장음표시 사용
181쪽
ts HIERONYMI CARDANT exierint usam di aetatis, sexus, vulnius, staturae, vestium omnium. Alios mitte ad cauponas & obsonatores, interrogatum si equos his locarint. Hi poterunt redire, monitis hospitibus, si superveniant. Α portis unus redibit,alter observabit. Si exisse deprehendantur, equitatum cum lite-xis Principis, pecunia data, pollicitis majoribus mittito, & e tuis unum qui etiam singulos in itinere viat
xes consulat, tum cauponas, 3c diverticula. Nam lente progredien-
res, & prope celeri gradu, assequetis: si multum absint, & celeri gradu fugiant, lente. Sufficit enim, ut sub
aurora locum ingrediantur, non una.
ex porta, sed ex singulis; aliquor relictis ad portas custodibus. Et stalienae ditionis sint, primum a magistratu obtinebis satellites , cum praecepto. Quae autem de terrestri itinere dixi, eadem in portu & flumine. haecque via certior est,&mul to plures deprehenduntur ue adeo ut fere omnes. Si vero adhuc in urbe
sint, Prope portas custodes adhibebit
182쪽
bit praefectus satellitum, multis pro- missis , & etiam pecunia deposita ' oneratus. Vide Io 6. EXploratores , etiam illi mittent ad obsonato- ires & ad caupones, & ad meretri- CES. Corrumpes etiam aliquem illis familiarem, qui in casses proden S 'amicitiae specie ὶ eos deducat. Ita omnino in manibus habebis; licet non mediocri sumtu. Quapropter ixem CXpendere oportet. Nam dupli- citer circa hoc peccari solet: alijs ob segnitiam & avaritiam nihil agenti- bus, quod in non magnis damnis melius est : alijs multa in incertum it
domestica: ct eisu conservatio. E s domestica autem dividitur '
ornamenta, famulos, & ne- icessarios. Ornamenta: triclinia, le- leti, mensae, equi, omniaque utensi- ilia, munda, recteque disposita; tum etiam honesta, ne aut propriam ava ritiam, α Vecordiam , aut tuorum - segni-
183쪽
ΗrrRONYMI CARDANT segnitiem ostendant. Vnde Cornelius Nepos de Attici cultu domus: Elegans , non magnificus 3 splendidus, non sumptuosus. Porro Galenus duplicem vestium & reliquorum libro de diga. cur animi mor.
cap. 9. numerum censet: nam sin1-plex non satisfacit, ob casus qui eve-.niunt: tum quiane dari & alteri necesse est. Omnis enim vita in mutatione posita est et plura custodia egent, & aliorum usui sunt i destinata; J quum mutuum dare necesse fit. Verum quum domus res omnis trifariam distinguatur 3 alia enim absumitur in dies, alia atteritur, alia manet: his quae manent, custodia solum debetur : his quae atteruntur 3 custodia& conservatio: his quae absumuntur, triplici opus est diligentia, atque in ungulis maiore custodia, conservatione, distributione: a ue id magis in his, quae majorem afferunt voluptatem. Velut Vino,. S lignis, & pani, caseo, ac reliquis. modus solet adhiberi : ut famu
lis pavis & vini unciae quinquς pro
184쪽
his oui liberaliter educantur. aete uas habere oportev celIM V narias, suis clavibusram vini meraci potentis , alteram
parvis, si insolantior e& ue ancillae: alit ouia deterius est, multa admittin
185쪽
r 8 HIERONYMI CARDANItinent,aurigae: caetera omnia sub cla vibus ordine suo , & geminatis, Obsignata habere convenit: ut etiam si quoquomodo primas fallant cla-Ves, extra spem sint habendi. Hae eduriora videntur praecipiendo: nam usu facillima evadunt. In Vilioribus,& utensilibus, interulis, mappis ,
linteis lecti, quae improbi dum la-Vant, commutant, estque hoc malum paene immedicabileὶ nullum inveni praestantius auxilium, quam acu pingere praegraside signum, Mdimensa quantitate, velut 3 ut ob dissicultatem non aude- ants delere; J duobus autem parvis, ac quasi neglectis , deprehendantur equae dico adesse oportere, ne alte-Tum casu pereat: grave est enim hominem furti salso insimulari. Memineris praeterea in igne tractando ut summam omnes adhibeant custodiam, & semper ante deferatur, & ut hostis atrocissimustra stetur. Quippe nulla res, ubi non opus est, celerius augetur, &in immensum: ubi
illius opera uti necessarium est, fre- quen'
186쪽
PRvDENTIA CIVILI S. Isqquentius extinguitur. In caeteri Sautem , a vino atque lignis, omnia sub clavibus, & quanto paucioribus ac firmioribus quae eximi nequeant, squis vel paululum aberret, nisi certa, & occulta rationeὶ concludantur. Sicut ex A cubiculum B aperiatur, ex B in C penu : D solum intu&. Claves quae bis aut ter circumverti possunt, produnt dolos.
In domesticis quoque rebus haben disservandus est modus : scilicet ne L ucullum velimus imitari, qui quinque millia vestium mutuo dedi e Pompejo roganti. Suffciant pro aestate duae vestes; totidem in hieme 3 totidem pro me dijs temporibus r Eademque ratio servetur ita caligis & thoracibus, & capitis integumentis 3 praeterquam in lineis, quae debent esse multo plures. Nam plures his vestes, exeduntur a tineis, & a pulvere ; furto obnoxix
sunt; a plicis finduntur ue perit sum
187쪽
igo Η1IRONYM1 CARDANI plus : pauciores non lassiciunt. Hancque puto fuisse sententiamGais leni. Ne fidejubeto pro aliquo. Gemmae emendo & vendendo plurimum decedunt e pretio ; praeter quatuor: margaritas, smaragdos, adamantes,& carbunculos. Causa horum est, quoniam nulla istarum id magnitudinem conspicuam crescit : quumque pulcrae sint, ob id necessario pretiosae. ea de causa, quum exiguae sint, facile a mulieribus gestari pos- , sunt in digitis, tum etiam a Principibus. quamobrem, quum usus fie-quens sit, venales redduntur ue &quum venales sint, pretium retinent.
Erano puta, & sapphirus, & chryso. Iithus, & ejusmodi, quamquam raro pulcrae sint, quia tamen in magnitudinem conspicuam excrescunt, parvae non possunt esse pretiosae, magnae commode gestari nequeunt, maxime in digitis : ob id venales. non sunt; & quum venales non sint,
pretium retinere nequeunt. QBamobrem caro emuntur, vili venduntur. Sapphirus tamen, & balatas. ,.
188쪽
ι quoniam non adeo excrescunt, pr monilibus in usu sunt: ideo pretio. sae; sed tamen plus medietate dece l dunt e summa: quum reliquae qua- tuor paulo plus auro anuitant, scili- lcet quinta parte. Verumtamen a Omnium minime jacturam fert mar- garita & carbunculus et margarita quidem , quoniam plures inuin sunt 'simul in collaribus pro mulieribus a l& ornando capite, &vestibus; tum vero singulis in monilibus & in auribus utuntur ; & in vestibus reges; & lautici, reges imitantes: carbuncu- i
lus ob pulcritudinem & duritiem: l
quum smaragdo durities desit ; adamanti pulcritudo, si ad earbunculum comparetur. Adamas etiam saepe ad magnitudinem nucis excrescit. Carbunculus verus, quod sciam, numquam visus est, quamquam de iFadis,&c. Indis J multa fabulentur, ob id pretium manet carbunculo Scmargaritae paene immotum ; proXi- me Imaragdo, & adamanti. Fragi- ilium autem vasorum & 1hatuarum lusum Principibus relinquamus. IDQ
189쪽
-262 HIERONYMI CARDANT De reliquorum autem omnium conservatione non ita agendum est, quasi rem rusticam tractemus ι sed ut per capita & methodo non vulgari eam Ostandamus ita breviter, uτnihil possit dici absolutius. Res ergo quae servantur , sunt sex generum:
Cibi . potus, vestes, ornamenta, plantae & animalia. Quae corrumpuntur, sunt tria elementa, dc qualitates caIidum & humidum praecipue; frigidum etiam immodicum
quoniam gelu omnia corrumpit, &his omnibus quae non sua natura corrumpuntur, noxium est ; ut oleo maXime, Sc aceto, re mellit haec enim calido gaudent, quia putrescere non possunt: & vasa, & motus: atque talia. Sed animalia generantur partim a qualitatibus, velut calido & humido Commune omnibus est mundities a pulvere, ab illu- vie, a sordibus, &ab udo. Vndejam excluduntur per haec pulvis & aqua. Animalia igitur, praeter munditiem 'summam i quam dixi omnibus quae conservari postulant, esse communem
190쪽
PRYDINTIA CIvILIS. nem gaudent cibo , potuque bono.& moderato, aere libero, sole, &exercitatione. Frigus moderatum etiam confert: velut& siccitas. Di-Σi, calidum paucis, humidum nullis convenire. Propterea & testudines
re paguri & limaces, & ranae fictilibus dc farina impinguari solent, &cancri & ranae puris aquis; cibo autem eodem. Equi tamen, & boves calido praesepi gaudent: quoniam quod exerceri debet multum , aue
impinguari , calido loco indiset, non frigido. At plantae a frigido immodico arceri debent, aliae condi, aliae paleae, & foeno, manipulis allia gatis, ab imo autem stercore circumdari. Omnium splantarum J ferme vita constat aqua & fimo; nocte tamen rore; die, sole; omni tempore aura gaudent: sed fimus unicuique proprius. Mundities in illis est, resecare quod putret, Verno tempore , quum germinare volunt. Ob id loca aprica, & ad meridiem ac orien tem posita amant; utque imbre fo-Veantur . naturale enim est earum alimen-