Fr. Balduini Responsio altera ad Ioan. Caluinum

71쪽

uet R E s P Ο N L E A L D. Iector,si nondu desino iocari in re seria. Qui non rideat istorum Magistrorum tam putidas superbasque ineptias Si , ne longius abires, per tuas delicias tibi licuisset, illius,

quem pro tua ciuilitate Lamiam in sterquilinio iacere scribis,uir fortissime atque mundissime , commen rarios euoluere: potuisses non ignorare, Missam olim Christianos vocasse,ut vocabat Collediam:& hanc, cum populi concio congregaretur: illam,cum dimitteretur,vocem frequentem fuisse. Quam obstupescet doctissimus tiuis interpros simul &Chalcographus, si dica Missam quoque olim appellatam fuisse, illam collectam, ubi neque

sacramenti, neque sacrificij vlla erat memoriaZSed haec& huius generis plura, Quae tecuignorar, m cum addiscet, ubi etiam lcire vo let,quaena olim recte i udicatae sunt esse Missae

ut appellabantur) legitimae, quaenam nec legitimae. Interea ut hoc verbo, quod etiam sinere odit, minus offendatur, eum & te moneo

extare in ipsis Pandectis Flor. veteresque Iurisconsultos appellasse Missam, ubi de repudio m ita agitur . am significationes ad mittat tuus leguleius, non negabo me, cum a vobis diuerto, vos', mistas facio, masse reum esse. Sed ad rem . nam plus satis iocati stimus. Nemo,credo,tam insulsus,praeter tuum typographum, est, qui ignoret, in illa, qua de agitur, Constitutione sacrificia sacrilega vocar

72쪽

AD,I O. C A LV. syea de quibus agitur Cod. de sacrific. Pagan. neque tamen recuso, quin post Christi tempora eodem loco habeantur impiorum Iudaeorum sacrificia. Itaque or in lege Constantij, si quis ex Christiano Iudaeus emcitur,iudicatur Apostata:& in Constitutione Theodosii, de- settae religionis reus esse dicitur, qui ad Lacri legia Templorum,uel ad ritus Iudaicos transiit. Hinc aestimare licet, Apostatam in hisce legibus appellari, qui abs Christi religione disciscit ad Iudaismum aut Paganismum. Sic Iulianus ille dictus est Apostata, quem Ambrosius appellat Praevaricatorem, ut gustachius,-ραζατὸν Non puduit interea hunc tyrannum leges ferro de Apostatis. Si hoc est,ut est,indignum: nonne indignius est,te definire Apostatas esse,quicunque tua signa, etiacum ea audes quae religio Christi vetat, non se- quuntur & aduersus hos tamen velle detorquere veterςs Christianorum leges de Apo, statisὶ Videris,an cum Iudaeis aut Paganis na-beas aliquid commune in seditionibus praetextu religionis excitandis. Ego vero profiteor si a tali factione deficiam, religiosam esse. Si hanc haeresin esse putas, dicito

quaenam sit. Certe Machometanam esse non δices. Equide memini Cyprianum scripsisse Nouatianum olim voluisse sacrificia sacrilega offerre. Loquitur autem de eo, qui cut ait

profanum altare erigere dc adulteram cathe-

73쪽

verbis ' nitebatur adulter Cr extranein Epistoραν feri a desinoribus:qui post eonnexamin bicunque coniunctam Othoheae Melesiae unitatem, humana innabatur Ecclesiam facere.&perplurimas eluitates minos Apostilis summittebat . t quaedam recentia institutionis suae fundamenta constitueret : cumque iampridem per omnes prouincivi constituti ebene

viscopi ,ereare alios ri,depfvos audebat,erea Agnoscis bone vir, Cypriani verbavi Noua,atiano sacrilega sacrificia offerre volente. Nue vide,an nihil tibi cum eo sili commune; nihil smile.Nos talem nebulonem,omnεsque eius

similes siue imposiores, siue desertores, siue

nouatores,execramur. Qiud priterea sibivula librarius tuus Seir me a primis annis nihil n5, fecisse atque etiam nuc facere,ut eos segiam scit me neque esse, neque fuisse sacrisum:

imo vero sacrorum omnium ignaru esta me,

tu illi dictasti, & id suis ille typis statim connotauit.Sacrilegum quidem certe credo neer,nisi forte ut Ouidius sacrilegum vocauit Lycurgum ob contempta Bacchi sacra. Sed si vellem de areanis vestris siue sacris suo sacramεtis siue sacrificiis vicissim dicere,qualem putas cis,gra describerem, hominum dieere a fide desciscentiuna,si fraudem c5tra ria esse bonae fidei Latine liceat dicere.Si inquam mihi nue liceret sed liceret,si vellem

vestrorum e5siliorum atque arcanarum com

74쪽

te non tibi. satis cauete,cum tam confidentetineri obiicis quod tibi proprium est . Sed ii

hanc aetatem lateant tam subtiles tuaru actio niim insidiae:atoriὶ eosteritati non erit ignora historiae Interea infelix tuus librarius, qui balbutit de suis apostatis,uiderit, curia quibus ipse quotidie communicetrac si alios accusare velit,pri de liberet. Saltu liquido probet, quod intendit.Nam turpe esset,eum,qui non vult videri defecisse ab ordine lurisconsulto-tum,hanc primam Iurisgetium regulam non

tenere. Am,ne non discipulus tuus videatur, vis exemplo eum tuo palam calumniari atquα

improbe mentiri vi& habeas sociuin dependendxcalumniae poenaried oggannier,etsi ita: Gallia neque Iudsi,neque Pagani suo more fructificent,tamen alia esse non minus sacrilega

sacrificia. Venam o vindex secrorum 3 Ineptus ego,quiistud ab isto mancipio pr lorusetanquamab aliquo veteri Rege sacriuculo p

ta cum tamen, non modo quid sacra. Ἀ-cere, sed etiam quid facere sit, vix sciat. Foris. easse ex illa scurrili,quae isthic cxcusa est,an tomia,secabit & proferet aliquid pudendum. quod rideat, ego deplorem. Sed sitis auctoria bus talia ulcera,si velit, icet bonus hie Chirurgus o Neque tamen si in theatricam ut is ihistriones faceti vocantisaltationem,ad con ivineluun nominis Christiani conatat om

75쪽

di R E s p Ο N s. BALDones maiorum nostrorum ceremonias, fecerie

aliquid, quod non olim & ab haereticis facta

sit,& Nazianzenus vidisse se narret. Irrideret vero& ad ludibrium traducere si velit barbarae posteritatis seloecismos quanqua no magis quod est vitiosum ab integro, quam quod est nouum a veteri discernere sciat per me si ne licet,ut in sua scena saltitet. Caeterii fingat quastuque volet sui vocant abominariones,& eas,quantum velir, exagitet,nihil inueniet, quod mihi ascribere iure aliquo possit. Nam quid tandem est in iis, in quo meum se crimenΤ Equidem nulla nisi Christianoru aut seqlior, aut agnostro sacrificia: nulla,nisi sacra sancta,legitima, & religiosa: nulla, nisi quae post A postolos in Ecclesia veteri fuisse,& piis omnibus merito placuisse didici. Detestor&fugio, qtr. aecunque vel vitiosa vel impura esseicio. Atque vr utrunque liquido cognoscere possem, scis me hactenus ni nil non fecisse: de constanter cum res bonas defendis ,rum vero malas damnasse. Neque si vis,recuse,quin& diserte distincte de iis agamus. sed tuum est, prius aliquam speciem exprimere, de qua litigas. Interea videris,num sacrilega sit tuorum audacia, qui veteria quoq; Christianorusacra columeliose proculcat: salte in iis importune danant multa, anted ea intelligatavi audax non minus,qua superba est inscitia istoria Πωnci ν. Ccite cocoquere no possum,quod

76쪽

tui quida volunt, nostros Principes habedos esse pro Paganis vel Ethnicis: & in Christianorii Teptis,in quibus fateor & doleo multa esse corrupta, nihil aliud esse quam merii Paganismum. Mea qui deserte nihil interest,etsi probes,eum a quo baptisatus estitisse s ut ais)Cybeles sacrificum: aut etiam,si vis, fuisse archigallum. Sed Curetum atque Corybantum furor est, immanis profecto furor, velle nos insanis clamoribus obruere, si de Christianis modestius loquamur. Memini quid olim nostris obiicei et Faustus Manichaeus: sed simul teneo,quid illi responderit Augustinus: cuius librum saltem vigesimum cotra Paullum illa

legant velim, qui nondum legerunt. Interea

quid est cur in me ins has cum isto tuo vlulatu Corybanticoὶ Si sacrifici tibi molesti sitnt: ego alienum factum praestare nec possum, nec debeo. Neque tamen tuo crepitu tam valcle me

percelles, ut veterem Ecclesiam,saxum Cybe les esse dica. Diruas,ardisces, mutes,quadrata rotundis: quid hoc priuatim ad me Verum cum tu vis illud Horatianum, Templa nouo reis pararesaxo: audebo dicere malle me, redi uiuo:&id, credo,malunt, quicunque cum Ecclesia Rem p. esse optant:proptereaq; tibi, alio consilio aliud molienti, nouum opus nunciarent,

si sua nunciatione, quasi quodam interdicto.essicere possent, ut tu cum tuis fabris facesseres,& meliores architecti, qui se abs te obtur-

77쪽

ει R. E S P Ο Η s. E A L D. bari queruntur, non modo ad sarta recta, se s&ad totius aedificii probam instaurationem tandem aliquado serio urgerentur. Sed ea de re alias. Nunc redeo adlegem de Apostatis: in quacum imprimis sacrilegorum fiat mentio,miror tibi Apostatas non videri tam mutatos, qui sacrilegiis onusti ad te de tui atquα confugiunt. Nam & si ij deinde tibi sacrificeti

tamen eorum sacrificia qui dicere possis non esse sacrilega: imo qua prece posis consecrare,ego,ut superstitiosus sum, vehementer ad dubito. Rursus autem miror,te, cum, ne quis noua tua sacra relinquat,terribilis eorum vi dex cum tuo librario videri vis,eam minc u dar quam proponis,c5stitutionem de poena Apostatarum, cum non nisi intestabiles Apo- statas esse velit:&vos non tam Solones quam Dracones,donucietis supplicium capitis omnibus,non sesum, quos vestro more definitis

Apostatas, sed& qui capitales vobiscum esse recusant.Miror sinquam quod non laudetis potius illam de Paganorum sacrificiis lege capitale,qua & laudat Augustinus π1st. dviii.& ab ipsis quoque Donatistis laudatam fuisse ait.Tolerabilius id misset,quam qubd tuus siue hypodidascalus,sive procurator, etsi Nicophorum detestari s ileat,tamen laudare nota diibitauit luod ille narrat,tempore eius Tyberii Imper.qui post Iustinianum Imperauit, quendam Anatolium, qui Antiocinae sacrifi-

78쪽

L A D I O. C A L V. 6sarat idolis Paganis,cum proscriptuStantunt abs Principe S: Iudicibus esset, albs fremente& tumultuante plebe,bestiis obiectum esse, a quibus dilaerptus sit. Certe qui tale exempla. populi seditiose furentis aduersus rem iudicatam laudant,atque ad imitationem proponunt, quid tandem agant, vix, credo,cogitat: nisi si tu non curent, qui hoc tantum curant, ut regnent, & regnandi causa ius violandum esse audiui. Et fortasse sapiunt, qui, quo iure, qua iniuria, terrere & cotinere suos Initiatos

volui. Sed quid noster cum se a lege librarius3Vbi eius Commetarium legero, audiam quid tandem dicat de costitutione, quae iubet 1 postatas esse intestabiles. Fortasse quia alias dixi auctores famosorum libellorum esse intestabiles, quςrit recriminationem,& simili poena

dignam facti speciem fingit. Sed quid si illi

iterum obiiciam, non modo Manicnaeos, sed & Donatistas, a quibus forte minus abhorrer, lege quoque iuberi esse sacros & intestabiles3 Quid si addidero, non modo testimonio testamento, sed & commercio iis esse interdictum3 aD se verter hic noller mercator, si eo iure teneaturὶ In quibus nundinis vendet suas merces ξ Sed sui audio boni & simplices nostri Censeres legibus non utuntur nisi in rem suam. Itaque cedo. Mirum vero quod istis de poenitetia ,de remissione peccatorum, de Dei misericordia toties dia tam liberaliter decla-

79쪽

RESPONS. BALD. mantibus,tamq; luben ter omnes ad eoru castra transfugietes excipietibus,nunc taloperci

placeat illa huius costitutionis causula: perdi-tissoce'sacru baptisima profanantibus, nullo remedio poenitentiae,quaesiolet aliis criminibus adesse,siu curritur. Suspicari aliquis posset nostru iudico A postatarum, propemodum tam esse factum Nouarianti. Sed dicet se hanc Constitutionis clausillam intelligere de peccato in Spiritum

sanctum. Velim tame,meminerit,eius peccati diiudicationem, Dei cognitioni atque iurisdictioni arcanae relinquendam esse potiusquam hominum arbitrio temere comittatur.

Interea patior,ut statuat noster librarius deis suisque gregalibus,an tale peccatum commiserint. Verum ne statim alios iudicet ex suo ingenio. Equide scio veteres in Ecclesia multos, qui Nouati alioqui haeresin damnabant. docuisse non nisi unam nost baptismum esse poenitet iam, hanc solam post naufragium veluti tabulam superesse. Sed an audebit noster 1nterpres hanc opinionem suis commentariis attexere, qua in sui magistri Instituti nibus damnatam esse legitὶ Quid ΘIn iis etiam

legit laudari hac ipsius quoque Cypriani protestationem: Patientiam' facilitas humanitono b a γeniAibus praesto est. Opto omnes in Ecclesiam

regredi. Remitto omnia, multa disiimulo, π c. Nuci. quam ridicula sit seueritas nostri Catonis Censorii, stiment viri graues. Ego risu & iocatio 2

80쪽

ΑD I in C ALV. Utae digniorem esse existimo, quam resutatione,praesertim cum hominis,cum quo nuc mihi res est, ineptias nimium familiariter noue rim. Ergo mihi alii ignoscant, qui hos Are pagitas non nouertit, si in re licet seria, iocando potius quam pugnando abigam istas laruas, quae illudendo terrere me volunt, quasi nescirem eos, cum id faciunt, inter sese clam ridero. Equidem ut olim Cato mirari se dicebat, si aruspex cum aruspicem aspiceret, non rideret, mirarer, si isti collusores,cum domi sunt, intersese risum continere possent.Quid igitur me rorqueam,ut serio pluribusque verbis eos refellam ΘQuid ego nunc aduocem Iuriscosultos Principes nostri ordinis, quos hic

nugator per meum latus confodere vult, vetogatum collegiu, a quo turpiter defecit,impade defectionis accuseti Quid inquam viros δoctos & excellentes Iurisconsillios aduocarem ad depulsionem huius iniuriς,& fugitivi mancipii perquisitionem Z Scilicet existimo, magno esse opus praesidio, ut aduersus tuam impressionem sese desendat ordo noster,&pati non possum, ut qui se alteri mancipauit,

perpetuam seruitutem seruia neque ordine,

quo indignus erat, dedecoret sua secietate. Et vero quid tu infelix chalcographe cu tuis follibus eos lacessis,quos mi seret tuet miser rMe quidem certe nuquam commouebis tam

valde,ut serio tibi iraticar. Memini quod A