , expensasque factas ut respiciant suffragatores, sin manifesta oratione, vultu, gestu , & universi corporis demissione modeste & reverenter orant. Haee omnia ex antiquissima consuetudine Nobiles peragunt, quae non modo non improbantur, sed commendantur a Principe : sunt enim diligentiae istae necessariae ut suffragatores candidatorum merita
perspecta habeant, & pro illorum qualitate praemia, gradus, di regimina impartiari valeant. Quare Princeps non modo istius generis ambitum non prohibet, sed nee prohibere absolute licite potest , aliqua extraotainaria circumstantia dempta.
Quandoque enim quae absolute bona sunt, nocua evadunt ob aliquas circumsta tias, quae tamen , si rarissime occurrant , non sunt , nee era debent sufficien- te caum abrogandae consuetudinis quae suapte natura consentanea est Princiis patui.
IV. Dico seeundum. Quilibet Priaeos amδitum usum severe interilicis qui exemeetur precitas importunis, promissionibus, amiserum, atque consanguineorum negoti
riοηibus, minis, sponsionibus iuratis, fis ante, μι post eouationem dignitatis, alii que artibus, quae tollant, veI apta sunt tollere indifferretiam, ἐν libertatem salse ratorum. Huius generis ambitus distribuenti iustitiae summopere insestus est. Impedit enim ne praemia dignis, Vel dignioribus conserantur; quin ad indignos prom vendos viam aperit latissimam , atque infinitorum ea uta malorum est. Si enim ignorantes, qui nesciant, si ignari , qui nequeant iustitiam sive commutantem,
sive vindicem administrare , ad regimina exaltentur I quot non consequuntur damna Subditorum perturbatio, scelerum, scelestorumque impunitas, virtutis, a que
76쪽
que proborum hominum depressio , & angustia, universae denique Reipublicae iactura. Qua ergo Iege obstringitur Princeps subditorum tranquillitatem procurare. eommune Principatus bonum sartum tectum custodire, dc augere, optimos subditos praemiis, dc dignitatibus donare , atque publieae selieitatis perturbatores puniare; eadem itidem devincitur ea omnia praescribere quae in hune finem eonserant . eaque vitare quae tantum bonum impediant. Ad hos fines assequendos iuramenta. quibus obstringuntur tum ea didati, tum suffragatores ad iustitiae leges servandas. summopere conducunt. Iure ergo & merito iuramentorum legem adversus ambitum Principes rogant.
CAPUT III. Plura iuramenta imponere Principes folent asiemus
x ctat ea omnia quae capite superiore num. 4. descripta sunt, nempe preces importunas, negotiationes: parentum, amicorumque conspirationes, scrutinia, v virum permutationes , iuramenta quibus suffragatores testentur candidatis , sive ante, sive post collationem dignitatis , se illis suffragatos fuisse aut lare suffragaturos. Alia iuramenta executionem spectant prioris iuramenti. Porro ut iuramentum prohibens ambitum descriptum , exactissime demandetur executioni, consuescunt Principes plures destinare magistratus, qui eiusmodi executioni invigilent. Nobiles qui recensitos magistratus constituunt, aut iisdem praesident, duo emittunt iuramenta r alterum, cum magiitiatum ineunti alterum, cum magistratu abeunt Primo iurant se in id operam daturos ut iurata lex ambitus ab omnibus observetur. Secunda iurant se reipsa observari illam effecisse. De his tribus iuramentis. pauea dicturi sumus. II. Primum iuramentum iustum est , habetque omnes conditiones necessiarias. Illius siquidem materia aequa, & consequenter licita est : gravis quoque summique momenti, quippe bonum publicum spectat. Illius itidem observantia suapte natura facilis est. Habet itaque omnes conditiones iuramenti promitarii. Vide quae capiate II. num. q. dicta sunt. III. Porro ut melius vim obligationis qua iuramentum istud pollet, percipiatur, observandum est, quod, quando non ab aliqua potestate, seu Rege cogente, suta
ditis illud imponitur qui, velint, nolint, illi se subiicere tenentur) sed ab illis ipsis indicitur qui illud exequi debent, ut in Republica Romana; tum ne lacata
77쪽
quidem eludi tergiversatione valet. Quandoquidem Optimates, si sigillatim eonsiderentur, subditi sunt ; si coniunctim, Principatum constituunt, potestatem praeserunt publieam . Ipsi ergo sibi leges sunt , quia ipsi illas condunt una congregati ; sed separatim accepti , legibus a se simul conditis obnoxii evadunt . Poriaro, si iuramenta, de quibus nunc. sermo est, ab illis ipsis qui plurium saeculorum
experientia didicere quae Principatus bono congrua , quae noxia, quae observatupossibilia, vel impossibilia sunt, instituuntur, & pluribus decretis renovantur, poe narumque severitate adversus transgressores muniuntur ; si hanc solam institutio nem, & crebram repetitionem, confirmationemque spectemus , in sumum abeunt obiectiones illae quae fieri super dissicili istorum iuramentorum observatione solent. IV. Primum ergo iuramentum quod singulos Optimates assicit , omnibus eo iationibus pro licito, validoque iuramento necessariis, insignitum est. Duo posterio. ra, nempe secundum, & tertium , solos praelatorum magistratuum Praesides tan gunt. Secundum, quemadmodum primum, est promissorium. Tertium assertorium. Haee duo iuramenta peculiarem secum afferunt dissicultatem. Secundum, quo o stringuntur magistratus ad promovendam primi iuramenti Observantiam, pluribus scopulis obnoxium est. Dissicile siquidem est, homines , potissimum in Principatu, in quo invicem magnopere pendent i Velle alios sibi aequales , vel superiores in ordinem continere, dc transgressiores coercere I & immensam odii, invidiaeque se getem sibi parare. Tertium vero, quod est assertorium, quo praefati magistratuum Praesides iurant se reipsa observationem legis ambitus curasse , est omnium dissicillimum. Haee tamen dissieultas ab observantia dictos Praesides haudquaquam ex cusat. Si eos gravissimum, uti revera est , praelati iuramenti onus anxios emcit; magistratum recusare valent. Ceterum, si dignitatem magistratus ambiunt, de suscipiunt, iure adstringi possitnt ut sub iuramento onera impleant eiusdem . Ue rum de hoc plura in sequenti. Reliquum laret ut limites diligentiae quam praestare debent.Praesides iuramenti vindices, definiremus . Sed paucis hoc expedi
78쪽
penduntur obiectiones adversus iuramentum ambiatus : o magis confirmatur leae quae ambitum probibet.
I. H Lures opponi dissicultates klent adversu legein imponentem iuramentum x non exercendi ambitum in dignitatum Rssecutione. Eas omnes ad examea revocabimus, & ex earum relalutione clarius Patebit quam iusta si lex quae ambitum sub iuramento prohibet. IL Obiicies 4. Iniquum est iuramentum ab eo exigere quem scis esse peieraturum, ut cum S. Augustino, D. Thoma , & D. Antonino communiter Theologi 'dorent. At illi ipsi qui iurane se ambitum non facturos , per ambitum dignitates assequuntur i idque manifestum est ex ipso facto. Nequit ergo Princeps eiusmodi iuramentum exigere a subditis, quos noscit Peleraturos. Potuit primum legem, de iuramentum imponere . quia periuria nota illi non erant, nune autem, cum experientia didicerit, subditos non observare iuramentum quod exigit, non potest
licite tale iuramentum imponere. III. Resp. Homo privatus non potest inducere ad iurandum, neque exigere i ramentum ab eo quem certo scit esse peieraturum, ut suo loco dicemus. Sed hine nihil eolligitur contra iuramentum ambitus . Princeps non uni , aut alteri iuramentum imponit, sed omnibus Nobilibus. Porro falsum est omnes peierare : nam plures iuramentum observant. Hoc autem satis est ut Princeps possit inramentum imponere omnibus Nobilibus, licet a quibusdam violetur. IV. Obiicies a. Non aliqui dumtaxat, sed maior pars iuramentum istud insti git; quin communiter omnes illud violant, dc paucissimi sunt qui illud observent; nee Principi ignota est haec universalis transgressio. Tenetur ergo legem abrogare quae tot periuriorum caussa est. Periuria enim peccata immania sunt, quae divunam provocant vindictam , & sagella super periuros inducunt. Cum itaque ad Principem pertineat subditorum mala pro Virili parte removere , consequitur eum obstringi ad revocandam legem quae sons est, & origo infinitorum propemo
V. Haec oppositio locum habere nequit, potissimum ubi illi ipsi qui iurant, i tamenti legem condunt. Quo enim fundamento dici potest , a maiori parte non observari iuramentum illud quod ab illis ipsis qui servare illud debent, post di turnam experientiam reno atur, novisque legibus munitur Si communiter omnessere , paucis exceptis, iuramentum ambitus Violarent; anne praesumendum effTom. In D tam
79쪽
tam proiectae conscientiae omnes fere optimates esse , ut conscii periuriorum quis ipsi perpetrant, Velint renovare legem quam sciunt a semetipsis violandam sore repetitis periuriis Z Ubi vel leve fundamentum tantae perversitatis P An ne credibile est in tanta multitudine nullos lore reclamaturos in illo solemni consessu congregatos pro legis renovatione, si scirent legem a maiori parte violari VI. Obiicies 3. Non praesumptionis, sed experientiae, dc facto standum est . At experientia constat sere omnes ambitum exercere in dignitatum assecutione. Ergo lex ambitus obsolevit. Quandoquidem universalis tr ansgresso Iegis , si diuturna est, & Principi nota , consuetudinem inducit, quae legem abrogat. VII. Resp. Ut sententia nostra manifestior evadat, concedamus quod alioquin salsum esse praesumendum est , nempe communiter sere omnes legem a mbitus violare. An ne propterea contraria consuetudo legem tollit e Minime gentium .
Quoniam lex ambitus, licet humana, & positiva dici possit, prout scripta. st promulgata, & sub definitis formulis concepta a Principe sit, absolute tamen naturalis est; seu ambitus, quem Princeps suo decreto prohibet, iam ab ipsa lege naturali vetitus semper fuit. Siquidem ambitus. iste laedit iustitiae distribuentis iura, eo quod liberam eiusdem administrationem impedit. Quare leu iuramenti dici Rrat tantum, &, quoad potest , confirmat legem naturalem , poenasse transgressoribus infligit. Porro transgressiones legis quae in sua origine naturalis est , non consuetudinem, sed corruptelam gravissimam pariunt. Nulla quippe consuetudo legi naturali praevalere potest, illamque abrogare , ut Theologi omnes do cent. Leges mere humanae, di positivae, quae aliquando bono communi congruae,
ct necessariae sunt, di, circumstantiis variatis temporum , ac Personarum , non amplius consentaneae sunt, vel non tam necessariae, contraria consuetudine Ruserri Possimi; contra lex naturalis non temporum, non locorum, non Peris Rr unmutationi obnoxia est, sed semper eadem firma , ct invariata consistit, ideoque
nulli subiacet contrariae consuetudini. Haee omnia certissima sunt. QuamVis ergo Violatio legis universalis foret , quamvis omnes legem ambitus Violarent I non Propterea culpa minueretur, sed augeretur. Neque idcirco lex tollenda, sed illius observatio maiore conatu promovenda soret. VIII. Sed quid consuetudinis larvam obtrudis 3 An non inter conditiones neces--sarias Pro vera consuetudine consensus Principis requirituri Porro nonne Principes singulis annis renovare iuramenti Iegem solent Volunt ergo Iegis observationem
Renovant, inquis, sed simul sciunt non fore observandam. Quid inde Etiam Deus scit legem suam divinam a paucis observandam fore. An propterea non obligat Accedit : quando Optimates una coniuncti legem renovant, Principis personam gerunt, dum seiuncti,idi sigillatim legem violant , subditi vices sustinent. Praeterquam quod nec ipsa violatio Iegia in Principe vim legis aufert. Subduntur sa
80쪽
ne de ipsi Principes legum obligationi directive, licet non coactive. cum nullum
hic in te iris superiorem habeant, a quo cogantur legem servare . Tandem non est praesumendum Optimates renovantes legem scire legem ab omnibus violandam. Peccarent tunc qui sacrosanctum iusiurandum ioci Ioeci haberent . illudquesbi sponte violandum imponerent. Sed potius verum est , Optimates nosse iuramenti necessitatem ad Principatus rectam procurationem, dc ad iustitiae distribue tis observationem. Ceterum, dum observantiae occasio adest, humanitatis imbeci litate, & ambitionis aestu impellentibus, tentationi succumbunt nonnulli,& hanc, quemadmodum alias leges, violant : dc, quod omnium malorum maximum est
Theologos inveniunt qui illorum peri uria sucis , & cavillis honestant ut licita de quo insta.
CAPUT V. rLe qius cuia instituuntur, ει resolvuntur super
I vendae supersunt. Quod ut melius eficiam , varias quaestiunculas propc nam, simulque resolvam. II. Quaest. I. Omnia ne qEae in ore ambitus eominentur, obligant sub gravi culpa Resp. Principes,& Respublicae varias adiicere conditiones in lege ambitus solentia Aliae maioris, aliae minoris momenti sunt. Quae levia sunt, parum bona publico conducunt : idcirco haec quae levia iudicantur, eontraria valent consuetudine abrogari. Sed quaenam gravia reputari communiter debent e Leges, dc decreta consulenda sunt, quoniam assignari generalis regula nequit. Gravia reputantur secre
ta commercia, importunae, seu violent et preces , consanguineorum , amicorumque con
Dirationes , rationem dati, aut non dati suffragii reddere, idque iuramento fine ante, sue post eouationem dignitatis firmare, is scrutinia instituere. III. Quaest. II. An admittenda sit materiae parvitas in iis quae probibentur a lege ambit Resp. Sicut in aliis legibus, ita dc in hac parvitas materiae reperitur , tum ob desectum plenae deliberationis, tum ob levem transgressionem . Puta , si quis post sinceram meritorum narrationem simplicem adderet Precationem , ut suffragator ad meritum eandidati respiceret , nullum peccatum committeret. S vero ultra simplicem precationem, quae signum potius submissi animi est quam iniustae suasionis argumentum, preces multiplicaret; posset aut venialiter , aut mortaliter peccare. Etenim, si preces ita validae, dc importunae larent , ut, licet veram Violentiam, dc coactionem non inferrent suffragatori, illius . tamen liberam